In Het Rode Boek, ‘de graal van het onbewuste’, wordt de dramatische tocht uitgebeeld van de moderne mens op zoek naar zijn eigen mythe. Oorspronkelijk schreef psychiater Carl Gustav Jung zijn vele ervaringen en gevoelens op in zes ‘zwarte boeken’, zoals hij deze noemde, tijdens een diepe identiteitscrisis. Over – soms verschrikkelijke – visioenen en zijn ‘duik in het onbewuste’ en zijn dwaaltocht door de onderwereld, eindeloos op zoek naar zijn ziel. Een zes jaar durende worsteling, van 1913 tot 1919.
Volgens theoloog Rinus van Warven voerde Jung op 5 januari 1922 een gesprek met zijn ziel over zijn roeping. De dialoog tussen Jung (de ‘ik’) en de Ziel is in deze vorm letterlijk te vinden in de Nederlandse vertaling van het Liber Novus (Het Rode Boek) dat onlangs door Van Warven is uitgegeven. (N.B. Echter zonder de kunstwerken uit het oorspronkelijke boek.)
‘Zijn ziel drong er hier bij Jung heftig op aan om zijn materiaal te publiceren, waartegen hij zich verzette. En zo duurde het decennialang voor zijn woorden in boekvorm verscheen. Het Liber Novus van Carl Gustav Jung lag tientallen jaren in een bankkluis in Zürich. Toen het in 2009 op de wereldmarkt verscheen werd het meteen ‘de graal van het onbewuste’ genoemd. Het boek werd snel bekend als Het Rode Boek: de kleur van de leren omslag van het oorspronkelijke Liber Novus. Het is het verslag dat Jung van zijn crisis van 1913-1916 maakte. Jung beschrijft hoe hij zich overgeeft aan een diepgaand innerlijk proces, waarbij hij uiteindelijk zijn eigen ziel ‘hervindt’. (Van Warven)
Tijdens een van de colleges van de Capita Selectie-serie ‘Parels van de westerse esoterie’ die ik in mei 2019 bezocht bij de Academie voor Geesteswetenschappen in Utrecht vertelde Jungkenner Tjeu van den Berk met passie over Carl Gustav Jungs (oorspronkelijke) Rode Boek. Dit lag groots – ook qua afmetingen – opengeslagen onder handbereik van de nieuwsgierige cursisten. Voor de Academie schreef ik hierover een verslag.
‘Van den Berk nam ons mee naar het leven en werk van Jung (1875 – 1961) en vertelde over zijn jarenlange pogingen, eerst samen met Freud, het onbewuste te ontcijferen. Al van jongs af aan was Jung gefascineerd geweest door de menselijke psyche. Cryptomnesie, het ‘verborgen geheugen’, hield hem erg bezig. Het bevat informatie waarvan de bron niet wordt opgeslagen in ons geheugen. De menselijke geest zou ‘op andere plaatsen’ veel informatie bewaren. ‘We weten het allemaal, diep vanbinnen,’ zei Jung. Daarom was hij zo gefascineerd door het onbewuste. Ons bewuste komt er volgens Jung immers volledig uit voort.’
(AVG)
Prachtige beelden liet Van den Berk zien, met uitgebreid commentaar, van de schilderijen en tekeningen die Jung in zijn Rode Boek maakte. Compleet met gekalligrafeerde teksten waarin Jung over hermetische gnosis schrijft, en er ook teksten toevoegde die verwijzen naar Sumerische, Egyptische, Scandinavische, Griekse, Hindoeïstische en christelijke mythen.
‘Van den Berk raakte niet uitverteld en deed dat op meeslepende wijze. Hij kreeg dan ook na afloop terecht een luid applaus.
De originele uitgave van Het Rode Boek ligt opgeslagen in een kluis in Zürich. Van den Berk heeft dat tweemaal mogen inzien, vertelde hij trots. September 2019 verschijnt de Nederlandse vertaling – wel zonder alle mooie kunstwerken die zeker een kwart van het boek beslaan.’
