Wat voorafging aan de Godsargumenten

Is het na de Godsargumenten wachten op een rationeel filosofisch argument voor het bestaan van Jezus? Tenslotte komt filosoof Emanuel Rutten in zijn hele denkgang tot God bij Jezus uit. Maar hij kwam pas op zijn Godsargumenten nàdat hij Jezus ontdekte …

Zijn filosofische bijsluiter voor zijn Godsargumenten lost volgens hem de belangrijkste misverstanden over zijn rationele argumenten voor het bestaan van God kort en bondig op. Blijft de vraag hoe hij bij Jezus uitkwam. Nee, het begòn bij Jezus … Het wachten is eigenlijk op een bijsluiter over de incarnatie van God.

God is een noodzakelijk bestaand immaterieel persoon, ontwerper en schepper van de kosmos, het zijn zelf en als zodanig de grond van alle zijnden, de locus van objectieve morele waarden en verplichtingen, goed en rechtvaardig, transgressief, mysterium tremenda majestas et fascinans, ten diepste liefde, agape, eros en philia, geïncarneerd in Jezus van Nazareth, gekruisigd en opgestaan.’ 

Bovenstaande definitie is van Rutten. Als antwoord op de vraag die velen her en der in discussies stellen over wat of wie God is. Hij schreef een bijsluiter voor Godsargumenten, waarin de filosoof een helder en bondig overzicht geeft aan degenen die voor het eerst kennismaken met Godsargumenten.

er

De bijsluiter van Emanuel Rutten (foto: ER) komt erop neer dat Godsargumenten geen Godsbewijzen zijn. Ook zijn rationele argumenten niet noodzakelijk voor een intellectueel verantwoord geloof in God. Godsargumenten kunnen niet afgewezen worden zonder een gangbaar bezwaar ertegen te benoemen en vervolgens niet in te gaan op de bekende weerlegging ervan. Geloof is zowel een kwestie van het hart als van het verstand. Er blijft meer dan voldoende ruimte over voor mystiek en mysterie omtrent Gods wezen.

Een compleet beeld van wat rationeel over God beargumenteerd kan worden, ontstaat indien de conclusies van alle Godsargumenten samengevoegd worden. Gezamenlijk vormen de rationele argumenten een cumulatieve casus voor Gods bestaan die vele malen sterker is dan elk argument afzonderlijk. Ze blijven filosofische argumenten en conflicteren niet met wetenschap. Godsargumenten kunnen we steeds geven binnen de-wereld-voor-ons: de wereld zoals wij deze als mensen denken en ervaren. Naast de klassieke argumenten voor het bestaan van God zijn er vele nieuwe argumenten bijgekomen.

Blijft de vraag hoe Rutten bij Jezus uitkomt, zie zijn definitie. Dat lijkt een minder rationeel gebeuren. Er veranderde iets toen hij Augustinus las.

De Griekse filosofen vinden dat de mens moet streven naar perfectie. Maar bij Augustinus las ik dat mensen imperfect, onvolledig en zondig zijn. Ik dacht: ‘Dit gaat over mij!’ Ik voelde me bevrijd, want ik wist dat ik imperfect ben. Er werd een bevrijdende weg gewezen: naar Jezus. Ik las over God Die mens werd in Zijn Zoon, Die onder ons leefde, maar Die we niet hebben aangenomen.’ 

Rutten werd bevangen door het christendom nadat Augustinus naar de evangelisten uit de Bijbel wees en werd aangesproken door de persoon van Jezus en voelde: ‘Dit is het!’

Het was dus geen rationele gedachte, maar een existentiële ervaring. (…) Tot mijn verbijstering kwam ik er daarna pas achter dat er ook heel logische, rationele argumenten zijn voor het bestaan van God. Als wiskundige en filosoof vond ik het heel goede argumenten. Ik was bijna geïrriteerd dat ik ze zo laat ontdekte. Ik had het eerder willen weten! En dat terwijl ik al naar de kerk, Crossroads, ging. Ik vond dat de argumenten bekendheid moesten krijgen. Daarom ben ik erop gepromoveerd en heb ik er enkele nieuwe argumenten aan toegevoegd, waaronder het argument dat in de media zoveel aandacht kreeg.’ 

