Het kosmisch religieuze gevoel

PanpsychismeWorldunity.me

Panpsychisme of Albezielingsleer is de opvatting dat aan alle, ook aan de levenloze natuur, een bezieling of bewustzijn wordt toebedacht. Volgens Gregory L. Matloff, natuurkundige aan het New York City College of Technology, zouden mensen als het universum kunnen zijn, in essentie en in geest. Corey S. Powell (American Scientist, Aeon, Discover) schreef in 2017 bij NBC News dat een ‘proto-bewustzijnsveld’ zich door de hele ruimte kon uitstrekken. In principe zou de hele kosmos zelfbewust kunnen zijn.

Het idee van een bewust universum klinkt meer als de rommel van ’s avonds-laat-tv dan academische tijdschriften. Het ‘panpsychisme’ blijkt echter op verschillende gebieden prominente supporters te hebben. New York University-filosoof en cognitief wetenschapper David Chalmers is een voorstander. Zo ook, op verschillende manieren, neurowetenschapper Christof Koch van het Allen Institute for Brain Science, en de Britse fysicus Sir Roger Penrose, bekend om zijn werk over zwaartekracht en zwarte gaten. Waar het op neerkomt, meent Matloff, is dat panpsychisme te belangrijk is om te negeren.’ (Powell)

Matloff zegt dat het allemaal erg speculatief is, maar het is iets dat we kunnen controleren, valideren of falsificeren. Powell zegt dat Penrose drie decennia geleden met zijn theorie een sleutelelement van het panpsychisme introduceerde. Het bewustzijn zou zijn geworteld in de statistische regels van de kwantumfysica zoals die gelden in de microscopische ruimten tussen neuronen in de hersenen. In tegenstelling tot Matloff, die naar de sterren kijkt om panpsychisme te verifiëren, kijkt Koch naar mensen, stelt dezelfde site.

Volgens hem is het bestaan van een wijdverspreid alomtegenwoordig bewustzijn sterk verbonden met het huidige inzicht van wetenschappers in de neurologische oorsprong van de geest.’ (Powell)

Enkele van ’s werelds meest gerenommeerde wetenschappers vragen zich dus af of de kosmos een innerlijk leven heeft dat lijkt op het onze, ook al worden ‘ontdekkingsreizigers’ zoals Matloff routinematig afgedaan als pseudo-denkers. John Searle, filosoof en hoogleraar aan de universiteit van Californie in Berkeley, wijst in Waarom bestaat de wereld? panpsychisme zonder verdere uitleg van de hand als ‘geschift’.


Een denker die het panpsychisme serieus neemt, is Australische filosoof David Chalmers. Hij voelt zich aangetrokken tot het panpsychisme omdat je er twee metafysische problemen voor de prijs van één mee kunt oplossen: het probleem van de stof en het probleem van het bewustzijn. Het panpsychisme levert niet alleen de grondstof (geestesstof) die de zuiver structurele wereld uit de natuurkunde vlees op de botten bezorgt. Het is ook meteen een verklaring voor het feit waarom de verder zo grauwe fysieke wereld uit haar voegen barst van het veelkleurige bewustzijn. Bewustzijn is niet zo maar op raadselachtige wijze opgedoken in het heelal toen bepaalde deeltjes materie toevallig in de juiste rangschikking terechtkwamen; het is er vanaf het begin geweest, omdat die deeltjes zelf stukjes bewustzijn zijn. Kortom, er ligt één enkele ontologie ten grondslag aan de subjectieve-informatietoestand in onze geest en de objectieve-informatietoestand in de fysieke wereld, en vandaar het motto van Chambers: ‘Ervaring is informatie van binnenuit, natuurkunde is informatie van buitenaf’. (Uit: Waarom bestaat de wereld?)


Het is moeilijk, zegt Powell, om niet door te gaan met de vraag of onze menselijke geest slechts een klein onderdeel is van een veel groter kosmisch brein.

