Godsdienst, in welke variant dan ook, is inherent aan de menselijke natuur, zo stelde rechtsgeleerde Gerard Noodt al in 1706, in een invloedrijke rede over ‘religie, vrij van heerschappij’. Daarom mag een bepaalde gezindheid niet door een overheid of samenleving worden afgedwongen of verboden. Noodt maakte zich hard voor de godsdienstvrijheid, schrijft historicus Geerten Waling. ‘Toentertijd behelsde godsdienstvrijheid veel meer dan alleen religie: het ging over wat wij tegenwoordig noemen de vrijheid van vereniging, van geweten en ja, ook van meningsuiting. Kortom, de zuurstof voor de open samenleving’.
‘We moeten dus vooral niet met wetten of wapens proberen om de gedachten van mensen te beheersen. Ook hun meningsuiting en hun recht om zich te verenigen moeten we beschermen, alleen al omdat we zelf nooit de waarheid in pacht hebben. Dat geldt voor religie, maar in bredere zin voor alle opvattingen die mensen kunnen koesteren.’
De vrijheid van meningsuiting staat continu onder druk. Het is goed om af en toe uit te zoomen en te beseffen dat die vrijheid al eeuwenlang wordt bevochten, schrijft Waling in Elsevier Weekblad. Rond 1706 mogen in de Nederlandse Republiek joden hun religie in sommige steden hooguit beleven in eigen kring of buurt, katholieken mogen op veel plekken niet eens kerken bouwen.
‘Het land is diepgelovig en overgevoelig voor alles wat het gereformeerde wereldbeeld kan aantasten. Des te dapperder was het dat iemand als de rechtsgeleerde Gerard Noodt, bij zijn afscheid als rector magnificus van de Universiteit Leiden in 1706, tegen een aantal heilige huisjes durfde te schoppen.’
De islam roept oude vragen op over godsdienstvrijheid, stelt het weekblad: ‘Wat te doen met de islam?’ en refereert aan de moeizame positie van de islam in Nederland.
‘Volgens Geert Wilders is de islam een vijandige politieke ideologie die moet worden bestreden. En inderdaad, salafisme en jihadisme zijn levensgevaarlijk, maar het valt niet te ontkennen dat veel moslims de islam belijden als een vreedzame, zingevende levensbeschouwing. Hoe gaan we daar mee om? Hoe beschermen we de godsdienstvrijheid van vreedzame medeburgers, zonder een vrijbrief te geven voor gewelddadige elementen? Dat is in Nederland een betrekkelijk nieuwe en zware uitdaging, waarover het laatste woord nog lang niet is gezegd.’
Hij die een bepaalde religie verplicht stelt, en met straf afdwingt, maakt inbreuk op andermans soevereiniteit. Hij doet hierbij niets ten goede, maar kan zich niet vrijpleiten van het verwijt een tiran te zijn. (Gerard Noodt)
Noodts toespraak, die hij in het Latijn hield in 1706, is als paperback uitgegeven: Over de vrijheid van godsdienst. Het is in hedendaags Nederlands vertaald door Hans van Cuijlenborg, en prof. dr. Joris van Eijnatten, hoogleraar cultuurgeschiedenis aan de Universiteit Utrecht, heeft de tekst voorzien van een uitvoerige wetenschappelijke inleiding.
‘Een mijlpaal in de Europese ideeëngeschiedenis. Zo kenschetst historicus Joris van Eijnatten de rede over de vrijheid van godsdienst die Gerard Noodt in 1706 hield bij zijn afscheid als rector van de Leidse universiteit. Noodt besefte terdege dat hij sprak over een heikel thema, een onderwerp ‘vol nijd, haat en laster’. Maar dat belette hem niet om een hartstochtelijk pleidooi te houden voor een vrije keuze van geloof of juist voor afvalligheid.’