(AVG)
In Koorddanser schrijft Van Warven over De ‘graal van het onbewuste’ – Jung in gesprek met zijn ziel. Jung zou uiteindelijk door de ontmoeting met de ziel ingewijd worden in de geheimen van de menselijke psyche. – Een deel van het gesprek luidt:
Ik: ‘Ik ben bereid. Wat is het? Spreek!’
Ziel: ‘Luister: Om geen christen meer te zijn is gemakkelijk. Maar hoe nu verder? Want er staat meer aan te komen. Alles wacht op jou. En Jij? Jij blijft zwijgzaam en hebt niets te zeggen. Maar je zult moeten spreken. Waarom heb jij het plotselinge inzicht ontvangen? Dat moet je niet verbergen. Jij bekommert je om de vorm? Is de vorm belangrijk als het om het plotselinge inzicht gaat?’
Ik: ‘Maar wat is mijn roeping?’
Ziel: ‘De nieuwe religie en haar verkondiging.’
Ik: ‘Oh God, hoe moet ik dat doen?’
Ziel: ‘Wees niet zo kleingelovig. Niemand weet dat zo goed als jij. Niemand, die het zó zou kunnen zeggen als jij.’
(Uit: Het Rode Boek)
Alle dromen, ervaringen en inzichten noteerde Jung nauwgezet, vertelt Van Warven. Zijn aantekeningen werden een procesverslag dat uiteindelijk resulteerde in Het Rode Boek.
Zie:
* Koorddanser, februari 2020: De ‘graal van het onbewuste’ – Jung in gesprek met zijn ziel
* Academie voor Geesteswetenschappen: Capita Selecta 21 mei 2019: Tjeu van den Berk
Beeld: Het oorspronkelijke Rode Boek – met illustraties (foto: PD)
Het Rode Boek | Carl Gustav Jung | Vertaald door Hans Huisman | ISBN 978-94-92421-86-9 | 581 blz. | Verschijningsdatum 02-09-2019 | € 38,50 | Geen verzendkosten
GODEN EN MENSEN 
Even voor de geïnteresseerden…
Ondertussen ben ik begonnen aan ‘Het Rode Boek’. Het was het goede moment om dit te integreren in het lopende onderzoek. De onderdelen ‘Liber Novus’ en ‘Liber Primus’ heb ik reeds achter de kiezen.
Om de westerse alchemie en esoterie te begrijpen, is het mijns inziens noodzakelijk om vertrouwd te zijn met de oosterse mystiek, daar veel van die westerse symboliek zijn oorsprong vond in het oosten. Toch zijn er ook typische westerse symbolen, die met enige praktische ervaring gemakkelijk te begrijpen zijn.
Jung beschrijft zijn innerlijke ontdekkingstocht vooral vanuit de westerse symboliek. Toch wordt er af en toe verwezen naar de oosterse symboliek. Daar de westerse mystieke symboliek voor een gelovige waarschijnlijk zeer “ketters” zal overkomen, denk ik niet dat deze lectuur geschikt is voor gelovigen die hun eigen rede hebben uitgeschakeld. Jung zegt hier bijvoorbeeld over: “Men zou de mensen niet in schapen moeten veranderen, maar de schapen in mensen” (beeldspraak natuurlijk). Zelfs voor mensen die hun rede niet uitgeschakeld hebben en die geen ervaring hebben inzake de innerlijke reis of de oosterse mystiek, zal dit moeilijk te begrijpen zijn. Ikzelf moet zelfs constant notities nemen om te kunnen volgen. Ook de vele bijgevoegde noten zijn meer dan welkom.