Er zijn geen sterren om te monitoren en geen hersens om te meten, om te begrijpen of de realiteit afhangt van de aanwezigheid van bewustzijn. Zelfs als het niet bewezen kan worden, breidt het participatieve antropische principe de bindende agenda van de moderne wetenschap uit, en roept krachtig het gevoel van verbondenheid op dat Albert Einstein het kosmisch religieuze gevoel noemde.’ (Powell)


Bij het zien van zo’n harmonie in de kosmos die ik met mijn beperkte mensenverstand kan herkennen, zijn er toch mensen die zeggen dat er geen God is. (…) Ik geloof in Spinoza’s God die zich openbaart in de ordelijke harmonie van wat bestaat, niet in een God die zich bekommert om de lotgevallen en de handelingen van menselijke wezens. (…) Mijn godsbegrip komt voort uit een diepgevoelde overtuiging dat er een superieure intelligentie bestaat die zich openbaart in de kenbare wereld. (Einstein)


Het woord ‘panpsychisme’ werd in de zestiende eeuw bedacht door de Italiaanse filosoof Francesco Patrizi en is afgeleid van de twee Griekse woorden pan (alles) en psyche (ziel of geest). De panpsychisme-theorie lijkt volgens sommigen veel op wat hindoes en boeddhisten Brahman noemen. Het weerspiegelt veel spirituele gedachten.

Voorstanders van de panpsychisme-theorie zeggen dat bewustzijn een fundamenteel onderdeel van de materie is. Dit betekent dat het hele universum wordt bevolkt door bewustzijn. Panpsychisme is geen nieuwe uitvinding. Oude denkers zoals Plato, Thales van Miletus, Leibnitz, Spinoza en het genie Gottfried Wilhelm Leibniz, die de intellectuele basis legden van het tijdperk van de Verlichting, pleitten voor panpsychisme. Het is pas recent dat moderne wetenschappers deze fascinerende theorie hebben herontdekt en proberen het te vatten. Dit is niet gemakkelijk, omdat we het nog steeds niet eens kunnen worden over een gemeenschappelijke definitie van bewustzijn.’ (Cynthia McKanzie)


Toch zit er ook voor mij een positief aspect aan de toegenomen belangstelling voor panpsychisme binnen de westerse filosofie. Het geeft in ieder geval aan dat het absurde en deprimerende materialisme terrein aan het verliezen is. Men is dus hoe dan ook wat wijzer aan het worden volgens mij. (Psycholoog en filosoof Titus Rivas – in: Alles is bezield: de opkomst van het panpsychisme)


Zie:
* Could the Universe Be Conscious? (Corey S. Powell)
Our Universe Is Conscious – Panpsychism Theory Suggests  (Cynthia McKanzie)

Beeld: NASA via Reuter – Natuurkundige Gregory Matloff betoogt dat een ‘proto-bewustzijnsveld’ zich door de hele ruimte zou kunnen uitstrekken.

About Paul Delfgaauw

Zelfkranter website GodenEnMensen (filosofie & religie), schrijver, dichter (bundel: Stiltegebied)

24 Responses

  1. Zwerver

    Armand

    Respect/liefde vóór jezelf, je medemens, je leefomgeving en de natuur noem ik een subject/object relatie. Respect/liefde voor een bovennatuurlijk wezen is daarmee ook een subject/object relatie. Het subject dat ben ik, het verzonnen bovennatuurlijke wezen is dan het object.

    Het moge duidelijk zijn dat ik niet aan zelfverzonnen godjes doe. Dat is inderdaad zinloos en ontsproten uit eigen fantasie. Zoiets staat trouwens ook in de bijbel: Gij zult u geen gesneden beeld, noch enige gelijkenis maken, enz enz.

    Ik raad iedereen dan ook zelfkennis aan. Zelfkennis is Godskennis. Zelfkennis betekent ook nadrukkelijk niet iets geloven. Over zelfkennis ben je het ook niet direct eens, omdat we allemaal op een ander vlak bezig zijn met zelfkennis. Ik heb mijzelf altijd als atheïst beschouwd, dwz als iemand die niet gelooft. En zo heb ik tientallen jaren terug de subject/object relatie ontdekt, ook al noemde ik dat toen niet zo. Atheïsme (als in niet geloven) vind ik dan ook een betere startpositie voor zelfkennis dan gelovig zijn. Geloof leidt alleen maar tot allerlei fantasietjes, dat zie ik ook terug bij sommige van die godsdienstfilosofen.

