Op het Filosofieblog schrijft Kweetal dat volgens Genesis God de eerste mens, Adam, kneedde van het stof van de wereld. Vervolgens stelt hij dat velen van ons geloven dat God ons een ziel ‘zou hebben ingeblazen’. Als hij dan toch de Bijbel leest en verder las, kon hij ook bij Genesis aan de weet komen dat dit klopt: de ziel, het diepste deel van onszelf, komt rechtstreeks van God.
‘En die ziel kennen we onszelf toe vanuit de unieke manier waarop we onszelf kennen.’ (Kweetal)
Waarom het ene van de Bijbel erkennen en het andere vervolgens niet? Het ligt dus een beetje anders dan Kweetal veronderstelt. Volgens de filosoof heeft Genesis op de eerste plaats duidelijk gemaakt dat wij gemaakt zijn van dezelfde materie als de rest van de wereld. Dat zal best, maar God deed dus nog meer.
‘Toen vormde God, de Heer, uit het stof van de aardbodem de mens en blies hem de levensadem in de neus. En zo kwam de mens tot leven.’ (Gen. 2:7)
De Bijbel die Kweetal aanwendt bij zijn betoog kan je lezen zoals je wilt, letterlijk of niet, of alleen datgene wat je wilt lezen. Volgens Kweetal schiep God de wereld zoals wij die kennen:
‘Hij scheidde het licht van de duisternis, de dag van de nacht, de hemel van de aarde en het land van de zee. Wat God deed was niet zozeer iets nieuws creëren, maar een vooraf bestaande chaos ordenen.’ (Kweetal)
Echter, die vooraf bestaande ‘chaos’ werd door God gecreëerd. In de allereerste regel van Genesis lezen we dat God in het begin de hemel en de aarde schiep. Hij ordende de hemel en aarde, misschien wel nadat hij eerst het universum had gemaakt.
‘In het begin schiep God de hemel en de aarde. De aarde was nog woest en doods, en duisternis lag over de oervloed, maar Gods geest zweefde over het water.’ (Gen. 1:1-2)
Kweetal hekelt het bestaan van de boom der kennis in het paradijs. Hij legt dat uit als dat mensen iets ‘niet zouden mogen kennen’.
‘Maar nu was er iets wat ze niet mochten kennen, en dat feit was niet simpelweg te negeren. Mensen willen weten, zelfs als ze daarmee een voorschrift van de allerhoogste zouden schenden. Zelfs als dat weten hen schade kan berokkenen. Mensen zijn niet gemaakt voor gedwongen passiviteit. Mensen zijn er niet op gebouwd om volmaakt gelukkig te zijn.’ (Kweetal)
Maar die boom is juist een prachtige metafoor voor het feit dat de mens geen robot is die alleen maar zou mogen doen waarvoor hij geprogrammeerd is. De mens werd vrij geschapen. Kweetal veronderstelt dat God een wezen schiep en dat plaatste in een omgeving waarin het niet tot zijn recht kon komen.
‘Als God Adam en Eva deze keuzemogelijkheid niet had gegeven, dan zouden zij in feite robots zijn geweest die alleen maar zouden doen waarvoor ze geprogrammeerd waren. Maar God Schiep Adam en Eva als ‘vrije’ wezens die beslissingen kunnen maken, met het vermogen om tussen goed en kwaad te kiezen. Adam en Eva moesten het vermogen hebben om keuzes te kunnen maken om daadwerkelijk ‘vrij’ te kunnen zijn.’ (gotquestions.org)
Volgens Kweetal (foto: K) is God een schertsfiguur. Ja, als je hem op zo’n manier uitlegt, kan je van iedereen een clown maken. Toch heeft Kweetal het over de wijsheid van Genesis. Maar Genesis heeft meer wijsheid in zich dan de filosoof kan vinden. Het boek is briljant, zegt Kweetal. Hij weet niet half hoe mooi die briljant schittert.