De symboliek slaat eigenlijk niet op dromen, zoals velen veronderstellen. De symboliek slaat op het dieptebewustzijn, wat hij aan het verkennen was. Het boeddhistische equivalent hiervan is ‘alaya-vijnana’. Waarom verwijs ik naar het boeddhisme? Alle oorspronkelijke leren verwijzen naar hetzelfde, maar soms met een verschillende symboliek. Van alle leren is, mijns inziens, de Dharma (de leer van de Boeddha) het best bewaard en het meest toegankelijk. De Dharma is niet te verwarren met wat gelovige “boeddhisten” verkondigen, er is een immens verschil.
Aangezien elke mystieke leer in oorsprong naar het zelfde verwijst, kan men bijvoorbeeld via de Dharma, dieper inzicht krijgen in de oorspronkelijke leer van de Christus en omgekeerd. Als de verbanden duidelijk worden en je hebt ervaring in de praktijk, dan zal ‘Het Rode Boek’ tot jou spreken. Anders zal het waarschijnlijk over komen als een tekst van een naïef gelovige of een waanzinnige. Jung komt in het ‘Liber Primus’ tot hetzelfde besluit als wat bijvoorbeeld de Dharma concludeert, maar dan op zijn totaal eigen – vooral westerse – manier.
Ik weet nog niet wat ‘Liber Secundus’ en ‘Liber Tertius’ zullen brengen, maar voorlopig zeg ik: wauw! Mijn respect voor Jung neemt enkel toe. Ik had niet verwacht dat er een “psychiater” bestond die zover in de mystiek doorgedrongen was, in tegenstelling tot de doorsnee “psychiaters” die zichzelf ophemelen in hun waan van “geleerdheid”. Maar nogmaals: ik heb zijn werk nog niet volledig af. Er kunnen nog lijken uit de kast vallen. 😉
Dus, voor iemand die zelf ervaring heeft en vertrouwd is met de oosters mystiek en westerse alchemie: ‘Het Rode Boek’ zal je verbazen. Echt een aanrader.
Zonder praktische ervaring zal het op een naïef geloof of onzin lijken, dus zonder enige waarde. Ik wil ook nog eens op de misvatting wijzen dat dit slechts willekeurige dromen zouden zijn. Om dit te begrijpen wil ik ook even verwijzen naar de boeddhistische termen ‘terma’ en ‘tertön’, maar dan in hun diepste betekenis.
Hopelijk heeft de geïnteresseerde of zoekende hier iets aan, dat is althans de bedoeling van mijn schrijven.
Vriendelijke groet
LikeLike
Egbert,
Dat maakt het een stuk interessanter. Ik zoek het op!
Bedankt voor de informatie en tip.
Fijn weekend !
LikeLike
@Internettoerist, even een correctie, het boek herinneringen dromen en gedachten betreft de autobiografie van Jung,
Groet,
LikeLike
Egbert,
Ik ben inderdaad van plan om ooit ‘Het Rode Boek’ zelf te lezen, maar zoals ik al zei op 10 MAART 2020 AT 17:17, ben ik nog bezig met een lopend onderzoek, waar ik meer belang aan hecht dan aan de studie van Jung. Na dit onderzoek, ga ik over tot ‘Het Rode Boek’, die naar mijn vermoeden daaruit (uit datgene dat ik nu onderzoek) afgeleid is. Jung zat namelijk ook in de oosterse mystiek en er is nog een stuk dat ik niet volledig doorgrond heb. Als ik dit doorgrond heb, zal ik Jung kunnen begrijpen daar ik vermoed dat ‘Het Rode boek’ daaruit voort komt. Zo’n onderzoek vraagt natuurlijk tijd, zeker als je het toetst aan de praktijk. Daarom zou ik het interessant gevonden hebben als iemand al het boek gelezen zou hebben en er nu al iets meer over zou kunnen vertellen (vandaar mijn vraag op 9 MAART 2020 AT 16:17). Naar mijn informatie is ‘Het Rode Boek’ ook zeer lijvig, waar je ook niet in één, twee, drie door bent. Het lopende onderzoek plus ‘Het Rode Boek’… dat zal voor over een jaar zijn denk ik. Ondertussen heb ik hier en daar al iets gevonden op het internet, wat al een idee kan geven over de inhoud van dat boek. Wat mijn vermoeden, wat betreft het verband met de oosterse mystiek, lijkt te bevestigen.
