Robots en AI zullen onze ideeën over sterfelijkheid nog weleens flink op de proef kunnen stellen – en daarmee ook hoe we tegen religie aankijken. ‘Als mensen gaan denken dat ze met behulp van technologie onsterfelijk kunnen worden, zullen ze weinig interesse meer hebben in religie,’ zegt de Franse filosoof Raphaël Liogier. Volgens Jean-Baptiste Bonaventure zullen de ongelijkheden in de wereld alleen maar verder toenemen, aangezien zulke technologieën waarschijnlijk alleen toegankelijk worden voor de ultrarijken.
Grote religies hoor je eigenlijk maar weinig over moderne technologieën en wat voor gevolgen die zouden kunnen voor onze ideeën over spiritualiteit, zegt Bonaventure in het artikel Waarom religies het in hun broek doen voor kunstmatige intelligentie bij Vice Media Group.
‘Wel zei paus Franciscus afgelopen november dat ‘robotica de wereld tot een betere plek kan maken, als ze in dienst staat van het algemene welzijn.’ Hij riep mensen op om te bidden dat kunstmatige intelligentie en robots ‘voor eeuwig de mensheid mogen dienen.’
Volgens filosoof en socioloog Liogier kent de paus zonder het te beseffen denkvermogen toe aan machines en dat is in strijd met het dogma van de Kerk, ‘maar goed, hij laat zich dan ook beïnvloeden door de huidige tijdgeest’. Hij denkt dat de woorden van de paus een revolutie teweeg kunnen brengen in religieuze opvattingen over de menselijke ziel, aldus Bonaventure.
‘Als je de ziel beschouwt als niets meer dan een verzameling mechanische onderdelen, zet je vraagtekens bij diens spirituele en goddelijke aard,’ zegt Liogier. Dat idee vormt volgens hem een bedreiging voor spirituele bewegingen. ‘De meeste religies draaien namelijk om het idee van een goddelijke ziel.’
Bisschop Paul Tighe, secretaris van de Pauselijke Raad voor Cultuur, zegt dat dit een verkeerde interpretatie is van de woorden van de paus.
‘Het was in wezen een poging om ervoor te zorgen dat de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie op een ethische manier plaatsvindt,’ zegt hij over de telefoon. ‘Namelijk op een manier waarbij de ongelijkheid tussen mensen niet toeneemt.’
Volgens Liogier zou het creëren van onsterfelijke AI-wezens ook nogal problematisch kunnen zijn voor religies als het boeddhisme, waarvan de aanhangers geloven dat alles – inclusief de fysieke manifestatie van onze ziel – slechts tijdelijk is.
De Tunesische wetenschapper en politicus Faouzia Charfi gelooft dat kunstmatige intelligentie zelf ook een nieuwe vorm van religie zou kunnen worden.
‘Kunstmatige intelligentie is gevaarlijk, misschien nog wel gevaarlijker dan bestaande religies, omdat er veel vooroordelen in schuil kunnen gaan,’ zegt ze aan de telefoon. ‘De vraag is ook wie erbij gebaat is als kunstmatige intelligentie zo sterk wordt. AI is niet neutraal, en dat zal het ook nooit zijn.’
Bonaventure vraagt zich ten slotte af wat er precies van de traditionele religies zal overblijven als we kunstmatige intelligentie definitief in ons hart hebben gesloten.
‘Het idee dat we op een dag beschermd zullen worden door een kunstmatig intelligent wezen is tegenwoordig helemaal niet meer zo vergezocht.’
Zie: Waarom religies het in hun broek doen voor kunstmatige intelligentie (Vice, Franse editie, 17 februari 2021)
Beeld: CIP
GODEN EN MENSEN 
Mijns inziens kunnen robots en AI ons niet onsterfelijk maken in de zin zoals de meesten – en vooral de “wetenschap”- dit zien. Robots en AI bevatten enkel intelligentie. Geen bewustzijn, geen medeogen, geen gevoelens. In absolute zin –iets waar de “wetenschap” moeite mee heeft – zijn we al onsterfelijk. Er is mijns inziens ook nog altijd een verschil tussen intelligentie en denkvermogen. Eigenlijk is AI in mijn ogen zelfs geen intelligentie, omdat het los staat van bewustzijn. Het is een programma dat vanuit zijn startpunt, bepaald door een of meerdere mensen, zijn programmatie vervolgt.
Ik citeer: *****”Volgens Liogier zou het creëren van onsterfelijke AI-wezens ook nogal problematisch kunnen zijn voor religies als het boeddhisme, waarvan de aanhangers geloven dat alles – inclusief de fysieke manifestatie van onze ziel – slechts tijdelijk is.”*****
Er is een onderscheid – en dat blijft lastig voor al die “geleerden”- tussen spiritualiteit en godsdienst. Er is dus ook een onderscheid tussen de Dharma (de leer van de Boeddha) en het boeddhisme. Het boeddhisme is in de meeste gevallen gedegradeerd tot een naïef geloof, terwijl de Dharma gebaseerd is op wetenschap, Kennis.
Ook die AI-wezens zijn vergankelijk, want net als de rest, bestaan ze niet op zichzelf. Ze hebben ook energiebronnen en iets “materieels” nodig om in deze – of een andere – wereld te opereren. Ze kunnen zichzelf in stand houden met behulp van bepaalde substanties, maar als daar iets misloopt, is het ook afgelopen met de AI-wezens. Nee, onsterfelijk zijn ze niet. Ik zie dan ook niet in waarom dit problematisch zou zijn voor het boeddhisme of de Dharma.
Als AI gebruikt of ingezet wordt ten voordele van het leven van alle wezens, zie ik geen probleem. Als AI echter misbruikt wordt door – zoals we nu reeds zien – het kapitalisme, dan hebben we een groot probleem. Iets dat gebaseerd is op louter intelligentie, kan zeer wreed en kil zijn. Iets dat gebaseerd is op louter gevoelens, kan heel naïef zijn. Ook dat zien we reeds vandaag de dag. En zoals de geschiedenis al meermalen aangetoond heeft, zal de mensheid waarschijnlijk de kille kant opgaan. Ik denk dus dat de Dharma meer dan ooit nodig zal zijn.
We zouden ons dus kunnen afvragen of het geloof in AI even naïef – of zelfs naïever – is als geloven in een godsdienst.
Vriendelijke groet
LikeLike
AI werkt overal in door. Mag ik een bijdrage leveren vanuit mijn eigen discipline – juridisch – zgn. intellectuele eigendom?
Begin vorig jaar besprak ik een “tafelrede” van Berber Brouwer tijdens het IE-diner, die op passende en pakkende wijze de donkere wolken van AI boven het auteursrecht schetste. In mijn blog van 15 januari j2021 ga ik wat dieper in op het onderwerp IE en AI, mede aan de hand van twee scripties en een onderzoekspaper en een oratie.
In mijn derde blog van 30 januari 2021 bespreek ik onder meer het onderwerp ‘De robots komen’ uit Filosofie Magazine en de oprichting van de NVAIR. Ik verwacht verwacht dat AI de nodige impact kan en zal hebben op IE. Niet alleen intrinsiek vanwege de technologische component, maar ook rechtspolitiek bij het nadenken over de rationales van IE.
Lees meer op: https://www.ie-forum.nl/artikelen/rudi-holzhauer-ai-en-ie-in-breder-perspectief
LikeGeliked door 1 persoon