    Al met al, waar ik in mijn reacties het woord ‘God’ gebruik bedoel ik daar geen opperwezen mee, geen persoon, niet iets wat benoemd kan worden. Wat de mens kan doen is achter de ogen van God plaats nemen. Dat moet je niet letterlijk opvatten, dat is het verlaten van je eigen ik-ogen. Het is het ‘ik’ die in de subject/object relatie zit en daarmee zelfbewustzijn heeft.

    Like

  2. Zwerver,
    Het leven bestaat idd uit respect/liefde voor jezelf, je medemens, je leefomgeving en de natuur.
    Respect/liefde voor een bovennatuurlijk wezen, dat je niet eens kent en, indien het al zou bestaan, ook nooit, als gewoon natuurlijk wezen, zou kunnen beschrijven of kennen. Respect of eredienst voor een bovennatuurlijk wezen is dus zinloos en ontspruit dus enkel uit onze fantasie.

    Like

  3. Zwerver

    @Jan

    Nog even over ziel c.q. bezieling. Dankzij het zelfbewustzijn is hartstocht, passie, geestdrift mogelijk. Die hartstocht, passie of geestdrift kan ik gebruiken om geld, macht en seks na te jagen. Diezelfde hartstocht, passie of geestdrift kan ik ook voor andere zaken in zetten, bijvoorbeeld ten dienste van de ander. Dat is een keuze welke ons allemaal vrij staat.

    Maar het is mij ook duidelijk dat een misdadiger niet zomaar zonder reden een liefdevol mens wordt of andersom. Ik ga morgen heus niet zomaar iemand beroven. Op onzichtbare wijze is het in mij bepaald hóe ik ben. En ik heb daar weet van, want ik ben zelfbewust.

    Wat ik ook weet is dat tijdens mijn fysieke sterven die hele energetische boel in mij terugkeert naar God. Wat er dan gebeurd weet ik niet, ik ben immers God niet. Maar over wat er met mij als persoon gebeurd heb ik geen zorgen, ik geef er niet om of ik ben of niet-ben. De essentie (die er dus volgens het boeddhisme niet is) is dat alle polariteiten (waar ik er één van ben) samen een prachtige symfonie vormen (klinkt lekker zweverig, maar zo voel ik dat). Een noot op zichzelf is geen muziek, je hebt er meerdere nodig om mooie muziek te maken. Wat mijn persoonlijke inzet kan zijn is om mijzelf van een valse noot een goed klinkende noot te maken. Zodat ik in de symfonie pas. Dan vorm ik gedeeld (de noot) toch ook het geheel (de ongedeeldheid). Beter kan ik het niet uitleggen denk ik.

    Like

  4. Zwerver

    Zwerver, wat versta je onder “god” Je schrijft er nogal vaak over alsof het een persoon is.

    Ja, zo lijkt dat wel. We zijn dan ook naar Zijn evenbeeld geschapen. Toch geloof ik niet in een persoonlijke God, dan zou ik immers in een subject/object relatie terecht komen God en ik, de ander en ik). Ik geloof helemaal niet in een God.

    God is ‘degene’ die ziet. God is degene die (continu) schept. God is in de polariteiten en daar buiten. God is nog veel meer.

    Ik als mens zie vooral anderen. (subject ziet object) Jij noemt dat illusie, maar ik zie dat anders. Ik als mens kan de subject/object relatie ontstijgen. Op dat moment ben ik egoloos (ik ben niet) en ervaar ik dat ik Liefde ben. Doch als mens moet ik altijd weer terug naar subject/object, ik heb immers zelfbewustzijn (Lokaal bewustzijn).

    Maar ik kan als bewust zijnde van Liefde (Liefde = ik ben alles) de energetische stroom in mijzelf waarnemen. Dan kan ik ook waarnemen hoe de energetische stroom binnenkomt, hoe hij werkt op de chakra’s, hoe ik daar met willend bewustzijn sturing aan kan geven, enzovoorts. Seksuele energie is uiteraard ook waarneembaar en bestuurbaar. Ik kan met willend bewustzijn sturing geven met het energetisch systeem om bij andere mensen of mijzelf om blokkades op te ruimen, daarbij wordt de huid van de ander inderdaad warm. De bliksemschicht deed feitelijk niets anders dan gebruik maken van het energetisch systeem omdat de chakra in het borstbeen bij mij open staat. (En omdat mijn geest op dat moment ‘uit’ stond) Jij hebt hetzelfde ervaren, dan kan dat bij jou niet anders zijn.