Zie: De wijsheid van Genesis (Kweetal)
Illustr: tjittedijkstra.nl
GODEN EN MENSEN 
Hier raak ik nooit over uitgedacht….
Kom héél soms tot afgeronde
gedachten, dat geeft rust in de tent 😉
LikeLike
Heb meer dan 40 jaar in het onderwijs gewerkt en heb al die jaren beseft dat je kinderen niets aan mag doen, maar er wel voor kunt zorgen dat ze zelf ook in de grote wereld van levensbeschouwing mogen leren kiezen, ja, zelfs als ze dat zelf willen, voor christendom.
LikeLike
Dank je Joost. Zelf kom ik niet uit de orthodoxie maar mensen om mij heen wel. Daardoor zie ik, dat mensen zo beperkt kunnen worden in hun leven, en dat neem ik de orthodoxie kwalijk. De RK én het Protestantisme. Zelf heb ik iets met de kosmologie, of zo je wilt de kosmogonie: De overgang naar de volgende dimensie. Het Aquariustijdperk. Ook daarover kom je in de orthodoxie de verschrikkelijkste verhalen tegen, over de openbaringen van Johannes, (visioenen), en de eindtijd. Dit soort bangmakerij kan veel psychische schade toebrengen aan mensen. Er komen wel veranderingen dacht ik, maar niemand weet precies hoe of wat. Als moeder zeg ik dan tegen de vaders: wat doen jullie onze kinderen aan?
LikeLike
Joost, wat vind je van “De Bijbel als schepping”? van Wijnreb? En verder de Kabbala in het algemeen?
LikeLike
Jan. Jouw esoterisch denken is het jouwe en ik gun je dat van harte, maar het is niet het mijne. En wat de bijbelse scheppingsverhalen met hun joodse bewerking van een Babylonisch scheppingsvehaal en met hun hebreeuwse betekenisnamen betreft blijf ik erbij, dat jouw esoterie meer inegese dan exegese is.
LikeLike
Corrie, Dan heb jij blijkbaar een ander, benauwder en eenkenniger christendom meegekregen dan wat ik me in al die jaren heb eigen gemaakt. Dat van mij, waarvoor ik ook persoonlijk kies, staat met respect en liefde open naar de hele wereldbevolking en het hele werelddenken zoals die zijn, en dus zonder bekeringsdrift om die anders te maken.
Waarschijnlijk hoor jij die oude bekeringsdrift nog onterecht doorklinken in woorden als missie en zending. Oorspronkelijk betekenen die christelijke woorden dat mensen met hun geloof dat God van alle mensen houdt, zoals ze zijn, en ze zo de moeite waard vindt, daar enthousiast “hun mond niet over kunnen houden”, ouderwets gezegd “getuigen”. Anderen zijn, zoals ze zijn, en zo de moeite waard en daar hoeft door christenen niet gelijkhebberig aan “gesleuteld” te worden.
Moeilijke christelijke opdracht is natuurlijk wel, dat ook zij, en het liefst ook anderen, met al die mensen leren opschieten, om het maar voorzichtig te zeggen. En zelfs zo laten ze de nodige steken vallen.
LikeLike
Ik ben eerst bij de Theosofen geweest en daarna de rozenkruisers. Ik vind de Valentiniaanse speculatie mooi. Daarin is de boodschap dat wijsheid (Sophia) ten onrechte de oorsprong (genoemd diepte-stilte) tracht te doorgronden. Als resultaat ontstaan schaduw-werelden (denkbeelden) die gemaakt worden door de Demiurg (de maker). Daardoor is men afgesneden van de oorspronkelijke “lichtwereld”.