Ja, ik ken zijn geschiedenis met Freud. Er zijn al bepaalde stukken van Jung waar ik mij in verdiept heb, die mijn interesse alleen maar versterkt hebben. Het is geen typische ‘wetenschapper’ zoals we die kennen, geen idee dus wat ik er zal vinden. Hij is verschillende keren op mijn pad gekomen tijdens mijn onderzoek naar de Dharma (de leer van de Boeddha). En zelfs bij het lopende onderzoek duikt hij weer op.
Bij biografieën heb ik toch enige terughoudendheid. Een autobiografie vind ik interessanter. Zoals ik ook al vermeldde, kon Jung niet voluit praten in het bijzijn van de gevestigde academische wereld (10 MAART 2020 AT 17:17). Als hij zijn onderzoek en dus een deel van zijn leven verdoken moest leiden, hoe kan een biografie dan volledig en tot de kern zijn? Vandaar mijn terughoudendheid. Dat zien we ook bij de autobiografie en biografie van Hitler. Tussen wat Hitler schreef en wat onze “geleerden” ervan gemaakt hebben, is een wereld van verschil. Onze “geleerden” zijn natuurlijk deels een product van de politieke stroming die heerst. In biografieën heb ik niet zoveel vertrouwen. Ik denk dat we de echte Jung beter leren kennen door hem op zijn verdoken pad te zoeken.
Vriendelijke groet
LikeLike
@Internetroerist, je zou het boek toch zelf ook kunnen kopen en op je eigen bevindingen in deze afgaan. Misschien kom je wel tot geheel andere conclusies dan ondergetekende.
Jung kwam destijds met zijn hypothese van het collectieve onbewuste op de proppen en dat leidde tevens tot een definitieve breuk met Freud als zijn voormalig mentor.
Maar misschien verdient het aanbeveling om als basis eerst eens Jung’s biografie te gaan lezen, (herinneringen, dromen en gedachten).
Bij Bol.com tweedehands al voor negen euro.
LikeLike
Zwerver,
Jung heeft inderdaad een uitgebreide studie over droomsymboliek. Maar die symboliek gaat dieper dan louter de droom zelf. Het gaat tot het universele, het ‘collectieve’ (zoals hij het zelf noemt). Nu heb ik me nog niet verdiept in zijn specifieke droomsymboliek, maar wel in zijn stukken over het universele, waar dromen ook toe behoren. Ik denk dat we zijn totale onderzoek dienen te bekijken alvorens we conclusies trekken. Althans, dat doe ik altijd. Pas na het totale plaatje van iemands beweringen getoetst te hebben aan de praktijk, vel ik een oordeel vanuit mijn ervaring/onderzoek.
De term ‘Dharma’ die ik vermeldde slaat niet op de term ‘ziel’. Er staat onder andere: “Als we het begrip ‘ziel’ bekijken VANUIT de Dharma,…” (10 MAART 2020 AT 17:17)
VANUIT de Dharma (= leer van de Boeddha, een oosterse mystiekleer). Na onze vele gesprekken dacht ik dat dit al duidelijk zou zijn. Sorry als ik hier onduidelijk was.
Vriendelijke groet
LikeLike
Egbert,
Als je ‘Het Rode Boek’ gelezen hebt, mag je me altijd contacteren (en anders eigenlijk ook hoor). Ik zal met heel veel interesse luisteren naar jouw bevindingen. 🙂
Vriendelijke groet
LikeLike
@Internet toerist, ik heb alleen zijn autobiografie gelezen, “Herinneringen dromen gedachten”, daar komen zijn eerste verkenningen omtrent het onbewuste ook aan de orde.