    Er zitten ook minder prettige kanten aan dit hele verhaal. Dat kan ook niet anders, omdat dat wat ik Liefde noem van eigenbelang is ontdaan.

    Ik ga dus wel uit van zoiets als het Panpsychisme. Hoewel ik voorzichtig ben, ik ga niet andermans geloof overnemen. En wat het boeddhisme betreft, ik mis daar wel wat dingetjes in. Maar dat kan ook mijn gebrek aan kennis zijn. Ik zie meer waarheid in de christelijke erfzonde welke volgens mij bestaat uit de object/subject relatie en dus zelfbewustzijn. Waar de erfzonde over gaat is de mens die het paradijs (ongedeeldheid) is uitgestuurd. Het Jezus-verhaal gaat over de terugkeer naar de ongedeeldheid, maar mét behoud van zelfbewustzijn. Men spreekt niet voor niets over de wederopgestane mens.

    De sleutel waarmee men toegang tot het Al (God, de Beminde, Allah) verschaft is Liefde.

    Like

  5. Sorry, ik merk dat ik weer de fout inga. Ik zeg vaak: wij mensen hebben geen essentie (anatman uit het boeddhisme) En nu dat we allen bij het begin der tijden aanwezig waren. Het probleem is hierbij dat ik het soms over de mens als een sterfelijk wezen heb in de tijd-ruimte, die onderhevig is aan samsara. En ik heb het soms over tijdloze goddelijke mens die ons verlicht en bewustzijn(en) schenkt.

    Dus door de paradox van de dualiteit heenkijken en niet alles geloven wat ik schrijf. (Ik ben zeer onbetrouwbaar maar wel erg eerlijk)
    sorry dus.

    Like

  6. Zwerver, wat versta je onder “god” Je schrijft er nogal vaak over alsof het een persoon is. Je schrijft: “De ingang waarmee de mens verbonden is met God ligt in de hartchakra en dan met name het borstbeen.¨

    Het is net alsof je over een ander spreekt (god dus) die als het ware met een draadje of ofzo, aan je borstbeen zit. Ik zou het interpreteren als volgt: Het vierde chakra is de verbinding met mijn liefdes energie die wordt gedragen in mijn liefdes dimensie.

    Ik er vanuit dat het chakra systeem een werkelijk bestaand systeem is: functionerend als een soort fijnstoffelijk/energetische interface. Elk chakra verbindt energetisch naar de diverse (“dragers” of “dimensie’s” of”zielen” of “lichamen” of “organiserende systemen”). Elk van die “dragers” is gespecialiseerd in een bepaalde taak, met zijn eigen informatie en energie karakteristiek. Die karakteristieken zijn zoals bekend in het chakrasysteem: 1. basis-aarde-energie, 2. seksuele-energie, 3. wilskracht (buik) 4. liefde (hart) 5. woord en taal communicatie (keel) 6. inzicht en begrip (tussen de wenkbrouwen -derde oog- 7a. (fontanel kruin chakra) en 7b (boven het hoofd) :goddelijke ernergie

    Ik heb daar diverse ervaringen mee opgedaan en ook de energie bij andere zeer duidelijk gevoeld. Bijvoorbeeld bij een vriend van me die pas ging mediteren, een loeiheet plekje bovenkant schedel. En dan die bliksemschicht die achteraf duidelijk kundalini was. En nog meer.

    Hetgeen niet wegneemt, dat er heel wat fantasie en winstbejag komt kijken bij bijvoorbeeld “spiritueel beurzen”

    Wat affirmaties betreft, waar je over schreef, dat is de basis van ons hele bestaan. Maar dan komen we in allerlei moeilijke filosofieën, kosmologieën en gnostische en hindoeïstische wereldbeelden met vele bestaanswerelden in verschillende hierarchieën die elkaar doordringen.

    “het-kosmisch-religieuze-gevoel” hebben we allen omdat we bij de oorsprong al aanwezig waren en zelf er deel van uitmaakten. En als iemand dat gevoel niet heeft is hij het vergeten door teveel gedronken heeft: van de rivier de Lethe. https://nl.wikipedia.org/wiki/Lethe_(mythologie)

    Ik houd maar op.

