‘Ontmoeting met God of afgestemd zijn op het goddelijke, wat dus bij wijze van spreken op het Centraal Station kan plaatsvinden, maar ook op een stil moment in ons binnenste. Het heet ook wel een zich verbinden met je ziel, om je van daaruit krachtiger te manifesteren in de buitenwereld, dit omdat de ziel zoals we innerlijk weten er juist naar verlangt c.q. (via zijn keuze voor incarnatie) de missie voelt zich te manifesteren op aarde.’
Zo omschrijft antropoloog Hans Feddema religiositeit of spiritualiteit in zijn artikel Religie zonder God lijkt een achterhoedegevecht bij de IKON. Er wordt regelmatig geschreven over religie zonder God, dat net zo onmogelijk klinkt als een vierkante cirkel. Feddema zegt dan ook terecht dat het steeds meer doordringt dat de religiositeit, mystiek en de sterk opkomende postmoderne spiritualiteit, de kern van het menselijk bestaan raakt, namelijk de verhouding met de Oerwerkelijkheid of de relatie met het Absolute.
‘Er is kortom vandaag sprake van heel ander godsbesef, zoiets van ‘alles in God’ of ‘God in alles’, dus ook in ons als mens. Het ‘heilige’ gebeurt in de wereld, waardoor Godzoekers als Nietzsche niet langer in problemen zijn, maar veeleer een groot deel van de kerken, dat vast blijft houden aan bovengenoemd vrij autoritair godsbeeld ‘op afstand’ en tegelijk aan het beeld van de mens, als in principe ‘zich schuldig en dus klein moetende voelen’.’
Hans Feddema (foto: HF) heeft dan ook kritiek op het boek Religie zonder God, van Theo de Boer en Ger Groot (niet te verwarren met het boek met dezelfde titel van Ronald Dworkin) die religiositeit of spiritualiteit vergeten als een dimensie van religie. Liever ziet hij dat we dat we als magiër van ons eigen leven ja zeggen tegen het leven en tegelijk ons gedragen weten door een Dimensie die het aardse overstijgt.
‘De Boer en Groot hebben het echter niet over beleven, dus over religiositeit, maar vooral of alleen over religie, dat ze zien als een godsdienst met riten en sacramenten, maar waarbij geloof in of stellingen c.q. visies over een bovennatuurlijke realiteit ontbreekt. Het essentiële fenomeen religiositeit, spiritualiteit resp. mystiek/soefisme kom ik bij hen niet tegen.’
Volgens Feddema, antropoloog, oud-universitair docent, publicist en initiatiefnemer van het Filosofisch Cafe Leiden, willen de schrijvers van Religie zonder God aan religie blijven doen, maar dan zonder God. Hij doet daar niet aan mee, want hij denkt dat velen met hem juist blij zijn dat ze zich weer verbonden kunnen voelen met ‘het Mysterie in onszelf en in de wereld’.
‘Een Oerwerkelijkheid, die ik zie als universele Liefde. Blij dat ik door die verbondenheid met de Bron nu van binnenuit aan levenskunst en compassie kan doen zonder het vroegere ‘moeten’ van bovenaf en ook zonder de (te sterke) fixatie op de ‘ik’-individualiteit, waar we vaak mee kampen.’
Feddema stelt dat mystici wijzen voor het weer contact krijgen met je Bron op de weg naar binnen, dus het afgestemd proberen te raken op het Centrum binnen in ons, ook wel het spirituele hart genoemd.
‘Gaat het ook bij de al of niet boeddhistische meditatie daar niet om en bij de grote ziener Jezus, wiens geboorte we straks weer gaan herdenken, in wezen eveneens, als hij ons bij voortduring voorhoudt dat Gods koningschap niet ergens ver weg, maar ‘in ons’ is als kracht? Religiositeit of spiritualiteit noem ik dit.’
Zie: Religie zonder God lijkt achterhoedegevecht
Foto: PD (SpiritPhoto) Natuurgebied De Zanderij in Crailo in het Gooi tussen Hilversum en Bussum
Religie zonder God | 120 pagina’s | Paperback | ISBN: 9789491110054 |
Wat moeten we vandaag de dag aan met God en het hardnekkige verschijnsel ‘godsdienst’? Valt er nu nog iets redelijks te zeggen over transcendentie, het hart van de religie? Theo de Boer en Ger Groot – ooit leermeester en student – gaan hierover een gesprek aan vanuit een verschillende achtergrond (protestant en katholiek). De god van de rationele, natuurlijke theologie is gestorven, aldus De Boer, maar dat was maar één gestalte waarin mensen diens mysterie kunnen ondergaan. God is voor de religie helemaal niet zo belangrijk, voert Groot aan. Het leven krijgt allereerst betekenis door de ervaring van het ritueel.
