Kan dat eigenlijk wel? Non-dualisme als nieuwe wereldorde? Het zou dan zoiets als ‘verlichting voor iedereen’ betekenen. Dat klinkt utopisch, geconditioneerd opgegroeid als we zijn in deze dualistische wereld. Bioloog en filosoof Douwe Tiemersma formuleert voorzichtiger als hij zegt dat ‘uitgaande van de dualiteit sommige omstandigheden wel nuttig blijken te zijn om minder vast te gaan zitten in de oude identiteit en structuren en om zo meer open te gaan staan voor non-dualiteit.’ Zijn ideeën zouden een goede basis of startpositie kunnen zijn. Er is nogal wat werk voor nodig, werken aan jezelf, en niet te vergeten aan de wereld, want verlichting is uiteindelijk goed voor iedereen.
– Deel 4 (slot) –
Non-dualisme wordt, zoals al gezegd, een weg van bevrijding genoemd. Volgens Tiemersma verwijst non-dualisme ‘naar een zijnservaring waarin niets gescheiden is van jezelf. Deze ervaring zou gemakkelijk optreden bij ontspanning. Dan verdwijnen de scheidingen tussen jezelf en het andere en de anderen’. Deze realisatie van non-dualiteit zou praktische gevolgen voor het leven en samenleven kunnen hebben.
‘Alle interne en externe conflicten ontstaan door scheidingen. Als de scheidingen wegvallen is er heelheid zonder problemen.’
Als visie is, volgens Tiemersma, non-dualisme een mens- en wereldbeschouwing waarin de grenzen en scheidingen, tussen de ik en de ander, lichaam en geest, de micro- en macrokosmos, subject en object, mens en God, gezien worden als aangeleerd en betrekkelijk.
‘In de praktijk van het dagelijkse leven is het maken van scheidingen de oorzaak van veel problemen, zowel in het individu als in de samenleving. Steeds ontstaan conflicten als het één tegenover het andere wordt gesteld, als de ene mens tegenover de ander komt te staan. Gescheidenheid is de bron van alle conflicten. De oplossing van de problemen ligt dus in de radicale relativering van de scheidingen en de zijnservaring van een groter geheel waarin alles en iedereen is opgenomen. Daarin blijven wel de verschillen, maar deze verbreken de eenheid niet’.
Om het ‘groter geheel’ te kunnen ervaren is dus veel meer nodig. Een ‘heldere, open en reflexieve aandacht, een diepe ontspanning en de nabijheid van ‘iemand’ waarin de non-dualiteit duidelijk wordt ervaren’, zoals je bijvoorbeeld voorgehouden wordt, surfend op internet. Ideeën en cursussen kan je er volop vinden, zoals satsangs (ontmoetingen in de waarheid die je bent); meditatie; retraite; leren leven in het moment; massage; yoga, enz. enz.
Volgens Tiemersma kan non-dualiteit worden gekend als een sfeer waarin jezelf en het andere probleemloos samengaan. De ervaring van non-dualiteit is dan ook een eerste-persoons zijnservaring die intern, inclusief, direct en zeker is.
Je moet dus vooral zelf aan het werk: jezelf goed leren kennen. En het kan helpen je dan ook te verdiepen in tradities als het boeddhisme, het daoïsme, de joodse en christelijke mystiek en het soefisme, want daarin is de non-dualistische visie aanwezig als hoogste waarheid. En bijvoorbeeld jnana yoga bestuderen: de leer van non-dualiteit.
Een leraar vinden kan helpen om jezelf te zoeken. En ieder mens zou dat dan moeten doen. Om uiteindelijk zelf en samen te ontdekken dat de wereld in de grond non-dualistisch van aard blijkt; dat alles met alles te maken heeft; iedereen met iedereen; dat de ultieme werkelijkheid ongescheiden blijkt, een eenheid.
Renard stelt dat wanneer er geen grenzen meer zijn tussen jezelf en de ander, er geen oorlog meer kan zijn.
‘Oorlog gaat altijd om grenzen, maar als alle grenzen verdwijnen, verdwijnt daarmee ook oorlog. In het openkomen wordt de ander liefdevol geaccepteerd. In de openheid van jezelf mag alles er zijn, alles wordt geaccepteerd. Juist doordat het open is, is er veel meer dan ooit mogelijk. Er komen veel meer onverwachte mogelijkheden.’
Een utopie voor bijna 7,8 miljard mensen? Toch zou ik zelf als eerste stap ernaar toe een bekend gezegde willen parafraseren: Non-dualisme in de wereld, begin bij jezelf.
Bronnen:
* Non-dualisme, Philip Renard, Felix Uitgeverij, 2005
* Handboek Non-duale coaching, Alexander Zöllner, uitgeverij Inzicht, Hillegom, 2017
* ‘Non-dualisme geeft denkruimte’ Trouw, Marije van Beek, 2012
* Weg met het dualisme van lichaam en geest, Stine Jensen, joop.bnnvara.nl
* Sanskrietteksten die de non-duale werkelijkheid van het individu en de wereld beschrijven. Ze vormen het laatste deel van de Veda’s (De heilige boeken van het hindoeïsme.)
* Non-dualiteit, Douwe Tiemersma, Advaita Centrum
* Non-dualistisch christendom, Charles Steur, uitgeverij Elikser
Zie
Deel 1: Non-dualisme, een weg van bevrijding
Deel 2: Non-dualisme, het ervaren van eenheid
Deel 3: Non-dualisme, de grondslag van alles
Beeld: AUM betekent allesomvattend. Eenheid.
