We gaan met een tijdmachine terug naar Rome in het jaar 50 na Chr. We zijn nu Romeinen en bevinden ons in het Colosseum, waar we deel gaan nemen aan een quiz. Waarom 50 na Chr? Omdat op dat moment al die teksten uit het nieuwe testament, zoals de evangeliën, nog niet zijn geschreven. Niemand kent die dus nog.’ – Zo begint de vertelling Een ultieme liefdesverklaring door Bram Moerland en Frits van Yperen. Het paasverhaal, anders verteld.
Horus
Zij duiken in de klassieke oudheid en vertellen in hun internetuitgave onder meer over de Perzische Mitra die op de winter zonnewende – toen 25 december – als goddelijk kind geboren werd op een nederige plek in een stal. En hij kreeg bezoek van wijzen uit het oosten. En over de Egyptische godin Isis die als maagd zwanger werd van zoiets als de heilige geest, geboorte gaf aan de godenzoon Horus, terwijl Isis na de geboorte nog steeds maagd was.
Dionysos
Ook vertellen ze over de Griekse god Dionysos die op zijn bruiloft water veranderde in wijn, aldus het verhaal dat gaat in de klassieke oudheid. Dionysos reed op een ezel een stad binnen, werd bij de poort toegejuicht door jonge vrouwen, daarna gevangen genomen, voor de koning geleid, beschuldigd van hoogverraad, bij die beschuldiging stil zweeg en vervolgens ter dood veroordeeld.
‘Maar als je een beetje thuis bent in de klassieke literatuur van die tijd dan is het echt niet zo moeilijk om te ontdekken dat die manier van lezen van die oude verhalen – bijvoorbeeld over de biografie van Jezus zoals we die in de Bijbelse evangeliën kunnen lezen – door de schrijvers helemaal niet bedoeld waren om in letterlijke zin geloofd te worden. Want die schrijvers wisten ook wel dat ze leentjebuur speelden bij allemaal bestaande verhalen uit de klassieke oudheid.’
Ziel
Zo staat het verhaal van Pasen ineens in een geheel ander daglicht. Moerland en Van Yperen vertellen met voorbeelden over hoe je met teksten, verhalen, om dient te gaan, verhalen, niet bedoeld om in letterlijke zin – ‘wie oren heeft die hore’ – geloofd te worden: een andere manier van omgang met teksten is mogelijk; over de verhalen, gelijkenissen, van Jezus. Over het laatste avondmaal en hoe mysticus Meester Eckhart met verhalen omgaat: over moeder Maria schreef hij dat zij voor en na de geboorte van de christus maagd was, en eigenlijk onze ziel symboliseert.
‘En daarmee gaat hij met het verhaal om zoals dat in de klassieke oudheid in de tijd van Jezus heel gebruikelijk was. Als je iets wilde vertellen over de ziel van de mens, dan deed je dat in de vorm van mythes. Mythes zijn de taal van de ziel. En in die mythes zijn vrouwen vaak het symbool van de menselijke ziel.’
‘Het verhaal gaat dus over onze eigen ziel. Als je alle beelden loslaat, die je bijvoorbeeld hebt over jezelf en over God, kom je in een soort leegte terecht. Dat is de maagdelijkheid van de ziel. Iets wat in de eigen ziel plaatsvindt. Eckehard noemt dat de geboorte van de Christus in jezelf. Moeder Maria staat dus symbool voor het maagdelijk worden van de menselijke ziel. En is dat een revolutionaire gedachte? Nee, niet bepaald.’
Het verhaal van Meester Eckhart is niet nieuw, want het staat volgens de schrijvers gewoon in de brief aan de Kolossenzen van het nieuwe testament, in een brief die aan Apostel Paulus wordt toegeschreven maar niet van Paulus is en waarin de schrijver van de brief schrijft: ‘Het geheim is dit: Christus woont in U.’ (Illustr: gather.com)
‘In die brief aan de Kolossenzen staat ook: ‘Christus is de werkelijkheid’. Kortom, Christus is wat je echt bent. Is de werkelijkheid in jezelf. En dat heeft alles met Pasen te maken.’
‘Ik kan je wel opeten!’
De schrijvers stellen dat om zelf de eigen bestemming te vinden, je je eigen roeping dient te volgen, als misschien wel de hoogste vorm van naastenliefde.
Het is vermoedelijk de naastenliefde die Jezus bedoeld heeft toen hij op witte donderdag tijdens het laatste avondmaal zegt: ‘Neemt dit want dit is mijn vlees en neem dat want dat is mijn bloed.’ Dat eten op die manier, dat kennen we ook uit de Mitras godsdienst, waar wordt verteld wie mijn bloed niet drinkt en mijn vlees niet eet zal geen verlossing ervaren. Het bloed drinken en het vlees eten in symbolische zin is het symbool van één worden met. Je eet hem als het ware op. Je zegt het ook tegen een kind waar je van houdt: ‘Ik kan je wel opeten.’ En dat bedoel je dan vol van liefde.’
