God in de sneeuwkristallen

compact-ijskristal-op-draadjes-schuine-standnatureseyenl

Robbert Dijkgraaf liet bij DWDD University Symmetrie de wiskundige wetmatigheden in sneeuwkristallen onlangs nog schitterend zien. In de achttiende eeuw vond de Haarlemse huisarts Jan Engelman in die kristallen zelfs een bewijs voor zijn religieuze en politieke opvattingen. ‘De Haarlemse huisarts ging tussen de bezoekjes aan zijn patiënten door de besneeuwde polders in, bepakt met microscoop en thermometer, pen en inkt en tekenpapier,’ schreef Ronald van Raak maandag in The Post Online.

Kijkend door zijn microscoop ging hier een wondere wereld voor hem open. Hij zag ijskristallen, met prachtige figuren, in perfecte vormen. Het was of hij naar het mechaniek achter de natuur keek, of zelfs naar de hand van God. Tussen 1743 en 1747 tekende hij 400 van deze kristalfiguren op, in Het regt gebruikt der Natuurbeschouwingen, geschetst in eene Verhandeling over de Sneeuw Figuuren.’

De revolutionaire methode van natuuronderzoek van Newton en de uitvinding van de microscoop door Antoni van Leeuwenhoek leidden volgens Van Raak in de Hollandse polder vooral tot een conservatieve filosofie.

Want als we in de schepping de hand van God zien, zo was de gedachte, moet dit de best mogelijke wereld zijn. Door zijn microscoop zag Engelman niet alleen het bewijs voor het bestaan van God, maar ook een rechtvaardiging voor de bestaande orde in de samenleving waarin ieder mens een vaste plaats had.’ (Van Raak)

Columnist bij The Post Online en Kamerlid Van Raak vindt het interessant om te zien hoe in de achttiende eeuw een man in de ijskristallen een bewijs vond voor zijn eigen religieuze en politieke opvattingen.

Turende door zijn microscoop moet Jan Engelman het idee hebben gehad dat hij keek in de keuken van de schepping.’ (Van Raak)


De Haarlemse arts en natuurwetenschapper Jan Engelman (1710-1782) zocht naar wetmatigheden in natuurlijke verschijnselen. In deze wetmatigheden – bijvoorbeeld de gelijkvormige sneeuwkristallen – zag hij het bewijs van de schoonheid en perfectie van Gods schepping. Deze stroming binnen de natuurwetenschap, waarbij wetenschappelijk onderzoek gebruikt wordt als godsbewijs, heet fysicotheologie. (Teylers Museum)


Van de sneeuwkristallen bestaan volgens Kennislink zeer veel vormen, waarvan een groot aantal fotografisch is vastgelegd. Het leeuwendeel daarvan is zespuntig of zeshoekig, zoals al in de winter van 1610 door de Duitse sterrenkundige Johannes Kepler werd opgemerkt. Floculi sexanguli villosis radiis noemde hij ze: zeshoekige vlokjes, met van haartjes voorziene stralen. Volgens sterrenkunde.nl was Kepler overtuigd van het bestaan van een wiskundige harmonie in het planetenstelsel. De Schepper had zich, naar zijn volle overtuiging, laten leiden door wiskundige wetmatigheden.

Deze observatie paste naadloos in Keplers ideeën over de goddelijke geometrie van de kosmos.’ (Kennislink)

Keplers idee was, aldus Carl Koppeschaar in Kennislink, dat de regelmatige, zeshoekige vorm van sneeuwkristallen misschien iets te maken kon hebben met andere regelmatige zeshoeken die in de natuur voorkomen. Dat was nog niet eens zo slecht bedacht, want tegenwoordig is bekend dat inderdaad veel kristallen zeshoekige vormen kennen, waaraan de hexagonale (zeshoekige) bolstapeling ten grondslag ligt. Robbert Dijkgraaf, in DWDD University, besteedde hieraan ook aandacht.


‘Ben jij binnengekomen in de schatkamers van de sneeuw, heb je de schatkamers van de hagel gezien?’ (Job 38:22)


Van Raak besluit zijn column door te stellen dat het optreden van Engelman en andere amateur-onderzoekers een vorm van emancipatie is, omdat voor de eerste keer ‘gewone’ burgers zich gingen bezighouden met de wetenschappen.