Het bewuste boek zou ik overigens nog wel eens willen lezen. (ik heb de gewoonte altijd nog een hele poos te gaan lezen voor het slapen gaan, ben nu bezig met “Religie en parapsychologie” van Prof H. van Praag, (ook interessante lectuur) en met het rode boek van Jung erbij ben ik voorlopig weer even voorzien.
LikeGeliked door 1 persoon
Toerist,
Het klopt dat ik vooroordeel heb jegens Jung. Hij heeft me nooit zo aangesproken. Of heb ik hem nooit begrepen? Het klopt dat dromen een poort naar een spirituele realisatie zijn. Maar wie steeds maar naar de inhoud van de droom kijkt, die begrijpt het niet. En dat is hoe ik Jung begrijp (of misschien wel mis-begrijp). Wat de overeenkomst is tussen de droomwereld en de dagdagelijkse realiteit is dat er in beide gevallen sprake is van de waarnemer en het waargenomene. Alleen wie in zijn dromen goed oplet zal opmerken dat de waarnemer niet zichtbaar is. Wat ik hier schrijf kan niet verstandelijk begrepen worden, men zal in de droomwereld moeten begrijpen wat ik bedoel.
Visioenen van zuiver bewustzijn ken ik ook niet. Ik begrijp althans niet wat er mee bedoeld wordt. Wat ik wel weet is dat normale gedachten voortkomen uit “ik en de wereld” als in een denken over “de wereld”. Dat noem ik maar gemakshalve persoon-denken, denken dus wat uit de persoon voortkomt. Geprojecteerd denken door de persoon die ik ben. Dergelijke gedachten heb ik uiteraard ook, anders zou ik niet kunnen functioneren.
Maar de leegte-ik heeft een andere wijze van denken. In de leegte verblijvend is dit een heel rustig, beschouwend denken. (Niet het schouwen zelf dus) In dagrealiteit is deze wijze van denken er ook, naast het kille berekende intellect. Het is een begrijpend denken uit liefde, wat uit zichzelf opkomt en pas daarna concept vormt binnen het intellectuele denken. Maar dat begrijp ik dan weer niet als ‘visioen’.
Daarnaast is er de Akasha-tijd welke onafhankelijk existeert van de lineaire tijd, maar soms lopen ze wel paralel. Akasha is het individuele waarnemingsveld, de subjectieve beleving van alles. En dat sluit weer aan op het begrip ‘ziel’. (Individueel is inderdaad een ander begrip als persoonlijk.)
Ziel duidt in mijn benadering de toestand aan waarin bewustzijn/leegte (die we ten diepste allemaal zijn) verkeert. En dat is best wel raar, want leeg is leeg nietwaar? Je schrijft: Toch heeft de Dharma ook iets als de term ‘ziel’, maar dan in een totaal andere betekenis.” Als ik zoek wat Dharma betekent ( de natuurlijke elementen waaruit het universum en onze ervaringen zijn samengesteld) dan zou ik Dharma niet als ziel omschrijven, maar meer als Akasha. Met dien verstande dat Akasha een tijds-begrip is.
Ons bewustzijn kan ego-centrisch zijn of juist van het ego-vliedend. (Met alle gradaties uiteraard) Díe toestand zou ik ziel noemen. We bepalen dus als leegte-ik allemaal zelf de toestand van onze ziel. Ego-centrisme is begeerte, hebzucht. Ego-vliedend is liefde. We mogen immers allemaal zelf bepalen of we onszelf als centrum zien of dat er centrumloosheid is.
Overigens maak ik geen onderscheid tussen oosterse en andere mystiek. Trefwoorden zijn altijd: zoeken, liefde, sterven!, verenigen, mystieke ervaringen.