Foto’s: La Alhambra, Granada, september 2018 (PD)
GODEN EN MENSEN 
Jan, ik maak inderdaad onderscheid tussen dualiteit en los van de dualiteit. In de dualiteit beweegt alles, stroomt alles. Daar zul je eerst orde in moeten zoeken. In dat vlak vind je antwoorden in je relaties met de mensen om je heen. Daar is ons geweten ook op gebaseerd. Ons geweten verteld dat we ons medemens niet moeten bestelen, verkrachten, vermoorden of anderszins kwaad berokkenen. Niks bijzonders, maar als ik om me heen kijk toch nog te moeilijk voor velen.
Maar de mens die naar zijn geweten luistert (en ik ga er van uit dat de lezers van dit blog dat betrachten), die herkent andere mensen die hetzelfde doen. Eerlijke, oprechte mensen zijn in staat om dit te herkennen bij andere eerlijke, oprechte mensen. Dat is een stilstaand beeld (het beeld van eerlijkheid, oprechtheid) waarin je jezelf herkent. Voor oneerlijke mensen (misdadigers) gaat hetzelfde op, maar zij zullen het principe van correspondentie nooit herkennen.
We hebben op deze wijze een stilstaande wereld en een bewegende wereld. In die stilstaande wereld treedt vanzelf verdieping van het geweten op. Dat noemde ik het kenvermogen van intuïtieve aard, jij noemde het kernvermogen van gevoelsmatige aard, maar we bedoelen hetzelfde.
En soms klopt de intuïtie wel, maar de rationele verklaring niet. Eens. En het is ook niet zwart-wit. Het is een leerproces waarbij je dát wat al in jou aanwezig is ontwikkelt. Soms ben je leergierig en dat is net over the top, dan werkt het niet. God laat zich niet dwingen. Een mens kan ook niet een snelcursus gnosis doen of op (uitsluitend) intellectuele wijze de materie zich eigen maken. Het is zoals je schrijft, het is een proces wat tijd kost. Maar met het verstrijken van de tijd zie je ook wat je (terugkijkend) verkeerd hebt geïnterpreteerd. De intuïtie was wel juist, maar de rationele verklaring niet. En dan zie je ook waarom je verkeerd interpreteerde.
Godsdienst is inherent aan de menselijke natuur is de titel van dit blog. Er staat ook bij „in welke variant dan ook”. Daar ben ik het wel mee eens. Godsdienst = God dienen. Niet mijn wil geschiedde, maar Uw wil geschiedde. Echter, God dienen leert een mens niet via de ratio, maar via een innerlijk proces. En God bewijzen of benoemen is ook flauwekul. God rationeel bewijzen is voor mensen die niet zeker zijn van God en via de ratio een uitweg betrachten. Dat heeft niks meer met God te maken, maar met een eigen, persoonlijke God scheppen en verdedigen.
God mag je ook Bron noemen. De Geliefde of de Ene vind ik ook wel een mooie benaming. Zoals ik het ervaar leer je gaandeweg te zien zoals God. Dan correspondeer je met God. (Je wordt één met God) In dat leren zien als God sijpelt ook het begrip door waar dat geweten en gnosis vandaan komt. Met God heb je geen subject/object relatie, hetgeen een persoonlijke God uitsluit. En waar geen relatie is, is ook geen angst voor hel noch verwachtingen voor een hemel. Dat klopt ook wel, want dat Koninkrijk waar Jezus het over heeft bevindt zich gewoon onder de mensen.
LikeLike
Zwerver. Ik heb zo mijn twijfels over wat je zegt. Als ik je “kenvermogen van intuïtieve aard” begrijp als inzicht van absolute zekerheid, dan ervaar ik, dat ik dat niet met de ratio kan begrijpen.
Bijvoorbeeld een precognitie, die onmiddellijk bestaat (zoals inzicht, er gaat mij een lampje op) daarvan heb ik de zekerheid, maar mijn verklaring is stekt gekleurd. Dat gebeurt door mijn gehechtheid: bijvoorbeeld, ik wil niet dat iemand dood gaat, maar ik weet dat intuÏtief, dan probeer ik een redenering op te zetten zodat de verklaring gemakkelijker te dragen is. Bijvoorbeeld: iemad gaat veel later dood.
