De Britse historicus Tom Holland zegt in zijn pas vertaalde boek Heerschappij, dat we ons vaak niet realiseren hoe christelijk we met z’n allen zijn. Holland verwijst naar de Canadese socioloog Charles Taylor die in Een seculiere tijd stelt dat het wetenschappelijk wereldbeeld, zelfs het idee van seculariteit, pas mogelijk werd door de kerstening(!) van de maatschappij. In De Groene Amsterdammer schrijft historicus en onderzoeker Frank Mulder een interessant artikel over de toekomst van het christendom. ‘Irrelevante dingen gaan naar de rommelmarkt, het geleefde geloof blijft over.’
‘De heidense kosmos vol was van gevaarlijke en grillige machten. Pas toen door het geloof in een goede god die machten en angsten werden overwonnen, ontstond ruimte voor vrij denken, ontstond de mogelijkheid tot vrij kiezen, ja zelfs tot een reëel geleefd atheïsme.’
Gelijkwaardigheid van alle mensen
In een meeslepend betoog, zo vertelt Mulder, onderzoekt Holland van Athene tot de #MeToo-beweging, de wortels van onze humanistische waarden, zoals universaliteit en gelijkwaardigheid van alle mensen. Die waarden zijn niet uit de lucht komen vallen en ook niet pas tijdens de Verlichting bedacht. Maar waar komen ze vandaan?
‘Als kenner van de Grieken en Romeinen weet Holland als geen ander dat naastenliefde en gelijkheid daar geen deugden waren. Men streefde naar status en onderwerping, de goden zowel als de mensen. Dat opstandige slaven gekruisigd mochten worden en dat vrouwen zich gewillig moesten geven aan de man was common sense.
Tot zijn eigen verbazing ontdekt Holland dat deze pijlers van de antieke wereld pas omver gingen toen een kleine joodse sekte begon te verkondigen dat één van die gekruisigden God zelf was. Dat hij alle geweld en vernedering in zich had opgenomen om een nieuw volk te scheppen waar man en vrouw, jood en Griek, slaaf en vrije, Romein en barbaar, gelijk zouden zijn.’
Universeel geloof
Volgens Holland, aldus Mulder, is dit de eerste keer dat er een werkelijk universeel geloof ontstaat waar iedereen bij mag horen.
‘Dat werd heus niet netjes nagevolgd door iedereen, ook door gelovigen niet, maar het zaad was gezaaid en de opmars van dit idee door de wereldgeschiedenis was onstuitbaar. Holland is er zelf vooral verbaasd over dat hij dit in zijn hele carrière over het hoofd heeft gezien. Het komt, zegt hij, doordat we zo zijn omgeven door christelijke waarden dat we niet meer zien hoe revolutionair ze zijn, hoe vreemd.’
Vrije, open samenleving
In het artikel Christendom: Geloven over twintig jaar – Een nieuwe familie, in De Groene Amsterdammer, geeft Mulder onder meer ook een boeiende impressie van (de toekomst van het christelijk geloof in) het Utrechtse Overvecht – misschien wel van cruciaal belang voor iedereen die een vrije, open samenleving een warm hart toedraagt.
‘De katholieke priester van Overvecht is al op leeftijd, maar fietst kwiek de hele wijk door, op sandalen, met een witte boord en een kruisje om zijn nek. Hij overlegt met de gemeente, heeft een kennismaking in de moskee en bezoekt iemand in een verzorgingstehuis, overal waar hij kan bijdragen aan verbondenheid. Hij lijkt er niet onder te lijden dat de traditionele kerk uitsterft. ‘Veel kerkgangers zijn verdrietig als een kerk moet sluiten, want ze waren eraan gehecht. Maar waren ze ook gehecht aan God? Voor een groot deel gaat het om een cultuurchristendom waar mensen naar de kerk gaan voor de gemeenschap.’ Dus of het erg veel zegt, de kerkverlatingscijfers?’