‘In het Evangelie van Thomas staat: ‘Wie mijn woorden uit mijn mond drinkt, zal worden als ik. En ik als hij.’ De boodschap van Jezus volgens het Nieuwe Testament is dat we allemaal zouden kunnen worden als hij. Dat we allemaal een christus zouden kunnen worden. En dat we allemaal zoals Jezus kunnen zeggen: ‘Jij bent mij in een andere vorm.’
Nag Hammadi Het verhaal van Bram Moerland (foto: twitter) en Van Yperen – die Moerlands tekst uitwerkte – gaat over meer dan wat ik hier kan weergeven en beslist de moeite waard om in zijn geheel te lezen. Zo gaat het ook over de gelijkenissen van Jezus; solliciteren bij het bisdom in Utrecht en dan goed luisteren naar de tip van de personeelschef…
En over de bij Nag Hammadi teruggevonden teksten in 1945. Over de geboorte van de christus in jou, waardoor je spiritueel van namaakmens in een echt mens verandert. En een veelzeggend verhaal over Mosje die na zijn dood bij God komt die aan hem vraagt wat hij ervan gemaakt heeft op aarde…
Zie: De ultieme liefdesverklaring – het paasverhaal anders verteld
GODEN EN MENSEN 
-Het is mooi, moraliserend ; maar ook sprookjes kunnen dat zijn ; en zijn daarom nog niet altijd geloofwaardig .
LikeLike
[…] ‘We gaan met een tijdmachine terug naar Rome in het jaar 50 na Chr. We zijn nu Romeinen en bevinden ons in het Colosseum, waar we deel gaan nemen aan een quiz. Waarom 50 na Chr? Omdat op dat moment… […]
LikeLike
In het overal bijna al platonistische, waar Bram alleen maar oog voor heeft, veel latere evangelie van Thomas vinden we in de oudste laag teksten, die wrschl zelfs ouder kunnen zijn dan die van de synoptici. Het is een verzameling teksten uit meerdere eeuwen. Over Jezus en de kinderen staat daar bv. de tekst: Toen Jezus een vrouw zag, die haar baby de borst gaf, zei hij ontroerd: “Als we niet worden als die baby. komt er nooit een Rijk van God” ( uit de synoptici bekend als: als gij niet wordt als kinderen, zult gij het koninkrijk der hemelen niet beërven) Zo’n tekst maakt zelfs kans van de historische Jezus te zijn, na een korte mondelinge overlevering al opgetekend. Zelf heeft hij dan ongetwijfeld gedacht aan zijn geliefde godsnaam Abba, pappa (misschien zelfs wel mamma).
LikeLike
Het merkwaardige met Bram en de Naggadi’s is dat ze steeds pretenderen dat hun verhalen ‘anders’ zijn. Het evangelie van Johannes laten ze links liggen om het evangelie van Thomas binnen te halen. Wat is daar anders aan?
LikeLike
De joods-christelijke manier van vertellen blijft met al zijn literaire en soms mythische kracht alsmaar over historie gaan.
Het oorspronkelijk Paasgeloof wordt na de historische afgang van hun indrukwekkende Jezus verwoord: “dat God hem op het beslissende moment(=1-2-3 de derde dag) met zijn sterke rechterarm uit de doden omhooggetrokken heeft aan Zijn rechterzij”. Later heeft men dat geïllustreerd met lege-graf-verhalen en Hemelvaartverhaal: hun Jezus was als de grote Mozes en Elias, volgens ook hun verhalen na de dood niet meer te vinden. Nog later liturgisch uitgewerkt in de reeks christelijke feesten.
De historische herinnering aan zijn opvallende manier van eten, waar iedereen, volgens het bewaarde joodse scheldwoord ook “de tollenaars en hoeren”, welkom was, werd in de latere lijdensverhalen uitgewerkt in verhalen en theologie over het joodse Pascha met zijn Exodusherinnering, met Jezus als paaslam en een verchristelijkte Paasmaaltijd.
Heb niets tegen mythisch denken en taal, maar het is wat armzalig om de verhalen van de eerste christenen alleen maar als mythe te zien.
LikeLike
Probleem is dat we allemaal over “geest” en “ziel” en dergelijke spreken zonder dat we weten of we hetzelfde bedoelen. Bijvoorbeeld “geest”, kan een substantieel spook zijn of een (waan)denkbeeld of een manier: “in de geest van”, of het bewustzijn in de zin van “het bewust zijnde” (los van de idee ziel of ego) of bedoeld kan worden het zowel transcendente als immanente onnoembare. Dat kan men beter duiden met de sanscriet term: paramatman of misschien de nous volgens de Stoïcijnen maar dat weet ik niet zeker daar weet ik niet veel van.
LikeLike
Met andere woorden: alles is Maya. http://nl.wikipedia.org/wiki/Maya_(begrip)
LikeLike
(…) . Ik zie de wereld met zijn vormen, maar de werkelijke inhoud zal ik nooit leren kennen. Ideeën, die ik heb, volgen mijn brein, .. de geest de materie. (…)
Uit het boek Kiiss
Uiteindelijk maakt het brein de vormen, verhalen en de mythe.
