En weer bestaat waarschijnlijk God. ‘Er is een fysisch universum dat wordt geregeerd door een relatief beperkt aantal uniforme, stabiele en eenvoudige natuurwetten. Dit fysisch universum is ge-fine-tuned voor het ontstaan van bewuste vrije wezens, die door dit bewustzijn in staat zijn tot het voelen van pijn en plezier, verdriet en geluk…
…en die dankzij het relatief beperkt aantal universele, betrouwbare en simpele wetten eveneens de onmiddellijke gevolgen van hun concrete handelen in de wereld kunnen voorspellen, zodat zij, omdat ze tevens vrij zijn, in staat zijn tot het maken van moreel significante keuzes tussen het pijn doen of juist gelukkig(er) maken van elkaar.’
Een mooie Pinkstergedachte zou dit kunnen zijn. Bovenstaande werd onlangs uitgesproken door de Engelse godsdienstfilosoof en emeritus hoogleraar van de universiteit van Oxford, Richard Swinburne, tijdens zijn debat met filosoof en universiteitshoogleraar (Utrecht) Herman Philipse, geciteerd en verder verklaard door filosoof Emanuel Rutten in ‘Swinburne’s probabilistische case voor theïsme’ op het Filosofieblog.
Met ‘wezens’ doelt Swinburne op de mens. De ‘hypothese H’ van Swinburne is waarschijnlijk waar en dus (en weer) bestaat waarschijnlijk God.
Er is een noodzakelijkerwijs eeuwig, almachtig, alwetend en perfect vrij wezen (dat volgens Swinburne om deze redenen niet anders dan algoed kan zijn) dat bovendien enkelvoudig is. (Rutten)
Terug naar Pinksteren zelf. De kerk viert dan de uitstorting van de Heilige Geest over de apostelen. Met de Heilige Geest wordt bedoeld God Zelf in Zijn werkzame kracht.
Een algoed wezen (dat zelf onmogelijk anders dan het goede kan doen) zal dus wezens willen voortbrengen die over dit waardevolle vermogen beschikken. Maar dan dienen deze wezens wel een fysiek lichaam te hebben om moreel significante handelingen te kunnen verrichten, waardoor een fysisch universum noodzakelijk is. Bovendien dienen ze over bewustzijn te beschikken om ook de positieve en negatieve effecten van deze handelingen te kunnen voelen. (Swinburne)
Nog even verder stilstaan bij Pinksteren. De kerk legt dit feest uit in de zin dat zendelingen tot in de verste hoeken van de wereld moeten vertellen over Jezus. In deze nieuwe tijd zouden we ook de gedachte van Swinburne kunnen verspreiden. Jezus zou het trouwens absoluut met hem eens zijn geweest wat betreft het in alle vrijheid maken van een keuze elkaar pijn te doen of elkaar gelukkig(er) te maken. En natuurlijk vindt Hij dat we elkaar vooral gelukkig(er) moeten maken. Veel religies verspreiden immers de Gulden Regel: ‘Behandel anderen zoals je door hen behandeld wil worden,’ of anders geformuleerd: ‘Wat gij niet wilt dat u geschiedt, doet dat ook de ander niet’.
De geest van God wil via de mens volkomen gestalte krijgen, de mens kan zich op Hem ook ‘fine-tunen’. Zijn geest lijkt mij overal in de mens aanwezig en uit zich in alle mooie dingen waartoe de mens in staat is. Eigenlijk is het altijd Pinksteren. Het proces van fine-tunen gaat door.
Zonder een algoed wezen dat de intentie en mogelijkheid heeft om wezens te scheppen die moreel significant kunnen kiezen tussen goed en kwaad is het erg onwaarschijnlijk dat er een fysisch universum bestaat dat is ge-fine-tuned voor het ontstaan van dergelijke wezens. (Swinburne)
De geest van God vind je vooral terug in de wetenschap die alle wonderen van deze wereld bestudeert en begrijpelijk wil maken. (En daardoor niet minder wonderlijk.) De mens op zich is al een wonder. Bij ieder nieuw begrijpen van wat er zich in ons universum afspeelt, komen we weer een stukje dichter bij God. Het is zoals de pionier van de wetenschappelijke methode, Francis Bacon (1561 – 1626), al zei: ‘Weinig wetenschap verwijdert van God, veel wetenschap brengt tot Hem terug.’