Zie: Christendom: Geloven over twintig jaar – Een nieuwe familie (De Groene Amsterdammer)
Heerschappij – hoe het christendom het Westen vormde | Tom Holland | Uitgeverij : Athenaeum | ISBN : 9789025305673 | Pagina’s: 640 | februari 2020 | Hardcover € 29,99 | E-book € 16,99
Luisteren: De Ongelooflijke Podcast: Tom Holland over hoe het christendom het Westen vormde
Beeld: congerdesign – Pixabay
GODEN EN MENSEN 
Voor de geïnteresseerden…
Ik kom tot dezelfde conclusie als wat Paul Delfgaauw beschrijft in zijn reactie van 30 APRIL 2020 AT 08:12, maar via een andere weg. Mijn weg verliep via “ketterse” teksten. Daarin wordt Maria Magdalena ook beschreven als de meest bekwame apostel van Jezus, die dan ook het dichtst bij Jezus stond. Onder de andere apostelen had je Petrus, die dan weer zeer bedenkelijk wordt neergezet in die teksten. Hij zou verschrikkelijk jaloers geweest zijn op Maria Magdalena. Petrus kon niet verdragen dat er vrouw, boven hem, zo dicht bij Jezus stond. Petrus zou de aanzet geweest zijn tot de “christelijke” misleiding en bedrog.
De vernedering van het vrouwelijke in het zogenaamde “chriselijke” geloof, komt voort uit machtsgeilheid van sommige individuen (zoals Armand terecht aanhaalt) en verkeerd begrip van onbekwame aanhangers. In de Kabbalah (Joods van origine) heb je het “vrouw-midden-man” aspect, net zoals je dat hebt in de Dharma (de leer van de Boeddha: Yab-Yum). Net zoals er bij Yab-Yum heel wat onzin de wereld is ingestuurd, gebeurde dat ook bij het “vrouw-midden-man” aspect. Hier mogen we “vrouw” en “man” NIET letterlijk nemen. Het gaat om twee aspecten van het bewustzijn, die figuurlijk als “man” en “vrouw” worden gesymboliseerd.
Het “vrouw-midden-man” aspect wordt voorgesteld door drie zuilen. De “vrouw” is de “donkere”, “linker” zuil, het “oordeel”. De “man” is de “lichte”, “rechter” zuil, het “mededogen”. Bij de bewustwording (“Verlichting”), worden beide zuilen van “vrouw” en “man” verenigd tot het “midden” (Yab-Yum). Dit zou je kunnen vergelijken met de “Middenweg” van de Boeddha. In de bijbel wordt oordelen neergezet als iets slechts, terwijl het een noodzakelijk aspect is om tot bewustwording te komen. Het “donkere” wordt dan weer geassocieerd met de “duivel” en de “hel”. Als dan die symbolische term “vrouw”, nog eens letterlijk geïnterpreteerd wordt, is het hek helemaal van de dam.
Aangezien de meesten niet in staat waren (vandaag nog steeds niet) om dit te begrijpen, kwam het voor alsof de vrouw op elk gebied slecht was. Ook de vrouwelijke aantrekkingskracht op mannen (de verleiding) werd als “duivels” gezien. Het onzin-verhaal van “Eva”, die verantwoordelijk zou zijn voor de verdrijving uit de “Hof van Eden”, maakt het er niet beter op. Het meest belachelijke aan heel de situatie, is dat Jehovah (uit de bijbel) een van de Elohim is (uit de Kabbalah), die op de “vrouwelijke” zuil staat. Dus totaal niet als hoogste, en in het “vrouwelijke” Binah, terwijl het vrouwelijke als “slecht” wordt neergezet en Jehovah als een mannelijke oppergod-schepper. Wie dus de bijbel gelooft en Jehovah als het hoogste beschouwt, mist de kern van Jezus’ boodschap. De bijbel verwijst naar een van de “vrouwelijke” Elohim, die totaal verkeerd geïnterpreteerd wordt, en waardoor het “midden” buiten beschouwing blijft. De bijbel kan dus geen bewustwording teweeg brengen, aangezien hij een deel van het bewustzijn uitsluit.
