Kleine Catechismus voor Vrijdenkers

kleinecatechismus
Moderator PietV van website Freethinker – dat georganiseerde religies en atheïstische doctrines zoals het communisme kritisch volgt – stelde 200 vragen aan journalist en Anglicaanse priester Jos Strengholt. De antwoorden zijn nu gebundeld in een Kleine Catechismus voor freethinkers, als ‘een toegankelijk boek, dat laat zien dat christen-zijn niet haaks staat op het gebruiken van je verstand’.

‘Je kunt toch niet alles wat in de Bijbel staat geloven? Heeft het christendom door de geschiedenis niet voor miljoenen doden gezorgd? In Kleine catechismus voor freethinkers geeft journalist Jos Strengholt antwoorden op vragen die door atheïsten zijn gesteld op de website freethinker.nl. Een toegankelijk boek, dat laat zien dat christen-zijn niet haaks staat op het gebruiken van je verstand.’
(Uitgeversgroep Jongbloed)

Het lijkt erop dat Freethinker de antwoorden druk aan het bestuderen is, want na de aankondiging van de Atheïsmedag in juni 2012, een ‘festijn van de rede dat over atheïsme, secularisme & humanisme’ zou gaan, is er bij Freethinker nog slechts één bericht verschenen in oktober 2012, over ‘moskeegetetter’ in Deventer, waartegen de Atheïstische Seculiere Partij te hoop loopt.

freethinker-logo-forumZou dat komen door de afnemende belangstelling voor het atheïsme? Tussen 1970 en 2010 daalde het percentage atheïsten op de wereldbevolking van 20 tot 12 procent. Meer atheïstische websites hebben het loodje gelegd, zoals god.voor.dommen.nl.

Terug naar de Kleine Catechismus. Freethinker stelde vragen als ‘Waar komt jouw god vandaan?’, ‘Ben je in staat om deze god nader te definiëren?’, ‘Wat is het nut van miljarden melkwegstelsels?’, ‘Waarom heeft jouw god mensen nodig om zijn woord te verspreiden, waarom doet hij dit niet zelf?’, ‘Tussen de 10 en 20% van de vrouwen krijgt een miskraam. Is jouw god de grootste aborteur?’

‘De eerste vraag lijkt me een belangrijke vraag. Voor veel gelovigen is het een aanname. Die plaatsvindt binnen het ruime begrip geloof. Vanuit deze basis vormt zich een concept. Vaak met eigenschappen en gevoelens. Echter bestaat er een god buiten de materiële wereld? Kan een god zichzelf scheppen; is de woonplaats van deze god te bepalen; is een god nodig om na te denken over onze oorsprong? Waarom is het in veel culturen een Hem en niet een Haar? Het zijn allemaal waaromvragen; door hierop voort te borduren kunt u ook terug komen op de beginvraag. Ontbreken de antwoorden dan kunt u misschien gaan nadenken of deze god niet bij uzelf vandaan komt.’ (Freethinker) 

josstrengholtStrengholt heeft zijn best gedaan te antwoorden op de scherpe vragen van Freethinker – ‘scherper kun je ze niet stellen’ zegt hij. Omdat er op die 200 vragen copyright zit, heeft Strengholt ze niet klakkeloos overgenomen. Hij heeft wel de stijl van de vragenstellers zo veel mogelijk gehandhaafd om recht te doen aan hun kritische uitgangspunt.

In het antwoord op de vraag waar god vandaan komt, zegt Strengholt dat God nergens vandaan komt, want dat suggereert dat Hij is ontstaan en dat is Hij niet. Hij is altijd geweest en zal er altijd zijn. Als tegenvraag stelt hij, dat als je niet in God kunt geloven, of je dan kunt uitleggen hoe de wereld is ontstaan:

‘Wat ging er aan de oerknal en de oersoep vooraf? Waar komt materie vandaan? Waar komt energie vandaan? Als je daarop antwoord met: ‘Dat kunnen we ons niet goed voorstellen’, of ‘Dat weten we nog niet’, dan kun je even consequent zeggen: ‘Dus geloof ik niet in die oersoep en die oerknal. Want ik kan me dit niet goed voorstellen.’

Zie voor alle vragen van Freethinker en de antwoorden van Jos Strengholt:

Kleine catechismus voor freethinkers | prikkelende vragen aan het christelijk geloof | Strengholt, J. | ISBN: 9789063536718 | 192 pag.
€ 14,95

Zie ook: 95 stellingen / 200 vragen aan een christen 

en: Reactie op atheïsten van Freethinker

About Paul Delfgaauw

Zelfkranter website GodenEnMensen (filosofie, mystiek, religie, spiritualiteit), schrijver, dichter.

9 Responses

  1. Jan

    De Oerknal is geen feit. De oerknal is een consequentie van vele aanname’s die zeer discutabel zijn. Het is eigenlijk een “dogma” van de moderne zogenaamd “wetenschappelijke” denker. In navolging van Descartes heeft die de geest verbannen naar de kerk en houdt zich bezig met de aldus overgebleven dode stof bezig. En natuurlijk een dode causale wereld met eeuwig hetzelfde blijvende natuurcontanten: zoals C en G.