Die vervolgens ons beeld van religie en politiek fundamenteel hebben veranderd. We leven nu in een heel andere tijd dan Jan Engelman en hebben heel andere opvattingen. Wat we delen is een verwondering, bij het zien van de eerste vallende sneeuw.’

Zie:
De verwondering over de vallende sneeuw
Sneeuwkristallen betrapt

Foto: NaturesEye – Bij een ijskristal kan je goed zien dat hij is opgebouwd uit de structuur van de Heilige Geometrie. Dat is het universele bouwplan van de natuur. Dit zie je in vele structuren telkens terugkomen.

About Paul Delfgaauw

Zelfkranter website GodenEnMensen (filosofie & religie), schrijver, dichter (bundel: Stiltegebied)

38 Responses

  1. joost tibosch sr

    Egbert

    Moderne (mens)wetenschap heeft de grootste moeite met esoterie en gnostisch denken. Met alle persoonlijke gevoelens zou men dat nu toch kunnen weten…als men moderne wetenschap tenminste belangrijk vindt.

    Als bijbels gelovige met grote bewondering voor natuur en mensen kan ik vergoddelijking ervan ook nu nog slechts duiden met het oude bijbelse woord afgoderij en persoonlijk gevoelde zelfvergoddelijking dus als slaafs “knielen” voor het eigen ik-ego.

    Met die moderne humane wetenschap onderschrijf ik voluit ieders mensenrecht en vrije meningsuiting; met dat bijbels geloof probeer ik van wie dan ook te houden..niet door (weglopend) te zwijgen, maar door als nu eenmaal kritisch beperkte mens te spreken.

    Like

  2. @Armand, we zijn afhankelijk van onze neurologische representatie van de werkelijkheid, m.a.w. wat ons brein ons voorschotelt, door datzelfde geavanceerde brein zijn we in staat apparatuur te ontwikkelen waardoor we zaken kunnen waarnemen die normaliter buiten ons perceptievermogen zouden vallen, zeker bestaat er wel zoiets als de realiteit, maar wat we ervan waarnemen zijn de interpretaties ervan waardoor we er gemakkelijk in kunnen leven.

    (Georganiseerde) chaos en orde, harmonie, onderliggende structuren zijn menselijke begrippen die we aan de natuur hebben toegekend, de (voor ons nog steeds onbegrijpelijke natuur zelf) heeft hier helemaal geen boodschap aan.

    @Joost, we kunnen inderdaad niet concurreren met degenen die om de één of andere reden blijkbaar uitverkoren zijn, zoals de Amerikanen zeggen: God works in mysterious ways, oftewel God’s wegen zijn ondoorgrondelijk.
    Ik laat al dat gezwam van deze zelf benoemde mystici maar voor wat het is. Daar hoef je op een ander blog al helemaal niet mee aan te komen en terecht, beter is je niet teveel uit te weiden over persoonlijke ervaringen. Daar kan een ander helemaal niets mee.

    Like

  3. Jan

    Armand, ik ben het met je eens.
    Wat betreft het verschil om iets met het verstand te benaderen of met het hart aan te voelen. Vrijmetselaars zijn individueel vrij, symbolen naar eigen inzicht te interpreteren…. maar toch is er een algemene lijn. Ik heb van vrijmetselaars over hun symbool van passer en winkelhaak met daarin de letter G het volgende gehoord:

    De passer is het symbool van het gevoel. De winkelhaak het symbool van het verstand. In de lege ruimte tussen het gevoel en het verstand staat de letter G. De letter G symboliseert heiligheid ofwel de “hogere rede”. En nu komt het: vaak wordt de letter G dan geïnterpreteerd als “Grote Geometer”. Je snapt wel wat ik bedoel, wanneer Jan Engelman door zijn microscoop zowel met zijn gevoel als met zijn verstand de geometrie van de sneeuw ziet, dat hij dan als een vrijmetselaar God (gnosis = de kennis van het hart) heeft ervaren. Dat vind ik ontroerend.
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Passer_en_winkelhaak