De bijbel is nogal geschreven vanuit een vrouw vijandig beeld, daarom spreekt men steeds van een (mannelijke) God. Dat klopt dus volgens mij niet: dat is de reden dat ik me altijd verzet tegen de opvatting dat er één persoonlijke God is. Pijnlijk is dat voor de mens die een goed contact heeft met zijn innerlijke engel en die aanziet voor het hoogste (de vader) wat er is. In de mythen is het onderscheid man-vrouw zeer misleidend als je niet symbolisch kan denken. Vaak wordt bedoeld denker-reflectie, of subject en object, of geest en stof.
De drie-eenheid is echter van één (monade) naar twee (dyade) (man-vrouwelijk symbolisch) tezamen kan je die als drie beschouwen omdat één de oorsprong en tevens de synthese van de twee is: mythisch zijn ze er alle drie tegelijk en tevens toch maar één. De zoon is de herhaling in de tijd van de vader, die steeds weer sterft en opgevolgd wordt door zijn zoon (Osiris en Horus) Dat is vergelijkbaar , in mythisch opzicht , als Christus die sterft en weer opstaat. Het is ons dagelijkse sterven aan onze onhebbelijkheden om dan nieuwe inzichten te krijgen: het dynamische van het leven. De voorbereiding op de biologische dood. Ieder mens is dus man-vrouw. Alleen is de één biologisch tijdelijk wat meer dit dan dat en dan heb je de mengvormen nog.
LikeLike
@ joost, Ja, ik kreeg soms het idee, dat je alles baseerde op het christendom. Het zou heel logisch zijn, want daar zijn de meeste Nederlanders mee opgegroeid. Ik vermoed dat het ontkennen van dezelfde waarden bij andere volken, (weliswaar in een andere vorm), de oorzaak was van de zending, de missie. Dat er eigenlijk een vorm van humanisme werd gebracht, werd een beetje ”vergeten”. Zo humanistisch is het Christendom niet altijd geweest. Het hoort bij een van de (vele) vragen die ik mij stelde: Wat ligt aan de basis van religie: Is het traditioneel, is het humanitair, of is het een spiritueel gebeuren? Hoe kunnen we daarmee verder?
LikeLike
Met respect voor je kennis en overtuiging.
In mijn esoterische visie echter ga ik er van uit dat Adam Kadmon de goddelijke buiten ruimte en tijd volmaakte mens als monade was, is en zal zijn; geëmaneerd uit het onnoemelijke. Dat de elohim de veelvuldige geestelijke spiegeling (emanatie) is van de Adam Kadmon vanuit zijn dyade aanzicht. (dan is er dus een triade de monade en zijn dyade aspect) Dan 1+1 = veel (man-vrouw-meervoud-geestelijk) En dat daaruit de mensheid hier op aarde is geëmaneerd. Dat is dan Adam (de psychologische-dierlijke-vegetatieve-biologische mens) als evenbeeld in de schaduw ( =de substantie van onze tijd-ruimte werelden) Deze wordt dan gesplitst in man-vrouw: adam – eva. Deze verbreekt dan de spiegeling met Adan Kadmon en vind zichzelf als afgescheiden wezen van de rest van de natuur. Noodzakelijk om tot zelf-bewustzijn te komen. Er is dus geen zonde volgens het westers “schuldig zijn” idee.
Genesis beschrijft dus een hierarchie die de mens in wezen is van goddelijk tot stoffelijk die elk moment IS. Het boek genesis beschrijft een deel van deze hierarchie, noch de hoogste noch de laagste. Het begint met elohim en zijn projectie vanuit het geestelijke naar het psychogische en in genesis 2 het vervolg naar het tijdruimtelijke. Tja, het is maar een modelletje. Het geeft het inzicht dat elk moment goddelijk is. Wat betreft het namen geven aan dieren, is de bewustwording van het dierlijke in onze eigen menselijke structuur. Die dienen we te beheersen door zelfkennis (het benoemen van de aspecten van het innerlijk) Zo kijk ik er nu tegenaan.
Je zou El (van elohim) kunnen zien als engel of als engelen die je in wezen zelf bent. (in je innerlijk) Adam en Eva zijn dan beperkte aspecten van Elohim. Je beschermengel heeft je eigen naam !!!!
