‘Mettertijd zal de economie haar plaats verliezen als de koningin van de sociale wetenschappen. De economie kan ons op de drempel brengen van de overvloed, maar dient zich dan terug te trekken uit de controle van ons leven. Ik juich de dag toe waarop economen slechts net zo nuttig zullen zijn als tandartsen.’ Dit zegt Edward Skidelsky, aangehaald door Frans Crols in Tertio in het artikel U bent gulzig en mist plezier.
‘De index van het boek How Much is Enough? bevat opvallende verwijzingen naar christelijke beginselen en teksten. De kerkelijke leerstellingen en de ideeën van Aristoteles over het goede leven buitelen van veel bladzijden. Dit is onalledaags voor wie de crisis wil begrijpen en genezen.’
‘We moeten de inzichten van de economie opnieuw verbinden met de ethische verbeeldingskracht van de filosofie. De oude idee van de economie als morele wetenschap dient nieuw leven ingeblazen te worden. Bezien als morele wetenschap is zij een visie op mensen die in gemeenschappen samenwonen, en niet een van interacterende robotten.’
Volgens Robert en Edward Skidelsky (in Tertio, 24 oktober 2012) is het kapitalisme een tweesnijdend zwaard, aan de ene kant heeft het gezorgd voor grote verbeteringen in de materiële levensomstandigheden van veel mensen, aan de andere kant heeft het verwerpelijke menselijke eigenschappen aangescherpt, denk aan grijpzucht, jaloezie en gierigheid. ‘Ons recept is om dat monster opnieuw te ketenen door te rade te gaan bij de grootste denkers en beschavingen voor hun visie op het goede leven.’ (Foto: Robert Skidelsky – skidelskyr.com)
‘Een van de vele sterke kanten van de katholieke leer is dat die in gelijke mate zowel het staatssocialisme verwerpt als het ongebreidelde kapitalisme. De encycliek Rerum Novarum van Leo XIII van 1891 opent met een prachtige veroordeling van de kapitalistische uitbuiting waarvoor Karl Marx zeker had willen tekenen,’ legt Edward uit.’
‘Het grootste deel van haar lange geschiedenis is de liberale traditie doordrongen geweest van klassieke en christelijke idealen van waardigheid, beschaafdheid en verdraagzaamheid, stelt Edward ferm: ‘Vergeet niet dat Alfred Marshall, de grote econoom en de docent van Keynes, de economie definieerde als de studie van de materiële voorwaarden van het welzijn, een definitie die het aristotelische en christelijke concept omsluit van rijkdom als middel om een doel te bereiken.’
In het artikel Wat minder ‘meer’ graag vraagt belijdend Anglicaan Edward Skidelsky zich af of we het wel allemaal willen, dat ‘goede leven’ waar iedereen het over heeft, en wat dat eigenlijk is, een mooi opgeblonken luxebak met chromen velgen en parkeersensoren op een veel te grote oprit, of mag het wat minder zijn?
(foto: Edward Skidelsky – socialsciences.exeter.ac.uk)
‘Het antwoord op die vraag ligt voor het grijpen. Een mens heeft een gezond lichaam en een bevrijde geest nodig. Hij heeft behoefte aan liefde, veiligheid om te plannen en te vernieuwen, een privéruimte waarin hij ‘zichzelf kan zijn’, en tijd om de dingen te doen waar hij zelf voor kiest, dingen waartoe hij niet wordt gedwongen. Hij kan best zonder sushidoosjes en voorgewassen slabladeren. Een economisch stelsel dat is gericht op de productie van prullaria en gadgets drijft ons weg van het goede leven in plaats van ons ernaartoe te leiden.’
How much is enough?
Robert en Edward Skidelsky
The Love of Money, and the Case for the Good Life
Publisher: ALLEN LANE
2012
ISBN: 9781846144486
Zie: ‘U bent gulzig en mist plezier’
(‘Vader en zoon Skidelsky promoten met deugden goede leven.’)
Foto: Is een Porsche Cayenne GTS genoeg? (Fabrizio Bensch/Reuters)
GODENENMENSEN 
Al ben ik niet gelovig, hier ben ik het helemaal mee eens, het kapitalisme is al veel te ver door geschoten.
LikeLike
De slogan van de Partij voor de Dieren tijdens de verkiezingen was “Economische groei is niet de oplossing maar het probleem”.
Als enige richtte die partij daar de aandacht op.
Gezien het minieme aantal zetels dat PvdD kreeg, is het gros van de mensen nog altijd op obesitas en maagzuur uit, en niet op oplossingen.
LikeLike
Met het exacte air van de best waardevolle econometrie leek economie zich los te worstelen van de menswetenschappen en zich op te mogen werpen als nieuwe “koningin van alle wetenschappen”. In haar neo-liberale verschijningsvorm begint ze nu tot haar schande door te dringen, dat ze een mensenmaatschappij totaal kan ontregelen. Ze weet nu ook gelukkig weer, dat ze wel degelijk menswetenschap is en zich als zodanig met alle verbindingen tussen menswetenschappen eigen dient te gedragen.
LikeLike
Mag ‘koningin’ vervangen worden door ‘koning’, en ‘zij’ door ‘hij’? Dat is realistischer, kijk de geschiedenisboekjes en krantenkoppen maar na (en de economieën van de ‘heilige’ boeken vanzelf).
LikeLike
Die goeie ouwe christenen leren het ook nooit. Hét recept om voortschrijdend inzicht te stagneren is wel het vermengen van moraal en de verwerving van kennis. De Skidelsky’s – en dus PD – hebben niet eens door dat de economische wetenschap het kapitalisme helemaal niet voorschrijft, maar onderzoekt. Als we iets uit de wetenschapsgeschiedenis kunnen leren, dan wel dat morele wetenschap nergens toe leidt – behalve katholieke natuurkundigen die weigeren door de telescoop van Galilei te kijken en een paus die Hawking probeert voor te schrijven welke wiskundige modellen hij wel en niet mag opstellen (zie het Heelal hfdst. 8).
Het CPB bv bepaalt niet de moraliteit van het nieuwe politieke beleid. Het berekent of dat beleid de voorgenomen doelen haalt. Dat schijnt het geval te zijn.
Met klassieke economen, monetaristen en Keynesianen lijdt de economische wetenschap juist aan een teveel aan moraliteit. Dat is precies de reden waarom exacte wetenschappers – u weet wel, de meest succesvolle – op hen neerkijken. Koningin? Van wetenschappelijk dwergenland, niet bereid om zelfs maar te proberen een geünificeerde theorie te formuleren.
LikeLike
Hoe vaak zouden dit soort verhalen al geschreven zijn ?
Het doet me denken aan kook- en tuinboeken, alles is al geschreven, maar het gaat maar door.
Economie is niet meer dan een theorie over menselijk gedrag gegeven onbeperkte behoeften en beperkte middelen.
Moraal heeft er niets mee te maken.
LikeLike
Er is geen morele wetenschap.
LikeLike
Ook een theologie heeft lang, met name in kerkelijke machtsconstructie, gedacht persoonlijke beslissingen over levensmoraal en geloof voor anderen te kunnen nemen. Ook het marxistisch denken kon uiteindelijk ontaarden in communistische dictatuur. Zelfs het modern wetenschappelijk denken wekt geregeld de indruk persoonlijke keuze op te dringen. Wetenschap kan persoonlijke beslissingen slechts begeleiden en lijkt iedere keer toch weer in de verleiding te komen om persoonlijke levenskeuze vóór te zijn en te kunnen vervangen!
LikeLike