Natuurwetenschapper en theoloog Rolie Barth schreef in 12 jaar tijd het kloeke boek De kosmos en het leven, een Meesterwerk, waarin hij op zoek gaat naar een natuurlijke verbinding tussen geloof en natuurwetenschap. Hij is tot de overtuiging gekomen dat God de wereld heeft geschapen langs de weg van een bouwproces, waarvan Hij de Bouwmeester is. De basis onder zijn studie ligt in verwondering, waarvan hij zegt dat als iets wetenschappelijk kan worden verklaard de verwondering niet hoeft te verdwijnen. Dat anderen dat soms wel beweren, vind hij een rare gedachte.
‘Bijzonder is ook dat je ingewikkelde problemen met eenvoudig ogende wiskundige vergelijkingen kunt beschrijven. Hoe meer je weet, hoe meer je verwonderd raakt over Gods schepping.’
(ND)
Het scheppend bezig zijn van God kun je echter niet met een paar wiskundige formules in kaart brengen, zegt Barth: ‘Verdiep je bijvoorbeeld maar eens een maand in de samenstelling van water, dat is zo ingewikkeld en complex, maar ook zo mooi.’
‘Newton kon verklaren waarom de aarde in een ellipsvormige baan om de zon draait. De verleiding is er dan om God er buiten te laten. Maar wiskunde kan dan wel een voldoende verklaring bieden, maar nooit een volledige verklaring. Denk alleen aan het fenomeen van de tijd. Augustinus zei al dat de tijd in feite niet bestaat.’
(ND)
Als kerntekst voor de gedachte ‘van voortgaande schepping, met het oog op het bewoonbaar maken van de aarde’ noemt de natuurwetenschapper Jesaja 45 vers 18, waar staat dat God de aarde heeft gemaakt, niet als chaos maar om haar te bewonen. Voor de natuurwetenschapper was dat een eyeopener. Die tekst zegt hem veel over hoe de Bijbel Gods scheppingswerk ziet.
Fantastisch vindt Barth het, wat natuurwetenschappers hebben ontdekt over de kosmos, sterren, planeten en het leven op aarde: een waar Meesterwerk, in twee opzichten.
‘Hoe bijzonder is het niet dat mensen de structuren en natuurwetten van de kosmos zo diepgaand hebben kunnen doorgronden? En hoe meesterlijk is de kosmos met al zijn structuren niet opgebouwd? Daarom is verwondering een belangrijke motivatie geweest om dit boek te schrijven. Ik hoop dat u of jij als lezer een diepe verwondering zult ervaren door mee te kijken naar de geheimen van de kosmos en het leven.’
(Uit: De kosmos en het leven, een Meesterwerk)
In dit boek geeft Barth een zeer compleet overzicht van wat er bekend is over de oorsprong en ontwikkeling van het heelal, het leven op aarde, en de mens.
‘Dit doet hij vanuit zowel het perspectief van de natuurwetenschap als vanuit een theologisch perspectief, waarbij hij die beide duidelijk ziet als delen van één werkelijkheid, zij het ieder met zijn eigen zeggingskracht en beperkingen.’
Dr. Marnix Medema, universitair docent Bioinformatica aan de Wageningen Universiteit en gasthoogleraar theoretische biologie aan de Universiteit Leiden.)
Heel indringend is zijn bespreking van het lijden in de wereld. Erkennen dat God de wereld als een bewoonbaar ‘huis’ voor mens en dier heeft gemaakt, roept de vraag op: hoe veilig is het huis?
‘De benadering van Barth is dat God om een leefbare kosmos te krijgen wel de mogelijkheid moest inbouwen dat er ook lijden kan bestaan. Maar het is wel een lijden waarin God zelf meelijdt. Christus die ons lijden doorlijdt als een pijn in Gods hart. Aansprekend en bemoedigend is zijn persoonlijke ervaring aan het slot van de hoofdstukken over het lijden.’
(Drs. Wim G. Rietkerk, theoloog, auteur en opiniemaker. Voorheen directeur van l’Abri internationaal.)
De kosmos en het leven, een Meesterwerk | Rolie Barth | Buijten & Schipperheijn | Paperback | 9789463690737 | Druk: 1 | juni 2021 | 544 pagina’s | € 35 | ‘Het is een prachtig boek geworden met veel illustraties, alles full colour. In drie delen schrijft Rolie over de kosmos, het leven en de mens. Daarbij zoekt Rolie de verbinding tussen wetenschappelijke natuurkennis en theologische inzichten. Dit is een diepgravend boek geworden dat moeilijke vragen niet uit de weg gaat.’ (s-gravendeel.net)
YouTube: De kosmos en het leven, een Meesterwerk
Zie ook: ‘De schepping is een bouwproces’ (ND) – of via Blendle.
Beeld: Heelal (filosoferenvoorkinderen.blogspot.com)
GODEN EN MENSEN 
Ik ben al een tijdje dat boek aan het lezen van Rolie Barth, ‘De kosmos en het leven, een Meesterwerk’. Hij vertelt het verhaal van Big Bang t/m de mens alsof je te maken hebt met een zich geleidelijk ontwikkelend bouwwerk. Ook geeft hij filosofische en theologische bespiegeling bij elke fase op zich en bij het gebeuren als geheel. Het is veel en het is complex en ik kan mij voorstellen dat menig lezer zich overweldigd voelt door wat dit boek allemaal presenteert. Maar in grote lijnen gaat het over de opbouw van materie (o.a. quarks, atomen, moleculen, sterren, planeten), de ontwikkeling van leven (o.a. cel, emergentie, DNA) en de opkomst van de mens (o.a. empathie, taal, ethiek). Barth is predikant en dat is te merken, want er is veel Bijbel verwerkt in alle bespiegeling. Maar het is ook aan diezelfde Bijbel dat hij de metafoor ontleent van heel de werkelijkheid als bouwproces. Verder is interessant wat hij denkt aan werkelijkheid vanwaaruit dit bouwproces voortkomt. Hij ziet dan een drievoudig spreken van God: “…de schepping van het heelal zonder dat daar iets aan voorafging, de voortgaande schepping door middel van de wetmatige basisstructuur én zijn geïntensifieerde interactie met de kosmos.” (p. 154) Het boek afsluitend gaat het ook over de mens en zijn relatie tot deze schepping, en het gaat over wijsheid en Logos, het scheppende Woord van God. In de huidige bijna post-christelijke, atheïstische en relativistische cultuur is het waarschijnlijk een heel vreemde gewaarwording dat iemand zomaar ineens heel het bestaan plaatst in een zo omvattend perspectief van Schepping en Bijbel, maar Rolie Barth brengt het allemaal heel overtuigend en naar mijn indruk ook wetenschappelijk verantwoord, theologisch ruimdenkend en breed geïnformeerd.
LikeGeliked door 1 persoon
Je hebt mij hiermee zeer verrast Paul. Dank voor de tip. Het begin helpt mij al stappen verder.
LikeGeliked door 1 persoon
Dank voor deze leestip.
Vriendelijke groet,
LikeGeliked door 1 persoon