GODEN EN MENSEN 
[…] Spiritualiteit als een vergeten dimensie van religie. […]
LikeLike
@Joost: Ik krijg de indruk dat je met je natuurwetenschappelijk benadering, zelfs die onbewijsbare liefde en dat onbewijsbare vertrouwen “abstract” vindt..
Neurologisch hebben we het allemaal tot op zekere hoogte althans allemaal redelijk in kaart, maar wat er verder achter steekt, of het nu met onze evolutionaire wortels te maken heeft, natuurlijk denk je daar wel eens over na,
maar dat is een doodlopende weg, eigenlijk kan ik me nog het beste vinden in de filosofische uitgangspositie van het agnosticisme.
LikeLike
Met respect voor ook mijn gevoelens, blijf ik toch ook graag mijn hersens gebruiken.Ook liefde en vertrouwen valt te comstateren en je kunt er zelfs over nadenken. Ik krijg de indruk dat je met je natuurwetenschappelijk benadering, zelfs die onbewijsbare liefde en dat onbewijsbare vertrouwen “abstract” vindt..
LikeLike
@Joost, ik kan me er werkelijk haast niets bij voorstellen dat jij niet snapt waar ik nu op doel.
Jouw overtuiging van de nabijheid van JHWH in welke vorm of hoedanigheid en in welke persoonlijke beleving dan ook zou ik toch ook wel als een hersenspinsel kunnen gaan kwalificeren.
LikeLike
Egbert En wat betekent verdorie dat woordje äbstract nu weer!? Ben toch benieuwd naar jouw gedachtenspinsels?
LikeLike
@Joost, als Zen-Boeddhist zou ik mezelf nu ook weer niet willen benoemen, hoewel oplettendheid en open-minded blijven me wel aanspreekt, natuurlijk was het niet mijn bedoeling je te beledigen, of jij je op de één of andere manier aangesproken voelt is natuurlijk weer een ander verhaal, je kunt je eigen godsbeeld mocht je dat nodig hebben zo abstract of minder abstract maken als je zelf wil, zolang je je er maar goed bij voelt.
LikeLike
Egbert Bij alle respect dat ik heb voor jouw persoonlijke keuze voor het Zenboeddhisme moet je me als westers mens niet kwalijk nemen dat ik daarbij ook kritsisch blijf. Dat ik “geketend” zou zijn aan een dogmatische godsdienst (Of heb je het niet over mij?) lijkt me bij de huidige stand van zaken eerder een goedkope belediging dan terecht gezonde kritiek met respect voor een ander..
LikeLike
-Ja, er zijn nu eenmaal ‘ andersgelovigen’ , die alleen in het absolute zelf geloven.
– En dat absolute kan men zelf zoeken en invullen ; voor mij is dat niets anders of meer dan die absolute ‘wil’ van een vorm van logica, die dan zelf de energie wordt en staat voor alles wat ‘is’ en wordt …; zonder dat nader te kunnen kennen …
– E =mc2=Psy……
LikeLike
@Carla, ik eveneens, als je niets expliciet stelt of vind dat je niets kunt stellen, met wie communiceer ik dan eigenlijk?, I’ll rest my case. Ook bedankt voor je reacties.
LikeLike
Pfff … @ Egbert … misschien beter om geen conclusies meer te trekken.
Nu ga je het weer vertalen en zeg m.a.w. enz.
De door jou gebruikte ‘ andere woorden ‘ is ook een conclusie die niet klopt.
Blijkbaar kan ik mij niet verstaanbaar uitdrukken.
Sorry, daarvoor.
Ik laat het hier maar bij. Dank voor je bijdragen.
LikeLike
@Carla schreef: Dat schreef ik niet maar jij.
Klopt, maar ik kwam tot deze conclusie na het lezen van hetgeen jij erover schreef.
Jij stelt persoonlijk niets beweer je (als ik je goed begrijp tenminste), maar je kunt je wel goed vinden in de volgende bewoordingen: Wanneer die stollen in vermeende waarheden b.v. God is … de Bron is … enz, dat is de ruimte weg voor de mystieke dimensie. Dat gebeurt wel vaker bij pogingen het religieuze te willen duiden. Helaas!
Dus m.a.w. zolang er iets van het bestaan van mogelijke transcendentie zou kunnen spelen floreert het eventuele geloof hierin het best als het door een soort van mystieke waas omgeven blijft.
Veel gelovigen zijn inderdaad geestelijk geketend aan een bepaalde religie en aanverwante dogma’s welke ze als de ultieme waarheid beschouwen, uit eigen ervaring weet ik dat dit gegeven verder dan ook geen enkele ruimte meer biedt voor een eventuele discussie hieromtrent.
