Vredige Kerst? – ‘Zij die vrede brengen, zijn kinderen van God’. Zo klinkt een van de Zaligsprekingen uit Jezus’ Bergrede. Omdat het de natuur van God is vrede en eenheid te brengen waar onenigheid en verdeeldheid heersen. – Rond Kerstmis 2023 is vrede wereldwijd helaas ver te zoeken. ‘Zij die zuiver van hart zijn, zullen God zien’, heeft indirect ook met vrede te maken. Daarmee wordt niet bedoeld ‘religieuze rituele zuiverheid’ of ‘morele zuiverheid’. Zuiverheid van hart is ‘het vermogen de werkelijkheid te zien zoals ze is, niet vertekend door egocentrisme’. On-enigheid kan dan leiden tot eenheid, en on-vrede tot vrede.

‘De verzen uit de Zaligsprekingen lijken ook te verwijzen naar het principe van causaliteit’
_{(Z.H. de Dalai Lama)}

Het Nieuwe Testament in boeddhistisch perspectief
Eind 2023 verscheen de derde druk van Het Goede Hart. Hierin bespreekt de spirituele leider van de Tibetaanse boeddhisten de opmerkelijke overeenkomsten en raakvlakken tussen het christendom en het boeddhisme. Ook de verschillen. Tegelijkertijd moedigt de Dalai Lama iedereen aan zijn eigen spirituele pad niet te verlaten, maar dit – mede door de uitwisseling met andere spirituele wegen – juist verder te verdiepen.

Spiritueel pad
Als de Dalai Lama de Zaligsprekingen leest, is het eerste wat bij hem opkomt dat ‘de essentie ervan is dat wie bereid is een spiritueel pad te gaan en de ontberingen en pijn die dit met zich meebrengt te dragen, de vruchten van zijn toewijding zal plukken’. Na zijn vervolg-commentaar op de Bergrede, is in Het Goede Hart een boeiende discussie erover te vinden tussen de Dalai Lama en andere deelnemers van het John Main Seminar van 1994. Het Goede Hart is het resultaat van een interreligieuze dialoog.

Karma
Z.H. de Dalai Lama verwijst naar karma: ‘Wanneer je op een bepaalde manier handelt, zal je een bepaald resultaat ervaren, en wanneer je nalaat op een bepaalde manier te handelen, zal je dat resultaat niet ervaren’. – Causaliteit is de relatie tussen oorzaak en gevolg in de natuurlijke wereld. De Dalai Lama verwijst met karma naar de morele oorzaak en gevolg, en de gevolgen van iemands daden en intenties.

‘Alle grote spirituele tradities lijken allemaal een centrale boodschap te hebben die gebaseerd is op het causaliteitsprincipe. Dat wil zeggen, als je goed doet, ervaar je gewenste resultaten, en als je kwaad doet, ervaar je ongewenste resultaten. Deze fundamentele ethische boodschap lijkt inherent te zijn aan alle grote spirituele tradities.’
_{(Z.H. de Dalai Lama)}

‘Ik geloof niet dat het doel van de grote religieuze tradities is
om overal grote tempels en kerken te bouwen,
maar om binnen in onze harten tempels van goedheid en mededogen op te richten.’
_{Z.H. de Dalai Lama (Tenzin Gyatso, 2020)}

Deugdzaamheid en echt geluk
Het Goede Hart is een verkenning van het Evangelie met de Dalai Lama en de andere deelnemers aan het jaarlijkse John Main Seminar (1994). In dat jaar was de Dalai Lama de voorzitter. Behalve een weergave van het Seminar bevat het boek teksten met de christelijke en boeddhistische context. Bijzonder boeiend en inzichtgevend vind ik – naast de prachtige bijdragen van de Dalai Lama – de inbreng van benedictijner monnik Laurence Freeman. Hij schetst bijzonder verhelderend de christelijke context bij elk van de Evangeliepassages die de Dalai Mala bespreekt.

‘In de Zaligsprekingen legt Jezus de aard van zaligheid en geluk uit. Dit is in overeenstemming met de hele Bijbelse traditie die benadrukt dat deugdzaamheid en echt geluk hand in hand gaan.’
_{(Laurence Freeman)}

Morele revolutie
Freeman voorziet de Zaligsprekingen van context, noemt ze van nature paradoxaal en dat ze ‘een morele revolutie beschrijven in de menselijke natuur die tot op de dag van vandaag nog niet voltooid is. Daarom is het Koninkrijk van God zowel ‘hier’ als ‘nog in aantocht’.

_{Benedictijner monnik Laurence Freeman OSB (2020)}

Arm van geest?
‘Zij die arm van geest zijn,’ zegt Freeman, betekent hier ‘niet bezitterig’ of ‘een niet-vastklampende houding ten aanzien van alles’. Arm van geest is ‘wanneer we weten dat we niet op onszelf staan, maar onderling afhankelijk zijn en verantwoordelijk voor elkaar’. Freeman zegt dat aan het einde van de Bergrede Jezus zijn volgelingen vertelt hoe belangrijk ze zijn voor de wereld,

‘dat ze het zout der werkelijkheid en het licht der waarheid zijn. Hun missie is gezien en gehoord te worden omwille van het werk dat voortvloeit uit het besef van de wezenlijke goedheid van de menselijke natuur – het goede hart.’
_(Freeman)

(Kerst)rituelen
Tot slot – Kerstmis – wat zegt de Dalai Lama over de rol en het belang van het ritueel in onze spirituele beoefeningen?

‘De spirituele ruimte of de sfeer die je schept met behulp van rituelen en formaliteiten kan je ervaring sterk beïnvloeden. Maar als die innerlijke dimensie, die spirituele beleving waarnaar je streeft, ontbreekt, worden rituelen louter formaliteiten, franje. Dan verliezen ze hun betekenis en verworden tot zinloze gebruiken – alleen een excuus om de tijd door te komen.’
_{(Z.H. de Dalai Lama)}

Spiritueel belevende rituelen gewenst bij Kerst- en Bohdiboom
De meditatie kan beginnen

🎄✌️💝🌟   

Bron: Het Goede Hart |  Uitgever Maytrea | Derde druk | 2023 | 239 blz. | € 19,95 | pdf & epub: € 12,95 | (De eerste druk van Het Goede Hart kwam twee jaar na het seminar uit, in 1996.)
Beeld: Carl Heinrich Bloch 1834 – 1890 – ‘De Bergrede wordt wel de kern van het Nieuwe Testament genoemd. Voor velen is deze toespraak van Jezus over het koninkrijk door de eeuwen een bron van inspiratie geweest voor een radicaal leven.’ (levenindekerk.nl)
Foto Tenzin Gyatso: scroll.in – From the biography: How the Dalai Lama combines a rationalist’s view with a spiritual outlook.
Foto Laurence Freeman OSB: Science & Wisdom LIVE – sciwizlive.com