LikeLike
@ Jan De Purucker ken ik wel, na de rozenkruizers heb ik ook de theosofie bekeken. Ze geven zo’n hoeveelheid informatie, daar heb je wel 10 mensenlevens voor nodig, om dat door te lezen. Is Elohim geen meervoud van El? In de apocriefe boeken kun je ook de oorsprong van het scheppingsverhaal vinden. Sophia en Sabaoth die samen de mensen schiepen. Mannelijk en vrouwelijk naar hun evenbeeld. Het blijven natuurlijk mythes; verklaringen waarom er mannen en vrouwen zijn. Dit intrigeert mij al lang. Is het gebruikelijke bijbelse scheppingsverhaal de oorzaak van paternalisme?
LikeLike
Jan, Elohim is inderdaad een overblijfsel uit het oude Babylonisch verhaal. In het jodendom werd die in de JE-traditie gekoppeld aan de joodse godsnaam Jahweh. De uitdrukking manvrouw betekent hier echt de mens en zijn vrouw, die in het nomadenverhaal de naam Adam en Eva krijgen en daar ook onze werkelijjkheid van man en vrouw beschrijven.
LikeLike
(Jan en Joost,)
naast een scheppingsmythe was Genesis een poging van de auteurs om het kwaad in de wereld te pogen verklaren. Het velt een moreel oordeel over de realiteit. En stelt zich de vraag waarom de mens kwaad doet, onvolkomen is en waarom er lijden is. Het idee daarachter is dat de mens zondigde tegen God. In zoverre gaat het verhaal reeds voorbij aan de schepping zelf. Je moet je dus afvragen waar de nadruk ligt van Genesis, in het verklaren van de schepping of in het verklaren van het ‘kwaad’. Kweetal meent dat God de mens vooral de vrijheid liet in het kiezen, tussen tegenstellingen, omdat vrijheid elementair is.
Dan kom je bij de vraag naar de betekenis van de Verlosser, hij wees de weg om uit deze ‘banvloek’ van God te worden bevrijdt, eenvoudigweg eigenlijk door oprecht te leven (tien geboden.)
Als ik raaskal laat het weten.
LikeLike
Corrie, mijn irritatie is dat moderne mensen met hun evolutiedenken nog vaak denken dat de vele scheppingsverhalen, ook de twee oude bijbelse, domme ouderwetse historische verhalen over het begin van onze schepping zijn. Ze hebben dan niet door, want dat begin van de geschiedenis interesseerde hen toen niet echt, dat het literatuur is over het actuele menselijk leven toen en nu en dat ze niets met wetenschappelijke evolutieleer te maken (kunnen) hebben.. Gelukkg heb jij daar, zo te horen, minder moeite mee en ben maar niet bang dat ik niet op de hoogte zou zijn van de talloze scheppingsverhalen, die de wereldliteratuur rijk is.. en alleen de bijbelse maar serieus neem. Is dat soms jouw irritatie over mij?
LikeLike
Zoiets staat me ook bij, ja. Toonder was altijd erg goed in karakters en had een zeer goede maatschappij visie, waar je heel erg veel van kon leren. Ik heb t opgezocht: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kwetal
We hebben gelijk Corrie, het is gepikt van Toonder.
Ik ben bang dat hij me niet antwoord gaat geven op mijn laatste bijdrage over het met het hart denken…. dat hapt ook zo lekker bij mensen die menen dat ze met hun hersens in hun hoofd denken en dat daar hun verstand zit. (wat ben ik toch slecht hè, 🙂 ik houd er wel mee de dynamiek er in… maar misschien ben ik te hard van stapel gelopen en geeft hij het op… pech… maar misschien leest hij ook deze blog en kunnen we hem hier ook verwelkomen -grijns grijns-)
De verwijzing die ik daar geef is erg interessant. Elohim dat ten onrechte door “God” is vertaald. Joost schreef al “manvrouw” en volgens de Purucker goddelijk en meervoud. Stel je voor: een schare goddelijke wezens die zowel mannelijk als vrouwelijk zijn die “zweefde over de wateren” of in een andere interpretatie zich verstoffelijkte. Dat is onze huidige goddelijkheid die de mensheid in het eeuwige nu “beademt” die ons elke seconde leven geeft en doet bestaan.
