Sterven als je er klaar voor bent

Geloof in God en kiezen voor euthanasie kunnen heel goed samengaan, stelt arts Ad Nuijten. ‘Een mens die kiest voor euthanasie zit in een noodsituatie. En Jezus rekent mensen nooit af op hun nood. Hij stapt met hen in hun nood.’ De mogelijkheid bestaat ook, zegt oud-Denker des Vaderlands Marli Huijer, dat je artsen en coassistenten treft die alles weten van chemo, maar bijna niets van het sterven. Helderziende theoloog Hans Stolp zegt veel van sterven te weten en beweert dat euthanasie schadelijk kan zijn voor het leven na de dood.

Stolp stelt dat euthanasie soms ‘een voortijdige geboorte van een nog niet volgroeide geest betekent’: dat zagen mensen met een nabij-de-doodervaring. Een euthanasieverklaring heeft hij niet getekend, zal er niet om vragen en heeft er ook geen. Dat vertelde hij lang geleden aan Trouw en onlangs publiceerde de theoloog dat weer op Facebook.

‘Overigens kan het best zo zijn dat ik om euthanasie vraag als het mijn beurt is om te gaan, als de pijn groot is en ik weet dat ik ‘klaar’ ben. Ik wil mijzelf en anderen de ruimte gunnen om in de situatie zelf te beslissen. Alleen, laten we dan zorgen dat we het verantwoord doen, voor onszelf en voor anderen.
Er over nagedacht hebben, dat is eigenlijk op zijn allersimpelst gezegd waarvoor ik pleit.’
(Hans Stolp)

Weet Stolp ook hoe het zit met het eindeloos rekken van het leven door de medische benadering waardoor ‘de strijd tegen de dood het meestal wint van de goede dood’, zoals Huijer stelt? Daarover reflecteert de theoloog niet. Wellicht zou hij die vraag ook neer kunnen leggen bij de mensen met een nabij-de-doodervaring. Hoe zit het met de ‘spirituele wetten’? Als je volgens die wetten te laat in de hemel komt, loopt het dan mis met je leven na de dood?

Euthanasie is een heet hangijzer onder christenen, stelt Nuijten in het AD. Samen met emerituspredikant Piet Schelling schreef hij het boek Als het niet meer gaat – Een goede boodschap over een goede dood, waarin zij de boodschap uitdragen dat je de weg van je eigen leven bepaalt, dus ook van je levenseinde.

‘In hun boek gaan Nuijten en Schelling in op de medisch-ethische kwesties van euthanasie, maar ook over de Bijbelse visie op dit onderwerp. Vaak wordt het zesde gebod – ‘Gij zult niet doden’ – aangehaald in de discussie, vertelt Schelling. ‘Ik vind dat je heel voorzichtig moet omgaan met het gebruik van de Bijbel in die discussies. Teksten die in 500 voor Christus zijn geschreven, nu, 2500 jaar later in deze tijd uitleggen. Dat kan bijna niet.’
(AD)

Schelling is aanhanger van het zelfbeschikkingsrecht. Immers, elke dag nemen wij beslissingen die een wending geven aan ons leven, zegt hij. ‘In het geval van ziekte beslissen we om naar de dokter te gaan, ons te laten behandelen’. En… ‘de horizon van het leven is de dood,’ zegt Nuijten.

‘Onvermijdelijk wordt die horizon langzaam anders. In je denken schuif je de dood soms ook zo eindeloos ver weg. Maar op een gegeven moment bén je bij het einde. Ik denk dat onze beperkte tijd op aarde zin geeft aan ons leven. Als alles zonder einde zou zijn, is er geen uitdaging meer in het leven.‘
(Ad Nuijten)

Sterven is een zaak van de dokter geworden, stelt oud-Denker des Vaderlands Marli Huijer: ‘Dat heeft op maatschappelijk en persoonlijk vlak geleid tot een verwaarlozing van de omgang met de sterfelijkheid.’ Zij doet een schot voor de boeg om daarin verandering te brengen.