    Like

  7. Zwerver

    Maar zeggen dat iets niet bestaat, omdat we het niet waarnemen, is onwaar.

    Precies mijn punt, Armand. De kwintessens was voorheen voor mij niet waarneembaar, maar het bestond uiteraard al wel. Net zoals radiogolven bestaan. Alleen is voor radiogolven de tussenkomst van een stukje techniek nodig. Daarom bestaat ook de ziel, de ziel is hóe je bent. En dat is uiteraard niet stoffelijk, net zo min als bewustzijn stoffelijk is of een gedachte.

    Wat ons op het punt brengt wat dan wel stoffelijk is? Ik kan stof alleen maar waarnemen.

    Like

  8. Bewustzijn heeft niets met bovennatuurlijke krachten te maken. Bewustzijn is het resultaat van de verwerking, door de hersenen, van o.a. licht- en geluidsgolven, die we met onze zintuigen waarnemen.
    We worden bv geen radiogolven gewaar, zonder radio, omdat onze zintuigen die niet kunnen waarnemen.
    Maar zeggen dat iets niet bestaat, omdat we het niet waarnemen, is onwaar.
    Daar verandert boudhistisch gewauwel niets aan.

    Like

  9. Het bewustzijn is het gevolg is van de verwerking, door de hersenen van waarnemingen door de zintuigen.
    Waarnemingen zijn het gevolg van het ervaren van lichtgolven, geluidsgolven en bij uitbreiding, alle trillingen die ons bereiken.

    Like

  10. Alle levende wezens, met hersenen, hebbenbewustzijn. Bewustzijn is het resultaat van de verwerking, in de hersenen, van waarnemingen, door de zintuigen.

    Like

  11. Als iets slechts bestaat als je er naar kijkt, dan moet je maar eens tegen een lantaarnpaal lopen, zonder er naar te kijken. Je zal dan voelen dat die paal wel degelijk bestaat als je hem niet gezien hebt.

    Like

  12. Zwerver

    Ik interpreteer dat anders, Jan. Bewustzijn werkt normaliter via de zintuigen welke met het denken verbonden zijn. (Naar buiten gedrukt waarnemen) Maar bewustzijn hoeft niet perse via zintuigelijke waarneming te werken. Bewustzijn kan ook de kwintessens (het wezenlijke) waar nemen. Alles wat er aanwezig is in het universum, van grote sterren tot een bliksemontlading is mentaal van aard. (Geestesschepping van God) Derhalve zijn jij en ik ook een geestelijke schepping. Een schepping/schepsel welke ook bewust is en waarneemt. Omdat we lokaal in de schepping waarnemen ervaren we gedeeldheid. Maar in zijn oorspronkelijke aard is bewustzijn ongedeeld.

    Dat is de reden dat ik altijd stel dat de mens zowel gedeeld als ongedeeld is. Bewustzijn is namelijk ‘niets’. Niets is ondeelbaar, de reden dat het toch gedeeld is ligt in de geestelijke schepping van God. Een geestelijke schepping welke waarneembaar is als de kwintessens. Alles wat geestelijk van aard is, beweegt, veranderd en is gepolariseerd van aard.

    Het leuke van de bliksemontlading is dat ik die op kwintessens niveau heb waargenomen en twee tellen later op zintuigelijk niveau. Het bewijst ook dat bewustzijn op lokaal niveau werkt. (En op non-lokaal niveau voor de volledigheid)

    Ik herken mij niet in dat Kundalini verhaal. Ik lees sowieso veel informatie over o.a. chakra’s welke mij onzinnig lijken. De ingang waarmee de mens verbonden is met God ligt in de hartchakra en dan met name het borstbeen. Maar op internet lees ik veel verhalen over affirmaties en zelfs edelstenen, projecties op kleur en meer van dat soort zaken. Ik herken dat niet. Ik lees ergens dat het kruinchakra verbonden is met de hemel. Volgens mij is dat niet zo.

