God 3.0: ‘Hé, God, laat je niet kennen!’

God 30
Zwevende gelovigen zijn in de meerderheid in Nederland: gelovigen die niet meedoen in een geloofsgemeenschap. Ze zoeken hun eigen weg zonder vaste grond onder hun voeten te hebben. Zwevende gelovigen zijn echter geen spirituele zwevers die zich weinig in de realiteit begeven, maar gewoon gelovigen die (nog) niet weten waar ze werkelijk willen staan; in ieder geval niet in een geloofsgemeenschap.

‘Tussen de uitersten van het geheide geloof en het even geheide atheïsme zoeken de meeste mensen hun plekje op de levensbeschouwelijke markt, al dan niet aan de hand van media en bestsellers. In dit boekje verken ik de keuzes waar zij mee te maken krijgen en waar ik ook zelf mee bezig ben. Ook ik ben van zekerheid naar twijfel gegaan. Bovendien heb ik onderzoek gedaan naar allerlei soorten geloof. Ik zoek naar een werkbare manier om met twijfel, godsbeelden en levensbeschouwelijke verschillen om te gaan. De God die ik zoek noem ik God 3.0. Zoek vooral mee.’ (Uit: God 3.0)

André Droogers schreef: God 3.0, Voorbij godsdienst en atheïsme, over hoe God er uitziet in de 21e eeuw. Hij stelt hierin dat vooral vrijzinnige christenen luisteren naar de wetenschappers en proberen geloof en wetenschap allebei recht te doen. Volgens Droogers moeten we dus rekening houden met de atheïstische kritiek èn met de vrijzinnige visie.

‘Maar hoe noem je dan nu het geloof van twee derde van de Nederlandse bevolking buiten de kerk? Is er een term voor hun niet-georganiseerde, vrijblijvende, maar toch wel religie-achtige beleving? ‘Spiritualiteit’ is een begrip dat lijkt te voorzien in die leemte. Mensen zeggen niet meer zo gauw dat ze ‘religieus’ zijn of zelfs dat ze ‘geloven’. Als je zegt dat je religieus bent, vermoedt je gesprekspartner dat je fanaat bent. En wie zegt dat hij gelooft, wordt nog steeds gezien als iemand die elke zondag in de kerk zit. Het is veel meer politiek correct te zeggen dat je ‘iets hebt met spiritualiteit’.’ (Uit: God 3.0)

droogers_tcm30-35328NieuwWij interviewde 13 februari André Droogers (foto: fsw.vu.nl), onder de kop ‘Gelovigen vind je nu vooral buiten de kerkmuren’. Een gesprek over religieuze opvoeding, godsbeelden, atheïsme en God 3.0. Droogers gelooft nog altijd in God, al is zijn Godsbeeld veranderd. Hij zit in de vrijzinnige hoek.

‘Elke tijd krijgt een God die hij verdient. Na God 1.0 kwam in de moderne tijd God 2.0. Onze tijd met zijn globalisering en nieuwe verhoudingen en problemen vraagt om God 3.0. God 3.0 houdt van variatie. Ze is niet langer een exclusief bezit, maar van en voor iedereen die wel of niet gelooft. Zij komt tegemoet aan de kritiek van atheïsten. Op haar gezag houden godsdiensten op elkaar te bestrijden, maar pakken ze armoede, oorlog en milieuvervuiling aan. Religie wordt een toonbeeld van tolerantie.’ (AD)

Op de vraag aan Droogers, wat hij zou vragen als God gewoon bestaat en hij God morgen een vraag per mail mag sturen, antwoordt de emeritus hoogleraar culturele antropologie aan de VU:

‘Meer een advies: ‘Hé, God, laat je niet kennen. Adieu, André.’

Bronnen:
* God 3.0 (Informatie van uitgever Parthenon)
* God 3.0 (Inkijkexemplaar – pdf)
Gelovigen vind je nu vooral buiten de kerkmuren’  (NieuwWij)

About Paul Delfgaauw

Zelfkranter website GodenEnMensen (filosofie, mystiek, religie, spiritualiteit), schrijver, dichter.

22 Responses

  1. @Jan, alles draait in het leven om gevoel, het gaat niet om bepaalde doelen die je bereiken wilt in je leven maar uiteindelijk om het gevoel dat je daarbij ervaart.

    Je geeft het zelf ook al aan met het beschrijven van jouw mens en wereldbeeld:

    “Ik krijg wel een fijn gevoel als er zo’n kwartje valt van overeenkomsten tussen verschillende culturen”.