Elk aspect van het bewustzijn heeft het potentieel om als tweezijdig ervaren te worden. Naargelang het niveau van bewustwording neigt het altijd naar één van de twee zijden. Hoe grover het bewustzijn, hoe dierlijker en afgestompter de mens is, en hoe meer hij verstrikt geraakt in wereldse verschijnselen. Wie de tweezijdigheid verenigt tot één, overstijgt de ogenschijnlijke dualiteit. Die overstijging, is waar, onder andere Jezus, naar verwees.
Bij de Dharma zien we dezelfde onzin, waar Yab-Yum in verband wordt gebracht met seks, of “heilige” seks. Totaal van de pot gerukt!
De oorspronkelijke leer (geen geloof) werd gedegradeerd tot iets belachelijks. Om dit in te zien zijn kritisch onderzoek en oordelen noodzakelijk. Terwijl men de mensen wijsmaakt dat Jezus zou gezegd hebben dat je niet mag oordelen. Hoe kun je het koren van het kaf scheiden als je niet mag oordelen?
Ik kan dan ook Zwerver bij treden: we dienen middels zelfkennis (bewustwording) te achterhalen wat, onder andere, Jezus bedoelde.
Vriendelijke groet
LikeLike
Armand, je kunt de drie-eenheid benoemen als iets wat nergens op steunt.
Of je tracht middels zelfkennis (Wat Jezus ook propageerde) te achterhalen wat er bedoeld wordt.
Gelijkwaardigheid van man en vrouw kom je dan ook vanzelf tegen.
LikeLike
@Armand,
Het is maar welke bronnen je gebruikt. Volgens cultuurhistoricus Jacob Slavenburg – die veel over het vroege christendom schreef, onder meer in het boek ‘Het Evangelie van Maria Magdalena’ – was Maria Magdalena een ingewijde, een ‘vrouw die het Al kent’, zoals pas ontdekte bronnen over haar verhalen. Ze onderwees als apostola apostolorum (apostel der apostelen) de mannelijke apostelen, haar broeders. En ze was de geliefde van Jezus. Veel is er over haar geromantiseerd.
In de Bijbel is ze bijkans weggeschreven en in de kerkelijke traditie tot zondares gemaakt. Recentelijk ontdekte bronnen geven een totaal ander beeld. In dit boek laat hij ook zien dat Maria Magdalena niet de eerste vrouw is in de geschiedenis van het jodendom en christendom die ‘weggeschreven’ is.
Het vrouwelijke is lange tijd door veel religies als bedreigend gezien, verdacht gemaakt en weggedrukt. Een eerherstel van Maria Magdalena opent ook wegen naar een bevrijdende integratie tussen het mannelijke en vrouwelijke.
LikeLike
Jezus bracht een boodschap van vriendschap tussen mensen. Zeker geen gelijkwaardigheid van man en vrouw (geen enkele vrouwelijke apostel). De verschillende kerkgemeenschappen zijn, na de eerste christenen, zeer snel volledig afgeweken van de gelijkwaardigheid van mensen. De leiders leefden in grote luxe, terwijl de gewone man nauwelijks de eindjes aan elkaar kon knopen. Tevens begonnen de nutteloze discuties over het al dan niet de goddelijke status van Jezus en het al dan niet een 3delige godheid, die nergens op steunt en aanleiding gaf tot splitsing van de christelijke gemeenschap.
LikeLike
@ Zwerver je zegt o.a.: ” Begrijp me goed, ik vind Jezus een van de grootste spirituele voorgangers die de menselijke geschiedenis heeft voortgebracht. Maar de duisternis heeft het niet begrepen…
Er gloort licht in de duisternis. Lees maar eens het volgende blog en de link naar het stuk in de ‘linker wang’. 😉
Dat het je goed moge doen.