LikeLike
@ Egbert, ik zei niet boos te zijn, maar mag ik je wel een wat ingewikkelde gesprekspartner vinden? 😉
Nu schrijf je ( 03:18 uur ) ” @Carla je schreef: dat het dan niet meer van kracht zou zijn voor al die miljoenen gelovigen die zich wel in deze formulering kunnen vinden.”
Dat schreef ik niet maar jij.
Ach … laten we het er maar op houden dat we elkaar even niet goed verstaan.
Lees anders even terug vanaf 27 nov.23:24 uur.
Dan zie je een verloop van een wat nieuwsgierige vragende vorm van mij naar de constaterende vormen in jouw reacties, die m.i. mogelijk tot dit misverstand hebben geleid.
Jij spreekt over God is …de Bron is …waar ik het woordje ‘is’ nergens gebruikt heb.
En in dat ‘is ‘ zit ‘m wellicht de kneep.;-)
Hoe tienduizend anders gelovigen geloven, dat weet ik niet.
( vermoed/hoop wel een grote diversiteit. Dat houdt immers het gesprek erover gaande … dan ‘stolt het niet ‘ ;-))
Kan alleen maar met één van hen in gesprek gaan en luisteren naar wat God of de Bron enz. voor hem of haar betekent. En dit met alle respect, ondanks alle mogelijke verschillen die in dat gesprek aan het licht kunnen komen.
Nogmaals ik stel niets. Nog voor de ander, nog voor mijzelf.
Panta Rhei.
LikeLike
@Carla je schreef: dat het dan niet meer van kracht zou zijn voor al die miljoenen gelovigen die zich wel in deze formulering kunnen vinden.
Hier reageer je niet op. Zeg maar de opvatting van de Orthodoxe gelovigen, daar doelde ik op, dus die zich wel kunnen vinden in God is….De Bron is….. Ik denk dat wij elkaar niet goed begrijpen.
Je stelde toch: dat is de ruimte weg voor de mystieke dimensie. Dat gebeurt wel vaker bij pogingen het religieuze te willen duiden. Helaas!
LikeLike
@ Egbert, maar natuurlijk spreek ik mij hier uit zoals het voor mij voelt.
Vanzelfsprekend kan ik niet treden in de geestesgesteldheid van miljoenen anders gelovigen.
Ik begrijp deze move even niet in jouw reactie. Ik stel immers niets.
Maar goed … boos ben ik niet en mocht ik onduidelijk zijn geweest, waardoor een misverstaan op de loer ligt, vraag dan gerust door.
LikeLike
@Carla: b.v. God is … de Bron is … enz, dat is de ruimte weg voor de mystieke dimensie.
Ik zou zo niet durven stellen dat het dan niet meer van kracht zou zijn voor al die miljoenen gelovigen die zich wel in deze formulering kunnen vinden.
Je kunt nooit weten wat ze daarbij ervaren, simpelweg omdat je niet in hun geestesgesteldheid kunt treden.
En als jij je taalgebruik hanteert op een manier waarbij je (in jouw perceptie althans) wel ruimte creëert voor de religieuze mystiek dimensie, lijkt me dat toch een subjectieve aangelegenheid. Dat zou inderdaad op die manier voor jou kunnen werken.
Het zijn uiteindelijk allemaal maar woorden.
Maar dat is maar de mening van een domme agnosticus. Ik hoop dat je nu niet boos op me wordt want dat is Joost ook al meende ik te begrijpen. 🙂
LikeLike
…’ Je schrijft: Maar het zijn wel woorden die soms gestold kunnen zijn in beelden, vermeende waarheden enz, die geen ruimte meer laten voor de religieuze/mystieke dimensie ervan.
Daarmee doel je op de noodzaak van verstilling van de geest.
Nee Egbert, dat bedoelde ik niet. Het ging immers om woorden als : ‘God, de Bron of het Al …enz. Wanneer die stollen in vermeende waarheden b.v. God is … de Bron is … enz, dat is de ruimte weg voor de mystieke dimensie. Dat gebeurt wel vaker bij pogingen het religieuze te willen duiden. Helaas!
LikeLike
@Carla: De door mij genoemde en door jou ‘prachtige indrukwekkende termen’ genoemd … zijn die te ervaren?
Dat weet ik niet, daarop heb ik geen antwoord.
Je schrijft: Maar het zijn wel woorden die soms gestold kunnen zijn in beelden, vermeende waarheden enz, die geen ruimte meer laten voor de religieuze/mystieke dimensie ervan.
Daarmee doel je op de noodzaak van verstilling van de geest.
Je schrijft: Het valt mij namelijk op dat wanneer er over spiritualiteit wordt gesproken er, met name door mensen met een religieuze achtergrond, in het midden wordt gelaten of spiritualiteit van buiten af komt of van binnen uit.