Achteraf blijkt dan steeds weer, dat de intuïtie wel klopt, maar mijn rationele verklaring niet.
Eigenlijk heb je zoiets al eens eerder gezegd in realtie tot taal. Een taal waar de werkwoorden het wereldbeeld ondersteunen van Pantha Rei, zou niet werken volgens jou. Je maakt een onderscheid in de dualiteit en los van de dualiteit.
Ik meen dat er verschillende bewustzijnen (nous dianoia, inzicht, rationaliteit) tegelijk door elkaar werken in de mens. Het is niet zwart-wit. De mythe van de maagdelijke geboorte, kan geinterpreteerd worden, dat de schoot van Maria zich klaar maakt om Jezus te ontvangen. Met andere woorden. Dat is een proces dat tijd kost.
Maria=stoffelijkheid
Jezus = een goddelijke bewustzijnstoestand.
Een werelds mens, hoewel op de stof gericht, die toch zuiver ethisch leeft en devoot is en de niet liegt enzo. die maakt de baarmoeder in de stof (Maria) geschikt om door de goddelijke geest (Jezus) bevrucht te worden. Er is dus een geleidelijke overgang van grof dierlijke dualistisch denken, en het christus-bewustzijn. De eerste denkt rationeel de ander voelt de gnosis. Met alle mystieke of paranormale ervaringen erbij.
Het is de religie (terugkeren naar de bron) dat inherent is aan de menselijke natuur. Dus niet de godsdienst. Rationele bewijzen van god zijn absurd.
LikeLike
Toch kan de ratio het kenvermogen van intuïtieve aard van dienst zijn. Ratio is het denkvermogen wat combineert tussen zaken welke gekend kunnen worden. In de gekende zaken zal men God nooit vinden. Ratio en intuïtie echter, kunnen prima samenwerken. De intuïtie voert de mens naar een onbekende bestemming, ratio kan bepalen wat dit betekent.
Omdat de mens onderdeel is van de orde welke zijn bestaan beheerst, is het erg moeilijk om die orde te leren kennen. Doch de mens beschikt over zoiets als geweten: je weet iets zonder het te weten of te weten waarom. Geweten is het beginpunt van waaruit men kan werken om de orde van het bestaan te leren kennen. Gnosis zou je een uitgebreid geweten kunnen noemen. Dan valt het je op dat zaken corresponderen en dat jij zelf ook ergens mee correspondeert of juist niet.
Correspondentie betreft dus jezelf en je relatie met anderen. Dat verloopt volgens een vaststaand patroon. Maar je kan jezelf nooit buiten beschouwing laten. Daarom is het onderwerp ‚God’ ongeschikt voor puur rationele wetenschap. De onderzoeker zélf doet er ook toe en vooral waarmee hij correspondeert.
LikeLike
Dat essay in de NRC, vind ik een wanhoop. Zo komt er 4 x “niet irrationeel” in voor, 6 x “rationeel” en 2x “niet rationeel”. En dat in relatie met het geloof, dat helemaal niks met rationaliteit te maken heeft: beide rationaliteit en irrationaliteit* staat haaks op geloven. Het is ongelofelijk!
Het is erg vaag. Bijvoorbeeld wat verstaat men onder “irrationeel”? misschien “niet-rationeel”? Als dat zo is waarom staat er dan “niet irrationeel”? Er staat er dan: “niet-niet-rationeel”, wat moeten we daar dan ons bij voorstellen? Waarom dan niet gewoon “rationeel” zeggen inplaats van “niet-niet-rationeel”. Dit is een addertje onder het rationele redeneer gewas: pure zand in de ogen strooien met retorische middelen. En waarschijnlijk heeft de schrijver het zelf niet eens door. Hij zal wel een rationalist zijn die de ratio als het hoogste kenvermogen kent. En niet begrijpt dat zo’n taalconstructie geen bewijskracht heeft. Hij “gelooft” in de almacht van de logisch/wiskundige bewijsvoering. En de stelling van de dubbele negatie eliminatie.
