Zijn we bereid op zoek te gaan naar het eigenlijke diepste zelf, met het vermoeden dat de grond van dat zelf God is, het eeuwige, als zin en fundament van het bestaan? Welmoed Vlieger vraagt zich dat af in haar artikel Over de grond van de ziel – Daar waar de mens geworteld is in het eeuwige. ‘Slechts in het aanvaarden van innerlijke leegheid openbaart zich de vrijheid van de mens en de geborgenheid in een God. Een God die niet langer in de natuur gezocht, maar als diepste grond van dit eigen innerlijk gevonden wordt.’
Vlieger, onder meer docent aan de Hogeschool Geesteswetenschappen Utrecht (nu: Academie voor Geesteswetenschappen, update 19-04-2017), laat zich in haar zoektocht gidsen door drie mystieke denkers: Eckhart, Kierkegaard en Hammarskjöld. Ze schrijft over de thematiek van het zwijgen, de eeuwigheid, de ‘Godsgeboorte in de ziel’, de kierkegaardiaanse ‘sprong’ en een God die niet langer in de natuur, maar als diepste grond van het eigen innerlijk gevonden wordt.
‘Dit kapitale onderscheid tussen ‘de waarheid op zich’ en ‘de waarheid voor mij’ is voor de zelfverklaarde ‘antifilosoof’ (Kierkegaard, PD) cruciaal: ‘Het gaat erom een waarheid te vinden die waarheid is voor mij, de idee te vinden waarvoor ik wil leven en sterven.’ Waarheid is met andere woorden geen dogmatisch of wijsgerig vraagstuk maar een concrete levenstaak, die alleen door een zelf genomen besluit kan worden bepaald en in het concrete handelen tot uitdrukking komt. Óf er een eeuwigheid bestaat is dus eigenlijk niet de juiste vraag. Waar het om gaat is: hoe serieus neem ik, nemen wij de eeuwigheid?’
Meister Eckhart noemt de eeuwigheid ‘eeuwig nu’. Om hiermee contact te maken moeten we ons losmaken van onze in tijd verlopende, hardnekkige pogingen om identiteit te zoeken in werkelijkheidsfragmenten.
‘Het komt er op aan innerlijk leeg en ontvankelijk te worden, in te keren in de zielsgrond. Hier in de grond, waar ‘de veelheid van de tijd’ geen vat op heeft en tijd en eeuwigheid samen vallen, ‘is het middel zwijgen’, aldus Eckhart.’
Voor Kierkegaard is de eeuwigheid veel dichterbij dan vaak gedacht wordt en wel in de concrete werkelijkheid van alledag. De sprong in het geloof.
‘Geloof, hier dus nadrukkelijk niet begrepen als een ‘naïef vasthouden aan een ingebeelde God’ zoals zelfverklaarde atheïsten het nog wel eens willen duiden, maar als uitdrukking van een existentiële stap, een zelfverhouding die moed vraagt: ‘Als ik mij tot mijzelf verhoud, dan ontmoet ik als eindig-oneindig mens mijn grond. Dit is niet datgene wat ik zonder meer en in alle concreetheid ben, maar dat wat ik in diepste grond ben. En deze grond is het eeuwige.’
Zie: Over de grond van de ziel – Daar waar de mens geworteld is in het eeuwige
Illustr: 5thdimensionhealing.com
Welmoed Vlieger heeft Wetenschap van Godsdienst en Levensbeschouwing en Wijsbegeerte gestudeerd. Zij is freelance-docent/publicist en verzorgt trainingen, workshops en lezingen. Zij was tot voor kort voorzitter van de Vrije Gemeente Amsterdam en volgt momenteel het seminarie aan het OVP te Bilthoven. welmoedvlieger.nl
(foto: mijnzinweb.nl)
GODEN EN MENSEN 
Theo schreef: @ egbert,
je flink druk maken en tekeer gaan, bekort je leven hoor,
wat is het antwoord., relax relax relax (je vooral niet en nooit opwinden.) 😉 Tis moeilijk soms.