    Like

  4. Trouwe Lezeres

    Joost,

    Ik hoop van ganser harte dat je andere gevoelens over jezelf hebt als mensen je vertellen dat ze net de Elfstedentocht gewonnen hebben, dat ze de architect zijn van de kathedraal van Chartres, dat ze de Afsluitdijk ontworpen hebben of dat ze de Nachtwacht geschilderd hebben.
    Hoewel een godservaring helemaal niets met een prestatie te maken heeft, hebben ook mensen die in ogen van anderen een geweldige prestatie geleverd hebben, alleen maar hun reeds aanwezige talenten gebruikt en hun drijfveren gevolgd.
    De toeschouwer heeft toch alle vrijheid om daar van (mee) te genieten of om zich zonder enige interesse om te draaien en ervan weg te lopen?

    Like

  5. joost tibosch sr

    Jan,Zwerver

    Ocharm, al die gewone jongens als ik, die als gewoon geweldige mens toch het goddelijke niet zelf ervaren(! hebben)..ook niet in de prachtige zilverkristallen. .. Ook als gelovige kan ik weliswaar denkend en kiezend, maar slechts zonder zo’n ervaring geloven. Met dat zelf ervaren (hebben) van het goddelijke boffen jullie toch maar! Daar kunnen wij, gewone geweldige al dan niet gelovende mensen niet tegen op!

    Like

  6. Jan,
    Onze ervaringen zijn idd relatief.
    Als we een voorwerp zien, vormen we ons een beeld. Als we datzelfde voorwerp onder de microscoop bekijken, zien we weer een heel ander beeld. Als we dan verder uitvergroten, wordt het beeld weer anders.
    Wat is dan de realiteit?
    Het beeld dat we met onze ogen zien?
    Het beeld dat we onder de microscoop zien?
    Het beeld dat de wetenschapper geeft, dat alles bestaat uit moleculen?
    Ik zou zeggen dat de realiteit niet bestaat of zeker afhangt van welk standpunt we die realiteit bekijken of ervaren.
    Vandaar het verschil om iets met het verstand te benaderen of met het hart aan te voelen.

    Like

  7. Jan

    @Joost. Je schrijft. Op eenzelfde beeldende manier spreekt het menselijk verstand van “een warm hart hebben voor een ander”.
    Het is voor mij méér dan beeldende taal. Het is een ervaringsfeit dat mijn hart, zelfs mijn hele borst “in vuur en vlam” kan staan voor een ander. De hitte is dan fysiek voelbaar. Zoals je ook pijnlijk “geraakt” kan worden in je hart: fysiek voelbaar.
    Het denken van het hart is echte “weten”-“schap”, de werkelijkheid van het “weten” van een gevoelservaring. Die gevoelservaring is als “verschijnsel” als “fenomeen”, veel werkelijker, dan de rationele gedachtebeelden. Dat zijn slecht “labels”. Die zijn “talig” ….vertalen en verhullen daarmee juist de ervaring zelf. Het rationele denken is dus meer “spookachtig”: onwerkelijk. “Natheid” is een woord waarmee je niet de ervaring van natheid kan doorgeven. Zo kan ook het goddelijke in taal niet overgedragen worden aan hen die dat niet zelf ervaren hebben. De gevoelservaring van Jan Engelsman bij een sneeuwkristal kan je bij al zijn beschrijvingen toch ook niet oppikken? Tenzij je die zelf ervaren. Je dient “mee te trillen”, zou de Hermetist zeggen.

    Like

  8. Zwerver

    Joost, denken met het hart is intuïtief en voelend. Het staat haaks op de ratio. Het heeft mij tientallen jaren terug op het spirituele pad gebracht waar ik mij dat niet eens bewust van was. Ik beschouw het als een daadwerkelijk denkende kracht, een innerlijke gids. Veelal betreft het de omgang met anderen.