‘In diens [dokters] medische benadering wint de strijd tegen de dood het meestal van de goede dood. Op maatschappelijk en persoonlijk vlak heeft dat tot een verwaarlozing van de omgang met de sterfelijkheid geleid. Wat kunnen we persoonlijk en als samenleving doen om het huis van de sterfelijkheid opnieuw in te richten en weer meer regie over de dood te nemen?’
(Marli Huijer)

Huijer lijkt het belangrijk om ons af te vragen wat een juiste duur van leven is en wat het ons als persoon en samenleving waard is om steeds ouder te worden. Ook wil zij de sterfelijkheid weer meer zien als iets wat bij het leven hoort. Een van de adviezen van Huijer is om tijdig te bedenken hoe het sterven zelf eruit kan zien. Ook heeft zij het in de Volkskrant over die ‘pil van Drion’.

‘Dat mag een eng idee lijken, maar in een samenleving waarin de sterfelijkheid weer bij het leven hoort en de dood gedurende het leven aanwezig mag zijn, kan de geruststelling dat we zelf de regie hebben over het moment en de omstandigheden van het sterven ervoor zorgen dat we zo’n pil niet uit wanhoop slikken maar uit een weloverwogen en gedeeld inzicht dat ons levensverhaal niet alleen een begin maar ook een einde heeft.’
(Marli Huijer)

Marli Huijer is emeritus hoogleraar publieksfilosofie aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en voormalig arts. Op 31 mei jl. verscheen haar boek De toekomst van het sterven, een handreiking voor het gesprek over het sterven.

Bronnen:
* Opinie: Goed sterven, laten we dat proberen terug te veroveren op medisch overleven (Marli Huijer, de Volkskrant, 25 mei 2022)
* Euthanasie en christen? Dat gaat prima samen volgens deze arts: ‘Mens bepaalt zelf einde van leven’ (Lex Bezemer, Rianne de Zeeuw-Heus, AD, 30 april 2022)
* Euthanasie kan schadelijk zijn voor het leven na de dood (Dora Rovers, Trouw, 3 mei 2012 en Facebook Hans Stolp Community (Zie bij 16 mei 2022, 13.03 uur)
* Artsen en verpleegkundigen krijgen les in de kunst van vreedzaam sterven: ‘Van chemo weet ik alles, van sterven bijna niks’ (Haro Kraak, de Volkskrant, 15 mei 2022)

Als het niet meer gaat | Piet Schelling, Ad Nuijten | KokBoekencentrum | 176 blz. | € 16,99 | ‘In dit essay ga ik op zoek naar wat zo’n juist moment van sterven zou kunnen zijn. Hoelang duurt een betekenisvol leven? Is het belangrijk dat je geliefde, ouders of grootouders zo oud mogelijk worden? Of zijn er grenzen aan de groei van de levensduur?’ 

De toekomst van het sterven | Marli Huijer | Uitgeverij Pluim | 160 blz. | € 16,99 | ‘Is de zorglast van de laatste levensfase nog op te brengen als de hele samenleving ouder wordt? Zijn er grenzen aan de groei van de levensduur? Bestaat er zoiets als een juist moment van sterven? In De toekomst van het sterven onderzoekt Huijer onze omgang met veroudering en de dood, zowel op persoonlijk als maatschappelijk en politiek vlak.’

Stervensbegeleiding in een nieuwe tijd | Hans Stolp | AnkhHermes | 144 blz. | € 15,50 | ‘Euthanasie betekent soms een voortijdige geboorte van een nog niet volgroeide geest. Stervensbegeleiding die tegelijkertijd geboortebegeleiding wil zijn, ziet er dan ook heel anders uit dan meestal onder dat begrip verstaan wordt.’

Beeld: hospice-info.nl

Het belang van het ‘voltooid leven’-voorstel

voltooidlevenvoorstel

Elsbeth Etty toetst de uitspraken van SGP-leider Kees van der Staaij over euthanasie aan de roman Amsterdam van Ian McEwan, waarin Molly Lane het recht ontzegd wordt om waardig te sterven. Over Van der Staaij zegt Etty in De Groene Amsterdammer dat het ware schandaal is dat een politicus die de rede veracht, artsen uitmaakt voor moordenaars.