Een theoloog postte ooit aan me dat het transcendente ook contact met jou kan opnemen, maar ik meende dat Jung ook al eens iets beweerde in de geest van “entities are dwelling on the bottom of your mind”, zelf denk ik ook dat het allemaal in de diepere regionen van onze psyche verankerd zit.
Ook de occulte filosofie verschilt men daarover onderling van mening.
LikeLike
Had je het “persoonlijk” niet gelezen? . Volgens mij ben je zo persoonlijk bezig, dat je dan niet meer zo’n onnozele vragen moet stellen. Sorry, maar dat soort “gevraag” begint me echt te irriteren! Alsof ik “persoonlijk” iets achter de mouw zit te houden…
LikeLike
@ Egbert, wederom dank voor je reactie.
Het is inderdaad niet erg wanneer wij verschillen in mens en wereldbeeld.
Vraag me wel af op welke grond je de conclusie trekt?
De door mij genoemde en door jou ‘prachtige indrukwekkende termen’ genoemd … zijn die te ervaren?
Ik denk zeker van wel.
Is er niet eerst de ervaring en dan pas de woorden?
Maar het zijn wel woorden die soms gestold kunnen zijn in beelden, vermeende waarheden enz, die geen ruimte meer laten voor de religieuze/mystieke dimensie ervan.
Met mijn vraag hoopte ik stiekem Feddema tot een reactie te verleiden. 😉 ( mocht hij hier lezen! )
Het valt mij namelijk op dat wanneer er over spiritualiteit wordt gesproken er, met name door mensen met een religieuze achtergrond, in het midden wordt gelaten of spiritualiteit van buiten af komt of van binnen uit.
Zelf denk ik de ‘eigenwijsheid’ te mogen hebben om het van binnen uit te vermoeden. 😉
LikeLike
@Carla: Helaas kent het leven voor veel mensen wel problemen, die misschien niet kunnen worden opgelost, maar wel door liefdevolle nabijheid/compassie het leven ietsje leefbaarder wordt.
Dat ben ik met je eens, ik bedoelde deze uitspraak meer in de context dat lijden aan existentiële onvrede en van daaruit het gegenereerde bevlogen zinzoeken ( is dat ook niet een vorm van werk in uitvoering) weinig uit zal halen.
Je schrijft: ‘t Absolute, als dragende kracht …’ ‘t Absolute, of wat ook wel God wordt genoemd, de Bron of het Al …en het hebben van een relatie daarmee ?
Dat zijn inderdaad prachtige indrukwekkende termen, zo kan ik er ook nog wel een paar verzinnen, maar wat heb heb je eraan als je er helemaal niets bij ervaart.
Onze mens en wereldbeelden lopen geloof ik niet helemaal parallel, maar dat hoeft ook niet. 🙂
LikeLike
…” Het leven is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een mysterie dat geleefd kan worden,…”
Mooie gedachte@ Egbert.
Helaas kent het leven voor veel mensen wel problemen, die misschien niet kunnen worden opgelost, maar wel door liefdevolle nabijheid/compassie het leven ietsje leefbaarder wordt.
Toch ook weer iets van ‘ werk in uitvoering ‘ ? 😉
Dank voor je reactie.
Ik blijf overigens best wel een beetje nieuwsgierig naar waar Hans Feddema het over heeft: ‘ ’t Absolute, als dragende kracht …’ ’t Absolute, of wat ook wel God wordt genoemd, de Bron of het Al …en het hebben van een relatie daarmee ?
Of laat ik deze woorden nu te veel stollen?
LikeLike
@Joost: Je post is duidelijk maar wat bedoel je nu precies met inzichten die ons het beste liggen.
@Carla schreef: omdat jij vond dat religieuzen het makkelijker hebben. Zij hebben toch zaken redelijk in kaart,
Dat was eigenlijk ook een plaagstootje :-), want ik heb weinig op met een “diep innerlijk zeker weten”, waar geloof toch in wezen voor staat.
Je schrijft: Het woord ‘waarheid’ is me binnen de context van religie, religieus zijn, te onwelgevallig geworden.
Onder die noemer is……etc. (ik heb het ietwat ingekort hoor, anders wordt het een nogal lange post).
In deze visie kan ik me wel in vinden. Of er een soort van universele waarheid bestaat blijft een open vraag.
Je schrijft: Aan het grenzeloze vertrouwen wat vervolgens essentieel is, wordt dagelijks geknaagd, geschaafd en gepolijst.
‘ Werk in uitvoering’ dus.;-)
Werk in uitvoering?
Dat doet me soms denken uit de mooie uitspraak die ik ooit eens ergens las: Het leven is geen probleem dat opgelost moet worden, maar een mysterie dat geleefd kan worden.