    Al met al is bewustzijn niet oorzakelijk in het denken. De Swaab filosofie is een geloof. En als je daar maar hardnekkig in blijft geloven dan neem je alleen het ‘fysieke’ universum waar en verblijf je in de ego-gevangenis. Het is maar zeer de vraag of alles wat fysiek is ook werkelijk tastbaar is. Ook tastzin verschijnt in bewustzijn. Zelfkennis geeft een andere kijk op alles.

    Like

  13. Die bliksem lijkt mij een spontane kundalini ervaring?
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Kundalini

    Ik heb die eens gehad met een gesloten kruinchakra. Dat was erg pijnllijk: drie dagen hoofdpijn. Alleen een soort elektrisch 3 x herhaald op en neer bliksemen van binnen, zonder geluid of waarnemingen. Ik wist niet wat me overkwam: zeer heftig.
    Pas veel later kwam ik de verklaring ervan tegen.

    Like

  14. Zwerver

    @Jan

    Even over waarnemen (bewustzijn). Van die blikseminslag heb ik geleerd dat het niet louter mijn zintuigen zijn welke waarnemen/bewustzijn. Ook zonder zintuigen is bewustzijn mogelijk. Ergo, bewustzijn is altijd aanwezig, ook in de droomloze slaap. Er valt echter in de droomloze slaap normaliter niks waar te nemen. Wat tevens betekend dat bewustzijn ook inhoud (geest) nodig heeft om te kunnen functioneren. Wie echter in staat is om de egodood te sterven, verkeert vanzelf al in de staat van absolute niets’heid.

    Het boeddhisme kan mij dus de pot op. Er is wel degelijk een bezieling (ziel) aanwezig in de mens (Hóe je bent) Dat zit hem in het verschil tussen bewustzijn en zelfbewustzijn. Wat in wezen identiek is, maar verschillend functioneert. Dat verschillend functioneren is in de mens zelf te ontdekken. Dertig jaar terug kon ik geen bliksem in mijzelf waarnemen. Ik ben dus veranderd in die tussentijd. En het waarnemen van die bliksem was een vorm van directe zien. De flits en het geluid kwam pas een paar seconden later toen mijn zintuigen al weer staande bij waren.

    Dit is ook hoe in een notendop zelfkennis werkt, vanuit het bekende ga je naar het onbekende.
    Ik begrijp soms niet waarom jij zo vast houdt aan zaken als boeddhisme of andere theologische beschouwingen. Ja, natuurlijk is onze grondslag grond’loos. Niemand kan het zien zien. Het (Bewustzijn) is letterlijk onzichtbaar. (Daarom is God ook onzichtbaar) En het is de geest welke spiegelt en middels dat spiegelen bewustzijnsinhoud creëert. Geest en bewustzijn staan niet los van elkaar uiteraard, maar zijn wel verschillend van werkzaamheid.

    Like

  15. @Zwerver.
    Is de waarnemer “ik zelf” ? “IK’… “ZELF” ? (subject…een taalkundig onderwerp)(een ‘zijnde’ -ontologisch-) Of kan je beter spreken van “waarnemendheid” (taalkundig werkwoord) ?

    In het begin van dit blog staat “‘proto-bewustzijnsveld’”
    Ik meen dat het ‘proto-bewustzijn’ tijdloos-oneindig-eeuwig is.

    De ‘proto-bewustzijnsveldwerking’ veroorzaakt bewustzijn, tijd en ruimte. Die “tijdruimtelijke bewuste kosmos” is cyclisch steeds tijdelijk bewust en onbewust*

    Daarin is het “ik” een veranderlijke tijdelijke constructie, zonder essentie.

    Het “zelf” ook, maar op een hoger hiërarchisch niveau, volgens: ‘Dit cylische kosmische proces van perioden van bewust en onbewust herhaalt zich 100 Brahma-jaren (311 triljoen mensjaren) lang, de levensduur van Brahma.”

    (Brahma, als godheid, die dus zoals elke god geen echte essentie heeft en tijdelijk bestaat, niet te verwarren met “Brahman-Atman”.)