Daar geeft hij in dit essay ook blijk van. Hij schrijft: “Met uitzondering van de wiskunde, worden er in de wetenschap geen strikte bewijzen gegeven.”
Het probleem, dat hij blijkbaar niet ziet, is dat logische en wiskundige bewijzen alleen geldig zijn op het gebied van de logica en de wiskunde. En niet daarbuiten! De wiskunde is namelijk een door mensen zelf ontworpen consistent stelsel: dat heeft heel weinig met de werkelijkheid te maken (als die al bestaat) Wiskunde kan toegepast worden op een gedachtensysteem, dat ook door de mens zelf ontworpen is. Door de namen van de fenomenen als substituut voor de qualia en abstractie als werkelijkheid te nemen. Zak je door het pijloos diepe moeras en ontbreekt je elke grond.
Toch heeft hij het ergens wel door er staat: “In de wetenschap zit er vrijwel altijd licht tussen een theorie en het bewijs voor die theorie.” In het geval van godswetenschap zou ik dat licht als verblindend willen omschrijven: (mythe:) als miljoenen zonnen die dansen voor de god Indra met op zijn schoot de halfgod Arjuna die geleerd wordt hoe Pasupata te gebruiken. Of als het “Mysterium tremendum et fascinans” dat de mens ervaart in de nabijheid van god.
Het stuk eindigt met: – Ik zie geen reden om het wetenschappelijk bewijs voor het bestaan van God, als denkrichting tot no-go zone te verklaren. –
Ik dus wel.
p.s. irrationeel kan op drie manieren uitgelegd worden
1. niet-rationeel.
2. onzinnig
3. een kenvermogen van gevoelsmatige aard die niet tot het domein van het rationele behoort
Het irrationele (nummer 3), wordt beschreven in het boek Het Heilige. van Rudolf Otto hoofdstuk 1.
LikeLike
https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/12/god-bestaat-er-is-bewijs-a2417770
Men wil weer eens het bestaan van God bewijzen. Maar ik moet zeggen, men doet in ieder geval zijn best:
Quote: De situatie waarin we ons bevinden is dus deze: het is wetenschappelijk vastgesteld dat de wereld een hechte orde vertoont. Kan dit gegeven dan niet verklaard worden? Hier zou men kunnen zeggen, en het is niet irrationeel om dat te doen, dat het bestaan van die orde bewijs is voor het bestaan van God.
Er is ergens een orde te vinden, zowel in de wereld als in je eigen geest. Alleen is die orde niet volgens de wetenschappelijke methode te vinden, maar alleen via een persoonlijk onderzoek.
LikeLike
Godsdienst ontstaat als mensen geloven in transcendente wezens en/of machten.
Door betere kennis van de natuurwetten zouden we kunnen aanbotsen tegen transcendente krachten, als deze al zouden bestaan.
Het tegendeel lijkt zich te bevestigen. Wat we vroeger als goddelijke krachten beschouwden kan steeds beter met de wetenschap verklaard worden. Dan spreek ik niet enkel van de god van donder en bliksem, maar ook zgz mirakels worden door de geneeskunde verklaard.
Dat geldt eveneens voor het ontstaan van het heelal en meer in detail onze aarde en het organisch leven daarop.
Spijtig genoeg is de mens de oorzaak dat dit leven stilaan vernietigd wordt door klimaatveranderingen ten gevolge luchtverontreiniging.
Een zaak is zeker, als de mens de natuur vernietigt, zal de natuur de mens vernietigen.
Dat zal geen vloek zijn van god of een ander transcendent wezen.
De mens heeft meer verstandelijke capaciteiten dan veel andere dieren, maar zijn hebzucht zal, waarschijnlijk, zijn vernietiging brengen.