    Like

  9. Jan

    Sorry, even mezelf corrigeren. De veelkleurige pauwenstaart is Papageno, die staat voor het (alchemische) kwik, mercurius, Hermes, de psychopompus. Ik schreef van Tamino. Tamino is het zwavel. Ik ben in de war met de “echte” (hedendaagse) chemie. Zwavel (als element) doet zich in zeer verschillende kleuren kennen bij verschillende temperaturen. Het heeft een zeer eigenaardige veranderlijke moleculaire structuur. (vergelijk met het element koolstof: moleculair voorkomend als grafiet of diamant en nog andere verschijningsvormen)
    Ik heb het boek gekocht en ga het nader bestuderen. Mocht Jan Engelman mag dan god zien in de sneeuwkristallen. Ik zou liever zeggen, ik ervaar het goddelijke in de wonderen van de harmonie, de chemie en de alchemie en nog heel veel meer, en tevens mijzelf. Al was het mijn creativiteit, het scheppende vermogen.

    Like

  10. joost tibosch sr

    Zwerver

    “Denken met het het hart” is een mooie beeldende uitdrukking van -jawel- het menselijke verstand/denkvermogen om gerichtheid op de ander uit te beelden, Op eenzelfde beeldende manier spreekt het menselijk verstand van “een warm hart hebben voor een ander”. Dat alles betekent dus niet dat het hart denkt (en daarna pas het verstand) of dat harten een kacheltemperatuur hebben.
    (PS @Carla, dat zou namelijk onzin zijn!)
    ..ontopic: maar denk bv ook aan alle mooie onvermijdelijke menselijke wel zinvolle, ook niet letterlijk te nemen beeldspraak over God en over (bv het Heilige Hartbeeld van) Jezus.

    Like

  11. Zwerver

    @Joost
    Nee, dat is niet met de hersens te volgen. Hart, hoofd en handen werken samen. Het hart ‘denkt’, de handen voeren het uit en naderhand mogen de hersens er over na denken. Het denken is dus nadrukkelijk volgend, niet leidend.

    Like

  12. Carla

    @ Joost, op het ‘gevaar’ af dat we off-topic geraken…… Wat is nu eigenlijk onzin? En zó je dat duidelijk meent te hebben, ten opzichte waarvan wil je het dan als onzin betitelen?

    Like

  13. joost tibosch sr

    Carla
    Onze befaamde “vrijheid van meningsuiting”. jou en mij zo dierbaar, houdt ook in dat we ons -met alle respect voor mensen- tegen onzin mogen verweren, hoe gecompliceerd dat in menselijke verhoudingen ook is! Over gelovig respect/liefde praat ik dan niet eens!

    Like

  14. joost tibosch sr

    Zwerver

    “Vroeger middelmatig”.. En nu met je “mysterieus hexagonaal wolkensysteem op Saturnus” goddelijk? Zoiets? En dat is met onze hersens te volgen?

    Like

  15. Carla

    @ Joost, misschien kan je het ook anders zien i.p.v. de term ‘ dom’ te gebruiken. Het moge onderhand wel duidelijk zijn, na de vele ‘ ontmoetingen ‘ hier en even zovele uitwisselingen, dat wanneer het woord God aan de orde is er op totaal verschillende wijze gedacht/beleefd en dus gereageerd kan worden.
    Een ieder heeft zijn/haar eigen melodietje, kleur, geur, weten, niet weten, blik op, verbinding met, loskomen van, enz. over dát wat er wordt geschreven, ervaren of wat wel of niet aanspreekt.

    Voor mijzelf sprekend, vind ik het toch allemaal leerzaam, interessant en kan/mag ik besluiten er wel of niets mee te doen. En zolang we elkaar respectvol blijven bejegenen, ( elkaar niet permanent willen corrigeren in wat nou waar is of niet, of meer waar(d) dan het andere ) dan kunnen alle melodietjes blijven klinken. Toch! 😉