En : Life goes far beyond any meaning.
LikeLike
@Egbert Wat zou ik anders willen zegggen dan dat alle grote figuren, die zinnig bezig zijn met hun leven, geschiedenislang en wereldwijd oude literaire “bekeringsverhalen” hebben gekregen waarin hun waardevolle inzichten zijn samengevat. En dat die voor ieder van ons waardevol zijn en ons ook de mogelijkheid bieden om te ontdekken welke inzichten ons persoonlijk het best liggen?
LikeLike
@ Egbert, mijn vragende opmerkingen waren een heel klein ‘plaagstootje’, omdat jij vond dat religieuzen het makkelijker hebben. Zij hebben toch zaken redelijk in kaart, voegde je er aan toe.
Ik had ook een doordenkertje kunnen plaatsen in de zin van ‘wat zijn religieuzen en wat hebben zij in kaart.?
Zowel deze twee vragen als het ‘plaagstootje’ komen in mijn beleving niet in aanmerking om er op te reageren in de sfeer van een en een is twee. ( ik noem het ‘denkvragen ‘)
Het gaat dieper.
Het topic hier gaat immers over een ontwikkeling in kerken én mensenland.
En één van die mensen ben ik zelf en ik herkende heel veel van wat Hans Feddema hier en elders zegt.
Het voert te ver om mijn persoonlijke ontwikkeling hier helemaal uit de doeken te doen. Wellicht zie je er soms iets van terug in mijn reacties, hier en daar. Maar … misschien kan ik het in het kort zo formuleren:
‘ opgevoed tot op het bot binnen de R.K.K. had ik als religieus mens de zaken redelijk in kaart. 😉 Totdat ik een tweejarige pastorale training heb gevolgd in de jaren ’83-’85. Daarna was alles anders. Tot op de dag van vandaag.
Later heb ik het wel eens zo geformuleerd: ‘ De zee van het geloof was zo zout, dat je er op kon blijven drijven, maar je leerde niet zelf zwemmen.’
Je vraag om na gerede twijfel weer op zoek te gaan naar een andere waarheid, vergelijk ik even met het halen van dus de nodige zwemdiploma’s. ( als metafoor voor waarheden )
Nee dus. Vaak kan ik zwemmen, soms laat ik me drijven en op een ander moment verzuip ik bijna en ben ik afhankelijk van een reddende engel.
Het woord ‘waarheid’ is me binnen de context van religie, religieus zijn, te onwelgevallig geworden.
Onder die noemer is er in het verleden, en nog, te veel geleden door mensen in kerk- en mensenland.
Van Ton Lathouwers heb ik het inzicht ontvangen om elke twijfel toe te laten … ook aan wat hij zegt. 😉
Aan het grenzeloze vertrouwen wat vervolgens essentieel is, wordt dagelijks geknaagd, geschaafd en gepolijst.
‘ Werk in uitvoering’ dus.;-)
Dank aan Hans Feddema bijdrage en Paul die het hier onder de aandacht bracht.
Jullie hebben mij een aantal dagen van de straat gehouden.
LikeLike
@Carla je schrijft: Wat nou wanneer twijfel het begin van wijsheid zou kunnen zijn? ‘
Ik weet het niet, maar zou je bij gerede twijfel aan ooit beleefde zekerheden niet weer op zoek gaan naar een andere waarheid.
@Joost, (26-11 18.32) dat klopt, maar wat wil je hier nu mee zeggen.
@Corrie, dat ben ik wel met je eens het is inderdaad een kwestie van nature en nurture, bij aanleg zouden best genetische factoren in het geding kunnen zijn, ik ben niet zo thuis in deze materie maar heb wel eens gelezen dat ingrijpende (traumatische) ervaringen zich vast kunnen zetten in het lichaam met als gevolg de een grote kans op het krijgen van een posttraumatische stress-stoornis.
LikeLike
@ Egbert, Jouw vraagstelling herken ik wel, en vind ik interessant. Is iemands handelen afhankelijk van nurture of nature.? Ik denk beiden. De aanleg is er, en wordt door je opvoeding/ ontwikkeling ondersteund. Binnen mijn familie zijn er meerdere aanwijzingen voor paranormaliteit. Niemand van ons weet waar dit vandaan komt. We kunnen het ook niet duiden. Een zuster met ervaringen in de genealogie heeft geen oorsprong gevonden binnen vorige generaties. Een natuurlijke muzikale aanleg bij sommigen, kan naar Roma of i.d verwijzen. . Via vrije kleuter- en peuterscholen kwam ik toevallig in aanraking met de antroposofie, een eerste kennismaking met esoterie. Daar vond ik herkenning. Binnen de homeopathie waar men werkt met energieën kon men herinneringen oproepen aan ervaringen uit vorige levens. Verdere cursussen leerden dat deze ervaringen opgeslagen kunnen liggen in de onzichtbare lichamen die elk mens omgeven. Verdere conclusies wil ik niet trekken. Ik ben geen arts.