.
LikeLike
Jammer dat Bram zo de fout in gaat met Die Zauberflote van Mozart. Het mag wel zo zijn dat in die tijd het vrouwbeeld anders was, maar zijn conclusie doet Mozart en de tekstschrijver Shikaneder tekort. Ze waren vrijmetselaars uit dezelfde loge in Wenen die een alchemistisch laboratorium hadden. Dan komt de opmerking, dat vrouwen zich moeten laten leiden door mannen in een heel ander licht te staan. Lees het boek: Die Zauberflote een alchemistische allegorie van v.d. Berk.
Ikzelf zie deze passage uit de Opera als de aanduiding dat de vorm het idee volgt. (gebouw uit idee van architect) Op een ander niveau: de stof volgt de geest. Als moderne metafoor: het beeld op de computer volgt het programma. Deze zienswijze is misschien wat abstracter dan de duiding door Bram. Hij heeft het over “ziel” Bram Moerland definieert de “ziel” niet. Ik ben bang dat hij toch teveel aansluit bij de Christelijk orthodoxe opvatting in deze. Maar ja, hij komt uit die kringen: misschien dat het de verklaring is dat hij de term “ziel” niet definieert.
Dat vrouwen, mannen dienen te volgen komt dan opeens wel overeen met de geest waarin Bram zijn stukje heeft geschreven.
Overigens heb ik over de achtergronden en de symboliek van Die Zauberflote op de wikipedia geschreven.
LikeLike
In een van der Valktent aan de grote weg woonde ik eens een lezing bij van Bram, ik vond het wel aardig, het ging ongeveer zo:
De kleine Eckhard had de nacht voor witte donderdag geen oog dicht gedaan want morgen was het biechten geblazen en dan moest hij al zijn zonden bekend maken. Treuzelend ging hij op de aarden wal naast de weg zitten die leidde naar de Jacobus de Meerdere kerk van Gothe – Hochheim waar het menneke woonde en dat was bepaald geen feest om te missen. Van de stoet kerkgangers zou beslist wat aalmoes of aalmoeskruimeltjes laten afvallen en de kleine Eckhard was een snelle graaier want zijn ziel zocht laving en het lichaam wil ook wel eens wat. Als de kerkgangers Eckhardje daar zo zagen treuzelen op die aarden wal wierpen ze hem vunzige opmerkingen toe, die ze onmiddellijk weer inslikten omdat ze tenslotte te biecht gingen en ‘geen vunzige opmerkingen maken’ hoorde in het rijte van biechtsels die ze later met stenen gezichten zouden opdreunen. Toen het donker was geworden stokte de stroom kerkgangers, Eckie sprong van de aarden wal en omdat hij nog geen zin had om naar huis te gaan daar hij wist dat ze die avond sauerkraut met vleselijke Beilage aten, opende hij de deur van Zaal Triduum Sacrum, de plaatselijke feesttent. Daar waren zijn oom en tante, neefjes en nichtjes druk in de weer om een lange tafel te dekken voor 13 personen. Eckie keek door de patrijspoort of of de gasten al in aantocht waren en hoorde voetstappen in de grote aankondigende stilte van de avond. Eckie duwde snel het ijzeren poortje van de tuin open om het gezelschap te verwelkomen. Wat er verder gebeurde zullen we niet zien want het is onze plicht discreet te zijn maar het volstaat te weten dat het menneke er behoorlijk opgewonden van werd.
Ik heb Bram vrij hoog zitten, ongeveer op 583.
LikeLike
Dit gevoegd bij het feit, dat er geen historisch bewijs is voor het bestaan van Jezus, ben ik ervan overtuigd dat de basis van het Christendom gebaseerd is op een zeer inspirerende mythe: niet op historische gebeurtenissen.
Moerland, Slavenburg Quispel en v.d.Berk belichten deze zaak vanuit verschillende hoeken. Ik heb ooit (40 jaar geleden) een boekje “het Gnosticisme” van Hans Jonas gelezen. Daarin onder anderen “het lied van de parel” en “Poimandres”. Een andere wereld ging voor mij open. Dat heeft diepe indruk op mij gemaakt.
Het is me uit dat boekje altijd bijgebleven, dat als de eerste Paus Valentinus zou zijn geweest: het Christendom tolerant en veel meer mystiek zou zijn geweest, vergelijkbaar met het tolerante Hinduisme.
Helaas dat met het verbranden van de ketterse boeken vele mensen zijn verbrand en er kruistochten zijn gevoerd. Gelukkig dat de Nag Hammadi geschriften zijn gevonden en ook de dode zee rollen. Ik acht dat geen toeval, ik merk een oplevend spiritualisme: zalen vol bij dit soort lezingen.
Helaas merk ik ook een zeer conservatief geloof dat deze historische bewijzen negeert in vooral orthodoxe kringen: jammer.
LikeLike