‘Na jaren van omzwervingen langs met name oosterse spirituele stromingen, keert Inez van Oord in dit boek terug naar het boek waar het in haar leven mee begon: de Bijbel. Bevrijd van het knellende keurslijf van de godsdienst van haar jeugd herleest ze nu met een frisse blik de Bijbelverhalen. En komt tot de ene verrassende ontdekking na de andere. Rebible is een aanstekelijk geschreven, hernieuwde kennismaking met een eeuwenoud boek, dat (tot verrassing van de auteur) niet ophoudt te inspireren.’
Aldus de aanbeveling van het comité van het Beste Spirituele Boek van de Maand van de Spiritualiteit. Op 11 februari weten we of Rebible, dat hoge ogen gooit, inderdaad het beste is. Volgens Van Oord biedt het boek een nieuwe manier aan om naar de verhalen te kijken die in de Bijbel worden verteld. Volgens Trouw is Rebible, Ontdekking van vergeten verhalen, schitterend als je van roze en lila houdt. (Dat stoort trouwens niet, de lay-out is aantrekkelijk, maakt de teksten overzichtelijk.)
Rebible deed recensent Marijke Laurense vooral denken aan het verhaal van die arme jood die naar Praag ging om een schat te vinden en weer thuis ontdekte dat de schat onder zijn eigen drempel lag. – Alsof de verloren dochter Van Oord weer terug is.
‘Van Oord is niet de eerste die onbevangen aan het interpreteren slaat, maar hoe serieus wilt u iemand nemen die in een ladder tegen een muur al een symbool van de heilige drie-eenheid ziet?’ (Laurense)
In Rebible vraagt Van Oord zich af of er misschien een nieuwe manier is om de bladzijden te lezen. Net zoals de oude rabbijnen in oude tijden dat deden, als een zoektocht naar nieuwe interpretaties. Van Oord zag de Bijbel eerst niet, maar dook in de geestverruimende verhalen uit het hindoeïsme, interviewde wijze lama’s en monniken. Vele religieuze, spirituele stromingen kwamen voorbij.
Samen met haar broer, theoloog Jos, heeft ze de tocht langs de vele verhalen gemaakt, letterlijk en figuurlijk. Zij gingen naar de Sinaï, zochten sporen van Mozes, gingen naar Rome om – ondergronds – de eerste geheime christelijke tekens te ontdekken.
‘In het woord midrasj zit het woord darasj. Dat betekent onderzoeken, uitleggen. Maar het kan ook vragen betekenen. Zo willen we graag met de Bijbeltekst omgaan: door vragen te stellen. We voeren als het ware een gesprek met de tekst.’ (Uit: Rebible)
In Rebible noemt Van Oord God ‘het Onwezenlijke’.
‘God is not what man calls God,’ is een uitleg van mysticus Daskalos. ‘Using the word minimizes the Absolute and puts It to its own measure.’ Dat is nog het slimste om te zeggen. We minimaliseren God tot een maat die bij ons past.’ (Uit: Rebible)
Volgens Laurense komt Van Oord uit een gereformeerd gezin en reisde zij de wereld af op zoek naar zingeving en spiritualiteit. Voor het christendom en de kerk was ze al jong allergisch: te veel regels, te veel wetten, te veel structuren.
En zo ontdekt Van Oord volgens Laurense niet alleen dat de Bijbelse verhalen vaak het resultaat zijn van creatief plagiaat en vele lagen van knip- en plakwerk uit oudere mythen over moedergodinnen en overstromingen, maar ook wat de Bijbel zo uniek en invloedrijk heeft gemaakt.
‘Ze herkent daarbij veel uit andere spirituele tradities, bijvoorbeeld als God in Genesis levensadem in de mens blaast. Precies zoals de yogaleraar zegt: de adem brengt je bij je zijn! En is het toeval dat Jacob een steen als kussen gebruikt en vervolgens een visioen krijgt? Natuurlijk niet, denk maar aan de magische stenen van Stonehenge!’ (Laurense)
Beeld: uit Rebible
GODENENMENSEN 
-Rebible en Godsbewijs : Volgens J.Bochenski is de absolute, eeuwige, wetmatige logoca het enige absolute “zijn” zelf, waaruit alle overige zijnden en zijn ontstaan zijn en ge-evolueerd zijn .