LikeLike
Egbert. Het nu wereldbekende bekeringsverhaal van Siddharta Gautama is zo’n “bekeringsverhaal”ook in die wereld barst het bvan de “bekeringsverhalen” Ook Jezus heeft zijn oud literair “bekeringsverhaal” (Mt 4).
LikeLike
@Egbert … je zegt: ” Wat dat betreft hebben religieuzen het gemakkelijker, ze zullen ook wel eens twijfelen, maar hebben toch zaken redelijk in kaart.”
‘ Wat nou wanneer twijfel het begin van wijsheid zou kunnen zijn? ‘
‘ Wat nou wanneer de kaarten van ooit beleefde zekerheden, één voor één omvallen, door de twijfel? ‘
LikeLike
@Joost, net als mediterende Boeddhisten plotseling een intuïtieve flits van inzicht (nirvana) kunnen ervaren, of is dat volgens jou van een geheel andere orde.
@Corrie, je schrijft ik hou het maar bij het pad van TAO, dan blijft elke stap een verrassing, positief of negatief,
Stel dat je nog nooit over dergelijke concepten had gelezen, dat had je misschien gesteld, ik zie wel wat er op me afkomt en wat ik dan vervolgens doe of juist laat,
maar het gaat erom of we daaromtrent wel of niet richtlijnen nodig hebben over op welke manier te handelen en of we daar zicht op hebben, dus wat ons nu in feite ten diepste aanstuurt, er bestaat natuurlijk wel zoiets als een sociale gedragscode maar volstaat dat als referentiekader, natuurlijk hebben we de neiging ons handelen naar eigen believen te sturen, heilige teksten kunnen als je het zelf niet meer weet juist ook weer verwarring stichten.
Wat dat betreft hebben religieuzen het gemakkelijker, ze zullen ook wel eens twijfelen, maar hebben toch zaken redelijk in kaart.
LikeLike
@ Joost. Als ik me probeer te verplaatsen in de denkwijze van ”gewone” mensen in die tijd, lijken me zon= licht en warmte, voorwaarden om te kunnen leven. Dat wil niet zeggen,dat ik Baäl goddelijke eigenschappen toedicht. Wel bestaat er een zonnegroet, waarmee mensen een nieuwe dag begroeten. Dat is dan symboliek.
LikeLike
Corrie Dat de zon in die oude formulering slechts “een lamp aan het hemelgewelf is, is nu voor onze moderne natuurwenschap een geweldige uitdaging. Wat Baal en jouw goddelijeke energie daar nu nog mee te maken heefi is mij een compleet raadsel!
LikeLike
Het lijkt wel telepathie Paul. 😉
Precies wat je zegt, stond in mijn bijdrage van vanmiddag.
Ik verwijderde het.
Evengoed veel dank, want wat je zegt is toch heel nuttig.
Later las ik ook een bijdrage op Forum C.
http://www.geloofenwetenschap.nl/index.php/opinie/item/508-religie-zonder-god?.html
Ook met interessante reacties.
‘ God, religie, geloven’ in ons huidige religieuze landschap…. het blijft me boeien.
Fijn dat jij er met je open en toegankelijke site een bijdrage aan levert.
LikeLike
@ egbert, een tikfout, Evert had Egbert moeten zijn. Goed opgevangen dank je wel. Dat achtvoudige pad kende ik via een vriendin. Voor haar was dát het ware pad. Ik hou het maar bij het pad van TAO, dan blijft elke stap een verrassing, positief of negatief. Daar proberen we dan het beste van te maken. Of er een diepere laag achter of onder zit, (zat), zal pas na mijn huidige incarnatie kenbaar voor mij worden. Natuurlijk probeert iemand zelf zijn pad te sturen, daar zij we mensen voor. Als dat niet zelf meer zelf lukt, kun je tijdelijk het stuur overgeven. Niet wetend aan wie.: “Alle heilige teksten zijn dan bruikbaar”.
@ Joost, om menselijk leven mogelijk te maken is water en warmte nodig. Niet zo’n gekke gedachte over Baäl als levensbron.
LikeLike
@Carla, wat ik zo lees over Religie zonder God: het is een moeilijk leesbaar boek.
Hier een recensie van Taede A. Smedes: http://bit.ly/1uAV3Jm
– maar met het commentaar van Feddema kan je veel meer!
LikeLike
Misschien is de titel van het boek ‘ Religie zonder God ‘, wel hetgeen wat mijn snaren doen trillen.
