Als ik nadenk over rouw en hoe daarmee om te gaan, vrees ik dat daar heel wat levenswijsheid voor nodig is, levenservaring. Maar staat die levenswijsheid paraat bij een plotselinge confrontatie? Misschien niet, want schrik kan je bevangen. Je voelt verdriet, tranen springen in je ogen. Of je voelt helemaal niets, je bent lamgeslagen.
Minstens zo heftig kan de beklemming voelen als iemand van wie je houdt terminaal ziek blijkt te zijn. Hoe ga je om met, zoals dat genoemd wordt, ‘rouw bij leven’? En als je nog jong bent, heb je misschien nog niet zo veel levenswijsheid. Rouwen kan een hele opgave zijn. Wat ga je doen, hoe moet dat? Kan je bij iemand terecht die wat meer levenswijsheid bezit? Of die ervaring zelf al heeft gehad?
‘Rouw bij leven’
In de film The Farewell (2019) bezoekt kleindochter Billi haar oma die terminaal ziek is. Haar familie blijkt te hebben besloten dit voor de matriarch te verzwijgen. Dat zou haar alleen maar angstig maken voor de dood, en haar leven en ziekte negatief beïnvloeden. Billi echter wil juist wel met haar oma erover praten. Grootmoeder moet toch afscheid kunnen nemen? De familie is onverzettelijk en zet zelfs een nephuwelijk in elkaar om onder dit voorwendsel dicht bij hun dierbare familielid te kunnen zijn.
The Farewell volgt Billi’s eenzame weg van onmacht, verdriet en ‘rouw bij leven’, te midden van haar ‘vrolijke’ familie en de levenslust van de grootmoeder die van niks weet.
Deze film neemt je mee in de moeilijke opgave of en hoe je aan een dierbare vertelt dat hij of zij nog maar kort te leven heeft, maar eveneens wat dat met jezelf doet.
(Dit is mijn eerste bijdrage voor de Vereniging Leven met dood. Deze vereniging wil dat de dood een natuurlijke plek in het leven krijgt, en nabestaanden bieden wat nodig is om te leven met een verlies.)
Lees dit artikel verder bij Vereniging met dood (update 18 5 2023: geen betaalmuur e.d., mogelijkheid Nieuwsbrieven te ontvangen)
GODEN EN MENSEN 
Paul, bedankt voor de verheldering over wat er bedoeld wordt met samen rouwen. Zelf ben ik als nabestaande van een overleden kind er altijd open in geweest, in het spreken over de overledene. Door op anekdotische wijze te verhalen over een overledene -mijn kind in dit geval- hou je de overledene in de vertellingen levend. Dat gaat eigenlijk spelenderwijs. Ik heb wel gemerkt dat mensen bang zijn om er over te praten, dus dan is het ook aan mij als direct betrokkene om het anekdotische aspect te hanteren. Hiermee bedoel ik over een overledene op dezelfde wijze te spreken als mensen die nog leven. Mensen zijn snel angstig om een ander te kwetsen , dus de aanpak van de vader en moeder in jouw bericht juich ik toe. Een kind verliezen is erg, maar als het kind dan ook nog dood wordt gezwegen dan is dat 2 x dood. Een goede zaak dat hier aandacht aan besteedt wordt.
LikeGeliked door 1 persoon
@Zwerver,
Rouwen doen mensen juist ook veel alleen, omdat praten erover wordt vermeden. Veel mensen hebben het nooit geleerd. – Goed dat er veel meer openheid over rouwen is; vroeger zweeg men er nog meer over. En zelden werd aan de nabestaande(n) gevraagd hoe het met haar of hem ging. Die vraag vonden veel mensen moeilijk te stellen. Het komt ook allemaal zo dichtbij je zelf.
– Ooit maakte ik het bijzondere mee dat nabestaanden het anderen(!) na de begrafenis ‘gemakkelijker maakte’ er met hem en haar over te praten, over de dood van hun kind… Dat verschrikkelijke gebeuren sloeg iedereen dicht. Maar de vader en moeder gaven door hun open reactie veel ruimte in de groep. En kregen daardoor veel (liefde) terug van hun vrienden. Ontroerend.
– De vereniging ‘Leven met dood’ wil dat de dood een natuurlijke plek in het leven krijgt, en biedt daarom nabestaanden aan wat nodig is om te leven met een verlies. ‘Doordat je samen rouwt krijgt verlies ruimte in je leven.’
– Dank voor je fijne reactie.
LikeLike
Mijn ervaring is dat je voornamelijk alleen rouwt. Dat komt volgens mij omdat we allemaal anders in het leven staan. Dat geeft het artikel eigenlijk ook al aan, de levenswijsheid verschilt enorm van mens tot mens. Die levenswijsheid spreek je aan bij een plotselinge dood. Dan blijkt er in de mens een onvermoede wijsheid aanwezig te zijn welke direct omgezet wordt in rouw. Ook bij andere mensen heb ik gemerkt dat ze bij een overlijden anders zijn dan gebruikelijk. Met gesloten mensen gebeurt er niet zo veel, maar er zijn ook mensen die hun hart wagenwijd open zetten. Dan gebeuren er bijzondere dingen tussen twee mensen. Dan is er in het moment wel sprake van gezamenlijke rouw. Maar normaliter is verwerken vooral zelf hard werken, rouwen is dus een werkwoord!
Ook is er zoiets als voor-rouwen. Bij een terminaal zieke of iemand die op leeftijd is komt de dood niet onverwachts. Dan kan er een liefdevol samen-zijn met de aanstaande overledene zo vlak voor de dood die de rouw zoet maakt. Verder ben ik mijn geloof in de dood eigenlijk verloren, dat is ook zo weer wat.
LikeLike