    Daar gaat het uiteindelijk om. Niet om het sluitend rationeel betoog. Uiteindelijk hebben onze menselijke logische wetten ook geen universele waarde.

    Daarom geloof ik zelf ook slechts in het ervaren, hoewel dat natuurlijk altijd een subjectieve aangelegenheid blijft maar als de ervaring uitblijft neem je slechts kennis van een mening van een ander die verder voor jou op geen enkele wijze te verifiëren valt dus in feite geen enkele meerwaarde biedt.

    Like

  2. Jan

    http://www.beleven.org/verhaal/ganesha
    echt een oorlog tussen goden en godinnen. (geest en stof?) (idee en uitvoering?) Het vuil van haar lichaam (vergelijk de schaduw wereld van Sophia beiden Parvati en Sophia zijn wereld-scheppers) (via gannesh / demiurg )

    Ik dacht dat Paul ook een uitspraak had van Einstein over de superioriteit van Wijsheid over het verstand. (het vuil van Parvati of de schaduw van Sophia)

    Like

  3. Jan

    Oja, nu ik het nalees zie ik al het eerste probleem. De triade is in de lichtsfeer omgedraaid. Dat kan je mooi zien bij de kabbala boven de “afgrond” Kether en Chockma en Binas als triade.

    Maar aan “onze” kant van de “afgrond” is die driehoek gespiegeld. Dus Vader-Moeder-Zoon. De zoon heet hier “schoonheid” en is een reflectie van “Kether”.

    Volgens Steiner is in het geestelijke alles complementair aan het stoffelijke.

    Dus hecht niet teveel aan wat ik zeg. 😉

    Daarom is zo’n kinderfilmpje zo fijn. Je hoeft niets met je verstand te begrijpen. Maar kinderen voelen dat (nog niet gehinderd door hun verstand) feilloos aan.

    Like

  4. Jan

    @Egbert. je vraag

    Het is lastig uit te leggen, omdat je dan “anders” moet denken.
    Ik zal het proberen.

    In het gnosticisme kent men de “lichtsfeer”: het pleroma. (volheid en leegte) In die lichtsfeer emaneert (zie emanatie) het ene (de monade) (=1). En uit een monade emaneert een dyade (2) die tezamen (monade+dyade) een triade vormen (1+2=3).

    Het is puur symbolisch je kan je er geen tijdruimtelijke of kwantitatieve voorstelling van maken. Het is te beschouwen als het primordiale kwalitatieve zijn. Het is een drie-eenheid!

    Getalsmatig: uit het onkenbare nul ontstaat op onbegrijpelijke wijze de kwaliteit één (de monade) die is als licht in de duisternis zonder onderscheid dus beiden: potentieel licht en potentiële duisternis, zoals subject en object die samenvallen in eenheid. Het licht scheen in de Duisternis en de Duisternis heeft het niet begrepen. (lichtsymboliek)

    Wanneer door differentiatie de tegendelen uit elkaar ontstaan ontstaat de dyade: dualiteit, de tegengestelden. Het licht dat met het donker in wisselwerking treedt. Of het subject dat zichzelf als object waarneemt. (eigenlijk ook zoals een mens geest en lichaam heeft die eigenlijk één zijn, de één kan niet zonder de ander in het “leven”)

    Nu zeg ik wel het één ontstaat uit het ander door emanatie. Maar buiten ruimte en tijd is alles er altijd op het moment nu. Er ontstaat niets maar alle kwaliteiten van nul t/m drie ZIJN. En dat is eigenlijk ook niet met woorden te zeggen omdat ZIJN ook NIET-ZIJN verondersteld. (En dat wordt niet bedoeld) Je kan er alleen maar in ontkenningen met je verstand omheen draaien.
    De grootste gnosticus Valentinus (die bijna paus is geworden) noemde de eerste dualiteit: Diepte en Stilte. (dus automatisch NIET de dualiteiten diep en hoog en stil en rumoer)

    Dat proces van emanatie herhaalt zich vele malen. Vaak wordt dit gesymboliseerd door man-vrouw-zoon. en dan herhalen tot in vele generaties. Atoem Shu en Tefnut enz enz Osiris-Isis-Horus. In het oude Egypte waar het gnosticisme veel van overgenomen heeft.