Want wat zou je niet allemaal kunnen verstaan onder ‘religie’?
En hetzelfde voor het gebruiken van het woord ‘God.’
Ik meen Hans Feddema heel goed aan te voelen in hetgeen hij elders deelt en door Paul hier ter bespreking/overdenking plaatst, naar aanleiding van het ( naar blijkt zeer moeilijke ) boek.
De gedachtengang van Feddema, biedt heel wat ‘aanvlieg routes’ tot nadere reflectie.
Te mooi en waardevol om te mogen/kunnen ontdekken dat je een religiositeit kan ontwikkelen zonder moeten en schuld.
LikeLike
Egbert
Er zijn nog al wat oude literaire “bekeringsverhalen”, waarin mensen door de bliksem getroffen worden. Heel bekend is bv ook het bekeringsverhaal van Norbertus, de latere stichter van de Norbertijnen. die door de bliksem getroffen van zijn paard dondert. Die oude liteaire verhaln zijn niet de ons zo bekende “historische verslagen” maar ze geven aan dat mensen verrassend tot andere inzichten komen. Bij die verhalen hoef je echt niet aan te komen met moderne wetenschap. Ons literaire nog steeds gebruikte “als door de bliksem getroffen” volstaat.
LikeLike
Corrie,
Hopelijk is het kerkelijk christendom nu eindelijk zover dat ze mensen niet meer verplichten tot goddelijke trouw in liefde. Dat men dat tot nu toe onterecht kon doen heeft zelfs begijpelijk alles te maken met het projecteren van de oorspronkelijk ideaal gedachte onvoorwaardelijke Godsliefde van het monotheistisch geloof op de menselijke situatie..
Vanuit ervaring met menselijke liefde dan ook meteen bij goddlijke liefde aan “jaloersheid” denken, lijkt al te menselijk..
Waar het oorspronkelijk tweede gebod op wijst is dat mensen ook maar wat makkelijk zichzelf, anderen, hun eigen godsbeelden, idealen tot opperste waarheid in hun leven en wereld verklaren en daar in aanbidding en liefde voor op de knieën vallen. I
n die tijd was dat het monotheistisch protest tegen natuurgoden, wat ook de proloog van de bijbel Gen 1 kenmerkt, met zijn protest tegen de grote Babylonische Zonnegod, die toch slechts een “lamp aan het hemelgewelf” is.
LikeLike
@Corrie, wie is hier nu Evert. 🙂
Werd Paulus onderweg niet bekeerd door het krijgen van een epileptische aanval, o.i.d.
Zou me ook niet echt een Boeddhist willen noemen,zeker niet qua leefstijl, het edele achtvoudige pad heb ik niet zoveel mee op, maar beoefen wel Zen omdat ik het als prettig en relaxed ervaar en het me in staat stelt me beter te concentreren.
Neurologen onderschrijven ook dat het goed is voor het brein en de algehele fysiologische gesteldheid.
LikeLike
dag meneer van Lansbergen, ik denk dat Oratio hier eerder slaat op de rede. Zelf vind ik een gespreksvorm altijd prettig om te lezen. De verschillende gezichtspunten staan zo duidelijk tegenover elkaar. De god van de oratio is dood, een nieuw ‘slachtoffer’ nog niet gevonden maar hij zal er ooit in voorzien.
Ik wil graag eens naar die atheïstische kerk in Amsterdam, het lijkt me een hele ervaring, rituelen zonder god. Ik kan me er nog niet zo veel bij voorstellen waarom zou je aan rituelen doen voor elkaars aangezicht? Niemand om te dienen of te danken, welk nut heeft dat ritueel dan nog?
LikeLike
Wat een pretentieuze titel: Oratio
Valt er ook maar iets redelijks te zeggen over een gesprek tussen leermeester en student.
Wat voor een belangen spelen hiermee? Zouden ze elkaar werkelijk nog iets te zeggen hebben waar dat Oratio op zou moeten slaan. Het doet me een beetje denken aan dat liedje van der Rudi: wie laat wie nu uit. God is voor religie niet zo belangrijk zegt de discipel. Mijn god, denkt de Boer, hij heeft er geen snars van begrepen, zo heb ik dat allemaal nooit bedoeld.
Oratio? Ammehoela!
LikeLike
God zien als energiebron, hoort dat ook tot de nieuwe spiritualiteit? Wat merkwaardig Joost, dat gebod over die afgoden. Hoorde daar volgens de kerkleer niet een na-ijverig , oftewel jaloerse God bij? En was jaloezie niet één van de hoofdzonden? Ik ken maar twee geboden. Daar komt geen aanbidden, loven dienen of volgen aan te pas: Hebt uw Schepper lief boven alles, en het tweede gebod daaraan gelijk: Hebt uw naaste lief als uzelf. Dát tweede gebod vind ik al een onmogelijk karwei.
