Er is geen bloedige dood nodig voor het herstel van Gods relatie met de mensheid. De boodschap van Jezus zet mensen zelf aan het werk.’ Docent-onderzoeker aan de Vrije Universiteit Amsterdam, Fulco Y. van Hulst, onderzocht invloedrijke theologen en laat zien dat de kruisdood heel anders kan worden uitgelegd. In zijn proefschrift Vrede hebben met het kruis van Christus luidt de conclusie dat niet de kruisdood van Jezus centraal zou moeten staan in de verkondiging, maar de boodschap van vrede en afwijzing van geweld. Dat Jezus gestorven zou zijn voor onze zonden vindt de onderzoeker fake news.
‘Jezus was een radicale, vreedzame activist die opkwam voor de zwakken in de samenleving. Maar hij leefde in de verkeerde tijd en moest dat met de dood bekopen.’
(Van Hulst, NPO Radio 1)
Dat Jezus is gestorven aan het kruis als straf voor de zonde van de mensheid is de dominante interpretatie van zijn dood, maar volgens Van Hulst moet de interpretatie van die bruuske daad nodig worden herzien. In gesprek met journalist Jort Kelder zegt Van Hulst dat voor de doopsgezinde kerk, die ook wel bekendstaat als ‘vredeskerk’, het een onaanvaardbaar idee is dat God gewelddadig zou zijn om de mensheid te straffen.
‘Dat beeld dat Jezus gestraft wordt voor de zonden van de mensheid is eigenlijk een beeld dat zijn oorsprong had in de gedachten van Anselmus, een middeleeuwse theoloog, (…) en uiteindelijk uitgebouwd door Calvijn, maar dat vindt in mijn ogen helemaal geen basis in het Bijbelverhaal.’
(Van Hulst, NPO Radio 1)
Voor Van Hulst heeft altijd de praktische navolging van Jezus voorop gestaan, met nadruk op de afwijzing van geweld: ‘Dat is wat God in Jezus heeft voorgeleefd.’ De gedachte dat je moet geloven dat Jezus gestorven is voor onze zonden, is hem altijd vreemd voorgekomen. Die manier van denken wilde Van Hulst leren begrijpen en doorgronden. De relatie tussen God en Jezus verwoordt de onderzoeker in termen van Gods activiteit in en door Jezus.
‘God maakt zich kenbaar als een God die op geweldloze wijze in Jezus de kwade machten overwint. Hij geeft zichzelf in de kruisdood om de mens te bewegen tot inkeer. Tegelijk is de kruisdood een blijk van zijn toorn: het is het gevolg van de keuze van de mens voor het kwade. Het kruis is daarmee niet Gods instrument, maar wel het symbool van de overwinning.’
(Uit: proefschrift Vrede hebben met het kruis van Christus)
De gedachte is niet dat Jezus komt om te sterven, zegt Van Hulst. Hij is verbaasd hoe makkelijk mensen elkaar napraten in de theologiegeschiedenis, met soms schrikbarend weinig kritisch vermogen. Dat God geweld zou gebruiken om zijn doel te bereiken, gaat in tegen het doopsgezinde godsbeeld dat God geweld afwijst.
‘Je kunt de schriftteksten die worden gebruikt om te bewijzen dat het geweld van de kruisdood noodzakelijk is, ook anders interpreteren. Er is geen bloedige dood nodig voor het herstel van Gods relatie met de mensheid. De boodschap van Jezus zet mensen zelf aan het werk.’
(Uit: De Linker Wang, maart 2020)
Zie:
* De Linker Wang, maart 2020: Fulco van Hulst: Het verhaal over Jezus wordt verdraaid
* Friesch Dagblad, september 2019: Theologische bouwsteen als bijdrage aan het vredesgetuigenis van de kerk
* Proefschrift, september 2019: Vrede hebben met het kruis van Christus (samenvatting)
Luister:
* NPO Radio 1, november 2019: ‘Dat Jezus zou zijn gestorven voor onze zonden is fake news’
Beeld: cover proefschrift (detail)
GODENENMENSEN 
De dood van Jezus had geen enkele bedoeling. Hij liep de geestelijke leiders voor de voeten. Die hebben de romeinse machthebber Pilatus, zo ver gekregen hem de doodgtraf te geven. Ook omdat hij een opstand vreesde in het land. Al de rest is bij gefantaseerd door de nieuw onstane christelijke leiders, gesteund door Constantijn. Dat Jezus een boodschap van vrede bracht is evident, maar dat hij daardoor de macht van de gestelijke leiders, in zijn land, ondermijnde, werd hem fataal.