GODEN EN MENSEN 
Weg met het dualisme van lichaam en geest, schrijft Stine Jensen. Maar dat is zo eenvoudig nog niet. Lichaam en geest vormen een eenheid, dus is er geen dualiteit zou je zeggen. Echter, binnen de lichamelijke en psychische constitutie wordt het ego beleeft. We kunnen het ego ook zó zien dat het ego een ervaringsmogelijkheid is binnen de tijd. Ons ego is in voortdurende interactie met de wereld om ons heen.
Soms wordt er binnen de A.V. beweerd dat het ego niet werkelijk is of zelfs niet bestaand. Maar als je het ego opvat als het lichaam, wat drager is van een geest die reflecteert op de buitenwereld, dan is dat iets wat wezenlijk bestaat. Het ego is dan het ‘zelf’ wat zich ophoudt binnen het tijdelijke bestaan van ca 80 jaar. Ego leeft in tijd-ruimte.
Ego is in principe altijd in strijd met de wereld om hem heen. Voor een spirituele ontwikkeling is het dus noodzakelijk om die strijd op enige wijze ten einde te laten komen. Anders blijf je verdeeld in “ik en de wereld”. In die strijdloosheid welke ook opgevat kan worden als ‘liefde’ kan de mens er achter komen dat dat wat we ego noemen zich niet bewust is van het bewustzijn (subject) zelf.
We zouden dus kunnen zeggen dat ipv dat ego onwerkelijk is, kunnen zeggen dat de mens een tweeledige ik-beleving heeft. Enerzijds is er het ego wat in tijd-ruimte belevingen beleeft. Anderzijds is er de mens als bewust subject. Het bewuste subject is zich er tevens van bewust dat het licht waar hij mee ‘ziet’ afkomstig is van een universele eeuwige Bron. (Ik ben DAT) Het is een bewustwording van bewustzijn welke geen tijd kent en om die reden altijd in de actualiteit staat. Ik vermijd bewust het woord NU omdat NU een tijdsmoment is. Staat het ego in de lineaire tijdsbeleving, het bewuste subject staat ook in ‘verleden’ tijdsbeleving. Waarmee het woord ‘actualiteit’ ook een verleden actualiteit kan zijn: verticale tijdsbeleving. Zo kunnen we uitkomen bij de ziel wat weer wat anders is dan het ego of het bewuste subject. Er dient immers een verbinding te zijn tussen het tijdelijke en het eeuwige.
Tot zover deze nachtelijke bespiegelingen.
LikeLike
[…] Deel 2: Non-dualisme, het ervaren van eenheid Deel 3: Non-dualisme, de grondslag van alles Deel 4: Non-dualisme als nieuwe wereldorde […]
LikeLike
@Svara
Eens. Het begint bij je zelf. Daarom begon ik ook een beetje te steigeren bij die nieuwe wereldorde. Ik las dat als dat IK de wereld wil veranderen. En dan verdwaalt de mens al weer in het denken: de overtuigingen. Ik kan alleen mijzelf veranderen en ook dat is onwaar. Immers als het ‘ik’ zichzelf wil veranderen of opheffen dan is dat ook al weer een actie van datzelfde ‘ik’. Dat wat we ‘ik’ noemen verschanst zich graag in weer het volgende hokje. Het ‘ik’ kan ook de overtuiging zijn toegedaan dat hij bewustzijn is.
LikeLike
@Paul
De kosmische orde is er altijd al geweest en nog uiteraard. Daar komen we uit bij wat in de A.V. gesprekken oplevert van onenigheid. De ene groep zegt: je bent er al en je hoeft niets te doen. De andere groep zegt dat er wel wat gedaan moet worden, dat het ego geen werkelijkheid bevat. Beiden hebben gelijk. Er is reeds een non-dualistische orde aanwezig. Het is de mens die daar -soms- onwetend van is.
We dienen ook te beseffen dat dat waar we het hier over hebben buiten het menselijk voorstellingsvermogen ligt. Ik denk dan ook dat een wereld zonder oorlog en zo een utopie is.
LikeLike
@Zwerver
Bij Tiemersma hierboven lees ik dat je bij jezelf moet beginnen zoals Rumi volgens jou ook adviseert. Het is niet iets wat je aan de ander kunt opleggen. Dat zou geweld zijn. Het gaat om een voortdurend proces, denk aan dat lemniscaat, en waar een doelgericht resultaat niet aan de orde is. Juist niet omdat dat duaal denken is. Begin bij je zelf dan ontmoet je wat je uitstraalt. Een non-dualistische uitstraling waarin er wel verschil mag zijn en acceptatie waar de ander mogelijk iets van zal oppakken en dan kan er vanuit bewustwording een verandering plaatsvinden.
Iemand die echt vrij is zal (onbewust omdat het zijn/haar aard is) voorleven dat alles met alles verbonden is in gelijkwaardigheid. Vanuit non dualisme als vanzelf uit zichzelf.
En dan heb ik het niet over overtuigen, prediken en mensen op sokkeltjes. Ik zie wereldorde als de harmonische sfeer die er van nature is en waarmee wij diep vanbinnen connecten. De oorspronkelijke aard.
Denk ik 😉
LikeLike
@Zwerver: ‘Non-dualiteit als nieuwe wereldorde is echt onzin.’
Het gaat hierom de kosmische orde. Die vertoont de dimensies materiële orde en morele orde. Bijna alle filosofieën nemen aan dat er een wereldorde bestaat, in de Vedische tijd met ‘Rta’ aangeduid.
LikeLike
Non-dualiteit als nieuwe wereldorde is echt onzin. Wie die gedachte koestert leeft nog in een gewenste wereld en dat is per definitie een dualistische wereld. Of zoals Rumi zou zeggen: “Vroeger was ik slim en wilde ik de wereld veranderen. Vandaag ben ik wijs en verander ik mijzelf”.
LikeLike