‘Mettertijd zal de economie haar plaats verliezen als de koningin van de sociale wetenschappen. De economie kan ons op de drempel brengen van de overvloed, maar dient zich dan terug te trekken uit de controle van ons leven. Ik juich de dag toe waarop economen slechts net zo nuttig zullen zijn als tandartsen.’ Dit zegt Edward Skidelsky, aangehaald door Frans Crols in Tertio in het artikel U bent gulzig en mist plezier.
‘De index van het boek How Much is Enough? bevat opvallende verwijzingen naar christelijke beginselen en teksten. De kerkelijke leerstellingen en de ideeën van Aristoteles over het goede leven buitelen van veel bladzijden. Dit is onalledaags voor wie de crisis wil begrijpen en genezen.’
‘We moeten de inzichten van de economie opnieuw verbinden met de ethische verbeeldingskracht van de filosofie. De oude idee van de economie als morele wetenschap dient nieuw leven ingeblazen te worden. Bezien als morele wetenschap is zij een visie op mensen die in gemeenschappen samenwonen, en niet een van interacterende robotten.’
Volgens Robert en Edward Skidelsky (in Tertio, 24 oktober 2012) is het kapitalisme een tweesnijdend zwaard, aan de ene kant heeft het gezorgd voor grote verbeteringen in de materiële levensomstandigheden van veel mensen, aan de andere kant heeft het verwerpelijke menselijke eigenschappen aangescherpt, denk aan grijpzucht, jaloezie en gierigheid. ‘Ons recept is om dat monster opnieuw te ketenen door te rade te gaan bij de grootste denkers en beschavingen voor hun visie op het goede leven.’ (Foto: Robert Skidelsky – skidelskyr.com)
‘Een van de vele sterke kanten van de katholieke leer is dat die in gelijke mate zowel het staatssocialisme verwerpt als het ongebreidelde kapitalisme. De encycliek Rerum Novarum van Leo XIII van 1891 opent met een prachtige veroordeling van de kapitalistische uitbuiting waarvoor Karl Marx zeker had willen tekenen,’ legt Edward uit.’
‘Het grootste deel van haar lange geschiedenis is de liberale traditie doordrongen geweest van klassieke en christelijke idealen van waardigheid, beschaafdheid en verdraagzaamheid, stelt Edward ferm: ‘Vergeet niet dat Alfred Marshall, de grote econoom en de docent van Keynes, de economie definieerde als de studie van de materiële voorwaarden van het welzijn, een definitie die het aristotelische en christelijke concept omsluit van rijkdom als middel om een doel te bereiken.’
In het artikel Wat minder ‘meer’ graag vraagt belijdend Anglicaan Edward Skidelsky zich af of we het wel allemaal willen, dat ‘goede leven’ waar iedereen het over heeft, en wat dat eigenlijk is, een mooi opgeblonken luxebak met chromen velgen en parkeersensoren op een veel te grote oprit, of mag het wat minder zijn?
(foto: Edward Skidelsky – socialsciences.exeter.ac.uk)
‘Het antwoord op die vraag ligt voor het grijpen. Een mens heeft een gezond lichaam en een bevrijde geest nodig. Hij heeft behoefte aan liefde, veiligheid om te plannen en te vernieuwen, een privéruimte waarin hij ‘zichzelf kan zijn’, en tijd om de dingen te doen waar hij zelf voor kiest, dingen waartoe hij niet wordt gedwongen. Hij kan best zonder sushidoosjes en voorgewassen slabladeren. Een economisch stelsel dat is gericht op de productie van prullaria en gadgets drijft ons weg van het goede leven in plaats van ons ernaartoe te leiden.’
How much is enough?
Robert en Edward Skidelsky
The Love of Money, and the Case for the Good Life
Publisher: ALLEN LANE
2012
ISBN: 9781846144486
Zie: ‘U bent gulzig en mist plezier’
(‘Vader en zoon Skidelsky promoten met deugden goede leven.’)
Foto: Is een Porsche Cayenne GTS genoeg? (Fabrizio Bensch/Reuters)
RELIFILOSOFIE 