LikeGeliked door 1 persoon
Ik kan me niet vinden in de strekking van het betoog. (Jezus komt niet om te sterven.)
Het sterven van Jezus is juist de kern van de Christus boodschap.
Maar dat Jezus is gestorven voor onze zonden is wel fake nieuws.
Dat gedeelte daar kan ik me wel in vinden.
Het zou wel erg gemakkelijk zijn om het vuile werk over te laten aan iemand uit het verleden.
Denk er eens over na om zelf te sterven, dat lijkt me de zinnigste boodschap.
LikeGeliked door 1 persoon
Met de titel ben ik het voor een keertje helemaal eens. Zonde is een onzinnig begrip. Het veronderstelt een objectieve moraal, afkomstig van een subject genaamd God. Dat is incoherent.
Voor het geval dat: de conclusie “dan kun je maar alles doen waar je zin in hebt” is een christelijke stropop. Het lukt me al enige decennia goed en kwaad te onderscheiden zonder dat er enig bovennatuurlijke entiteit aan te pas komt.
“Voor Van Hulst heeft altijd de praktische navolging van Jezus voorop gestaan.”
De beste man leefde twee millennia geleden in totaal andere culturele omstandigheden. Liever niet, dus. Jezus had er bijvoorbeeld geen problemen mee totaal onschuldige varkens – itt wat hij geloofde zeer respectabele wezens – voor de lol de dood in te jagen.
Ja, ik ken de uitleg van dit verhaal. Die bevestigt alleen maar wat ik net schreef: Jezus was een product van zijn tijd en plaats. Hem navolgen in de praktijk is lang niet altijd een goed idee.
LikeLike
Ik heb in mijn werk als r.k. pastor/geestelijk verzorger in een periode van 55 jaar nooit iets begrepen van “verlossing door de kruisdood” en heb het woord “verlossing” in die zin nooit gebruikt.
Ik zie de kruisdood als een gevolg van Jezus’trouw aan zijn boodschap (en leven) van onvoorwaardelijke liefde van zijn Vader voor mensen.
LikeGeliked door 1 persoon
FrankB,
Je zegt:*****”Ja, ik ken de uitleg van dit verhaal. Die bevestigt alleen maar wat ik net schreef: Jezus was een product van zijn tijd en plaats. Hem navolgen in de praktijk is lang niet altijd een goed idee.”***** (30 MAART 2020 AT 09:02)
Dat is een juist besluit als je ervan uitgaat dat de bijbel een correcte weergave is van Jezus’ leer, en van Jezus als persoon. Mijns inziens zou het beter zijn om de bijbel aan een grondig onderzoek te onderwerpen en na de onzin ervan ontdekt te hebben, op zoek te gaan naar de waarheidsgetrouwe (niet-gemanipuleerde) versie. Na een andere versie ontdekt te hebben, is het misschien toch geen slecht idee om Jezus na te volgen (en vooral niet te imiteren).
Ik ben al blij dat er mensen zijn (o.a. Van Hulst) die tot het inzicht gekomen zijn dat Jezus niet kwam om te sterven. En al helemaal niet voor onze “zonden”. Het gaat al een beetje de goeie kant op.
Ik citeer uit Pauls bericht:*****”Hij (Van Hulst) is verbaasd hoe makkelijk mensen elkaar napraten in de theologiegeschiedenis, met soms schrikbarend weinig kritisch vermogen.”*****
Ik kan hem hierin alleen maar bijtreden.
Vriendelijke groet
LikeLike