Het is niet verbazend dat ieder totalitair systeem als kern heeft het opheffen van het transcendente. Het communisme en fascisme waren ten diepst materialistisch. Zij beseften dat als je de mens zijn vrijheid wilt ontnemen, je het transcendente moet laten verdwijnen. – Openstaan voor transcendentie vergt een bepaalde houding en oefening. Leren het geestelijke ‘licht’ te zien. Dat licht is in zekere zin nergens en dus overal, en straalt een mens als het ware toe in en vanuit alle dingen, terwijl de bron van dat licht verborgen en duister blijft.
De term transcendentie is een goed alternatief voor het nogal beladen en daardoor conflictueuze begrip ‘God’ waarbij iedereen andere gedachten (dogma’s) heeft, variërend van God op een wolkje tot het AL. Zo is er ook geen sprake van een christelijke God, islamitische of vrijgemaakte gereformeerde God, maar noemen we het transcendentie. Bij het zenboeddhisme is eveneens het transcendente te vinden:
‘Net zoals de oceaan zich in de golven toont, openbaart het Wonder zich in het subject. Zoals de golf de zee in zich draagt, kan de mens het goddelijke in zich terugvinden, zonder er ooit de vinger op te kunnen leggen. We zouden het, met een knipoog naar Levinas, de paradox van de immanentie van de transcendentie kunnen noemen.’
(Sophie Veulemans, KU Leuven)
De idee van transcendentie duidt ook aan dat mensen denken dat er in de religieuze beleving van de werkelijkheid een grond van alle dingen wordt ervaren die de dingen die we gewoonlijk ervaren te buiten gaat.
Het humanisme heeft ook iets transcendents. Hoewel een seculiere levensbeschouwing gespeend is van transcendentie, heeft het toch een transcendent aspect, want er wordt iets aangenomen buiten de gerealiseerde werkelijkheid. De marxistische verwachting van de heilsstaat bijvoorbeeld, kan dan quasireligieus genoemd worden, daar die heilsstaat ‘hemelse dimensies’ heeft.
‘Het humanisme heeft als opdracht de mythe van de menswording tot leven te brengen, niet in de zin van een vlucht uit een weerbarstige werkelijkheid, maar als de hoop op vervulling van menselijke mogelijkheden.‘
(Geestelijk vader van de humanistiek Jaap van Praag in Menswording van de mens.)
Humanisten gaan ervan uit dat mensen zelf zin en vorm aan hun leven geven. Zij hechten bijzonder aan zelfbeschikking: de vrijheid om op een manier te leven waar je zelf achterstaat. Deze individuele vrijheid gaat samen met verantwoordelijkheid voor en betrokkenheid bij anderen en je omgeving. Menselijke waardigheid, rechtvaardigheid en vrijheid staan centraal. Humanisten hechten veel belang aan zelfontplooiing, vorming en cultuur.
‘Jij bent aan geen enkele beperking onderworpen. Jij zult voor jezelf je natuur bepalen naar je eigen vrije wil waaraan ik je heb toevertrouwd. Midden in de wereld heb ik jou geplaatst, zodat je van daaruit alles wat er om je heen in de wereld is gemakkelijker kunt bekijken. Ik heb je niet hemels en niet aards, niet sterfelijk en niet onsterfelijk gemaakt. Als vrij en soeverein kunstenaar moet jij als het ware je eigen beeldhouwer zijn en jezelf uitbeelden in de vorm die je verkiest.’
(Pico in Rede van de menselijke waardigheid, ook wel de ‘onafhankelijkheidsverklaring van de mens’ genoemd. In dit citaat laat humanist en filosoof Pico della Mirandola God tegen Adam spreken.)
Humanisten zien de aardse werkelijkheid en het leven in het licht van de mens zelf. Hun levensbeschouwing gaat over een manier van leven, het omvat inzichten in mens-zijn, in mens, wereld en het geheel der dingen. Het gaat om inzichten die iemands leven richting geven, inzicht in het leven en idealen van goed-mens-zijn. Ze geven de voorkeur aan dialoog in plaats van dogmatiek. Er is sprake van de Gulden Regel: Wat gij niet wilt wat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’.
Binnen religies is die regel ook te vinden. Zoals Hillel, een joodse leraar onderwees: ‘Doe anderen niet aan wat je zelf hatelijk vindt’. En uit de Mahabaratha, een hindoe-epos: ‘Dit vat alle plichten samen: doe anderen niets aan dat je kwetsend vindt als het jou wordt aangedaan’. En Jezus: ‘Behandel de mensen in alles zoals je wilt dat ze jou behandelen’.