    –disclaimer– geinspireerd op deels Boeddhisme en Hindoeïsme

    Like

  16. @Zwerver
    Je ‘hebt’ geen bewustzijn. Ik ‘heb’ geen bewustzijn. Niemand ‘heeft’ bewustzijn.
    Het universele bewustzijn (brahman-atman) “heeft” ons. Wij zijn “zelfloos”: anatta of anatman:

    Anatta, (Pali: “niet-zelf” of “zonder essentie”) (Sanskriet, anatman)
    Is in het boeddhisme, de leer dat er bij mensen geen permanente, onderliggende substantie is die bijvoorbeeld “de ziel” kan worden genoemd. In plaats daarvan bestaat het individu uit vijf bindels eigenschappen (Pali-khandha; Sanskriet-skandha) die voortdurend veranderen.
    zie https://www.britannica.com/topic/anatta
    en:
    https://en.wikipedia.org/wiki/Anatman_(Hinduism)
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Drie_karakteristieken

    Om het kinderlijk te zeggen: we zijn golfjes op de oceaan die niet bestaan omdat we water van de oceaan zijn. (Wij mensen zijn slechts veranderlijke vormen zonder individuele essentie. Als wij door de zee rollen golven we van golfje naar golfje naar golfje, steeds veranderlijk nooit onszelf)

    (Reincarnatie is de schijn van continuÏteit, net als golfjes die na elkaar komen en op elkaar lijken: er is geen ziel van het eerste golfje die blijft bestaan. De stromingen en wervelingen zoals in het water heten skandha’s bij de mensen)

    Om het christelijke te zeggen (maar dan op zijn gnostisch Joost) Jezus is het water van de “menselijke” golven. En hij is de eniggeborenzoon die behoort tot in de eonen “diepte en de stilte” van de oceaan. Dat is de niet kenbare essentie van de eonen die aangeduid worden met het woord god. Vrij naar de Valentiniaanse leringen* van de Oervader, die aangeduid wordt als Diepte (Bathos) samen met Stilte (Sigẽ)

    Stille diepte
    Uit “Spiegels van de ziel” van – Khalil Gibran –

    Ofschoon we voortdurend
    worden overspoeld door
    een golf van woorden,
    is onze diepte
    voor immer stil.

    * https://nl.wikipedia.org/wiki/Valentinianisme

    Like

  17. Zwerver

    Quote: Sinds de jaren 1920 hebben natuurkundigen zich verbaasd over de vreemd bevoorrechte rol van de waarnemer in de kwantumtheorie. Een deeltje bestaat in een wazige staat van onzekerheid, maar alleen totdat het wordt waargenomen. Zodra iemand ernaar kijkt en zijn metingen neemt, lijkt het deeltje ineen te storten tot een definitieve locatie.

    Is alles wat wij waarnemen pas lokaal als wij er naar kijken? Dat is een uitdagende stellingname. Misschien bestaat dat wat wij ‘materie’ noemen in werkelijkheid niet eens. Misschien bestaat materie pas als iemand het waarneemt. Dus in bewustzijn verschijnt.

    ———————-

    Quote: Wijlen fysicus John Wheeler concludeerde dat de schijnbare eigenaardigheid van de kwantummechanica gebaseerd was op een nog grootser en duidelijker waarheid: dat het universum als een geheel in een staat van onzekerheid sterft en in helder, werkelijk wezen grijpt wanneer het wordt waargenomen door een bewust wezen – dat zijn wij.

    Dat is dus de bewering van John Wheeler ook. Maar het vergt een totaal andere benadering dan de benadering welke de meeste mensen er op na houden. De meeste mensen zijn totaal gefixeerd op dat wat ze waar nemen (materie dus) en niet op het waar nemen zelf. Zelfs als je naar je zelf kijkt dan zie je materie. Ja, het universum is bewust, maar anders dan de meeste mensen zich er bij voorstellen. Het universum komt alleen tot leven door een bewuste geest die het waarneemt. En om het nog gekker te maken: jouw bewustzijn is het enige bewustzijn in het hele universum. En het mijne ook!

    Like

  18. Jan

    Ik vind dit een leuk onderwerp.

    Je kan de huidige opvattingen omdraaien. Nu is het: “De stof krijgt bewustzijn door de evolutie.¨
    Omgekeerd kan je zeggen: “Bewustzijn krijgt stoffelijkheid door involutie*”

    Of je kan zeggen: beiden gaan in elkaar over. Analogie met water, sublimeren en rijpen: als ijs (stoffelijkheid, vaste vorm, zichtbaar en tastbaar) en waterdamp (psychisme, vormloos, onzichtbaar en ontastbaar).

