Hoe lastig is het om seculier te zijn? Theoloog Henk-Jan Prosman ‘legt zich niet vast op een eigen begrip, maar omschrijft secularisering als een proces waarvan de precieze duiding (variërend van nederlaag en ondergang van de religie tot de triomf van het christendom) vooralsnog opengehouden moet worden.’ – Dr. Coen Constandse (doctor in de godgeleerdheid) recenseerde het proefschrift van Henk-Jan Prosman.

Constandse: ‘Waar het sacrale er aan de ene kant wordt uitgewerkt, keert een ander sacrum elders terug. De strijd om de rituele slacht is zodoende ook geen strijd van seculier tegen sacraal, van politiek tegen religie. Dat seculiere, politieke is zelf ook religieus geladen, onder de schijn van neutraliteit.

Naast het sacrale maakt het niet-sacrale seculiere zich in toenemende mate breed. Lang dachten sociologen dat toenemende modernisering ten koste zou gaan van de godsdienst (de zogenaamde ‘secularisatiethese’.) Maar zo simpel is het niet. In de moderniteit is religie helemaal niet eenduidig verminderd. Ze groeide en bloeide soms juist en sinds enige tijd spreekt men van de ‘terugkeer van de religie’. Die paradox – secularisering en tegelijkertijd een herintredende religie – in de postmoderniteit vormt Prosmans uitgangspunt.’

Henk-Jan Prosman is theoloog. In 2011 promoveerde hij aan de Universiteit Utrecht op een onderzoek naar het begrip seculariteit in het postmoderne denken. In 2011 behaalde hij ook het MA diploma Leraar Godsdienst en Levensbeschouwing aan de Vrije Universiteit in Amsterdam.

Constandse: ‘De strijd tegen stress en pijn, gemeten in seconden bij te doden dieren – dat is heilig. Een zachte, leedvrije dood voor al wat leeft, onzichtbaar, in een soort heilige der heiligen uitgevoerd. Naast de sjocheet (ritueel slachter, pd) met zijn mes en zegenbede stond al de inspecteur van de Voedsel-en-Waren-Autoriteit met zijn checklist. Maar het echt seculiere sterven vraagt voorlopig om nog een witte jas, een derde priester: de wetenschapper met een stopwatch en leedmeetapparatuur. Van de bloedspetters willen we niet weten, maar eten des te meer.’

Proefschrift
The Postmodern Condition and the Meaning of Secularity : A Study on the Religious Dynamics of Postmodernity
Henk-Jan Prosman
Klik hier voor details en meer informatie 

Zie: Seculier – wat is dat eigenlijk? Een recensie van mijn proefschrift

Illustr: Salvador Dali – Verzoeking van de heilige Antonius