Een duizenden jaren oude regel van Confucius luidt: ‘Wat wij niet willen dat anderen ons aandoen, moeten wij ook anderen niet aandoen’. Ook de Boeddha was die mening toegedaan: ‘Kwets anderen niet met wat jou kwetst’. ‘Niemand van jullie is een gelovige tenzij hij zijn naaste toewenst wat hij zichzelf toewenst,’ zei profeet Mohammed.
Totalitair dictator en zakenman Vladimir Poetin, die natuurlijk niets op heeft met het transcendente, komt het niet uit de Gulden Regel te kennen.
‘Poetin presenteert zich als een orthodoxe gelovige, maar hij heeft het nooit over het liefhebben van je naasten.’
(Russisch-orthodoxe geestelijke Cyril Hovorun, hoogleraar ecclesiologie en oecumene aan het University College Stockholm, in Trouw, 4 maart 2022)
‘Tot de speech van Poetin van vorige week – daar was hij zelf de vertolker van deze ideeën. Stoeckl: ‘Hierna durf ik met recht te zeggen: Poetin zet religie in als wapen.’
(Sociologe Kristina Stoeckl, van de Universiteit van Innsbruck, gespecialiseerd in de relaties tussen de kerk en staat in Rusland, in Trouw, 4 maart 2022)
Beeld: Vitruviusman van Leonardo da Vinci, ca. 1490, Gallerie dell’Accademia, Venetië. (Wiki Commons) De Vitruviusman wordt gezien als een symbool van het humanisme, met de mens als het middelpunt van het heelal.
Cartoon: KU Leuven – hetdorp.pauljansen.eu
GODEN EN MENSEN 
Deze bijdrage van Paul is , voor mij, van grote waarde. De bijgeleverde linken ( veel lees, vooral denkvoer 🙂 ) doen daarbij een flinke duit in het zakje.
@ Jan, nu je Ulrich Libbrecht aanhaalt in je reactie……mag ik je aanraden het artikel ( essay, kost je dus wel , zo ongeveer, twee uurtjes 😉 te lezen van Sophie Veulemans ( KU Leuven ). de link staat in bovenstaand artikel van Paul. Zij haalt hem 31 keer aan. Zeer lezenswaardig.
LikeGeliked door 1 persoon
door Valentiniaan
Citaat van llaurent bastiaens: “van de Franse Filosofe Simone Weil, bij wie het begrip “leegte” domineert.” Ik ken die filosofe niet MAAR.
Dan denk ik aan Ulrich Libbrecht waar ik gelezen heb: sunyata (Sanscriet: leegte) in het oosten begreep ik (Libbrecht dus) opeens als de godservaring van Meister Eckhard. (gezien zijn beschrijving van de ervaring van volledige afwezigheid van god als ‘niet-zijn’)
Libbrecht, als comparitieve filosoof, ziet daar een universele ervaring in, die in verschillende talen en culturen andere uitdrukkingen gebruiken om diezelfde ervaring te verwoorden.
Het beperkte denken en beperking van de taal zie ik dan ook als hindernis om iets “niets” of “gods-ervaring” als een fenomeen te beschrijven. Aangezien fenomenen het verschijnen van “iets” is in het zijnde. Derhalve niet gecapteerd kunnen worden door het menselijk bewustzijn. Mijn ervaring is een soort “doods-ervaring” waarna een soort gelukszaligheid pas achteraf wordt beleeft. Dus als de “tijd heeft stilgestaan”. Dat wordt volgens mij dan gevolgd door een zeer sterke heimwee.
LikeLike
@Koperdraat,
De CIA is opgericht in1947 door de toenmalige Amerikaanse president Harry S. Truman in de nasleep van de Tweede Wereldoorlog. Het hoofddoel destijds was om met behulp van een inlichtingendienst een nieuwe (kern)ramp als Pearl Harbor te voorkomen. De strategie: zoveel mogelijk informatie verzamelen en analyseren om de ander te snel af te zijn.
De CIA heeft inderdaad sterk te veroordelen activiteiten gevoerd en helaas bleek het moeilijk voor de Amerikaanse overheid om invloed op de CIA uit te oefenen. De CIA speelde wel een grote en heel belangrijke rol in de Cubacrisis.