Je ziet ik ben weer een ander boek aan t lezen waar ik het pas over had: “de mens en zijn engel”… de genesis van elk moment. Genesis, geen geschiedenisboek maar zoals Joost zegt: onze werkelijkheid nu.
LikeLike
@Jan was kweetal niet een figuur uit de Bommelsaga?
LikeLike
Ik heb vandaag gewandeld. Voor ik vertrok heb ik een bijdrage geschreven onder JanD op die filosofieblog (Jan was al bezet).
Ik merk bij terugkomst dat Kweetal suggereert dat ik mij afhankelijk maak van de theosofie. tja. ja
Ik ben het grotendeels eens met de opmerkingen hier.
Ik vind de presentatie van Kweetal echt geinig. De naam is prachtig: “ik weet alles” de boeken aan zijn rechterzijde die door zijn linkerhersenhelft worden gekend. (grapje) De enorme baard, en mooie hoed, alleen jammmmer dat hij je niet in de ogen durf te kijken.
LikeLike
Er zijn ontzettend veel scheppingsverhalen, geschreven, afhankelijk van tijd en plaats, dat wist ik. Ik wist niet hoeveel! Maar hoera, er bestaat Google en Wikipedia, die orde scheppen in deze chaos. Genesis 1 en 2 staan in de Bijbel, het spirituele boek van onze West-Europese cultuur, die ons heeft gevormd tot de mensen die wij zijn. (Niet alleen Adam en Eva, maar ook Lilith). Ik kan kennisnemen van andere culturen en religies en daar herkenningspunten in vinden, maar kan ze me nooit eigen maken. Ligt daar Joost’s irritatie? Wikipedia verwijst door, via kosmologie naar kosmogonie. Wie is de schepper van het heelal, de kosmos? En wie is de schepper van de planeet Aarde? En waarom zijn wíj hier? Ook Kweetal weet het niet.
LikeLike
Je begrijpt toch wat een slang (alleen in het nomadenverhaal!) in een nomadenleven voor vrouw en jonge kinderen, zo belangrijk voor toekomst van de stam, concreet betekent? PS Mijn geïrriteerdheid komt door het feit dat al een halve eeuw maar niet door wil dringen dat er twee totaal verschillende scheppingsverhalen aan het begin van Genesis, staan, alleen te begrijpen vanuit verschillen in oude culturen. Dat het dus sowieso al onzin is dat beide verhalen ons zo bekende historische feitenverhalen over het begin van onze geschiedenis zouden zijn. Die interesseerde hen niet eens. En toch stopt men in die verhalen, zonder ze eerst zelf te laten zeggen, wat ze bedoelen, alle mogelijke latere eigen ideetjes. En dat noemt men dan exegese en snapt blijkbaar niet dat dat inegese is! En dat je die oude verhalen in hun mooie eigen waarde moet laten, die we door al die eeuwen heen nog best snappen, als we er ons tenminste van op de hoogte stellen. Dat je zelf dan gelovig en theoloog bent, is mooi meegenomen.
LikeLike
Je zou menen, dat de bijbelschrijver-s van Genesis tevens trachtte het kwaad in de wereld te verklaren, door een mythologisch verhaal van slang boom en zondeval. Maar je kunt het ook zien binnen een groter plan.