    Zo is er “wijsheid” geëmaneerd tot twee maal toe: de “hogere en lagere” wijsheid. Dat is Sophia. Die lagere Sophia tracht doldriest de oorsprong (“nul”) te kennen en emaneert daardoor UIT ZICHZELF ZONDER HAAR PAARGENOOT allerlei illusie’s over (“nul”). Die “schepper” wordt wereldbouwer ofwel “Demiurg” genoemd. Dan komt er een scheiding tussen de lichtsfeer en de duisternis. Wij leven in zo’n “schaduw-wereld” Oorlog en vernietiging. Sophia heeft dus de tijdruimte laten ontstaan: zij is het symbool van de vrouwelijke vormgevende aspecten. Het “broedende” ei. Het vrouwelijke water. Het stoffelijke wat het geestelijke weerkaatst. (narcissus)

    Nu de overeenkomst met het filmpje. De Godin Parvati wil alleen zijn zonder haar paargenoot in bad: Shiva (de steeds alles veranderende, vernietigende hoogste God) mag zijn eigen paleis niet in. Ze wil alle macht in het paleis. Ze vormt uit zichzelf (huidschilfers) een zoon (emanatie). Door de scheiding tussen Shiva en Parvati ontstaat oorlog en een (bijna) totale vernietiging.

    Op het laatst roept ze ook Kali aan (dat is de zwarte vrouw van Shiva met schedels om haar nek, ze hoort bij het laatste tijdperk van de wereld volgens het hindoeïsme. De tijd van vernietiging) Shiva heeft meerdere vrouwen, symbolisch geven die verschillende vormgevende of vernietigende uitvoerende kwaliteiten aan.

    Ik meen (nu even) in Ganesh symbolisch een soort “eniggeboren zoon” van God te zien: de mens. (die ook dierlijke eigenschappen heeft olifantenkop)

    Neem het aan of verwerp het of iets ertussen in.
    Ik krijg wel een fijn gevoel als er zo’n kwartje valt van overeenkomsten tussen verschillende culturen.

    Wat betreft de lagere Sofia: ik acht die nog ver verheven boven het “verstand” of de menselijke rede. Sophia heeft de “grote illusie” (mahamaya) “onze wereld” doen ontstaan. En mensen maken hun eigen veel kleine illusie’s. Daarom sta ik zo afwijzend tegen “wetenschappers” die met Godsbewijzen komen en zo. Ze scheppen vele illusoire werelden.

    Dat leidt tot oorlog en vernietiging. Alleen de notie dat we allen uit dezelfde bron komen (“nul”) brengt het besef van de altijd al reeds bestaande broederschap.

    Ik hoop dat ik te volgen ben. vriendelijke groet.

    Like

  5. @Jan: (Ik vind dat zo prachtig als ik dan de overeenkomst zie met Sophia die zonder gemeenschap met de hoogste geest de Demiurg emaneerde uit het Gnosticisme.) Heel machtig de macht van de GODIN (die we zo missen hier in het westen) De vormgevende krachten…….

    Kun je eens uitleggen wat je hier nu precies mee bedoelt, bepaalde termen ben ik wel bekend mee, maar langs de grote lijnen genereert deze explicatie bij mij geen Ah-erlebnis. 😉

    Like

  6. Jan

    Beste Joost.
    Ik snap wel wat je bedoelt en respecteer je mening. Het is een kwestie van definitie. “Theo” en “logie” sluiten elkaar volgens mij uit.

    Like

  7. joost tibosch sr

    @Jan Theologie is een menswetenschap. Zij gebruikt menselijk verstand en beschrijft menselijke gevoelens. Weer dat oude misverstand, dat theologie geloof zou willen bewijzen en alleen maar verstandelijk redeneert? Beschrijving van menselijke ervaring en gevoel is in een menswetenschap veel belangrijker dan het ook onvermijdbaar menselijk logisch redeneren.

    Like

  8. @Joost: mocht je met je wat cynische klinkende opmerking opmerking “devoot en blijmoedig” soms denken, dat ik er al zwevend door in de war zou raken!

    Zo was het absoluut niet bedoeld hoor, slechts een observatie, meer niet.

    Like

  9. Jan

    @Egbert.

    prachtig filmpje.

    Ik heb thuis een beeldje van Ganesh. Eens kwam een hindoe bij mij thuis en boog eerbiedig voor het beeld en sprak een gebed.

    Hij vertelde dat er bij de hindoe’s twee hoofdstromingen zijn: die welke de drie-eenheid van Brahma, Vishnu en Shiva zien als Brahma de hoofdgod met nog twee aspecten en de andere stroming die Shiva zien, als de hoofdgod met met nog twee andere aspecten. Hij behoorde tot de laatste stroming en dat was de reden dat hij zo erg devoot was voor Ganesh. Die hoorde bij Shiva.