LikeLike
Zwerver,
Jung leidde een dubbelleven. Hij verdiepte zich in de oosterse mystiek, waarbij hij zelfs overging tot de praktijk ervan. Iemand die zich verdiept in de oosterse mystiek, kan niet anders dan Jungs pad kruisen. Jung verschijnt op de meest onverwachte paden. Dit kon hij niet openbaar verkondigen in de gevestigde academische wereld, waar hij daarvoor verguisd zou worden. Dit toont aan hoe bekakt de academische wereld in zijn tijd was (en helaas ook nu vaak nog). De vloek van elke pionier: als ze niet op de brandstapel gezet worden door een achterlijk geloof, worden ze verguisd door arrogante “wetenschappers” en/of “academici”. Vandaar dat ook Jung zich in raadselen hult voor degene die zijn verdoken pad niet kent.
Dromen kunnen een poort zijn naar het spirituele niveau. Mensen die nog steeds overtuigd zijn van de werkelijkheid van “materie”, kunnen via dromen tot een ander inzicht komen. Wie de dromen beheerst, beheerst het “echte” leven (er is geen verschil).
Visioenen verschijnen op twee manieren:
1. De visioenen van een onzuivere geest, die willekeurig opkomen als gevolg van onwetendheid, hebzucht, begeerte, angst, agressie, enzovoort. Deze visioenen lijken sterk op taferelen die men zich voorstelt bij de beschrijving van de “hel” of bij de beschrijving van sprookjestaferelen (“hemel”). Dit kan zowel in de slaaptoestand als in de waaktoestand.
2. De visioenen van een zuiver bewustzijn, die gebruik maakt van de geest (bepaalde intentie), waardoor er visioenen kunnen verschijnen met een bepaald doel, zonder zelfzucht.
Daarom wordt er aangeraden om eerst de geest/het bewustzijn te “zuiveren”.
*****”Ons bewuste komt uit het onbewuste voort?”***** (10 MAART 2020 AT 00:14)
Dat lijkt misschien contradictorisch, maar hoeveel mensen zijn zich bewust van wat men “de leegte” noemt? Toch is dit de oorsprong van elke vorm van bewustzijn. In die zin klopt het als men zegt: “Ons bewuste (dat waarvan wij denken dat we het zijn) komt uit het onbewuste (de “leegte”) voort”. Die uitspraak geldt dus in relatie tot een bepaald niveau van bewustzijn (relatief).
.
Over het begrip ‘ziel’ denk ik dat we voorzichtig moeten zijn. Om een voorbeeld te geven: de westerse betekenis van ‘ziel’ wordt verworpen door de Dharma (welke ik beaam). Toch heeft de Dharma ook iets als de term ‘ziel’, maar dan in een totaal andere betekenis. De vraag is mijns inziens: wat verstaat Jung onder de term ‘ziel’? Als we het begrip ‘ziel’ bekijken vanuit de Dharma, waar Jung ook zijn licht opstak, dan behoort die “ziel” tot het proces van individualisatie (wat NIET hetzelfde is als ‘afgescheidenheid’). Jung vervangt de oosterse benamingen door westerse, wat het er niet gemakkelijker op maakt. Misschien is dit om de oosterse kennis te verdoezelen voor de academische wereld (die hem verguisd zou hebben).
Ik moet eerlijk zeggen, dat zonder mijn inzicht in de Dharma, ik Jung waarschijnlijk ook niet zou begrijpen. Tijdens mijn onderzoek liep ik vaak (figuurlijk dan) zij aan zij met Jung, waardoor ik de stukken van Jung die ik gelezen heb, begrijp. Als ik meer tijd over heb, zal ik me zeker meer verdiepen in Jungs werken. Nu liggen mijn prioriteiten nog elders, hoewel ik nu weer op Jung bots bij een bepaalde praktijk. En bij deze praktijk zal ik dat stuk van Jungs werk gelijktijdig meenemen. Twee vliegen in één klap (toch voor dat gedeelte 😉 ).