…En volgens het evangelie van Johannes luidt dat : “ In het begin was het Woord ( de Logos of logica ) en het Woord was bij God, en het Woord was God…” … een andere Logos en andere God…
LikeLike
Waarom eerst overal elders zoeken als je de bijbel nu beter dan ooit met onze historisch-literaire kennis in zijn tijdgebonden joods-Griekse vorm kunt lezen? Op die manier zie je ook dat bijbelse teksten lijken op teksten uit andere religieuze culturen. Maar zo wordt ook duidelijk dat er verschillen zijn ivm het joods-christelijke denken en zijn literatuur
Dat is en blijft toch een andere dan een oude tijdgebonden oosterse wijsheid (waar we trouwens ook onze historisch-literaire kennis voor nodig hebben om die te verstaan)). Je kunt een bijbel nu eenmaal niet her-bijbelen, je kunt een oude tijdgebonden, nu begrepen, bijbelse boodschap wel uiten in onze taal en ons gedrag.
De oude bijbelse scheppingsverhalen geven als proloog van de bijbel als andere scheppingsverhalen tijd- en cultuurgebonden weer wat de zin van menselijk leven is. Het grote verschil met andere scheppingsverhalen blijft dat in het joods-christelijk denken/literatuur niet de goden het menselijk leven bepalen, maar dat JhWh man/vrouw oproept om zelf, “als waren ze God, te heersen over” = te zorgen voor onze menselijke “gegeven” werkelijkheid.
Het religieus culturele leven van onze mensengeschiedenis is nu eenmaal niet één “pot nat”!!!
LikeGeliked door 1 persoon
Een leerling kwam zijn meester bezoeken.
Deze vroeg hem: ‘ Wat heb je geleerd? ‘
De leerling antwoordde: ‘ Ik ben drie keer door de Talmoed heengegaan.’
En de meester zei: ‘ Maar is de Talmoed ook door jou gegaan? ‘
( uit de tiengeboden door Marc-Alain Quaknin )
Ik denk dat Inez van Oord, op haar manier, open is gaan staan om dat wat geschreven staat door haar heen te laten gaan. Onderzoekend, creatief en vindingrijk. Waardoor, zo vermoed ik, haar persoonlijke ervaringen tot een waardevolle bron van kennis is geworden. Dit delend door middel van dit boek.
Ik hoop dat het inderdaad hoge ogen gaat gooien op 11 februari a.s.
LikeLike
Wat me opvalt is dat de bijbel zo in hoog aanzien staat bij de protestanten. Vandaar dat de protestanten moeten herbijbelen. Het is een persoonlijk losmakingsproces van protestantse indoctrinatie.
Als katholiek heb je dat niet. Daar is de bijbel verdacht. Het is niet voor niets dat de bijbel voor katholieken verboden lectuur is geweest. Die houding heb ik wel gemerkt in de katholieke godsdienstles. Voor mij dus geen herbijbeling!
Ik kon al heel jong dus met fris hobby-achtig enthousiasme meteen op zoek naar de kern van het bestaan. Zelfstandig en niet gehinderd door enige vorm van deskundigheid. De wat kleffe “rijke roomse leven” mentaliteit, mag dan wel in het zuiden bestaan; maar in een hoofdzakelijk socialistische wijk in Den Haag blijft dat niet aan je plakken.
Gelukkig lot! Dan ga je dus, tamelijk vrij op zoek naar wat de gemeenschappelijke basis is van de diverse culturen en religie’s. Je zoekt naar verbinding en niet naar dat wat mensen verdeelt. Ik kreeg in de godsdienstles een spreekverbod. Als ik als 13 jarige mijn mening ten beste gaf over “Het verschijnsel mens” van Teilhard de Chardin werd ik door de pater uitgelachen: ik kon dat niet begrijpen op die leeftijd. Hij had natuurlijk gelijk, maar deze denigrerende opmerking was voor mij een aansporing om nog ijveriger verder te zoeken.
Toen ik voor 2 gulden 50 een aula boekje kocht: “Het gnosticisme” van Hans Jonas ging er voor mij een hemel open. Vandaar dat ik de nickname Valentinus gebruik. Het boekje is heel erg oud, ik merk dat het nu hoge antiquarische waarde heeft. Maar voor mij nog veel meer. Dat is dus mijn eigen gekozen bijbel, die ik niet ga herbijbelen. Het is een goede start geweest voor de naderhand verschenen Nag Hammadi geschriften.
LikeLike
En zo blijkt maar weer @ Jan, dat een ieder op zijn/haar eigen wijze geïnspireerd kan worden door ‘oude en nieuwe woorden’. Oude en nieuwe interpretaties. Oude en nieuwe inzichten en ervaringen.