Ach, dat geldt toch voor een ieder @Theo, bovendien, vergeet niet, dat een systeem het ook kan begeven door onderspanning.
Of wist je dat niet.
LikeLike
Genoeg gezwegen, nu de mysticus Kabir:
vers 39
“O Vriend, dit .lijf is zijn lier.
Hij spant zijn snaren en ontlokt er Brahma’s melodieën aan.
Als de snaren breken en de spanners lam worden,
dan moet dit soffelijk speeltuig tot stof vergaan;
Kabit zegt: “Niemand dan brahma kan er klanken aan ontlokken.”
vers 50
“De fluit van den Onnoembare wordt zonder ophouden bespeeld, haar klank is liefde.
Als liefde alle grenzen overschrijdt, vindt zij de waarheid.
Hoe verre verbreidt zich deze geur!
Eindeloos niets houdt haar tegen.
De glans dezer melodie is schitterend als miljoenen zonnen; onvergelijkelijk klinkt de vina, de vina van de tonen de waarheid.”
LikeLike
@ egbert,
je flink druk maken en tekeer gaan, bekort je leven hoor,
wat is het antwoord., relax relax relax (je vooral niet en nooit opwinden.) 😉 Tis moeilijk soms.
LikeLike
Ik koudt me steeds meer aan dat “rusten in u” van een Augustinus, en dan dan denk na onze sexuele revolutie, wat Augustinus toen niet kon?, aan het lekker tegen elkaar liggen van man en vrouw na de “daad”, na het leven. Als mens van nu mag je je , zeker na zo sexueel verknipte christelijke eeuwen, wat denken betreft ook best wat veroorloven, vind ik!
LikeLike
Laten we ons maar flink druk maken en tekeer gaan :-), uiteindelijk zullen we nog lang genoeg kunnen rusten.
LikeLike
-Laten we ons niet ongerust maken ; die periode van ‘rust’ komt wel …
LikeLike
‘Geboren worden is een nodeloos storende episode in de gelukzalige rust van het niets.’
Misschien had Schopenhauer uiteindelijk wel gelijk.
LikeLike
-Het enige absolute ‘zijn’ en ‘zijnde’ is de eeuwige logische wetmatigheid van de logica zelf ; al wat daarnaast is of kan gedacht worden is contingent aan die ‘logos’ ;
-En absolute logica als een ‘moeten zijn’ van oorzaak, gevolg ,enz. is de absolute wil, die net als ons willen omgezet wordt in ‘energie’, die op zijn beurt volgens de moderne fysica omgezet wordt in massa, materie en de ‘dingen’ .-
-Misschien is het Higg’s of gods-deeltje niets anders dan een concentratie van die wil ; en neemt alles, ook wij en onze ziel deel aan die absolute logische wil, energie en materieel bestaan …
-Dat diepste innere kan men dan ‘god’ noemen, al is het voor ons niet te kennen…
LikeLike
Met het gelovig besef dat ik tot in mijn diepste zelf word liefgehad, past me slechts zwijgen. Met de hoop, als je door zo’n liefde deep down wordt gekoesterd, dat je zelfs tot in je oppervlakkige leven dan toch vanzelfsprekend op je best zou zijn, blijf ik toch maar praten, want dat is jammer genoeg niet altijd het geval. En dat kun je voordat je gaat zwijmelen in liefde maar beter toegeven!
LikeLike
En passant: we weten alles, we weten niks. Interessant dit. Ik lees graag ‘Het Vermoeden’ – hemels mooi en het kent geen zekerheden…..
LikeLike
Dank je wel.
In retraite: “In de tuinen van de tijd bloeien de bloemen van troost, geloof, hoop en liefde”
LikeLike
-zwijg-
LikeLike