‘Ze stierf ‘zonder besef, als een beest, verlaagd, ontluisterd, nog voor ze iets kon regelen of zelfs afscheid kon nemen’.’

Afgelopen juli nam Etty afscheid van André Roelofs, oud-journalist van De Waarheid en de Volkskrant. Hij zou in augustus 86 zijn geworden. De columniste kende Roelofs meer dan veertig jaar en beschouwde hem als leermeester en vriend.

Kort voor zijn euthanasie bezocht Etty hem thuis. ‘Het is op’, zei hij. Lopen ging niet meer, en wat erger was: lezen en schrijven ook niet. Als hij langer had gewacht en zijn doodswens niet meer bij zijn volle bewustzijn had kunnen uiten, was het hem vergaan als Molly Lane in Ian McEwans roman Amsterdam. Zij werd beslopen door een ziekte, verloor de greep op haar lichaamsfuncties en raakte hersendood.

Over Roelofs zegt Etty dat hij opgewekt en waardig afscheid heeft genomen van zijn dierbaren, die zijn besluit respecteerden.

‘Juist die ochtend werd het in The Wall Street Journal verschenen propagandastuk van SGP’er Kees van der Staaij besproken.’

Etty zag in die krant een schoolvoorbeeld van nepnieuws over het voorstel van D66 om stervenshulp mogelijk te maken aan ouderen zoals André Roelofs, die hun leven voltooid achten.

‘Volgens Van der Staaij, principieel voorstander van de doodstraf, staat daarmee in Nederland ‘het fundamentele recht van leven onder druk’. ‘Wat tien tot vijftien jaar geleden écht ondenkbaar werd geacht door voor- en tegenstanders, is nu gewoon praktijk’, voegde hij daaraan toe.’

Amsterdam is al in 1998 geschreven, McEwan ontving hiervoor de Booker Prize. Etty zegt dat in het boek de perverse fantasie van Van der Staaij werkelijkheid wordt. Uit alles blijkt dat McEwan de spot drijft met zo’n scenario.

AmsterdamEtty stelt dat de overheid natuurlijk niet hoort te beslissen over hoe en wanneer zij doodgaat, maar vindt wetgeving, die waardig sterven faciliteert en hulp bij zelfdoding onder strikte voorwaarden niet langer strafbaar stelt, iets totaal anders dan een moordende overheid.

‘Juist om te voorkomen dat de alleszins redelijke Nederlandse euthanasiewetgeving tot ongelukken leidt, bijvoorbeeld omdat een wilsverklaring (anders dan een testament) niet meer geldt als je dement bent of in coma raakt, is het ‘voltooid leven’-voorstel van belang.’

Amsterdam | Ian McEwan | Uitgeverij De Harmonie | april 2008 | Vertaling Rien Verhoef | ISBN10 9061698502 | ISBN13 9789061698500 | € 17,50
Tijdens de crematie van Molly Lane komen twee oude vrienden elkaar tegen: de bekende componist Clive Linley en Vernon Halliday, hoofdredacteur van een kwaliteitskrant. Beiden hebben een verhouding met Molly gehad en ze zijn geschokt door de totale aftakeling die hun vriendin heeft moeten meemaken. (Uit: Biblion recensie)

Zie: ‘Schandaal in Nederland’ (De Groene Amsterdammer)

Beeld: nvve.nl

Recht om te sterven staat onder druk

euthanasie.istock

Hoe vrij is straks onze keuze nog om dood te mogen gaan? Het is een van de vragen in de discussie over euthanasie en ‘het gedwongen leven’. Hoe heilloos is de weg van het gedwongen leven? Hieronder schets ik, enigszins orwelliaans, een beangstigend nabij toekomstbeeld.

Met behulp van de goden van de SGP en de CU leidt de euthanasiediscussie ertoe dat het leven streng christelijk zal worden genormaliseerd. Mensen zullen, koste wat kost, in wat voor psychisch en lichamelijk erbarmelijke omstandigheden dan ook, eindeloos in leven worden gehouden. Doodgaan is verboden.