    Like

  16. Zwerver

    Joost, ik vind je beslist niet dom. Wat Jan en ik bespreken heeft ook niet zo veel met intelligentie te maken. Maar met God die overal aanwezig is. Er zijn mensen die verstand hebben van geometrie, die spreken over hetzelfde op een voor mij onnavolgbare wijze over wetmatigheden. Of mensen die de schepping op wiskundige wijze benaderen. Ook niet weggelegd voor mij. Ik lees hier ook over de hexagonale (zeshoekige) bolstapeling. Zegt me ook niets. Maar ik weet wel van een mysterieus hexagonaal wolkensysteem op Saturnus. Iemand met meer verstand van de materie als ik, kan verbanden zien. Daar gaat het om denk ik: verbanden leren zien naar het vermogen wat al in je is. Serieus, ik dacht vroeger wel eens dat ik enorm middelmatig was. Overal een klein beetje verstand van, maar nergens écht verstand van. Dat is een vergissing van me geweest. Ieder mens kan zich ontplooien naar eigen kwaliteit. Daar passen geen kwalificaties als slim of dom.

    Like

  17. joost tibosch

    Jan en Zwerver zullen me beslist erg dom vinden als ik met de huidige (nog steeds beperkte) kennis van menselijke werkelijkheid hun esoterische en gnostische (goddelijke?) wijsheid in tweespraak niet kan volgen. Ben ik hier de enige domme!?

    Like

  18. Zwerver

    @Jan

    Ik heb een tijdje de werken van Hermes bestudeerd. Daarin richt hij zich in dialoog vorm tot anderen. Soms begreep ik het uitstekend en soms was ik hem helemaal kwijt. Dat is het leuke van symboliek -vind ik- ; je kan alleen begrijpen wat je innerlijk al hebt gerealiseerd. De zaken welke jij beschrijft komen ook aan bod. Het principe van Gender verwijst naar de oorspronkelijke androgyne eenheid. Maar vinden we ook terug in de de menselijke, seksuele beleving. Het mentale begrip over het principe van Gender is erg moeilijk. Soms komt het in mijn geest aan de oppervlakte, soms zakt het ook weer weg. Mijn gevoel zegt dat er meer is buiten de ringen van Saturnus. In het geordende heelal zijn zaken er niet voor niets. (Het principe van toeval bestaat niet. ) Toch is je waarschuwing op zijn plaats bij het verwerven van meesterschap over de principes. Niemand is in staat om actief meesterschap te verwerven. Over de vaststaande principes is meesterschap onmogelijk uiteraard.

    Like

  19. Jan

    @Zwerver, ik ben het met je eens, dat je die esoterische en gnostische wijsheidsleringen niet moet “bestuderen” Het is leuk om je erover te verwonderen en als herkenning en overeenkomsten met van alles en nog wat. Leuk dat je het hebt over de zeven planeten. Ik hoorde het toevallig voorbijkomen in de alchemistische leringen. Dat werd verteld op de lezing over de opera Die Zauberflote van Mozart: een alchemistische allegorie. Tjeu v d Berk was daar, bij de vrijmetselaars, o.a. spreker over Papageno en Papagena de vogelmensen-androgyn-man-vrouw in die opera.
    Die stellen het mercure (mercurius) het kwik voor en als diepere betekenislaag de goden zoals Hermes/ Toth voor. Tevens Orpheus, die met zijn muziek tot in de onderwereld kon doordringen. Dat zijn de “goden met vleugels” vergelijkbaar met de katholieke engelen. Ze verbinden de hemel, de aarde en de onderwereld met elkaar. Een nog diepere betekenislaag is de Jungeriaanse archetypisch psychologische duiding van de mens zelf. (Die kwam helaas niet aan bod, te weinig tijd, maar werd wel even aangestipt.) Het is de psychoppompus. De begeleider der zielen in de diverse sferen.
    Met kwik probeerde.de alchemisten het zout (het krijtwitte, passieve, vrouwelijke: Pamina in de Opera) en het zwavel (het alle kleuren hebbende, de pauwenveer, het vurige, mannelijke, Tamino in de Opera) met elkaar te verbinden tot eenheid. Door de poorten der dood de vuur en waterproef. Dat krijg je de oorspronkelijke androgyne eenheid: het goud, ofwel de steen der wijzen. Dat is dan (volgens Tjeu als ik hem goed begrepen heb) ook zo bij het veredelde kwik, mercurius als de “nieuwe” Saturnus. Saturnus, de oude man, de vader van Mercurius staat voor het lood. Het lood dat goud moet worden. De relatie met Osiris als de nieuwe zonnegod in de ochtend en god van de onderwereld en het dodenrijk in de nacht Alles met muziek en door muziek: de muze, alles IS muziek; de harmonie der sferen.
    En zo zijn we dan weer netjes ontopic terug op de wetten van het universum of “god in de ijskristallen” met de harmonie der sferen. 😉
    Pas op met zwerven, zwerver voorbij Saturnus, de laatste grens met zijn ringen waar alles eindigt.