Een ieder gaande op eigen, soms veranderlijke wegen. En aan die ontwikkeling hoeft niet altijd een ‘zekere mate van indoctrinatie of ‘roomse kleffigheid ‘ ten grondslag te liggen . Trouwens de Bijbel is bij katholieken niet verdacht hoor.
LikeLike
Jan,
Leuk om te lezen hoe je de grote lijnen van je ontdekkingstocht beschrijft. Als protestantse vraag ik me af hoe jij dan van de inhoud van de Bijbel op de hoogte gebracht werd. Hoe werd in de katholieke kerk dan inhoud aan het geloof gegeven als men zelf niet de bijbel las? Hoe werd het dan overgedragen?
LikeLike
De bijbel is een verzameling van deels mythische, geschiedkundige en morele verhalen. Wat men uit die boeken meeneemt in zijn persoonlijk leven is voor ieder verschillend. Volwassen zijn betekent dat je, vrij van indoctrinatie, oordeelt welke principes je, in het dagelijkse leven, meeneemt uit de boeken die men leest.
LikeLike
@Carla
Ik heb mijn argumentatie gegeven over de verdachtheid van de bijbel bij katholieken, mijn persoonlijke ervaring op school en de bijbel heeft op de index gestaan. Sorry als ik het te sterk en ongenuanceerd voor je heb gezegd. Soms maakt overdrijven duidelijker wat bedoeld wordt. Als ik het heb over katholieken en protestanten dan bedoel ik natuurlijk niet ALLE katholieken en protestanten. Wat betreft de klefferigheid dat leer ik nu uit eigen ervaring hier in Limburg, waar ik nu woon. Het voert te ver hier voorbeelden van te geven. Ik ken wat mensen met diepe frustraties en trauma’s op dat vlak.
LikeLike
@ Trouwe Lezeres.
Er was wel een jeugdbijbel en je hebt speciale katholieke bijbel vertalingen. Ik kan me niet herinneren dat we daaruit lazen. Ik had ze niet in bezit, wel een mis-boekje. Maar daar las ik ook niet uit. Er werden wel verhaaltjes verteld maar dat was een mengelmoes van sprookjes en gepopulariseerde wonderverhalen. Adam en Eva en het paradijs werd en andere Bijbelverhalen werden wel behandeld. En gedetailleerde instructie over hoe je moest biechten. Dat je zonde kon (moest) doen, bijvoorbeeld snoepjes stelen. Je ging dan in de biechtstoel zitten en moest zondes opzeggen. Ik stal geen snoepjes maar moest toch biechten, dat vond ik een probleem. Je mocht ook niet liegen. Ik weet niet hoe ik uit dit dilemma kwam. maar heb er geen trauma aan overgehouden. De oplossing kwam toen ik 11 jaar was en sexualiteit beleefde. De zogenaamde zelfbevrediging was een zonde en dat vond ik wel lekker, dus: aan de slag. Daarna kreeg je dan standaard als boete enkele weesgegroetjes en een onze vader te bidden. Na enkele jaren vroeg ik aan de priester waarom het eigenlijk een zonde was. Het werd een hele tijd stil achter het hekwerk waarachter de priester zat. Het antwoord was: zaad is om nieuw leven te maken dus ik pleeg diefstal van god als ik het niet voor dat doel gebruikte. In de wetenschap dat niet uit elke eikel een eikenboom groeide, verwierp ik deze argumentatie.
Je ziet dat ik niet zo’n ontwikkeld zondebesef heb als vele gereformeerden. (Niet alle gereformeerden, maar wel bij vele die ik ken Carla) 😉
Het meest duidelijk voor mij van die katholieke onechtheid was wel een biecht. Ik had een echte zonder gedaan, naar mijn mening. Een van de priesters had dikke sensuele lippen waar ik bang voor was. Hij kwam voor mij te intiem lacherig, amicaal en vriendelijk over, alsof er iets niet klopte. Ik beoordeelde mijn oordeel over hem als “zonde”. Dus ik ging bij hem biechten en zei hem dat ik hem eng vond. Toen merkte ik dat de priester moest lachen: hij zag dus niet het zondige van mijn zonde in. Dat ik me steeds bijgebleven: die onechtheid die ik ervoer.