LikeLike
[…] werkelijk universeel geloof Tom Holland stelt in zijn boek Heerschappij dat ‘een kleine joodse sekte’ ertoe bijdroeg dat een nieuw volk kon ontstond waar man en vrouw, […]
LikeLike
Ik zie dat universele geloof waar iedereen bij mag horen ook niet. Gelijkwaardigheid is ontstaan door emancipatie. Emancipatie die meer is geïnspireerd door politieke ideologie dan door het christendom.
Ik begrijp dat ik een beperkte bril op heb, maar gelijkwaardigheid van man en vrouw kwam niet vanuit de kerk, maar door feministische groeperingen. Welke juist werden tegengewerkt door christenen en christelijke bewegingen. Gelijkwaardigheid van homo en hetero is niet aan de kerk te danken zoals we allemaal wel weten, net zo min als dat seksuele vrijheid door de kerk werd gepropageerd. Ongelijkwaardigheid van blank en zwart werd in de VS beleden met de bijbel in de hand. Enz enz.
Begrijp me goed, ik vind Jezus een van de grootste spirituele voorgangers die de menselijke geschiedenis heeft voortgebracht. Maar de duisternis heeft het niet begrepen. Het is ook logisch: ongelijkwaardigheid komt voort uit het denken. En georganiseerde religie is vaak meer op denken gericht geweest dan op het hart waar ‘jij en ik’ niet wonen. Het zou de kerk(en) sieren als zij verantwoording zouden nemen voor wat ze in de loop der eeuwen hebben aangericht. Niet dat de Katharen en andere ketters daar mee geholpen zouden zijn. Maar ik zie de heteroseksuele, masculiene bolwerken nog steeds niet vallen.
LikeLike
Paul Delfgaauw,
Ik heb het bericht nog eens gelezen, maar ik vind Holland nog steeds te kort door de bocht gaan. De nuance die jij bedoelt, Paul, begrijp ik zeer goed. Maar hoe Holland het verwoordt, nee sorry. Ik zou opnieuw dezelfde reactie geven.
Het stadium waar ik nog in vast zou zitten, volgens jouw interpretatie, klopt mijns inziens niet. Misschien is mijn reactie niet duidelijk genoeg, maar daaruit (en uit eerdere reacties) zou moeten blijken dat ik religie als iets universeels beschouw. Niet als “christelijk” of “boeddhistisch” of weet ik veel wat, maar iets universeels. Iets dat iedereen kan ontdekken, iets dat in iedereen aanwezig is. Ik maak ook geen onderscheid tussen “boeddhistisch”, “christelijk”, “taoïstisch”, “joods”, “hermetisch”, enzovoort, zolang het maar niet op onzin gebaseerd is. Het is de onzin die het mijns inziens degradeert tot iets niet-universeel en het in hokjes plaatst. Het onterecht ophemelen van het “christendom” (hoe het “christendom” het westen zou gevormd hebben), met foutieve argumenten, zoals Holland doet, is voor mij nog vast zitten in een stadium waar ik dan blijkbaar al over heen ben. Maar goed, daar kunnen we van mening en interpretatie verschillen. Geen probleem.
Inge noemt zichzelf inderdaad nog steeds diepgelovig, wat natuurlijk haar recht is. Zoals Inge haar geloof beschrijft, neigt het (als ik het goed begrijp) naar het universele, zoals ik hierboven beschreef. Op haar site wijst ze wel op de gevolgen van die hokjes (het niet-universele, de niet-openheid). Dat is dan ook de reden waarom ik de link naar haar site plaatste, om vooral nuance te brengen in waar Holland mijns inziens te kort door de bocht gaat.
(Inge, mocht je meelezen, corrigeer me gerust als ik iets verkeerd zeg over jou of jouw site.)
Vriendelijke groet
LikeLike
@Nielsbosman,
Eerder schreef ik hierover ‘De mythe van Christus is een geschenk van de Nijl’
Zie: https://godenenmensen.com/2011/10/25/de-mythe-van-christus-is-een-geschenk-van-de-nijl/
LikeLike
@Internettoerist,
Dogmavrij.nl is inderdaad een interessante en genuanceerde site. Hierover schreef ik destijds het blog: ‘Dogmavrij en diepgelovig’. Inge Bosscha schreef toen dat zij ‘eigenlijk nog steeds dat diepgelovige meisje’ is. En wel op een manier als ik hier in dit blog ‘Het revolutionaire van christelijke waarden’ beschrijf.