LikeLike
@Carla
Er zit niks anders op dan een abonnement te nemen. Cookies schonen helpt niet bij Elsevier.
LikeLike
@ Paul, wat zal je genoten hebben van deze mooie plek op aarde. Betalen voor iets wat ik graag wil lezen vind ik geen probleem. Maar helaas kan ik ook die ingang niet vinden. Het is even niet anders. Dank voor je reactie.
LikeLike
@Carla, helaas zit het artikel achter een betaalmuur. Ik kon het helemaal lezen laatst, maar nu ook niet meer… (?) 😦
Wat de foto’s betreft, ik kon laatst een hele middag de tuinen van en La Alhambra zelf bewonderen, onder begeleiding van een Nederlandstalige Spaanse gids… vandaar die foto’s…
LikeLike
” Hij die een bepaalde religie verplicht stelt, en met straf afdwingt, maakt inbreuk op andermans soevereiniteit”……( Gerard Noodt )
Dat gaat m.i. ook op wanneer je een bepaalde religie zou verbieden.
Kennis nemen van en inzicht in het eigen denken kan een samenleving verder helpen om de vrijheid geen geweld aan te doen.
* Ben best wel nieuwsgierig naar het artikel van Geerten Waling waarin hij verwijst naar Gerard Noodt. Echter gebruik makend van de link brengt me daar niet toe. ( beetje vreemd, wél naar 95 reacties daarop ) Ook het bladeren bij Blendle geeft geen resultaat. Iemand wijze raad?
* @ Paul wat een schitterende foto’s heb je geplaatst bij dit blog.
LikeGeliked door 1 persoon
Niet alleen geestelijke leiders slaan een slaatje uit gebrek aan kennis van mensen. Ook ideologieën slaan er bloedige slaatjes uit en dat leidde bijvoorbeeld tot fascisme, communisme, en andere dictatoriale regimes waaronder mensen lijden, zoals atheïsme de dodelijkste ideologie blijkt.
https://godenenmensen.wordpress.com/2012/11/19/atheisme-is-de-dodelijkste-ideologie-in-de-geschiedenis/
Ook machtsblokken dus. Maar hoe meer kennis verspreid wordt, hoe meer mensen zich leren verzetten. Gelukkig worden we door meer en betere toegang tot kennis wijzer. Helaas hebben de verschillende ideologieën nog veel macht.
Spiritualiteit komt op als reactie op dogma’s van religies. Mensen bevrijden zich uiteindelijk altijd. Mensen zoeken niet in hun fantasie, maar kijken meer ‘naar binnen’, ontdekken hun eigen geestelijk leven, hun gevoelens, praten erover en worden wijzer. Binnen in de mens is veel (wijsheid) te vinden. Helaas kijken mensen nog te veel alleen naar buiten en laten zich soms veel onzin aanpraten.
In dit kader is dit ook interessant.
https://godenenmensen.wordpress.com/2016/09/07/transcendentie-als-voorwaarde-voor-de-menselijke-vrijheid/
LikeGeliked door 1 persoon
Godsdienst is niet inherent aan de menselijke natuur. Godsdienst ontstaat door gebrek aan kennis. Men wil antwoorden op vragen. Omdat men die antwoorden niet of nog niet heeft, begint de mens deze antwoorden te zoeken in zijn fantasie. Geestelijke leiders slaan daar dan een slaatje uit en zo zijn de verschillende religies ontstaan. Het zijn machtsblokken geworden die hun macht en rijkdom, soms met de meest brutale middelen, in stand willen houden. Zie de huidige extremistische religieuze sekten.
LikeLike
Jan zegt: En dan speelt ook nog mijn ketterse aard op. Ik heb het niet zo makkelijk hoor! Al dat gedoe over god en godsdienstvrijheid. Ik ben van mening dat “godsdienst-niet-inherent-is-aan-de-menselijke-natuur”. Wel het gevoel van eenheid en de behoefte tot terugkeer in de eenheid. We zouden eigenlijk het “dienen van god” moeten verbieden.
