‘Humanisten zijn veel te soft,’ stelde onderzoeker dr. A. de Bruin al in maart. Zou dat komen doordat het Humanistisch Verbond (HV) zo’n 15000 grotendeels vergrijsde leden heeft? Trouw kopt nu: ‘Humanisten? Softer dan ooit’ boven het artikel waarin Anton van Hooff van De Vrije Gedachte stelt dat het humanisme zijn pit verloren heeft.
Historicus Van Hooff stelt in de papieren krant dat het humanisme in ruil voor erkenning verraad pleegt aan zijn gedachtegoed. (Als je geen abonnee bent, kan je voor € 1,50 achter de betaalmuur van Trouw genoemd artikel digitaal lezen – via de zoekpagina, trefwoord ‘humanisme’. Voor 1 dubbeltje meer heb je de hele papieren krant.)
‘Ze (het HV, pd) suggereren wel goddeloos te zijn, maar als je kijkt naar de praktijk, dan blijkt dat niet. Men heeft geweldig veel respect voor religie. Men staat er voor open. Dat is verraad aan de traditie.’
Volgens Van Hooff, voorzitter van het bestuur van De Vrije Gedachte, zit het humanisme door de verzuiling – Nederland is het enige land waarin humanisme als een aparte zuil is vormgegeven – in hetzelfde schuitje als de andere ‘levensbeschouwingen’. Door de bezuinigingen die Den Haag uitvaardigt, wordt nu ook het humanistisch vormingsonderwijs bedreigd en de humanistische omroep Human.
Trouw noemt het ironisch dat de Haagse seculiere wind ook humanisten omver blaast, want vertegenwoordigt het humanisme niet bij uitstek seculier Nederland? Volgens Van Hooff is een humanist per definitie een atheïst – ook al noemt De Vrije Gedachte zich uitdrukkelijk ‘atheïstisch humanistisch’.
‘Bij het mainstream-humanisme dreigt de ‘strijdbaarheid tegen religie en andere onwetenschappelijke kwakzalverij’ te verdwijnen.’
Boris van der Ham, sinds kort voorzitter van het HV, klinkt in hetzelfde artikel allesbehalve vergrijsd en vindt dat Van Hooff zijn identiteit zoekt in de vijandschap tegen religie. Van der Ham stelt dat alle mensen levensvragen hebben en dat de rijke traditie van seculiere denkers en humanisten handvatten kunnen bieden.
‘Het Humanistisch Verbond is seculier en verzet zich tegen een voorkeursbehandeling van religie. Sommige hardline religieuzen vinden ons daarin te ver gaan; de atheïstische hardliner Van Hooff vindt dat niet genoeg. Volgens mij zitten we dan precies goed.’
Van Hooff stoort zich aan geestelijk verzorgers die optreden als een soort pseudoreligieuze helpers.
‘Humanisme in Nederland lijkt steeds meer op een religie. terwijl humanisme juist de plek is waar je heengaat als je niks hebt met religie. (…) Je hebt tegenwoordig christen-humanisten en moslim-humanisten, zoals alevieten. Zelfs Jezus wordt door sommigen een humanist genoemd. Ja, wat houdt die term dan nog in?’
Zie: Humanisten? Softer dan ooit (Trouw – 20-06-2013)
Illustr. ‘bullshit’: De Vrije Gedachte
“De tijd van kinnesinne is echt voorbij!”
Ik zou het wensen, maar ben niet optimistisch. Bertrand Russell schreef:
“In de Revolutie stierven de oude Franse aristocraten van vóór de Romantiek zonder veel ophef te maken; Madame Roland en Danton, die Romantici waren, deden het op theatrale wijze.”
Sterven doen we niet zo graag meer en dat is een pluspunt, maar van het theater zijn we nog lang niet af. En kinnesinne levert theater op.
LikeLike
Dit stuk bevalt me. Hoewel Van Hooff een puntje heeft – die van HV hebben op mij ook altijd een nogal softe indruk gemaakt en dat gaat terug tot in de jaren 80 – vraag ik me dan af: wat is er tegen op softheid? Softe mensen beginnen geen oorlogen, vermoorden geen abortusartsen, vervolgen geen christenen enz. enz. Daar heb je hardliners, haviken voor nodig.
Wat ik dan typerend vind voor de vrijdenker Van Hooff is dat hij het skepticisme mist lastige vragen te stellen over zijn eigen harde positiebepaling. Het hoeft dan niet te verbazen dat een meningsverschil met een andere atheïstische hardliner, David Bakker, bijna of helemaal op een rechtszaak uitliep.
Vrijdenkers en atheïsten zijn blijkbaar eveneens vatbaar voor dogmatisme.
Om de zondag met een gepast stichtelijk woord te eindigen haal ik de atheïst Richard Feynman aan:
“The first principle is that you must not fool yourself, and you are the easiest person to fool.”
Ik kan iedereen aanbevelen Feynman’s pagina op Wikiquote te bezoeken.
LikeLike
Waarom zouden we in een global village de oude vuurtjes van verschil weer op gaan zitten stoken? Dringt nu met onze mensenrechten het besef nog niet door dat we -natuurlijk kritisch- samen de, zoals een gelovige dat ook formuleert, “opdracht” hebben om voor dat dorp te zorgen met alle mogelijkheden die we hebben? De tijd van kinnesinne is echt voorbij! We kunnen ons dat echt niet meer veroorloven.
LikeLike
In dit verband zie: http://goo.gl/J6kDf
LikeLike