Vriendelijke groet
LikeLike
En zo werd het Rode Boek een weergave van zijn eigen individuatieproces. Jung geeft tastenderwijs antwoord op de meest essentiële levensvragen: Wie ben ik. Hoe verhoud ik me tot mijn medemens? Wat is de ziel? Is dat een psychologische vraag, of een filosofische of een religieuze? Wat is het wezen van Zelfkennis?”
—————————–
Het wezen van Zelfkennis is de mens die op zoek gaat naar zichzelf en daarmee zaken uit het onbewuste naar het bewustzijn haalt. Als ik zelf de kennende en begrijpende leegte ben dan kan dat de ziel niet zijn. Akasha is de niet-lineaire tijd welke ligt opgeslagen en welke ik kan kennen van binnen uit. De kenner is niet de persoons-ik is, maar de leegte-ik. Het is mijn ziel welke onderdeel is van zowel de Akasha als van de lineaire tijd. Waarbij we de ziel niet als iets statisch moeten opvatten, maar als iets wat de leegte-ik verbindt met Akasha.. Het kennen en begrijpen gebeurd vanuit de leegte, de ziel is de verbinding met Akasha, waar niet alleen het persoonlijke ervaren ligt opgeslagen maar al het ervaren. De menselijke ziel kan dus per definitie niet op zichzelf bestaan. Waaruit we kunnen begrijpen dat de ziel geen individu is, geen persoon. De persoon is degene die middels het leven ‘data’ toevoegt aan Akasha, waar de ziel onderdeel van is en zich kan verbinden met het begrijpende en waarnemende deel in ons waar ieder mens sowieso over beschikt.
LikeLike
Ik heb dat onbewuste van Jung nooit begrepen. Als er iets onbewust is, dan is het de “ik versus de wereld” houding wel. Die houding zien we ook terug bij dieren. Maar ik denk niet dat hij daar op doelt.
https://tasmedes.nl/carl-gustav-jung-het-rode-boek-boekbespreking/
Als ik Smedes volg dan heeft Jung het in het rode boek veel over dromen en visioenen. Wat uitingen zijn van het (collectieve) onbewuste. Dromen echter lijken me niet interessant. Visioenen ken ik niet, maar erg nuttig lijkt het me niet als ze voorspellend van aard zijn. En de waargenomen werkelijkheid ligt vast in de Akasha-tijd. Maar daar gaat het ook niet over.
Ons bewuste komt uit het onbewuste voort? Ik ken alleen de kennende en begrijpende leegte als het ‘bewuste’. Dat komt voort uit de oergrond welke niet gekend kan worden. Jung’s onbewuste blijft nog in raadselen gehuld voor mij, net zoals het verband met mystiek. Mystiek is vrijheid welke is losgekomen van “ik versus de wereld”. Mystiek is jezelf opheffen als centrum van bewustzijn, zodat er scheppingsruimte komt middels de intredende liefde in het bewustzijn. Mystiek en liefde zijn innig met elkaar verweven.
LikeLike
Is hier iemand die zich oprecht verdiept in de mystiek (praktijk a.u.b., geen geloof, geen “geleerdheid”), die ‘Het Rode Boek’ gelezen heeft?
LikeLike
De worsteling van Jung, gedurende 6 jaar, waar ik met gevoelens van verlegenheid, kennis van mag nemen, raken me. Tegelijk prachtig dat wat aan een kluis was toevertrouwd, het daglicht mag zien.
Mooi wat Rinus van Warven opmerkt: ” Het bijzondere van het werk van Jung is dat psychologie bij hem meteen theologie is.” Herkenbaar.
” De ziel is voor Jung datgene wat in ieder van ons geboren wil worden en tot wasdom wil komen.”
Wat zal het een mooi avond zijn geweest, daar in Utrecht.
LikeLike