——————–
Hier moet ik toch echt in de bres springen voor mijn gelovige medemens. Ik vind jou een fundamentalist, Jan! Hoe kan een mens anders de weg naar huis vinden dan door te dwalen? En waar dwaalt de mens in? In de ideeënwereld. Dus godsdienst is wel degelijk inherent aan de menselijke natuur. Christendom is een idee, Marxisme is een idee, Islam is een idee, Nazisme is een idee enzovoorts.
De mens gelóóft in wat hij denkt, Jan, en dat is tegelijkertijd zijn dwaling. Ja, ik zwerf (en dat is wat anders dan dwalen) en hecht ook niet aan mijn eigen ideeën. Ik heb iets afgeleerd ipv bijgeleerd. En Allahoe akbar is blasfemie, terecht dat iemand daarvoor wordt opgepakt. De idee dat God groot is impliceert ook dat er ergens een klein godje rondzwerft. God is groot noch klein, slim noch dom, goed noch kwaad. God is geen tegenstelling, hij schept de tegenstellingen! En jij als fundamentalist bent ook een tegenstelling. Je polariseert tov de gelovige medemens. Ketter vs de gelovige. Een ware ketter is dus ook geen ketter meer. 😉
LikeLike
Het is nooit ok als een bepaalde strekking een grote overmacht heeft op de anderen.
Het christendom in het verleden, de soenitische islam of de sjiitische in de arabische wereld van heden of zelfs het Boudhisme in aziatische landen, of het kapitalisme in Europa of de US, steeds opnieuw geeft het aanleiding tot oorlogszuchtige neigingen. En bij die neigingen blijft het niet, zoals wij dagelijks in de berichtgeving vaststellen.
De US rijkdom steunt voor een zeer groot gedeelte op de wapenindustrie en economische macht.
De uitbreiding van Europa naar het oosten steunt ook op die economische overmacht.
De mens is niet van nature godsdienstig maar de wereldse leiders misbruiken die indoctrinering, door geestelijke leiders, om hun macht te vergroten
LikeGeliked door 1 persoon
Ach Zwerver. Jij hebt het maar goed, een zwervend bestaan zonder ergens waarde aan te hechten. Maar ik dan: een zielepoot! Mijn linker enkel is dik en pijnlijk en de kaakchirurg heeft een kies getrokken.
En dan speelt ook nog mijn ketterse aard op. Ik heb het niet zo makkelijk hoor! Al dat gedoe over god en godsdienstvrijheid. Ik ben van mening dat “godsdienst-niet-inherent-is-aan-de-menselijke-natuur”. Wel het gevoel van eenheid en de behoefte tot terugkeer in de eenheid. We zouden eigenlijk het “dienen van god” moeten verbieden. Geen transcendente god dienen en aanbidden: daar komt toch allemaal narigheid van. Vrijheid van religie of yoga. (en dat is hééél wat anders dan het dienen van (een) god)(of Allah of JHWH ofzo)
Natuurlijk heb je groot gelijk, Zwerver, dat het een groot goed is dat iedereen zijn ideeën mag uiten in dit land. Daarom doe ik dat dus ook. 🙂
Dat is ook het leuke in dit land, je mag van alles zeggen: maar het lijkt erop dat niemand luistert. Behalve “god is groot”, (Allahoe akbar) dat wordt meteen gehoord. Dan wordt je meteen opgepakt, tenminste als je niet per ongeluk wordt doodgeschoten. Pas nog iemand, na intensief onderzoek bleek dat hij geen terrorist was en hij werd vrijgelaten.