    Like

  20. Zwerver

    @Joost

    Nee, het was zeker niet tegen jou gericht. Ik denk niet dat jij wat hebt met de hermetische principes.
    Het zijn echter geen leefregels zoals bijvoorbeeld de 10 geboden. Principes wil zeggen dat er sprake is van wetten, waarmee alles is geregeld in de natuur. Doorgronden geschiedt via toepassing in je eigen leven. Dat doorgronden heeft geen doel. Goddelijke planeten bestaan niet hoor. Mars is gewoon de woestijn zoals we die kennen. De oude mystici gebruikten het heelal als verbeelding van de principes. Maar hun kennis reikte uiteraard niet verder dan de met het blote oog waarneembare Jupiter. Metaforisch gezien zwerf ik voorbij Jupiter. Bij dat wat met het blote oog niet zichtbaar is…..

    Like

  21. Joost,
    De natuur is god niet. Volledig mee eens. De natuur is automatisch ontstaan op onze aarde. Wat de drijvende krachten zijn achter het ontstaan van levende cellen is nog niet volledig uitgeklaard.
    Evenmin weten we wat de drijvende kracht was achter het ontstaan van het heelal.
    Eens de omstandigheden aanwezig waren op aarde, ontstonden uit lucht, water en aarde de verschillende levende wezens, zonder tussenkomst van hokus pokus, de verschillende levende wezens. Een god zie ik niet in dat proces aanwezig. Dit is natuurlijk mijn persoonlijke visie.

    Like

  22. joost tibosch sr

    Zwerver

    Heb je het met “alleen maar waarde als je het toepast in je eigen leven”, tegen mij? Als dat het geval zou zijn, spreek je met al je nu voor mij al lang niet meer goddelijke 1-10 planeten tegen (wetenschappelijke en zelfs gelovige) dovemansoren! Geef mij maar die 10 oude trouwens andere “woorden”/leefregels voor mijn leven.
    Neem me niet kwalijk, ik zeg het toch maar. Dan weet je tenminste waar je met gelovige mij, hardnekkig protesterend tegen (een best geweldige, maar niet) goddelijke natuur (en dus ook tegen goddelijke planeten) nu aan toe bent. Met die duidelijkheid lijkt me menselijk ook niets mis!

    Like

  23. Zwerver

    De Hermetische lering heeft dan ook alleen waarde indien toegepast in het eigen leven. De Kybalion uit het hoofd leren en mentaal begrijpen heeft dan ook geen enkele zin. De kwestie is: regeren de principes jou of regeer (ontstijg) jij de principes? Het meest dwingende principe vind ik zelf oorzaak en gevolg. Ben je nog steeds van mening dat jij meester bent over oorzaak en gevolg? Zo ja…dan ben je slaaf. (Volgend) Ontstijg je het principe dan is het principe (voor jou) niet langer werkzaam. Maar vlak het principe van Gender ook niet uit. Ben jij daadwerkelijk in staat om vrouwelijke resp mannelijke kwaliteiten te verwerven? Zonder in feminisme of masculiene dwaasheden te vervallen?
    De blijvende principes (gehoorzaamheid) zullen je vanzelf toe vallen. Hierin spreekt mij het principe van mentalisme het meeste aan. Het universele Bewustzijn (Noem het God voor mijn part) waaruit alles emaneert. (uitvloeit, voorkomt,) Hè..wat heb ik nu aan mijn laars hangen? Hè…nu breekt mijn klomp! (God is ook aanwezig in schoeisel)
    Wat mij nu nog intrigeert zijn de 3 onbekende principes. Zoals we weten zijn de 7 principes gerelateerd aan Aarde, Maan, Zon, Mercurius, Venus, Mars en Jupiter. Het 8e principe is mij bekend. (Principe van spiegeling) Maar de 9e en de 10e niet.

