In ons huidig modernistisch wereldbeeld wordt religie – en met uitstek de islam – vaak gereduceerd tot absurde, primitieve regels of tot bepaalde fases van haar geschiedenis. Daardoor worden de meest regelgerichte en onderdrukkende vormen van religie door hedendaagse islamcritici telkens opnieuw als ‘werkelijk religieus’ omschreven. En net dàt is wat de ideologen van IS ook doen.

‘Waarom zouden we zo’n groep dan afdoen als een toonbeeld van zuivere islam? Omdat hun ideologen zelf zeggen dat zij dat zijn? Wat maakt hen in godsnaam gezaghebbender dan historische figuren als Al Ghazali, Rumi, Ibn Rushd of Abdul Ghafar Khan? Wat maakt hen in godsnaam representatiever dan hedendaagse persoonlijkheden als Abdal Hakim Murad, Musdah Mulia, Ali Goma of Azizah al-Hibri?’ (JS) 

Dit stelt ‘Halal Monk’ Jonas Slaats (foto: JS) in zijn blog bij de Nieuwe Moskee, het islamitische platform voor kritische denkers. Hij vindt het hoogst eigenaardig hoe vlot de ideeën van extremistische moslimgroeperingen worden overgenomen door zogeheten islamcritici. Als voorbeeld citeert hij Ephimenco in Trouw die onlangs beweerde dat IS zuiver islam is: ‘Zonder twijfel vertegenwoordigt IS de meest zuivere islam zoals door de profeet gesticht en door de opeenvolgende kaliefen met het kromzwaard gepropageerd’. 

Slaats stelt dat de meerderheid van de jihadisten even weinig inzicht en kennis heeft van de bredere islamitische traditie als Ephimenco.  Slaats haalt ook een heel tekenend voorbeeld aan van de gerenommeerde journalist Mehdi Hassan van The Huffington Post. 

‘Weet je welke boeken Yusuf Sarwar en Mohammed Ahmed (Syriëstrijders, PD) op Amazon bestelden vooraleer ze in mei vanuit Birmingham richting Syrië vlogen?’ vraagt hij aan zijn lezers. De laatste uitgave van ‘Milestones, het zo belangrijke en bekende werk van de Egyptische Islamist Sayyid Qutb? Neen. Boodschappen aan de wereld: de toespraken van Osama Bin Laden dan maar? Opnieuw mis. Raad nog een keer. Wacht, The Anarchist Cookbook, waarschijnlijk? Ook fout. Sarwar en Ahmed, die vorige maand in de rechtbank beiden schuldig pleitten aan daden van terrorisme, bestelden Islam for Dummies en The Koran for Dummies.’ (JS)

Volgens Slaats schetst Sylvain Ephimenco (foto: Trouw) een bijzonder foutief beeld van de verspreiding van de islam en negeert hij het feit dat Mohammed voorheen als bemiddelaar optrad tussen de verschillende Joodse stammen van Medina. Ook vermeldt hij niets van het geweldloze optreden dat tot het pact van Hudaybiyyah leidde en is hij blind voor het feit dat de profeet met een christelijke vrouw trouwde die hij nooit verplichtte zich te bekeren.

‘Ook het huidige jihadistische geweld in Irak wordt door Ephimenco geenszins correct gekaderd. De meerderheid van de jihadisten heeft immers even weinig inzicht en kennis van de bredere islamitische traditie als hijzelf.’ (JS) 

IS pretendeert volgens Slaats dat ze de ‘zuivere islam’ aanhangen omdat hun islam in enkele vormelijke aspecten overeenkomt met een specifiek tijdsgewricht.

‘Zij beweren de ‘werkelijke islam’ te volgen omdat ze er welbepaalde dogmatische interpretaties op na houden. De luidste islamcritici en de luidste extremisten kunnen elkaar daarin dan ook verbazend goed vinden. Want geen van beiden zijn in staat om de islam in zijn bredere traditie te plaatsen.’ (JS)

Zie: Wil de zuivere islam nu opstaan?

Illustr: discoverislam.nl