Over de sprookjesverhalen. In de 6de klas (nu groep 8 ?) …Gevraagd werd aan een leerling over een wonder van Jezus. Die kwam met een verhaal over de vogeltjes die luisterde naar of spraken met het Jezuskind of zoiets. De onderwijzer werd boos: dat heb je nu bij al die sprookjes die in de lagere klassen worden verteld: jullie weten niet wat echt is en wat niet. De leerling schaamde zich voor zijn domheid, hij had rode wangen.
De kennis over de bijbel heb ik op latere leeftijd me eigen gemaakt. Bij spiritisten, occulte verenigingen, theosofen, lezingen, vrijmetselaars. Bijvoorbeeld over het Johannes evangelie wordt veel nagedacht bij de vrijmetselaars: het staat centraal bij hun (hermetische) rituelen.
LikeLike
@ Jan, de Bijbel op de index…….? Zie: https://historiek.net/middeleeuwse-arbeiders-lazen-ook-in-de-bijbel/11876/
@ Trouwe lezeres, uit mijn jonge jaren kan ik me herinneren dat geloofsoverdracht plaats vond via het gezin en school. Op school werd het Bijbelse geschiedenis genoemd. De verhalen stonden in relatie met de catechismus. ( vraag én antwoord werd gegeven. )
Een Bijbel in huis kwam bij de katholieken inderdaad veel minder voor dan bij de protestanten. Die hadden/hebben een veel sterkere ‘woordcultuur.’ De katholieken meer een ‘beeldcultuur’. Met daarbij de gedachte dat het woord thuis hoorde, op zondagmorgen, in de kerk.
LikeLike
…. de verdachte Bijbel bij de katholieken, uit katholieke bron:
Voor katholieken dus niet verdacht: je moet wel de juiste “corrupties/verbeteringen/juiste vertaling” gebruiken. 😉 Carla 😉
Als ik een tekst uit de bijbel wil begrijpen, dan lees ik uit meerdere vertalingen. Tegenwoordig gaat dat gemakkelijk met internet en google. Vroeger had ik meerdere exemplaren. Ik heb de indruk dat de staten vertaling de meest letterlijke is. Soms zie je iets met haakjes enzo. Dan lijkt me dat je zelf gemakkelijker kan interpreteren wat door bepaalde denkmethoden niet begrepen of veranderd is. Vaak ook zonder boze opzet, door oogkleppen. Ehhh sorry: vanuit het wereldbeeld van de schrijver, dus.. Sociaal correct schrijven kost veel letters…Of je zegt: Jan leest wat hij zelf wil lezen. Klopt, maar dat doet iedereen, zeg ik maar.
Op gelijke wijze ga ik met de Tao Teh Tsjing om en ik heb veel plezier van de volledige uitgave van de BHAGAVAT-GITA zoals ze is !!! (leuke titel 🙂 )met Sanscriet-tekst, transcriptie, woord voor woord vertaling en vloeiende betekenisvertaling. In relatie tot andere vertalingen heb ik daardoor een mooi gevoel bij het begrip Dharma. (erg mooi hoor)
Dat is dus de herbijbeling van Johannes roepnaam Jan de Valentiniaan.
Nog een esoterische sleutel: Johannes en Jezus staan voor een bewustzijnstoestand bij de mens net als andere namen van personen. Wat ik op school geleerd heb is: bij de naamgeving van een baby is dat ook de naam van de beschermengel van die baby die zijn hele leven bij hem blijft. Bij inwijdingsgenootschappen krijgt de neofiet een nieuwe naam. Saulus werd Paulus toen hij het licht zag. De kennis van de geheime naam van Repelsteeltje geeft macht over hem. Hij scheurt in tweeën…. Sprookjes en de heilige boeken een pot nat.
LikeLike
Knellende keurslijf, kneuterigheid en kleffergiheid hebben meer met menselijkheid-onder-de-maat dan met religieuze of levenbeschouwelijke boodschappen of inzichten te maken…en daar hebben die dan ook allemaal onder te lijden, zo gauw mensen niet in alle openheid zelf vrij kiezen, dwangmatig achter anderen aanhollen of machtsgroepen vormen.
Eigengereide betweterigheid en machtszucht wordt binnen de wereld van alle gelovige of niet gelovige levensbeschouwingen altijd door menselijke onvolmaaktheid en karakterloosheid veroorzaakt en nooit door de wijsheid van religie of levensbeschouwing. Mensen maken dan wel maar wat graag misbruik van religie en levensbeschopuwing.