    Like

  24. joost tibosch sr

    Egbert,

    Heb indertijd een huiszegen op de kop getikt uit de tijd dat men zich weerloos wist tegen onweer. Ook als onderlegd gelovige nu sta ik toch verbaasd te lezen hoe men toen nog bij onweer paniekerig om Gods’zegen vroeg, Toen kon men inderdaad niet wat in de laatste eeuwen door menselijk vermogen langzaam maar zeker als bescherming tegen onweer in onze maatschappij is ingebouwd PS De natuur is geen God ( zie ook titel boven), voor wie mensen ook in menselijke beperktheid en bewondering op de knieën moeten!

    Like

  25. Egbet,
    Als je in een bos wandelt zie je prachtige bomen. Onder die bomen ligt een chaotisch geheel van dode takken en bladeren die verteren tot compost. In die compost ontluiken dan nieuwe bomen uit de vructen of zaden van de volwassen bomen. Dat is een vb van het evenwicht tussen chaos en orde.
    Een 2e vb zijn de sterren en planeten. Uit de chaos van de big bang (of een andere oorzaak) zijn toch weer ordelijke sterrenstelsels ontstaan. Op een van die planeten is, uit de wanorde, ontstaan door vulkanen, toch een ordelijke natuur ontstaan.
    Die natuur heeft ook de mens voortgebracht die die natuur weer voor 80% vernietigd heeft.

    Like

  26. Jan

    Orde of chaos, Creativiteit creëert natuurlijk. Je hebt dan een creatief proces. Dat is iets proberen, waarnemen en bijstellen. Of het nu een schilder, een uitvinder, een componist of de ontwerper van een boterbloempje of sterrenstelsel of sneeuwvlokje is…. dat maakt niet uit.
    Het resultaat van een creatief proces is een creatie of “creatuur”.
    De mens qua lichamelijkheid en biologische/ psychologische processen is een creatuur.
    De mens is dus enerzijds een creatief wezen en anderzijds een creatuur.
    Datgene wat de mens creëert is voor hem te begrijpen: hij heeft het tenslotte zelf gemaakt. Dat is dat ordelijk: volgens de “orde” van de schepper.
    Maar voor datgene wat hij niet zelf gemaakt heeft is het chaos.
    Chaos is dus de orde die wij door gebrek aan kennis niet kunnen waarnemen.
    Wanneer wij als mensen dieper inzicht krijgen, dan kunnen we ons verwonderen over de orde die verborgen zit in de chaos.
    En de één ziet er dan god in. Dat hangt er dus helemaal af, hoe je zelf bent.
    Ik ben het dan ook eens met zwerver: je ziet wat je zelf bent.
    Dat klopt ook zo fijn in de hermetisch lering te herkennen: zo boven zo beneden, zo beneden zo boven.

    Like

  27. @Armand, er is in de natuur geen sprake van chaos, dat heeft te maken met het feit dat we de onderliggende structuur van de voor ons ogenschijnlijke chaotische processen niet in kaart hebben.

    Like

  28. Joost, Egbert,
    Dat is juist het eigenaardige aan de natuur. Aan ene kant verlopen veel dingen chaotisch, langs de andere kant wordt alle leven nauwkeurig gestuurd door het DNA en strikte natuurwetten. Tussen beide is er een evenwicht.

    Like

  29. @Joost, tegen natuurgeweld zoals vulkaanuitbarstingen en orkanen e.d. staan we gewoonweg machteloos, we kunnen het alleen traceren en volgen en evalueren. Het enige wat je zou kunnen doen is de bevolking evacueren.
    Wat behelst in deze kwestie nu een wetenschappelijk noodplan. Daarover beschikken we niet. Althans niet bij mijn weten.

