Na het godsargument nu ook een duivelsargument

tarot_duivel (1)
Een duivelse wereld is niet ondenkbaar. Hij kan bestaan. Het argument ‘een persoonlijke eerste oorzaak’ leent zich, naast het godsargument, ook om te bewijzen dat de duivel bestaat. De duivel als schepper van hemel en aarde. Ik ben benieuwd hoe de hemel van de duivel er dan uitziet. Docent filosofie Jan-Auke Riemersma gebruikt het godsargument van Emanuel Rutten om naar het Kwaad in de wereld te kijken.

‘1. niemand weet dat de ‘duivel’ niet bestaat
2. we kunnen alles weten
3. het is absoluut zeker dat de ‘duivel’ bestaat’

Een scheppend wezen kan volgens Riemersma nu eenmaal ook een duivelse wereld scheppen en het is mogelijk om de schepper van hemel en aarde de duivel te noemen. Duivel is volgens hem dan een ‘naam’ voor ‘schepper van hemel en aarde’, zoals ook ‘God’ een naam is voor ‘schepper van hemel en aarde’.

JanRiemersmaJan-Auke Riemersma (foto: J-AR) gaat nog verder en stelt dat ‘God’ die duivelse wereld mogelijk maakt en komt dan tot de conclusie dat ‘God’ slecht is. Hij vindt dat natuurlijk een onwelkome boodschap voor een gelovige. ‘God’ noemt hij duivels en concludeert dat ‘God’ niet God is.

‘Het probleem is dat de definitie van God als ‘schepper van hemel en aarde’ niet uitsluit dat de schepper van hemel en aarde ‘de duivel’ is.’

Die duivelse wereld ziet er – vanzelfsprekend – niet prettig uit. Riemersma, alias De Lachende Theoloog beschrijft die wereld nogal plastisch.

‘Een wereld [is] waarin pasgeborenen onmiddellijk met kokende olie worden overgoten, terwijl hun gevoeligheid door een aanpassing zo fijn is dat de aanraking van één enkel stofje al zorgt voor ondraaglijke pijn, zodat hun lijden onbeschrijfelijk is, terwijl na het wegbranden van de huid en het langzame sterven niet de dood intreedt maar juist het leven zich hernieuwt en het lijden eeuwig wordt gerekt, dan is dát voldoende om te denken dat niet God maar de duivel de schepper is van hemel en aarde.’

Riemersma zegt goede redenen te hebben om eraan te twijfelen dat ‘de persoonlijke eerste oorzaak’ een algoede God is, gezien het feit dat deze ‘eerste oorzaak’ het bestaan van duivelse werelden mogelijk maakt. Hij schrijft het in een andere afleiding zo op, dat het argument geen betrekking heeft op de algoede, aanbiddenswaardige God waar wij van spreken als we het over God hebben.

erEn dan is daar natuurlijk ook Emanuel Rutten (foto: ER) zelf, de filosoof van het godsargument, die stelt dat zijn argument zich er niet voor leent te bewijzen dat de duivel bestaat.

‘Bewijzen doen we in de wiskunde en niet in de filosofie. Het gaat om een redelijk argument, niet om een sluitend bewijs. In de tweede plaats concludeert het argument alléén dat er een persoonlijke eerste oorzaak van de werkelijkheid bestaat. Mijn argument zegt verder helemaal niets over het karakter van deze persoonlijke eerste oorzaak. Je kunt dus niet stellen dat mijn argument impliceert dat de persoonlijke eerste oorzaak slecht is.’

Hiermee is niet gezegd dat het Kwaad niet bestaat. Rutten verwijst wat dit betreft naar de Amerikaanse filosoof Alvin Plantinga die enige tijd geleden heeft laten zien dat de beweringen ‘God is goed’ en ‘Er is kwaad in de wereld’ niet logisch met elkaar in tegenspraak zijn.