Inmiddels is de toezicht op de CIA gewijzigd. Ook de bevoegdheden zijn nu helder geformuleerd. In 2007 werd een rapport gepubliceerd over de illegale activiteiten van de CIA tussen 1950 en 1975, de Family Jewels. Daarmee wilde de CIA de omslag van de organisatie laten zien. Een greep uit de selectie illegale activiteiten varieert van illegale afluisterpraktijken, het openen van post (schending van het briefgeheim), moordaanslagen op staatshoofden, staatsgrepen en het werken binnen de grenzen van de VS, waar ze geen jurisdictie hebben.
Helaas heeft Poetin helemaal geen instanties met bevoegdheden die zijn megalomane beleid controleren of corrigeren. Iedereen die de totalitaire dictator in de weg staat wordt vermoord, inclusief de oppositie. Nu staat de Oekraïne in de weg en wordt wurgend geruimd. Dat is het verschil met het Westen. Dat heeft tenminste instanties die vroeg of laat ingrijpen. In Rusland is dat geheel onmogelijk.
Iedere dictator die dus alleen maar jaknikkers om zich heen verzameld (Poetin heeft 150.000 privé- soldaten als lijfwachten om zich heen verzameld, omdat hij heus wel weet dat hij uiteindelijk ook een kopje kleiner wordt gemaakt) wordt uiteindelijk corrupt en ontwikkelt kokerdenken omdat hij nooit meer gecorrigeerd wordt. Hij gelooft in zijn eigen waarheid en ziet dit terug in zijn eigen media die zijn wil papagaaien. Vervolgens denkt Poetin dat hij dus inderdaad gelijk heeft. Hij is slachtoffer van zijn eigen complot. En slachtoffers maken slachtoffers, geven de schuld aan anderen en gaan vervolgens anderen die hem in de weg staan slachtofferen. Een soort messiaans satanssyndroom.
Kortom, het Westen heeft grote fouten gemaakt, maar daar zijn nog corrigerend krachten. Poetin wordt door niemand gecorrigeerd en kan dus het oude Sovjetrijk ongehinderd gaan herstellen. Iedereen die zich verzet kan een atoombom in zijn tuin vinden. En Poetin zag dat het goed was, hoewel niet echt, want hij gaat mee ten onder.
LikeLike
Je mist de pointe Paul.
Ik snap waarom je dit schrijft en het gaat op voor elke op macht beluste ‘ellendeling’ en ellendelingen-natie.
De grootste ‘ellendeling’ is echter de al decennia crimineel opererende VS met de NAVO als oprukkende instelling en CIA als false-flag operator ten einde overal over de wereld regime changes te realiseren om hegemonie te verkrijgen/vergroten. Dat de Russische Beer zijn tanden nu laat zien is volkomen begrijpelijk. En alle gut-menschen in de huidige ‘dombocratie’ van het westen volgen braaf de overweldigende westerse propaganda en veroordelen en bloc die z.g. ‘megalomane idioot’ met de naam Poetin. Wie er anders over denkt wordt tot complotdenker gebombardeerd.
Dit laat zien, HOE WEINIG historisch inzicht er nog is onder Nederlanders en de rest van de westerse ‘beschaving’.
Het ‘andere’ verhaal van zowat de helft van de (onderdrukte) Oekraïners wordt in onze media niet verteld. Hun lijden sinds de geforceerde staatsgreep 8 jaar geleden en dus met de komst van ultrarechtse fascistoïde en door het westen geïnstalleerde en gesteunde machthebbers aldaar, wordt volledig buiten de pers gehouden.
En vergeet ook niet dat Rusland bereid was om na de val van de muur zich bij de NAVO aan te sluiten. Dat werd zo’n beetje door alle NAVO-landen ‘weggelachen’.
Nu de humanisten zich en masse laten fuccineren en een QR-sociale controlesysteem in de maag laten splitsen, laat ons zien dat van deze z.g. ‘intelligentsia’ ook weinig transitie/transcendentie meer te verwachten is. Het Humanistisch Verbond is zelf geworden tot een spreekbuis van WHO en WEF.
Dus resumerend een bericht aan de VS en alle westerse naties:
‘Doe andere landen niets aan dat je kwetsend vindt als het jou wordt aangedaan’.
‘Behandel landen in alles zoals je wilt dat ze jou behandelen’.
‘Wat u niet wilt dat anderen u aandoen (bijv. raketten in je eigen ‘achtertuin’ zetten), moet u ook anderen niet aandoen’.
ENZOVOORT!
Het is een eeuwige wet. “Wie kaatst moet de bal verwachten” 🙂
LikeLike