Neem nu het vorige onderwerp: “Historische Jezus is niet de echte.” Ik dacht: “Mooi, dat vind ik ook.” Best erg leuk onderwerp als overtuigd ketter. Dus ik wil dan de echte (niet historische) Jezus wat verder in detail gaan beschrijven, als de hier en nu aanwezige “psycho-materie” (elektronen licht enzo). In navolging van o.a. de Franse paleontoloog, pater jezuïet en theoloog Pierre Teilhard de Chardin zijn: “hyperfysica”. Jezus als immanente godheid in de natuur.
https://www.kro.nl/katholiek/abc/teilhard-de-chardin-pierre
Maar helaas, de “Reacties zijn gesloten.” Misschien zijn ketterse ideeën wel off-topic. Ze zijn niet “IN”: De kerk wilde Teilhard de Chardin zelfs na zijn dood nog excommuniceren.
LikeLike
Jan, wat ben je weer opstandig! Ik doe alleen in aandelen Liefde en ik bezit 100% van de aandelen en ze doen het goed. De waarde is namelijk niets. Dat is het enige wat ik bewaken moet, dat ik er zelf geen waarde aan hecht.
En on topic: uiteraard heeft iedereen recht op een set ideeën. Of dat nu godsdienst heet of iets anders. Socialisme, christendom, liberalisme, iedereen mag zijn ideeën uiten in dit land. En dat is een groot goed. In historische tijden toen het christendom nog aan de macht was, was dat namelijk niet zo.
LikeLike
Het denkraam van den mensch is opgerekt door zijn blaasbalg: men pompt zich harder op en wordt groter en leger. Dan spreekt men van een ruimdenkend mensch. Men voelt zich verlicht en weet hoe het moet. “Normen en waarden”, zei Balkenende en “neem een voorbeeld aan de idealen van de VOC”!! Ach, Vanitas, het is al Vanitas en niets dan Vanitas. De leegheid van het rationalistische denkraam van den verlichtte mensch, na de beeldenstorm zonder devotie en gevoel. Kerken die leeg zijn en wit gekalkt en alleen nog de echo van vroegere tijden kent.
Dan spreekt men over “godsdienstvrijheid” en over “vrijheid van meninsuiting”. Ze hebben gelijk, dat denken ze: dat soort verlichte denken past in hun denkraam: het gaat over het “denken”.
Maar wat helaas niet in het denkraam zat, waren de “waarden” die nog vóór de (christelijke)”normen” kwamen, waarden die met voeten werden getreden. Zou het eigenlijk niet moeten zijn: waarden en normen? Eerst, de diep individuele etische waarden? Dan pas komt na een hele lange tijd, hinkend en elkaar vertrappend de massa’s normen, legalistische dwangbuizen en wetten,
Snap je wat bedoeld wordt? De VOC bedacht de aandelenhandel, de basis van het kapitalistisch systeem, dat is de “mammon” het gouden kalf: het principe past echt diep in het christelijke denkraam, van berekeningen en logisch denken. Kijk de katholieken die verbrandden de ketters op brandstapels. Maar de protestanten lieten een onderzoek doen naar de moraal van de slavenhandel, waaruit kwam dat het volgens de christelijke normen “goed” was. Je kan beter geld verdienen aan mensen dan ze gewoonweg verbranden toch?
En dan schreeuwt men moord en brand, als er op internet een filmpje van I.S. verschijnt waar men een gevangen piloot in brand steekt. Maar dat is toch hun “waarde” van “oog om oog, tand om tand”? Die piloot heeft n.l. brandbommen gegooid op onschuldige burgers, kinderen, vrouwen en mannen en enkele daarvan waren jihadistische strijders voor het recht op eigen rechtsysteem, waar bijvoorbeeld geen rente door de banken mocht worden berekend.
Vrijheid van meningsuiting voor Wilders, maar tegen de gevolgen van de haat die hij opwekt wordt hij beschermd. Ik vraag me af in hoeverre mijn vrijheid van meningsuiting wordt getolereerd door de zoekmachines. En of Paul deze bijdrage durft te laten staan.
Want buiten het denkraam denken is gevaarlijk. En als een paljas met moraal-spiegeltjes rondlopen ook.
Met respect voor iedereen en zijn god, al is het de mammon. Hoe zou het met mijn aandelen staan?
LikeLike