    *involutie is het omgekeerde van evolutie.
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Involutie_(filosofie)

    Like

  19. Bewustzijn is het process dat plaatsgrijpt nadat de zintuigen iets waarnemen en die waarnemingen verwerkt zijn door de hersenen.
    Dit grijpt plaats bij alle dieren met hersenen.
    Ook planten kunnen een beperkte vorm van bewustzijn hebben. Als het donker wordt sluiten zij de blaadjes van hun bloemen. Als de zon dan schijnt, openen zij deze opnieuw.
    Bij, wat we dode stof noemen, is er geen bewustzijn. Er zijn enkel natuurkrachten die werken in dode stoffen. Zo kunnen 2 of meer stofffen, die in contact komen met elkaar, een nieuwe molecule vormen.
    Bvb ijzer dat blootgesteld wordt aan regen vormt, samen met zuurstof, roest.
    Bewustzijn kan dus enkel optreden als dode stoffen een complex organisch geheel vormen. Dat treedt op als er cellen gevormd worden, die zich tot complexe wezens ontwikkelen.
    Dat organische wezens gevormd worden zien we dagelijks, rondom ons, gebeuren bij het voortplantingsproces.
    Hoe cellen (bacteriën), gevormd worden, uit dode stof, werd nog niet wetenschappelijk verklaard. Hoe deze bacteriën dan weer evolueren tot complexe wezens is ook nog niet duidelijk.

    Like

  20. Zwerver

    Quote: Hoe kan het bewustzijn deel uitmaken van het universum?
    Al duizenden jaren worstelen filosofen met het definiëren van het menselijk bewustzijn. Wat betekent het om mens te zijn? Hoe genereert het menselijk brein onze subjectieve ervaringen? Wat maakt ons bewust van ons bestaan?

    Het bewustzijn maakt geen deel uit van het universum. Het universum verschijnt in bewustzijn.

    ——–

    Quote: Sommige wetenschappers koppelen bewustzijn aan geest, verwisselen het met zelfbewustzijn, terwijl anderen erkennen dat deze elementen allemaal met elkaar verbonden zijn.

    Bewustzijn en zelfbewustzijn is in principe hetzelfde. De betovering waar de mens in verkeert is dat men het zelfbewustzijn op de troon plaatst. Waarheid is dat jij (degene die dit leest) niets bent. En zodra jij dit leest springt je ego al weer op om tegenwerpingen te maken. En terecht ook! Want zonder gedeeldheid is er geen verhaal mogelijk. En zonder verhaal is er niks om in bewustzijn te verschijnen. Dan zou het universum niet meer bestaan! Dit noemen we een paradox. En jij mag die paradox ontrafelen, ik doe het niet voor je.

    ——–

    Quote: Andere onderzoekers hebben gesuggereerd dat het onbewuste een schaduw is van de ‘echte’ bewuste geest en dat we misschien een tweede verborgen intelligentie hebben.

    Niet-weten is het hoogste weten. Jouw intelligentie is slechts een slap aftreksel van die verborgen intelligentie. Maar ga vooral door met je ego (en dus je eigen intelligentie) op de troon plaatsen. Dan vind je ook nooit die tweede verborgen intelligentie, welke zich gewoon in jouw denken zich bevindt. (Waar zou hij anders zijn?)

    ——–

    Quote: Bewustzijn blijft een onopgelost wetenschappelijk mysterie, maar we kunnen nog steeds speculeren.

    Speculeren kan je beter op de beurs doen. Wie wil weten die onderzoekt de dingen.

    Like

  21. joost tibosch sr

    Het verband tussen kosmisch bewustzijn en menselijk bewustzijn is allang en nog steeds ervaringswerkelijkheid en dus ook onderwerp van wetenschappelijk onderzoek, met inzicht
    in verleden en gevolgen voor de toekomst.
    Voor gelovigen blijft menselijk en kosmisch bewustzijn door God “gegeven bewustzijn”, en een geweldig “geschenk”, met alle menselijke zorg te gebruiken

    Goddelijk bewustzijn is voor ons noch ervaringswerkelijkheid noch vatbaar voor wetenschappelijk onderzoek.

    Like

Reacties welkom.

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.