Loskomen van jeugdtrauma’s, door menselijke onvolmaaktheid, knellend keurslijf, klefferigheid etc veroorzaakt, kan slechts door open volwassen en overdachte eigen keuze uit het aanbod van gelovige of niet gelovige levensbeschouwing. Dan pas is ook eigen gelovig of niet gelovig menselijk verantwoord gedrag mogelijk. Dan pas is ook menselijke gemeenschap en noodzakelijke menselijke samenwerking mogelijk binnen en buiten gelovige en niet gelovige groepen.
Dit volwassen kritisch loskomen van geeft pas echt en meer ruimte voor vrije keuze, dan het zich blijvend puberaal afzetten tegen en blijven trappen tegen trauma’s uit een voorbij eigen of andermans verleden.
LikeGeliked door 1 persoon
Leuk om te lezen dat er meerdere vormen zijn van het katholicisme. Ik denk dat het échte katholicisme alleen onder de grote rivieren bestaat. Boven de grote rivieren is men gewoon calvinistisch op misschien wat enclaves na. Ik ben opgevoed als een calvinistische katholiek (in het zweet des aanschijns). Religieuze identiteit is waarschijnlijk meer cultureel dan religieus. Een conclusie die ik ook pas na járen heb getrokken. Best wel grappig dat ik cultureel meer calvinist ben en toch katholiek opgevoed compleet met biechtstoel en “handjes boven de dekens”.
Rebible’n hoef ik niet. Cultureel ben ik een calvinist, religieus ben ik een katholiek (leve het rijke Roomse leven) en spiritueel ben ik God’s adem. De heilige drie-eenheid!
De bijbel lees ik gewoon tussen de regels door, daar staat véél meer dan in de gedrukte tekst;-)
LikeLike
@Armand: Volwassen zijn betekent dat je, vrij van indoctrinatie, oordeelt welke principes je, in het dagelijkse leven, meeneemt uit de boeken die men leest.
Inderdaad het is ook wel interessant om er eens over te filosoferen waarom mensen nu een soort van spirituele leidraad in hun leven nodig hebben.
Als je je jong bent wordt je meestal gekaapt door je hormonen, op die leeftijd is dat geen enkel probleem, de zucht naar het shoppen van bezinning slaat vaak toe op ietwat rijpere leeftijd. 😉
Freud benoemde dit als sublimering.
Ook Sadhguru zegt wel rake dingen over dit merkwaardige fenomeen (sterke behoefte aan een spirituele leidraad op gevorderde leeftijd), maar dan moet ik het filmpje eerst even opzoeken.
LikeLike
Jan, Carla en Zwerver,
Bedankt voor het inkijkje in jullie geloofsopvoeding.
Ik ben -zoals misschien bekend is- orthodox Nederlands Hervormd opgevoed. (niet te verwarren met de Biblebelt orthodoxie!)
Wij kregen ook bijbelverhalen op school en thuis werd uit de kinderbijbel gelezen. Op maandagmorgen moesten we een psalmvers uit het hoofd geleerd hebben. En daar kreeg je een rapportcijfer voor! 🙂
Vanaf jongs af aan wrongen bepaalde geloofszaken nogal bij mij, vooral de God van het oude testament riep nogal wat vragen bij mij op. (de straffen van een liefdevolle God bv)
Elke zondags werd in de kerk de geloofsbelijdenis en/of de tien geboden voorgelezen en vooral één zin daarvan riep bij mij altijd nogal wat onbegrip op: ‘Ik, de HERE, uw God, ben een naijverig God die de ongerechtigheid der vaderen bezoek aan de kinderen tot in het derde en vierde geslacht van hen die Mij haten…’ (Exodus 20: 5b -NBG’51).
Dat een God daar niet boven diende te staan (boven die afgunst) kon ik maar niet begrijpen. Ergens klopte er iets niet, hoe kon ‘zo iemand’ nou God zijn….
Afijn, ik denk niet dat ik ooit een zoektocht zou zijn begonnen als alles helder en klaar geweest was.
LikeLike
Er zijn ook steeds meer gereformeerden, hervormden en roomsen die elkaar weer terugvinden in de keuze voor de manier van denken;leven van Jezus, zoals de eerste christenen dat deden. Dat is al meer dan een eeuw bezig in de beweging die men oecumene noemt. Ze merken zo dat men de wereld samen tot een “:thuis”=oikos kan maken, met name ook voor hen die “men” minder en niet de moeite waard vindt.
LikeLike
-beste godsbewijs : de logica is het enige absolute zijn zelf, waaraan alle andere zijnden afhankelijk zijn. God is alsdan niets anders of meer dan die absolute Logos, een andere God..li
LikeLike