Zie: https://godenenmensen.com/2017/07/30/dogmavrij-en-diepgelovig/
‘Irrelevante dingen gaan naar de rommelmarkt, het geleefde geloof blijft over.’ Dat is waar het omdraait. Je hebt de nuance helaas niet erg goed begrepen, gelezen je reactie en zit je met je ideeën over religie blijkbaar nog erg in een stadium dat velen al voorbij zijn.
LikeLike
Mijns inziens zijn dit verkeerde conclusies. Het lijkt weer op een zoveelste promotiestunt om het bedrieglijke “christendom” opnieuw een boost te geven. Het “christendom” dat wereldwijd verspreid werd, is gebaseerd op misleiding en bedrog. En dan komt met af met: “Kijk eens wat het jullie gebracht heeft!” Yeah right!
Ik citeer:*****‘De heidense kosmos vol was van gevaarlijke en grillige machten. Pas toen door het geloof in een goede god die machten en angsten werden overwonnen, ontstond ruimte voor vrij denken, ontstond de mogelijkheid tot vrij kiezen, ja zelfs tot een reëel geleefd atheïsme.’*****
Alsof de “duivel” niet meer bestaat in het naïeve “christelijke” geloof. Een “goede” god die je naar de “hel” stuurt? Een “goede” god die angst zaait? Een “goede” god die zijn Zoon offert?
Ruimte voor het “vrije” denken? Hoeveel “vrijheid” zo’n geloof met zich meebrengt, wordt pijnlijk duidelijk op deze site: https://dogmavrij.nl/ . Zelfs tot op vandaag. Laat staan dat het ruimte zou bieden voor atheïsme.
Natuurlijk is niet elke “christen” op die manier opgegroeid, maar het is mijns inziens gevaarlijk om feiten te verdraaien. Het toont enkel het gebrek aan kennis van het “heidense” aan, wat weer de neutraliteit van de Holland in vraag stelt.
Ik citeer: *****Volgens Holland, aldus Mulder, is dit de eerste keer dat er een werkelijk universeel geloof ontstaat waar iedereen bij mag horen.*****
Heeft Holland nog nooit gehoord van boeddha Shakyamuni, die met exact dezelfde LEER (geen geloof) afkwam als Jezus, maar dan 500 jaar vóór Jezus? En wat doen we dan met de boeddha’s die vóór Shakyamuni kwamen?
De ware leer van Christus is GEEN geloof. Het is gebaseerd op KENNIS. Wie er nog steeds vanuit gaat dat dit om geloof gaat, heeft nog niet veel geleerd. Dat geldt ook voor iemand die ervan uitgaat dat onze ingelepelde geschiedenis, een correcte weergave is. De oorspronkelijke LEER (geen geloof) van Christus laat mensen niet voor niets ONTWAKEN. Geloof, waar het huidige “christendom” ook onder valt, houdt ze in slaap.
Holland is mijns inziens een mooi voorbeeld van een religieus analfabeet (https://godenenmensen.com/2020/04/19/resilience-ferm-antwoord-op-religieus-analfabetisme/ ).
Als dit een zoveelste promotiestunt is voor het “christendom”, dan is hij een opzettelijk religieus analfabeet, wat hem tot een zoveelste bedrieger zou maken. Op die manier vervalst men nog meer de geschiedenis en houdt men – als “geleerde” – de mensen bewust dom en naïef.
Slaap lekker !
Vriendelijke groet
LikeGeliked door 1 persoon
Selectief historisch besef. Ook het christendom heeft zijn roots uit de Joodse cultuur, dat ook weer grotendeels beïnvloed is door voorgaande culturen zoals het Egyptische Rijk. Wat dat betreft kun je gewoon concluderen dat cultuur ook een evolutie heeft gehad.
LikeLike