Alvin_Plantinga (1)‘In het begin van de jaren zeventig richtte Plantinga zich op het probleem van het kwaad. In zijn boek: God, Freedom and Evil (1974) betoogt hij dat, als mensen in principe moreel vrij en verantwoordelijk zijn, dat dan het bestaan van een almachtige en volmaakt goede God logisch gezien niet strijdig is met het kwaad in de wereld. Het bestaan van God zou daarom niet onwaarschijnlijk zijn door het argument van het kwaad in de wereld.’ (foto & citaat: Wikipedia)

Zie: het artikel en de discussie Godsbewijs en Kwaad

Illustr: loesje.info

About Paul Delfgaauw

Zelfkranter website GodenEnMensen (filosofie, mystiek, religie, spiritualiteit), schrijver, dichter.

10 Responses

  1. ANONYMOUS

    Bij sommige mensen denk ik echt zou de duivel in die persoon huizen? En dit is geen grapje.

    Like

  2. Zoals een deel van de mensen denkt dat een god of goden het heelal geschapen heeft en verder beheert, omdat niets uit het niets ontstaat en orde in de wanorde in het heelal enkel kan voortkomen door intelligentie, welke van een immaterieel wezen voortkomt. Zo denkt een deel van de mensen dat alle kwaad slechts kan voortkomen uit levende wezens maar bij uitbreiding ook uit immateriële wezens, die de levende wezens beïnvloeden of aansturen. Wetenschappelijk steunen beide theorieën op niets, enkel op een zekere vorm van logisch denken.

    Like

  3. Het is toch niet ingewikkeld , dat ik deze filosofische stellingen voor simpele zielen wel erg ver vind gaan. Mensen kunnen niet alles weten, dat is godsonmogelijk. Ook voor het bestaan van een goedaardige of en kwaadaardige schepper is geen bewijs, voor zover ik weet. Het blijven veronderstellingen, vermoedens. Het Yin Yang teken geeft aan, dat er in elk witte vlak een zwarte kern zit, en andersom. Door het telkens opnieuw zoeken naar een balans blijft de cirkel, (de wereld), in beweging.

    Like

  4. joost tibosch sr

    Met onze huidige menswetenschappen valt goed te omschrijven dat mensen met hun beperkt vrije wil goede en slechte beslissingen nemen en goed en slecht doen op grond van een gezamenlijk ge-weten, dat van oudsher literair omschreven werd als een door mensen te horen “stem”, Dat mensen elkaar beïnvloeden met goed of slecht gedrag kan ook steeds beter beschreven worden.

    Voor gelovige verwoording rest slechts het uit het verleden met het geloof in God meegekregen geloof dat het goede uiteindelijk “het kwaad overwint”. In ons modern wereldbeeld is met de “stem van het geweten” nog een God te denken die weliswaar zijn plaats boven in de hemel kwijt is geraakt, maar in geloof blijft zorgen dat door zijn goedheid onze wereld niet in het kwaad verzandt,

    Een duivel ook zonder een plaats onder in de hel lijkt met het uiteindelijk machteloze kwaad ondenkbaar geworden.

    Like

  5. Jan

    Zeer juist, Theo. Vandaar dat bijvoorbeeld bij het Gnosticisme, het Hindoeïsme en in het oude Egypte uitging van de éénheid van het AL. De centrale lering is, dat alles een aspect is van het oneindig, onbegrensde zijn waarover geen bespiegeling mogelijk is. Bij Valentinus wordt het de oorzaak essentie van de eerste dyade “Diepte en Stilte” genoemd, in het Hindoeïsme het Para-Brahman en bij de oude Egyptenaren Atoem.

    Bij al die systemen emaneerden de eonen https://en.wikipedia.org/wiki/Aeon_(Gnosticism) als dyades of syzygies. Je zou kunnen zeggen dat het onkenbare zowel transcendent onkenbaar maar vooral immanent is: de essentie van het begrip emanatie.

    Pas bij het benoemen ervan met “God” en het persoonlijk, anthropomorfische voorstellen ervan, begint de hoogmoed, deze God te kunnen bewijzen. Daarom noem ik me maar a-theist, hoewel ik meer geloof dan menig theist. Net zoals Spinoza blijkbaar, heb ik pas geleerd.

    Like

  6. Theo

    Jan,
    de onzin ligt m.i. daarin, dat men van één eigenschap iets absoluuts maakt, er kan niet één eigenschap op zichzelf bestaan, er zijn altijd een reeks eigenschappen met elkaar verweven. (Zelfs de voorstelling van de meest slechte mens is onjuist, ook hij heeft goede eigenschappen.) Het kwaad wordt gesymboliseerd door de duivel, wijsheid door Sophos bv. ze vertegenwoordigen alle eigenschappen. En bestaan niet als entiteiten op zichzelf.