Zie: Swinburne’s probabilistische case voor theïsme
Illustr: bewusstseinssprung2012.blogspot.com
GODEN EN MENSEN 
Hier had ik nog bij willen zeggen dat niet alles bewezen hoeft te worden dat het zichzelf bewijst….
Groet van Annet
LikeLike
Als theoloog heb je (behalve vervelende kerkelijke controle) geen kerkelijke functie en ben je gewoon in het openbaar bezig. Daar lopen natuurlijk ook christenen rond. Als ze me in mijn kwaliteit in de kerk vragen, ben ik daar natuurlijk niet te beroerd voor, maar het hoeft voor mij niet!
LikeLike
Als je leest wat hierboven staat begrijp je dat Bertrand Russel de vloer aanveegde met alle filosofen.
LikeLike
‘uitleggen wat christendom is en voor deze tijd betekent’ Ik neem toch aan dat je dat in de kerk doet Joost.
LikeLike
Nee, dat had ik niet gemist. Dat was een “wat wanhopige” verdediging van een onder kritiek geraakte christelijke 2de Pinksterdag! Dat is volgens mij wat anders dan “Pinksteren in religieuze contekst”. Alsmaar herhalen, zelfs een tikkie verwijtend, wat Nederlanders toch allemaal missen als ze niet denken aan christendom en zijn rituelen, is wat anders dan uitleggen wat christendom is en voor deze tijd betekent. Met name ook de betekenis van de vaak misverstane oude verhalen weer uit te leggen, die we van Jezus en de eerste christenen op dit soort dagen uit het verleden hebben meegekregen. Mijn ambitie,ook voor mezelf, is niet om mezelf of mensen in eerste instantie en zomaar weer de bestaande kerk(en) in te praten.
LikeLike
Joost, toch Bosman niet gemist?
http://www.goedgezelschap.eu/2012/12-05-26-pinksteren.htm
LikeLike
PS Het viel me op dat, na Trouw en VK, ,de oude toch religieuze dagbladen(?), de laatste dagen gevolgd te hebben, jij de enige bent die in onze mooie Pinksterdagen met al zijn vertier Pinksteren in zijn religieuze kontekst ter sprake brengt. Heel gemeen denk ik dan: “lekker profiteren van de vrije dagen van het oude christendom, en alleen maar denken aan het mooie weer en het ongecompliceerd vrij zijn”. Gelukkig weet ik nog, dat ik niet zo mag denken! Gebruik jouw site dan wel om eens lekker “uit te halen”!
LikeLike
Als theoloog grijp ik toch het liefst terug naar die oude mooie verhalen, waar we zo’n moeite mee hadden, maar die we eigenlijk zo goed snappen.
Naar die verfrissende “windvlaag” uit het oude Pinksterverhaal,die je ineens weer aan het denken zet..naar die enthousiasmerende “vurige vlammen” en het er weer volop zin in krijgen, maar met name nu ook naar die opsomming van alle toen bekende volkeren, die elkaar weer “verstaan”, als zijn ze aangesproken in hun “eigen taal”. In zijn historische kontekst weet je dan ook dat dit een gelovig protestverhaal is tegen de toenmalige wereldrijken, waar één volk, één keizer, het voor het zeggen had…een droom over “Rijk van God”.
Dan pas begin ik te denken..bv. aan die actuele problemen over het ene Europa en dat dreigende getoeter om te breken met de EU. Voor mij betekent dat laatste het onnozel vlug opgeven van die oude mooie Pinksterdroom, en dan hebben we het nog niet eens over een toekomstige wereldeenheid van de volkeren, die men zelfs met alle mogelijke mensenhaat en -angst wil blokkeren. Die inspirerende droom hebben we beslist nog wel een tijdje nodig!
En dat een Teilhard de Chardin nu als paleontoloog bv. de gang van de evolutie profetisch theologisch duidt als groei naar mensengemeenschap, vind ik best prachtig en inspirerend. Hij zegt me nu in de Pinksterdagen zelfs meer dan bovenstaande duidingen van de Geest….
Maar laten we eerst maar eens -en als het kan wat vurig, enthousiast- aan onze actuele eenheidsproblemen werken! Ook met die oude mooie dromen die we zomaar meegekregen hebben uit het verleden..Zelfs als anderen mogen denken dat we een borrel teveel ophebben, zoals in het oude verhaal!
LikeLike
Slappe christelijke theologie ! Hoezo überhaupt een wezen ?
Kunnen toch ook Goden zijn, wij weten het niet.
LikeLike
Het gaat boven m’n petje Paul…met respect voor je artikel….
LikeLike