Dick Swaab: ‘We zijn allemaal ontoerekeningsvatbaar’

Herman van Praag (li) en Dick Swaab, Jacobikerk Utrecht, 18012012

Die uitspraak kwam binnen in de overvolle Jacobikerk in Utrecht, waar het 18 januari drukker was dan in een hoogmis in de kerstnacht. Zo’n 1000 mensen hadden zich verzameld rond Dick Swaab en Herman van Praag die in debat gingen over het brein en de geest. Swaab lichtte bovenstaande uitspraak toe door te stellen dat veel beslissingen onbewust worden genomen. ‘Wij zijn ons brein?’ vroeg iemand aan Swaab. ‘Dus U bestaat niet?’

Volgens Van Praag zijn wij niet ons brein. Wij zijn boven alles onze geest. De brein-kennis levert maar bitter weinig geest-kennis op. Religiositeit vindt hij geen ‘product van onze hersencellen’; het is niet biologisch, maar psychologisch van aard. Brein en geest zijn gelijkwaardige en communicerende partners die beide volledige aandacht behoeven. Hij vroeg zich af wie dan toch dat ‘ik’ is: wie maakt eigenlijk dat portret van jou en mij? Hij doelde onmiskenbaar op het feit dat we allemaal hersenen hebben, maar toch zo verschillend zijn. De Notre Dame in Parijs is meer dan een stapel stenen.

Volgens Swaab gelooft minder dan 1% van de Nobelprijswinnaars en 39% van de wetenschappers. Evolutionair gezien is het ‘evolutionair voordeel’ van religie dat het een legitimatie geeft om ‘ongelovigen’ te doden. Er zijn volgens hem zo veel splinters van het kruis (van Jezus) dat je er wel een ark van kan bouwen. Sinds 2000 is 43% van de burgeroorlogen van religieuze aard. Voor hem is ons brein niet veel meer dan het ‘pruttelen van neuronen’ en is het stellen dat mensen iets missen als ze geen religie hebben aanmatigend, arrogant.

Veel nieuws werd er niet gezegd in de Jacobikerk. Wel is de opkomst bijzonder. Zeer veel mensen blijken geïnteresseerd te zijn in dit onderwerp. Bij velen bruist het brein om meer van zichzelf te weten te komen. Misschien hebben we daar meer dan ons brein voor nodig en levert de geest van de mens de meerwaarde op, de verdieping. Veel weten we nog niet, zowel van de geest als van het brein. Zoals Swaab stelt: ‘veel kunnen we niet meten, veel weten we niet.’

Luister hier naar een opname van het debat: http://t.co/M0MOTyxS

© foto: pauldelfgaauw

About Paul Delfgaauw

Zelfkranter website GodenEnMensen (filosofie & religie), schrijver, dichter (bundel: Stiltegebied)

8 Responses

  1. Ik denk wel dat het zou kunnen dat er in ieder mens ontoerekeningsvatbaarheid zit. Bij vele komt het er niet uit omdat de omstandigheden er nog nooit om vroegen. Wie kan zeggen; ik weet zeker dat ik altijd toerekeningsvatbaar zal zijn.

    Like

  2. Vogel

    Indien je ontoerekeningsvatbaar wordt verklaard, dien je geìsoleerd opgesloten te worden. Je bent dan niet alleen een gevaar voor anderen .
    Hoe zou een ” Iets ” als een God geconstitureerd ,mij als ” goed ” kunnen bepalen ?. Zo’n beoordeling betekent dan toch een zèlfbepaaldheid en er zijn nogal wat ” gelovigen ” die dan ” ontoerekeningsvatbaar ” de ander graag naar een ” hiernamaals ” wensen danwel daarbij eveneens graag een handje willen toesteken .
    Al met al toch weer een onuitgesproken wens middels een zoektocht middels een tijdelijk bestaan een tijdloze voorzettng in enigerlei vorm als zekerheid na te kunnen streven . Maar,
    toch ook zie ik wèl de gemoedsrust van sommige gelovigen als een geboden mogelijkheid elkaar respectvol te benaderen.
    De mens ” weet ” alles al maar kan daar zo weinig kennis in zekerheid over verwerven.
    == Wie ben ik ? ==
    == en ieders-zijn is anders zijnsgelijken ==

    Like

  3. Dick Swaab: ‘We zijn allemaal ontoerekeningsvatbaar’!

    Jeroen! Bentivoglio; ik ben u genegen.

    Elk mens is een wonder en ik zal nooit zeggen dat u slecht bent. Dat zou hoogmoed van mij zijn. U bent beter dan mij, brengt alles weer op zijn plaats.

    Zonder God is niemand een goed mens… Heeft Seneca geschreven. Hij zal het niet zo letterlijk bedoeld hebben. Voor mij telt deze uitspraak wel. Omdat ik niets wil zijn en God alles.

    Nada, nada, nada!

    Like

  4. Jeroen

    “Zonder God is niemand een goed mens.”

    Ik leef zonder god (waar zou ik zoiets nodig hebben?), dus ik ben een slecht persoon, wil je dat zeggen?

    Like

  5. joost tibosch sr

    Volgens de beschrijving springt wel of niet geloven ineens de discussie binnen over brein en geest. Moet je nu echt wel of niet geloven om over het “menselijk fenomeen” na te denken.
    Ik krijg daar een heel ongemakkelijk gevoel bij en vind dat soort denken met “binnenslepen” van al dan niet geloof eerlijk gezegd erg verdacht en beneden menselijke maat!

    Like

  6. Waar zit ons geweten dan? In ons hart denk ik.

    Het is goed om te weten dat elk mens zelf verantwoordelijk blijft voor zijn leven op aarde.

    Elke morgen genade vragen voor een goede geestelijke gezondheid geeft mij wel rust.

    Zonder God is niemand een goed mens.

    Like

Reacties welkom.

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.