@ Evert, wel erg komisch dat ook een boeddhist een blikseminslag ziet als een plotselinge bekering. Dat was het niet. Dat doet aan Paulus denken op weg naar Damascus .
LikeLike
@Joost
maak je er nu zelf niet een beetje een iconoclasme van?
LikeLike
Kan de heer Feddema niet beter boeddhist worden of gaan zingen in een a capella zangkoor?
LikeLike
Het stimuleren van de Jezus-fabel door Paulus van Tarsus die geloofde in opdracht van god te handelen en ondertussen zijn eigen neurose trachtte te beheersen, zijn zelfhaat veranderd in haat van de wereld. Hulpeloosheid, wrok, wraak van een rund omgevormd tot motor van een individualiteit met expansiedrift. Dit zijn vrij vertaald de woorden van Michel Onfray, gerespecteerd frans filosoof in Traité d’Athéologie (een ouwetje uit 2005)
Ik zie niet helemaal hoe dit voorkomen kan worden als inzichzelf gekeerd spiritueel hart, vluchtoord van slangen en zeemonsters. Iedereen moet in zijn vrije tijd vooral maar doen wat hij zelf leuk vindt maar iemand die al expansiedrift vertoont ook nog maar voor hij zijn spirituele hart kent daar heb ik vrees voor, ten goed of ten kwade.
LikeLike
Egbert
God “die bij ons is” geeft niet slechts aanwezigheid aan, maar liefde. De enig menselijke tastende beschrijving van transcendentie is de liefdesverhouding, waarin mensleijk al de geliefde altijd de ander blijft. Het is een poging ook aan te geven dat
God altijd de Ander blijft, die nooit onze werkelijkheid is of wordt. Rond dat woord “Ander” heeft zich recent een hel nieuwe theologische verwoording ontwikkeld.
LikeLike
Zij die alleen het steentje uit hun schoen halen en de rest laten zoals het was die nemen genoegen met de atheïstische kerk, gezellig samen rituelen net als vroeger zonder maar dan zonder moeten.
Ik begrijp Feddema wel, die hele schoen moet weg, sloffen aan en naar binnen!
LikeLike
@Joost je schrijft: Als mensen voor hun eigen werkelijkheid “op de knieën gaan” wordt geloof in JHWH “die bij ons is” gelovig geblokkeerd door eigenwaan(ook spiritualiteit kan zich aandienen als afgoderij!)
Maar met het geloof in JHWH “die bij ons is” creëer je toch ook weer je eigen stukje werkelijkheid.
LikeLike
Ik heb het artikel vorige week gelezen op de IKON site. Zelfs uitgeprint omdat het, althans voor mij, nogal wat ‘ puntjes’ ter nadere overweging bevat.
Het boek waar naar verwezen wordt, trok ook reeds eerder mijn aandacht. Waarom?
Omdat ik het een uitermate boeiend item vind. Maar het tegelijk enorm ingewikkeld vind om mijn denken om te zetten in ‘ gesproken/geschreven woorden.
Want met een ja of nee wil ik het niet afdoen. En al helemaal niet met enige algemene waarheden.
In plaats van mijn woorden te ‘polijsten’ voordat ik ze uit … ga ik ‘ het behang in mijn binnenkamer maar eerst eens even afstomen ‘. 😉 , het boek lezen en luisteren naar wat zich in mij aandient.
Trouwens wat mij opvalt is dat het filosofisch café in Leiden, telkens weer, ergens voorbij komt. Toch maar eens een kijkje gaan nemen.
LikeLike
Het oude monotheistische geloof maakt met zijn aansluitende alsmaar vergeten -zeker in onze verlichte tijd- tweede gebod “Gij zult geen afgoden vereren” duidelijk dat JHWH “die bij ons is” helemaal geen buitenwerkelijke, maar transcendente God is, maar slechts als afgod “te vinden” is en afgod wordt in onze werkelijkheid. Als mensen voor hun eigen werkelijkheid “op de knieën gaan” wordt geloof in JHWH “die bij ons is” gelovig geblokkeerd door eigenwaan(ook spiritualiteit kan zich aandienen als afgoderij!)
LikeLike
-Voor mij is het enige transcendente ‘zijn’ de absolute logica als enig noodzakelijk ‘zijn’ en ‘zijnde’ ; terwijl al het overige ‘zijn’ er contingent aan moet zijn .
-Die andere ‘god’ is dus niets anders of meer dan die absolute, eeuwige wetmatigheid van de logica zelf ;een absolute wil die tot alles leidt .
-En te leven naar of volgens die absolute logica, is dan ook het enig doel en leefregel…
LikeLike