    Gisteren heb ik toevallig een kinderserie gezien over de geboorte van Ganesh. Ze is ontstaan uit de vrouw van Shiva: de Godin Parvati gemaakt van haar eigen huid-schilfers en wat zeep als plakmiddel. Dus zonder gemeenschap met Shiva !! Een uit-zichzelf gemaakt mens (dus nog zonder olifant-kop)
    http://kirtan.nu/parvati-shiva-ganesha-plaatjes-van-pictures-of/

    (Ik vind dat zo prachtig als ik dan de overeenkomst zie met Sophia die zonder gemeenschap met de hoogste geest de Demiurg emaneerde uit het Gnosticisme.) Heel machtig de macht van de GODIN (die we zo missen hier in het westen) De vormgevende krachten…….

    Ik weet ook dat in India, op kruisingen vaak een Ganesh-beeldje staat, zoals hier ten zuiden van de rivieren een Maria-beeldje staat. Het rijke roomse leven dat helaas verloren gaat.

    Ganesh geeft altijd de eerste impuls en geeft de juiste richting aan. Hij was ook degene die de Mahabharata op schrift stelde gedicteerd door de filosoof/heilige Vyasa.

    Het mooie van het kinderfilmpje is dat al de goden het onderspit delven. (tot aan de climax) Vanavond deel twee kijken. Ze zijn allemaal te zien. Dat is religie zonder verstand maar met gevoel. Geen abstracte buitenwereldse God 3.0 maar een onlogische combinatie van mens en olifant. Dat is logisch niet serieus te nemen zou een theoloog zeggen: daarom komt het -voor mij- dichter bij de werkelijkheid en de “geloofsbeleving”.

    zie

    Like

  10. joost tibosch sr

    Als westerse christelijke wereldburger voel ik alleen maar verwantschap met deze devotional song aan Ganesh..mocht je met je wat cynische klinkende opmerking opmerking “devoot en blijmoedig” soms denken, dat ik er al zwevend door in de war zou raken!

    Like

  11. Prachtig om te zien hoe devoot en blijmoedig deze mensen hun religie belijden, in dit geval betreft het een devotional song gewijd aan Ganesh, de Hindoe god van o.a. kennis en wijsheid :

    Like

  12. Jan

    Van Goden en Mensen. (heel veel?) (valt wel mee)

    Dus God 1.0 God 2.0 en nu dan God 3.0

    André geeft 3.0. advies zich niet te laten kennen. Water naar de zee dragen, hij laat zich toch nooit kennen. Niets nieuws; ook God 1.0 en God 2.0 hebben zich nooit laten kennen. (tenzij via profeten en heilige boeken: maar dat telt niet vind ik)

    Ik vind het eigenlijk wel weinig drie goden op deze GodenenMensen site.

    Wanneer krijgen we nu eens een heel pantheon vechtende en overspel plegende Goden? Een beetje spanning graag!

    Het wordt wel saai hier met de ingegraven stellingen tussen de atheïsten en de monotheïsten. Veel van hetzelfde.

    Hier, een klein voorbeeldje slechts twee minuten maar. Dit spreekt tot mijn verbeelding, mijn hart. Goden, Godinnen, Koningen, Koninginnen, Heiligen.

    p.s. ik heb wel wat met Bernadette de filosofische huisvrouw: zal zij zijn?

    Like

  13. -Misschien moeten we dan toch besluiten, dat god niet bestaat, maar moet men aannemen, dat er wel ‘zo-iets’ als god absoluut moet bestaan.
    -En moesten alle religieus-tegengestelde partijen in ‘zo-iets’ kunnen geloven, zouden vele ruzies opgelost kunnen worden .

    Like

  14. Bij geloven (een vorm van innerlijk zeker weten ) behoort ook twijfel, herinner ik me nog van mijn streng Christelijke opvoeding, uiteindelijk kun je je godsbeeld zo abstract maken als je zelf maar wil, dat is en blijft natuurlijk een stukje beeldvorming van ons eigen psychisch voorstellingsvermogen, het dichterbij komen van God zou zich misschien kunnen vertalen in een Transcendente ervaring, maar daar kan ik weinig zinnigs over zeggen, want ik ben geen ervaringsdeskundige.
    Best mogelijk dat na het ondergaan van een dergelijke ervaring een knop bij je omgaat.

