Het geloof in de vrije wil is volgens Tjerk Oosterkamp, hoogleraar experimentele natuurkunde, niet fundamenteel anders dan het geloof in een God die ingrijpt in de wereld. Maar de wetenschapper die gelooft dat hij of zij niet meer dan een machine is, moet daartoe evenzeer de vrijheid hebben. 

‘Ik wil graag nog een stap verder gaan om te onderstrepen dat het geloof in zaken waar geen wetenschappelijke basis voor bestaat, heel nuttig kan zijn. De werkelijkheid van het bestaan van elektronen wordt weliswaar niet algemeen betwist, maar heeft geen onomstotelijke wetenschappelijke basis.’

Wonder
Oosterkamp reageert met zijn artikel Wetenschappers zitten niet te wachten op gedachtepolitie op de commotie die ontstaan is toen hoogleraar preventieve geneeskunde Onno van Schayck vertelde over zijn geloof en over een wonder dan hij 25 jaar geleden heeft meegemaakt.

‘Ik ben van mening dat ik de wetenschap geen geweld aandoe door te zeggen dat ik niet genoeg heb aan de wetenschap alleen. De wetenschap heeft me veel te weinig te zeggen op die momenten van het leven waarop ik zoek naar troost of wanneer ik vragen heb over mijn eigen verantwoordelijkheid. Op die momenten blijkt mijn levensbeschouwing een veel beter bruikbare inspiratiebron dan de wetenschap.’ 

De hoogleraar experimentele natuurkunde vertelt dat er geen bewijs is voor geloof in een vrije wil, maar dat Herman Philipse rustig kan zeggen dat hij daarin gelooft, ook al wordt dat in toenemende mate door wetenschappers als onzin bestempeld.

‘De commotie rond Van Schayck (foto: G&W) is voor mij reden om nog explicieter het recht te verdedigen van eenieder om te mogen geloven wat hij of zij verkiest. Ik verwacht dan ook niet dat ik navraag hoef te gaan doen of mijn medische dossier na al die jaren nog compleet is. Ik mag geloven in een God die zich met mijn leven bemoeit, zelfs op bovennatuurlijke wijze. Iedereen, en zeker de wetenschapper, moet een vrijdenker mogen zijn.’

Debat met o.a. Onno van Schayk
Op de Universiteit Maastricht is een debat over geloof en wetenschap naar aanleiding van het incident. Op maandagavond 25 maart, 20.15 uur in de aula van de Minderbroedersberg, organiseert het College van Bestuur in samenwerking met Observant een debat over Geloven en Wetenschap. Een panel van zes hoogleraren – Onno van Schayck, Tsjalling Swierstra, Martin Carree, Palmyre Oomen, Vivanne Tjan-Heijnen, Dirk Jan Bakker – zal zich buigen over een aantal stellingen. De zaal wordt van harte uitgenodigd om mee te debatteren.

Zie: Wetenschappers zitten niet te wachten op gedachtepolitie

Tjerk Oosterkamp (1972) geeft leiding aan een onderzoeksgroep die toepassingen van tastmicroscopie bestudeert, onder meer om individuele eiwitten in celmembranen zichtbaar te maken. Hij heeft tijdens zijn promotieonderzoek als eerste de geheimen ontrafeld van minuscule pilaartjes waarin elektronen opgesloten zitten. Daarnaast heeft hij een nieuw instrumentarium ontwikkeld voor moleculaire afbeeldingtechnieken met videosnelheid. Oosterkamp heeft meerdere malen in toonaangevende bladen als Nature en Science gepubliceerd. Zijn onderzoek is onder andere beloond met een Starting Grant van het European Research Council.
(foto: dejongeakademie.nl)

Illustr: Eureka! – Archimedes heeft het gevonden!  (markduijtshoff.wordpress.com)