Waaruit bestaat je geïrriteerdheid joost? Het komt toch aardig overeen, ook al ben ik geen theoloog. Ik vind het eer een waanidee dat de mens zich in zonde keerde tegen een God, ik zie het beter binnen een zoveel wijder geheel. tenzij je deze ruimdenkendheid mist, in God ‘werkelijkheid’ kan niks mis gaan. En is een mens nooit ‘thuisloos’ geweest.
LikeLike
Waarom stellen diegenen die zo nodig een mening over Genesis moeten hebben, zich eerst niet gewoon op de hoogte van het oude literaire genre “scheppingsverhalen”?
In de bijbel staan pal achter elkaar twee van die mooie verhalen. Gen 1 met zijn babylonische trekken, waarin God op de daar gebruikelijke manier land inpoldert en het scheidt van de chaos oerzee. Dag na dag (de joodse werkweek) verschijnt dan de ons bekende wereld en op de Sabbat (ongebruikelijk in Babylon) rust God en geniet van zijn goede wereld.
Gen 2-3 is een nomadenverhaal waar woestijn door regen vruchtbare oase wordt en God daarna als een volkse pottenbakker alle levende wezens “kleit” en de zo duidelijk zichtbare “adem” inblaast.
Ook deze scheppingsverhalen gaan niet over een ver historisch begin maar over onze “natte”en “droge” werkelijkheid nu, waarin manvrouw(Gen1) de wereld. waaruit alle babylonische natuurgoden weggewerkt( de grote zon is gewoon een lamp)zijn in handen krijgt om er zelf als God iets goeds van te maken.
Adam(Gen 2-3),”vruchtbaar uit rode klei” geeft alles een naam en ziet dan de vrouw, later Eva, “zij die leven geeft” genoemd, eindelijk als degene die “bij hem past”, “recht tegenover hem”(protest tegen bestialiteit). Maar de “vruchtbare” Adam wordt door zijn hoogmoed “mul woestijnzand”: een duidelijke verwijzing naar onze werkelijkheid, waar wij er ook een potje van kunnen maken.
Het gekke is dat wij deze echt heel oude verhalen uit een heel oude cultuur en met een heel ander wereldbeeld ook met onze levenservaring nog best snappen. Zelf heb ik maar zelden zo’n rake beschrijving van mijn mensenleven gelezen. (sorry, dat ik -in mijn irritatie?- zo uitpak!).
LikeLike
Zijn uitleg is acceptabel. Zo kun je stellen dat een ‘alwetende’ God niets deed, waarvan hij niet de gevolgen kende. Hoe weet je wat licht is, tenzij door het duister. Hoe kun je in een paradijs bestaan, zonder verlangen? Zondeval als de weg van het leven om door tegenstellingen ervaringen en kennis de weg te voltooien, vervolmaken, het “paradijs” binnen te gaan.
(Amen of zo.)
LikeLike
-De Bijbel moet men zien als alle andere stichtende en religieuze boeken, zoals de Koran en andere ; die een universele verspreiding gekend hebben .
-Maar ze echt zien als het ‘woord van god’, in m.i. een stap te ver .
-Zou een persoonlijke god, moest die bestaan, dan zichzelf tegenspreken, en zelfs soms zo onlogisch en paradoxaal kunnen zijn ?
-De moderne wereld kan het ook niet langer meer doen met die Bijbel, waarvan men de tekst in allerlei vormen of interpretaties moet omvormen, om nog enigszins leesbaar en aanvaardbaar zou zijn .
-Genesis, enz.,… terwijl men op school leert van Big Bang en van de evolutie-leer …?
LikeLike
Dit soort teksten zijn multi interpretabel. Even goed kun je het verhaal van Adam en Eva opvatten als de superioriteit van de man over de vrouw. Of het eten van de verboden vruchten der kennis het bewijs dat wetenschap de schuld is van onze zonde.
Tenslotte de vrije wil (zo die al bestaat). Is dit een gift van God of een vloek? Het kostte ons wel het paradijs!. Dan is God geen schertsfiguur maar een humorist.
LikeLike