    Like

  15. “Maar hoe noem je dan nu het geloof van twee derde van de Nederlandse bevolking buiten de kerk? Is er een term voor hun niet-georganiseerde, vrijblijvende, maar toch wel religie-achtige beleving?”

    Daar hebben we het labeltje “Ietsisme” op geplakt, een afgeleide van het agnosticisme maar dan minder stellig, een soort van vaag religieus besef dat er wel iets zal zijn, maar wat, daar kunnen we slechts de schouders over ophalen, dat is inderdaad de overtuiging van een groot deel van de Nederlandse bevolking
    Persoonlijk kan ik me er trouwens ook wel in vinden.

    Like

  16. Cor Haaksman

    Het valt mij op dat in artikelen van wetenschappelijk geschoolde mensen zonder uitzondering wordt gesproken over religies en godsdiensten. Bij religies en godsdiensten heeft de ene mens altijd de ander proberen te overtuigen van zijn of haar gelijk. De geschiedenis leert ons dat hieruit en hierdoor vele oorlogen zijn ontstaan. Ik durf te stellen dat Christenen de wereld voor zich kunnen winnen als ze simpelweg door hun gedrag en liefde naar ieder ander toe getuigen van de liefde van God. Voor mij dus beslist geen God 3.0! Nee, ik heb geen religie, ik heb een persoonlijke relatie met een levende God, want door mijn persoonlijke bekering woont Jezus door de heilige Geest in mij. Fanatiek? Nee! Blij en gedreven? Ja! Drammer? Nee! God’s oneindige liefde uitstralend? Ik hoop dat anderen dat in mij zien en denken…….wat die Cor heeft, wil ik ook hebben. Of ik geen problemen heb? Natuurlijk heb ik die, maar ik krijg de liefde van Jezus door de Heilige Geest om mij te helpen daar doorheen te komen. Lukt dat altijd dan? Nee, maar dan is God er altijd om mij op te vangen of te dragen. Da’s toch een heel andere God dan die van “de Christelijke Religie”? Da’s een liefdevolle Vader waarmee je kan praten……dan komt een voor velen statisch boek als de Bijbel tot leven……en is God’s woord ook van deze tijd!

    Like

  17. joost tibosch sr

    Ben blij dat ik het niet moet hebben van het “eeuwigdurende kenteken” van mijn roomse doopsel, maar dat me “gegeven” werd goed geinformeerd persoonlijk tot een volwassen geloofskeuze te komen. Omdat een ideale geloofsgemeenschap ook altijd een gebrekkig menselijke gemeenschap blijft, is het in een overgangstijd niet altijd makkelijk om je echt thuis te voelen in zo’n haperende gemeenschap. Goed geinformeerd over de manier van leven van Jezus kun je als gelovige dan in open gedrag en met poging tot gesprek ondanks alle- ook christelijke- gemeenschapsproblemen maar beter open zeggen wat je meent te moeten zeggen over ideale christelijke mensengemeenschap Die ideale christelijke mensen gemeenschap moet nu met veel moeite en inzet en in alle eerlijkheid in alle openheid naar onze wereld toe op onze manier ook persoonlijk waargemaakt worden..en dat lukt nu beslist niet altijd! Thats modern christian life…

    Like

  18. Iedereen heeft zijn of haar eigen visie op immateriële wezens en religie. Dat is nu zo, maar was ook vroeger ook het geval. Alleen gingen meer mensen naar de religieuze bijeenkomsten. In feite heeft iedereen zijn eigen levensvisie of religie. Indien religies wat minder belang zouden hechten aan welles nietes discussies over zaken die men niet kan bewijzen of ontkrachten en meer aan morele waarden, dan zouden ze hun echte doel niet voorbijgeschoten zijn. De religies zouden een nuttige functie hebben. Mensen hebben nood aan steun in moeilijke periodes als ziekte en overlijden. Mensen hebben een houvast nodig in het leven. Religies zijn niet eerlijk in hun theorieen. Zij verdedigen standpunten van eeuwen geleden ipv van morele waarden voorop te stellen. Komen daar bovenop de schandalen van pedofilie en/of moordaanslagen in verschillende religies. De oorlogen tussen de religies zijn dagelijks in het nieuws. Welk beeld moet men zich als buitenstaander daarover vormen. De boom herkent men aan zijn vruchten. Vrouwen worden in alle religies achteruit gesteld. Zijn dat de morele waarden die men wil voorhouden?

    Like

Reacties welkom.

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.