    Like

  30. joost tibosch sr

    Wat ik in casu belangrijk vind: vergeten we met al onze terechte bewondering voor de natuur niet, hoe bewonderenswaardig mensen zijn en de mensheid is, die in en uit die natuur evolueert? Las vandaag dat men in Bali begrijpelijk bang is voor een vulkaanuitbarsting en zelfs met het oude idee van natuurgoden van goddelijke woede van een vulkaan spreekt. Tegelijkertijd wordt gemeld dat er geen echt wetenschappelijk -nu ondertussen toch menselijk mogelijk- noodplan is. Je zou toch verwachten dat mensen/mensheid daar nu met al hun mogelijkheden alle nadruk op leggen , zodat ze met begrijpelijke angst voor natuurgeweld in ieder geval niet in paniek hun nu mogelijke menselijke beheersing verliezen.

    Like

  31. Valere De Brabandere

    .’…laat ons aannemen, dat die of die god, die oneindig dit of dat moet zijn, niet kan bestaan ; …maar dat *”zo-iets” als god bestaat, als bron en einddoel van alle zijn en zijnden,…; het eeuwige, wetmatige en absolute zijn zelf, waaraan alles, wat is contingent moet zijn ; een andere Logos en andere God…

    Like

  32. @Carla, ik zal die uitzending ook nog gaan bekijken, gelukkig kan ik programma’s terughalen.

    @Joost: ook de enige “schepsels” die de “scheppingswerkelijkheid” kunnen beheersen en verbeteren. Met die vermogens en vrije wil zijn zij ook de enige “schepsels” die de “scheppingswerkelijkheid” van natuur/mensen tot -soms onvoorstelbare- chaos kunnen maken.

    Wat beschikt de mens op de keeper beschouwd toch over een enorm potentieel, inderdaad maar blijven hopen dat het ten positieve zal blijven worden aangewend.

    Like

  33. Carla

    Heb enorm genoten van Robbert Dijkgraaf ( DWDD University ) Wat een wondere wereld ontvouwt zich toch telkens weer wanneer hij van zijn kennis deelt.

    Wanneer die maagdelijk witte wereld zich weer laat zien, zal ik met een glimlach denken aan die huisarts uit Haarlem. ( Sorry Job 38:22 ) 😉

    Like

  34. In het geheel van het heelal en specifiek in de natuur op onze aarde zijn nog veel vraagtekens. Tussen de golven/trillingen waaruit alles opgebouwd wordt en de natuurkrachten bestaat een interactie die nog niet in kaart gebracht is door de wetenschap. De bron die de golven, waaruit alle materie gevormd wordt, deed ontstaan, is nog niet verklaard.
    Wat we wel weten is dat eenmaal materie ontstaat, alles verder ontwikkelt. Uit materie onstaan, onder de juiste omstandigheden, levende cellen die evolueren tot een grote verscheidenheid van levende wezens. Nergens zien we een tussenkomst van hokus pokus. Alles verloopt gedeeltelijk chaotisch maar vanaf de vorming van organische cellen met DNA volledig ordelijk volgens een plan vastgelegd in die DNA.

    Like

  35. joost tibosch sr

    Met onze evolutiekennis blijken natuur én mensen prachtig “scheppingswerk” te zijn met name met hun intellectuele vermogens en vrije wil. Dan zijn zij -voorzover we nu weten- ook de enige “schepsels” die de “scheppingswerkelijkheid” kunnen beheersen en verbeteren. Met die vermogens en vrije wil zijn zij ook de enige “schepsels” die de “scheppingswerkelijkheid” van natuur/mensen tot -soms onvoorstelbare- chaos kunnen maken.
    Dat laatste lijkt niet de bedoeling van de prachtige “scheppingswerkelijkheid” te zijn. Alleen mooie woorden zijn dan niet afdoende, maar gewetensvolle inzet van beperkte vrije wil ten goede is dan vereist,

    Like

  36. Zwerver

    Door zijn microscoop zag Engelman niet alleen het bewijs voor het bestaan van God, maar ook een rechtvaardiging voor de bestaande orde in de samenleving waarin ieder mens een vaste plaats had.

    ———————

    Het is leuk om te zien hoe de samenleving geordend is. Terwijl velen alleen maar chaos zien.
    Je ziet dan ook zoals je zelf bent. En wat voor de samenleving op gaat, gaat voor de gehele kosmos op.

    Like

Reacties welkom.

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.