    Like

  7. Jan

    Een zeer arrogante mening, dat: “Men alles kan weten.”

    Dat is vreemd, als diezelfde mensen ervan uit gaan dat men zelf “geschapen” is. (als een deel van het totaal). Hoe kan een deel de essentie van het totaal kennen? Dat is zoiets dat je jezelf aan je haren uit het moeras trekt, en dan vanuit de nieuw verkregen positie het totaal kan overzien.

    Bovendien is het concept niet nieuw, dat we gevangen zitten in een wereld van een duivel. Veel gnostici hebben het over de slechte “schepper god”, de slechte demiurg. Jaldabaot of Jahweh. Alleen schiep hij de schaduwwereld naar het voorbeeld van de lichtwereld die geprojecteerd werd in zijn schaduwwereld. En ondertussen verkondigt Jahweh (volgens de bijbel en de gnostici) dat hij de ene god is en dat er verder geen zijn. De gnostici erop dat Jahweh zich vergiste of loog.

    Die hele ellende van de gevangenis waar we de mensheid in vast zit is JUIST veroorzaakt, door de mening dat men alles kan weten !!!! (in deze zin zitten verschillende betekenislagen)

    Uit de (gnostische) Valentiaanse kosmogonie:
    pag 200 van Het Gnosticisme hans Jonas aula reeks 1969

    In hartstocht snelde Sophia (wijsheid) (dus wijsbegeerte) naar voren, om de essentie van de Vader te kennen, waardoor zij buiten haar eigen denken terecht kwam, zogenaamd uit liefdesverlangen, in werkelijkheid uit een dwaas verlangen en aanmatiging, aangezien zij geen gemeenschap had met de Vader……Deze hartstocht was een speuren naar de Vader, zij streefde ernaar zijn grootheid te kennen…. Zij slaagde er echter niet in hem te kennen, want hetgeen zij ondernam was onmogelijk en ze kwam in grote nood terecht…… Van hieruit, uit onwetendheid, de droefheid, de vrees en de radeloosheid.

    …. Zij (Sophia) stuitte op de begrenzing, (horos-hybris) werd op haar plaats gezet en tot haarzelf terug gebracht. Horos-Hybris overtuigde haar dat Vader onbegrijpbaar was.

    Maar Sophia heeft een soort scheur (mijn woorden) in het pleroma (lichtwereld) veroorzaakt, die een schaduw werpt.

    Dan gaat de kosmogonie verder tot de schepping van een lagere Sophia en uiteindelijk met de schepping van een Demiurg die de schaduw-wereld schept.

    Ik vermoed dat zowel Riemersma en ook Rutten teveel waarde hechten aan hun denkvermogen en hun wijsheid. De Vader is onkenbaar en godsbewijzen en duivelsbewijzen vind ik ronduit belachelijk. (de bewijzen op zich dus, ook R & R hebben een godsvonk om het op zijn gnostisch te zeggen)

    Like

  8. Theo

    Wat is de logica uit deze : 2. we kunnen alles weten, 3. het is absoluut zeker dan de ‘duivel ‘ (c.q. God) bestaat. Volgt 3 niet uit een persoonlijke voorkeur? Ik kan bij 3 ook invullen, het is absoluut zeker dat de ‘duivel’ (of God) niet bestaat. Uit ‘alles weten’ hoeft immers niet te volgen dat iets bestaat.

    Like

  9. Theo

    We hebben nu een oorzaak, die het kwaad in de wereld verklaard. De duivel, maar nu geldt het omgekeerde, hoe verklaard de duivel het goede in de wereld?

    1. niemand weet dat de ‘duivel’ niet bestaat
    2. we kunnen alles weten
    3. het is absoluut zeker dat de ‘duivel’ bestaat’

    1 de duivel bestaat 2 ergo, het goede bestaat niet, 3 het is absoluut zeker dat het ‘goede’ niet bestaat.

    Like

Reacties welkom.

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.