‘Religie is voor Pi meer dan riten en rituelen alleen. Het is de plaats die je inneemt in het heelal. Pi gelooft in Brahman, de ‘wereldziel’, die zich in verschillende goddelijke manifestaties, zoals Shiva, Krishna, Shakti en Ganesha, aan het menselijk beperkte voorstellingsvermogen openbaart. Maar die wereldziel is net zo goed in mensen, dieren, bomen en een handvol aarde te vinden, want in alles is volgens het Hindoe-geloof een spoor van het goddelijke aanwezig. Je zou het een spirituele kracht in jezelf kunnen noemen, de ziel die ernaar streeft zich uit te drukken: het eindige binnen het oneindige, het oneindige binnen het eindige.’

‘En zo werd Pi praktiserend hindoe, christen én moslim. Veel gelovigen hadden er geen moeite mee dat Pi er verschillende geloofsovertuigingen op nahield. Zij namen er geen aanstoot aan, eerder vonden zij het amusant. Zo niet de geestelijke leiders. Toen zij erachter kwamen dat Pi zich niet met één maar met drie geloven tegelijk verbonden voelde, waren zij op zijn zachtst gezegd not amused:
“Wat doet uw zoon in de tempel?” vroeg de priester aan de vader van Pi.
“Uw zoon is in de kerk gezien, en hij sloeg een kruis,” zei de imam.
“Uw zoon is moslim geworden,” zei de pandit.’ (MK) 

Al in 2007 hield bijzonder hoogleraar aan de VU in Amsterdam, prof. dr. Manuela Kalsky, de VolZin-lezing over het boek Het leven van Pi, van Yann Martel (winnaar Man Booker Prize 2002.) Bovenstaande citaten zijn daaruit. En nu staat de verfilming ervan al enige tijd in de bioscoop top-10. Reden genoeg voor NieuwWij om Kalsky’s lezing opnieuw te plaatsen. Het gaat haar niet om de fantastische avonturen die Pi op die boot beleefde, maar om de periode in zijn leven die eraan vooraf ging – toen hij besloot naast hindoe ook christen te worden en een jaar later ook nog moslim. Hoe dat kwam? En of het kon? (Foto: MK)

‘Dit verhaal van Pi is een mooi voorbeeld hoe je met een voor jou vreemde religie kunt omgaan: als een kind nieuwsgierig zijn hoe die religie in elkaar zit, vragen stellen, naar verhalen luisteren en je erover verwonderen wat er allemaal te horen, te zien en te beleven valt. Je laat je meenemen in een voor jou onbekende wereld. Je maakt kennis met hun ‘heilige’ teksten, gaat mee naar hun ‘heilige’ plaatsen – de kerk, de moskee, de tempel. Je leert er steeds meer over, waardoor ook je eigen vertrouwde geloof in een nieuw licht komt te staan.’ (MK)  

In de uitgebreide lezing van Kalsky stond zij stil bij Pi de hindoe; Pi de christen; Pi de moslim; bij de ‘drie geloven op een kussen’; over hoe je met een voor jou vreemde religie kunt omgaan; bij Pi in Azië en Europa; secularisatie en sacralisatie; de verschillende religies als ‘reisgidsen’ en bij religieuze flexibiliteit.

‘Immers – het is deze flexibiliteit die Pi in zijn gevecht om te overleven tijdens die 227 dagen op de Grote Oceaan heeft laten winnen. Steeds weer zocht hij naar nieuwe oplossingen en zijn drie geloven hebben hem daarbij spiritueel geholpen.’ (MK)

Het leven van Pi vertelt het ongelooflijke verhaal van Piscine Patel (Pi), een zestienjarige Indiase jongen wiens vader een dierentuin in India heeft.
Wanneer de familie besluit het land te verlaten, wordt de hele dierentuin ingescheept. Maar het schip vergaat en de enige overlevenden op de reddingssloep zijn Pi, een hyena, een zebra met een gebroken been en een tijger van 200 kilo. 227 dagen dobbert de sloep over de Grote Oceaan, het decor voor een buitengewoon fantasierijke roman.

‘Dit verhaal doet je in God geloven,’ aldus een personage. Dat gaat misschien wat ver, maar wie Het leven van Pi leest, móet wel geloven in de onverwoestbare kracht van verhalen. (Prometheus)

‘Door alles wat ik had moeten doorstaan was ik triest en somber geworden. Door studie en gestadige, aandachtige godsdienstbeoefening kwam ik geleidelijk weer tot leven. Aan die godsdienstbeoefening, die sommigen vreemd zullen vinden, heb ik altijd vastgehouden.’ (Uit: Het leven van Pi.)

Zie: Geloven voorbij de grenzen’ (NieuwWij)
en: Recensie van ‘Life of Pi’ (NieuwWij)