Die uitspraak kwam binnen in de overvolle Jacobikerk in Utrecht, waar het 18 januari drukker was dan in een hoogmis in de kerstnacht. Zo’n 1000 mensen hadden zich verzameld rond Dick Swaab en Herman van Praag die in debat gingen over het brein en de geest. Swaab lichtte bovenstaande uitspraak toe door te stellen dat veel beslissingen onbewust worden genomen. ‘Wij zijn ons brein?’ vroeg iemand aan Swaab. ‘Dus U bestaat niet?’
Volgens Van Praag zijn wij niet ons brein. Wij zijn boven alles onze geest. De brein-kennis levert maar bitter weinig geest-kennis op. Religiositeit vindt hij geen ‘product van onze hersencellen’; het is niet biologisch, maar psychologisch van aard. Brein en geest zijn gelijkwaardige en communicerende partners die beide volledige aandacht behoeven. Hij vroeg zich af wie dan toch dat ‘ik’ is: wie maakt eigenlijk dat portret van jou en mij? Hij doelde onmiskenbaar op het feit dat we allemaal hersenen hebben, maar toch zo verschillend zijn. De Notre Dame in Parijs is meer dan een stapel stenen.
Volgens Swaab gelooft minder dan 1% van de Nobelprijswinnaars en 39% van de wetenschappers. Evolutionair gezien is het ‘evolutionair voordeel’ van religie dat het een legitimatie geeft om ‘ongelovigen’ te doden. Er zijn volgens hem zo veel splinters van het kruis (van Jezus) dat je er wel een ark van kan bouwen. Sinds 2000 is 43% van de burgeroorlogen van religieuze aard. Voor hem is ons brein niet veel meer dan het ‘pruttelen van neuronen’ en is het stellen dat mensen iets missen als ze geen religie hebben aanmatigend, arrogant.
Veel nieuws werd er niet gezegd in de Jacobikerk. Wel is de opkomst bijzonder. Zeer veel mensen blijken geïnteresseerd te zijn in dit onderwerp. Bij velen bruist het brein om meer van zichzelf te weten te komen. Misschien hebben we daar meer dan ons brein voor nodig en levert de geest van de mens de meerwaarde op, de verdieping. Veel weten we nog niet, zowel van de geest als van het brein. Zoals Swaab stelt: ‘veel kunnen we niet meten, veel weten we niet.’
Luister hier naar een opname van het debat: http://t.co/M0MOTyxS
© foto: pauldelfgaauw
RELIFILOSOFIE 