    Dat gevoegd bij het oorspronkelijke (m.i. dwaze) dogma’s van een onbewogen beweger als oorzakelijkheid (wat de wetenschapper helaas niet heeft verworpen) heeft dat idee van oerknal doen ontstaan.

    Zie het filmpje dat ik hieronder heb geplaatst en volgens mij veel meer recht doet aan de verschijnselen om ons heen als cyclisch. Dat is m.i. niet vergiftigd door de westerse filosofie, of het nu de kerk of de “wetenschap” is.

    De relativiteits-theorie heeft niet met de oerknal te maken. Wel de gemeten lorentz-contractie en de metingen van de constantheid van de lichtsnelheid door Michelson waardoor men het idee van een aether heeft verlaten. Die metingen zijn de oorsprong van de relativiteitstheorie.

    Het is niet een theorie, maar waargenomen fenomenen die als feit zijn aan te merken. De roodverschuiving van sterrenstelsels is bijvoorbeeld een meting. De sterrenstelsels die zich van elkaar verwijderen op grond van die meting is een niet bewezen theorie. (De roodverschuiving kan n.l. ook op andere manieren ontstaan, maar die verklaringen worden terzijde geschoven.)

    De oerknal theorie is bovendien in zichzelf inconsequent: het heeft zwarte onzichtbare “spoken” nodig die we niet kunnen zien of meten. Er moet n.l. net zoveel zwarte energie en zwarte materie om de “wetten” te laten kloppen. Dat is goochelen met een onzichtbaar spook en je ogen sluiten voor alternatieve verklaringen. Het geloof is de absoluutheid en algemene geldigheid van bijvoorbeeld o.a. de wet van Newton en de God van de zwarte energie en materie moet ons redden.

    Ik ben benieuwd naar de nieuwe theorie van de zwaartekracht van Erik Verlinde, zijn hypothese vind ik aantrekkelijk. Ik heb het vermoeden dat het een zeer grote verschuiving zal geven in het huidige paradigma van de oerknal.

    Like

  2. MNb

    “Meer atheïstische websites hebben het loodje gelegd”
    Zinzoekers en feiten, het blijft een ongemakkelijke combinatie. Meer betekent groter dan één. PD noemt er precies één. De andere die PD noemt – Freethinker – trekt meer commentatoren dan PD. Ik ben daar overigens niet actief.

    “daalde het percentage atheïsten”
    Zinzoekers en feiten, het blijft een ongemakkelijke combinatie. Google eens op “percentage atheist world.” Ik pik er twee uit:

    http://www.csmonitor.com/World/Global-News/2012/0815/Atheism-on-the-rise-around-the-globe

    Klik om toegang te krijgen tot RED-C-press-release-Religion-and-Atheism-25-7-12.pdf

    Niet genoeg? Google dan eens op “win-gallup international religiosity and atheism index”.

    PD begint steeds meer op een kersenplukkende creationist te lijken. Zijn zoektocht naar zin is in het stadium van kersenplukken beland – hij neemt alleen nog die “feiten” tot zich die hem goed uitkomen, zoals een niet te controleren onderzoek van een bevooroordeeld instituut, dat als doelstelling heeft

    “To advance Christ’s Kingdom in every sphere of life”
    Ja, dat is nog eens wetenschappelijk neutraal.

    “Dus geloof ik niet in die oersoep en die oerknal.”
    Het verschil is dat die Oerknal een feit is, dat enerzijds volgt uit de Algemene Relativiteits Theorie en anderzijds uit de waarneming dat vrijwel alle sterrenstelsels zich van elkaar verwijderen. God heeft daarentegen alleen maar een verzameling particuliere meninkjes achter zich staan. De analogie van Strengholt gaat dan ook niet op.
    Maar ja, zinzoekers en feiten, het blijft een ongemakkelijke combinatie.

    Voor wat betreft DLT:

    “een geloofwaardig beeld van de werkelijkheid”
    Lang leve de geloofwaardige theologie van het Vliegende Spaghetti Monster. Ramen!
    Ook PD bevestigt: hoe meer zin, hoe minder wetenschap.

    Like

  3. joost tibosch sr

    Voor het verwoorden van het onbewijsbare bestaan van God in onze nog ongekende werkelijkheid kunnen we, volgens een heel bescheiden mij, beter een beroep doen op geweten dan op weten (zeker al niet: weten vóór een oerknal!). Geweten kan men zich denken als een “persoonlijke oproep” van een “persoonlijke God”. Het sluit ook aan bij de door ons als hoogste vorm van werkelijkheid ervaren: ons verbazingwekkende persoonlijke leven. Ietsisme verwaait in onze voorstellingswereld -en een andere mogelijkheid voor ons denken over God is er niet- helemaal tot nietszeggendheid.