De filosoof sprong in het geloof, zou religieus schrijver Kierkegaard – die zichzelf antifilosoof noemde – zeggen. Volgens hem doe je dat niet door het volgen van alle stappen in een Godsbewijs (of –argument.)

Zolang je namelijk vast houdt aan het bewijs, bevind je je nog op het aardse vlak, op het zeker weten. Als je een Godsbewijs niet meer nodig hebt, ben je op het vlak van het geloven. Maar hoe noem je het moment van loslaten dan? Volgens Kierkegaard is dat de sprong in het geloof, vanuit het zekere spring je naar het geloof. Door die sprong ga je de wereld echter anders zien, een dieper begrip ontvang je en tevens een diepere waarheid die eeuwig is en niet doorontwikkeld hoeft te worden.’ 

Bronnen:
– ‘Augustinus maakte een verpletterende indruk op me’ (EO)
– De filosofische bijsluiter 
(Emanuel Rutten)
De sprong in het geloof

Illustr: gebedsbroeders.nl
Update: 27 02 2024 14:53 (Lay-out)

About Paul Delfgaauw

🌟Online redactie Goden En Mensen 👁️ @Relifilosofie 🍀Freelance schrijver 🌱 Vereniging Leven met dood 🦋 De Woudkapel 🌲

8 Responses

  1. -Om het bestaan van Jezus te bewijzen is eerder een historisch dan een rationeel argument nodig …
    -Dat zou wel nodig zijn om Jezus te bewijzen als zoon van god…
    -Maar misschien is zijn boodschap van meer belang, dan dat hij de zoon van god zou zijn …

    Like

  2. joost tibosch sr

    Kierkegaards “sprong in het geloof”, mij erg dierbaar, doe je als mens wel met je verstand. Meer dan hij toen kan ik nu een beroep doen op het (rationeel) historisch bewezen leven van een Jezus van Nazareth. Over de diepgang van dat menselijk leven stonden zij die hem gekend hadden zo verbaasd dat zij zich toen met gemak en gebruikelijk in termen als Zoon van God en God uiten. Zij legden toen kort daarna, ook historisch bewezen, op die manier de betekenis van dat historische leven vast in wat wij nu NT noemen. Dat verwijzend gemak naar God ben ik als modern denkend en sprekend mens kwijt, maar durf zoiets “springend” in zijn niet letterlijk te nemen literaire NT-ische betekenis nog steeds te zeggen als de ook historisch te merken diepgang van Jezus’leven met verbazing tot mij doordringt. PS Om vergissingen te voorkomen: die historische Jezus is dus niet de brave, zoete, mij niets of onbegrepen rare dingen zeggende tijdgebonden Jezus uit mijn jeugd.

    Like

  3. Zo dat is nogal een pittig onderwerp. Daar kun je wel een proefschrift over schrijven. Ik geloof wel in God, als de onbewegende beweger van Thomas van Aquino, of als opborrelende bron van eeuwig leven. Ik geloof ook in de mens Jezus van Nazareth, als drager van Gods Geest. (de Christusgeest). Ik denk, dat hij deze hoge kosmische energie kon transformeren tot een draaglijke spanning. De Bijbel is niet het enige “historische” bewijs, voor zijn bestaan. De Nag Hammadi geschriften, met het evangelie van Thomas zijn er ook. Flavius Josephus schrijft wel over de tijd van Augustus, Pontius Pilatus en Herodes, maar weinig over de mens Jezus , dacht ik.
    Augustinus is juist een van de redenen waarom ik het moeilijk heb met het gebruikelijke Christendom. Ik geloof niet in de erfzonde, en ook niet in de predestinatie. De filosofische formule die wordt gebruikt , doet me denken aan een vergelijking over de oorzaak van een natte straat. De straat is nat, dus heeft het geregend. Nee, zegt de filosoof, iemand kan zijn auto hebben gewassen , er kan ergens een lek zijn, of iemand heeft zijn tuin gesproeid, etc. Pas als al andere factoren zijn uitgesloten kun je zeggen: Het heeft geregend.
    De geloofssprong van Kierkegaard kende ik niet, maar spreekt mij meer aan, je zou er een BDE onder kunnen laten vallen , of de ommekeer van Paulus. Voor het bestaan van God geldt m.i. hetzelfde als voor religie uit de vorige blog. Je ziet het/hem niet zélf, je ziet alleen het/zijn effect op menselijk gedrag.

    Like

Reacties welkom.

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.