    Like

  4. …een alternatief…:

    Catechismus ; nostalgie en wat doen we er mee ?

    -Onlangs vond ik een oude Catechismus van het jaar 1946 terug…;
    nostalgie..!
    -Het boekje is radicaal als richtsnoer, en was een fundament voor de
    gelovigen van de vroegere generaties .
    -Het gaf een antwoord op alle levensvragen ; en geeft misschien de
    kortste en ‘beste’ oplossingen ook voor de moderne filosoof ?

    –Voorbeelden van ‘top-vragen en antwoorden’ waren :

    -V. Wat is God ? A. God is een zuivere geest, oneindig volmaakt,
    Schepper, Heer en Meester van hemel en aarde, oorsprong en einddoel
    van alle dingen .

    -V. Waarom schiep God de hemel en de aarde ? A. God heeft de hemel en
    de aarde geschapen tot zijn eigen glorie, en ook tot geluk van zijn
    redelijke schepselen .

    -V. Wat is de mens ? A. De mens is een redelijk schepsel van God,
    bestaande uit een onsterfelijke ziel en een sterfelijk lichaam .

    -V. Wat is de ziel ? A. De ziel is een geest, die door God werd
    geschapen naar zijn beeld en gelijkenis, om verenigd te worden met een
    lichaam .

    -V. Is de ziel onsterfelijk ? A. Ja, de ziel is onsterfelijk, want ze
    is een geest en de geesten sterven niet .

    -V. Hoe kennen we de Geboden van God ? A. Wij kennen de geboden
    van God door de stem van ons geweten , en door de openbaring van
    God…

    -V. Wat is het geweten ? A. Het geweten is niets anders dan onze
    rede, die zegt : doe dit want het is goed ; laat dit : want het is
    kwaad .

    -V. Waarom moeten de geboden van God onderhouden ? A. We moeten
    de geboden van God onderhouden, omdat we moeten gehoorzamen aan God,
    onzen Schepper en oppersten Heer, en aldus bewijzen, dat we hem
    werkelijk beminnen .

    -V. Wat zijn de uitersten van de mens ? A. Door de uitersten van de
    mens verstaat men, het laatste dat de mens kan overkomen ; dit is de
    dood, het oordeel, de hel of de hemelse glorie …

    -V. Waarover zal God ons oordelen ? A. God zal ons oordelen over al
    het goed om het te lonen en over al het kwaad om het te straffen .

    -Misschien zit er veel waarde en waarheid in die oude catechismus ;
    en kan ze een richtsnoer blijven zowel voor meta-fysisch denken als
    voor ethisch handelen …

    -Ik-zelf ben eerder ‘ietsist’ geworden, wel overtuigd van het
    ‘transcendente’ en tevens van de noodzaak van gefundeerde ethiek .

    -Tot wat nostalgie kan leiden ???

    –Een modern alternatief zou bv. kunnen zijn : .

    -V. Wat is God ? A.. God is de eeuwige wetmatigheid en de logica, die het enige absolute is in het zijn ; en waaruit aldus alles moet geëvolueerd en geëmaneerd zijn .

    -V. Wat is de mens- de ziel… ? A. . De mens is net als alles een moment en een schakel in het evolutie-proces van die absolute logica .

    -V. Wat is ethiek ? A. Ethiek is de weg, de Tao, de Logos, die de mens als schakel in dat proces dient te volgen .

    …en zo kunnen we door gaan ; de nostalgie voor het oude mag best blijven ; maar de moderne mens zal het met een nieuwere versie moeten doen ; en dat zal een versie van ‘ietsisme’ zijn ;… hoe minder of kleiner de nostalgie, die hier mee gepaard kan gaan, ook zal zijn …

    Valère De Brabandere–

    Like

  5. Jan

    Pietjepak: Ruim een miljard mensen geloven in het concept van een eeuwig heelal zoals in het boeddhisme en hindoeïsme. Dus Bruno is geen apart geval.

    Hier een leuk filmpje over de indeling van tijd in een eeuwig heelal volgens het Hindoeïstische concept. Ik vind dit veel meer aannemelijk dan de aanname van een (schepper)god. Misschien kunnen a-theïsten hier wat van leren. De goden die in dit concept voorkomen zijn m.i. symbolen voor bepaalde begrippen en eigenschappen van de natuur.

    Like

  6. pietjepak

    Als tegenvraag stelt hij, dat als je niet in God kunt geloven, of je dan kunt uitleggen hoe de wereld is ontstaan

    Dit gedoe zal wel nooit ophouden.
    Maar ik moet toegeven, de idee van een heelal oneindig in ruimte en tijd, wijkt misschien niet veel af van het idee van een god.
    Giordano Bruno, ‘Über das Unendliche, das Universum und die Welten’, Stuttgart, 1994 (Venetia 1584).
    Vanwege dit soort ideeën liet de paus Bruno in 1600 levend verbranden in Rome.
    Er is dus enige vooruitgang.

    Like

Reacties welkom.

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.