Zelfdoding zal onvoorwaardelijk strafbaar worden en tot gevangenisstraf leiden met verplichte 24-uurs zorg en bewaking. Eventuele sondevoeding of voeding met infuus worden eveneens verplicht. Beroep ertegen is niet mogelijk, ook niet door familie. Het zal niet anders kunnen, zal SGP-leider Kees van der Staaij zeggen, zoiets van: ‘Leven moet, ook al zal de druk op kwetsbaren, gehandicapten en ouderen nog verder toenemen’.

Het onmogelijk maken van een menswaardig, humaan levenseinde voor ouderen van 75 jaar of ouder zal tot een sterk hellend vlak leiden. Velen die willen sterven zullen meer dan ooit hun toevlucht moeten nemen tot het springen onder een trein, met de auto tegen een boom rijden of zich met een pistool door het hoofd schieten. Flatgebouwen vanaf vier verdiepingen zullen 24 uur per dag bewaakt worden. Hoge hekken zullen op daken geplaatst worden en ook worden er vangnetten aangebracht.

loesjeleven

Palliatieve zorg wordt verplicht en volledig vergoed in de basisverzekering, al moet die zorg tientallen jaren duren. De premie voor de ziektekostenverzekering zal in de komende jaren dan ook sterk stijgen, gezien de toenemende vergrijzing en de steeds sterkere drang van mensen om hun voltooide leven te willen beëindigen. De kosten voor de zorg om deze mensen eindeloos in leven te houden zal exponentieel stijgen. Vele tienduizenden verpleegkundigen en verzorgenden zijn de komende jaren extra nodig om deze mensen vele lange jaren te kunnen begeleiden en te bewaken. Een speciale zorgdienstplicht wordt tevens ingevoerd.

euthanasie

Onherroepelijk leidt de weg van het gedwongen leven tot een wetsvoorstel waarin het leven verplicht beschermenswaardig moet zijn tot ver boven de 100 jaar, liefst tot oneindig. Speciale verzorgingstehuizen zullen opgericht worden waarin mensen die dood willen na hun voltooid leven 24 uur per dag tegen zichzelf beschermd worden. Familieleden en andere bezoekers zullen gefouilleerd worden, zodat er geen middelen binnen gesmokkeld kunnen worden waarmee mensen hun voltooide leven eventueel menswaardig kunnen beëindigen.

De farmaceutische industrie zal subsidie te krijgen van de overheid, opdat er meer onderzoek gedaan kan worden naar levensverlengende middelen, zodat de kans op vroegtijdig sterven zo veel mogelijk tegengegaan kan worden. Tevens zullen meer medicijnen ontwikkeld worden waarmee mensen het gevoel krijgen dat, ondanks hun voltooide leven, het superfijn lijkt om nog te leven, hoe slecht lichaam en geest ook functioneren. Mensen zullen het gevoel ingespoten krijgen dat doodgaan niet menswaardig is en er eindeloos tegen te vechten valt. Gespecialiseerde CliniClowns zullen hiervoor eveneens ingeschakeld worden. Niemand immers dient het gevoel te krijgen overbodig te zijn, immers, alles wordt in het werk gesteld je leven eindeloos te laten zijn.

Er zal gesproken worden over gebondenheid. Want de keuze van de mens mag niet vrij zijn. Je bent verplicht te leven tot je erbij neervalt. Er zal een massapsychose ontstaan waarbij mensen het leven aan elkaar opdringen onder het motto ‘Jouw leven moet eindeloos doorgaan!’
Je wordt er op aangekeken als je – wat God verhoede! – dood wil gaan, terwijl er voldoende inspanningen en personeel geworven wordt om dat zo lang mogelijk te rekken. Wat is er tegen een prettige laatste levensfase? Get a life!

Beeld: iStock
Cartoon: clepair.net

Filosofie van een welgekozen levenseinde

demooistedood
‘Ik vind de gedachte dat zelfbeëindiging onnatuurlijk zou zijn onzinnig, want wij vinden ‘natuurlijk’ lang niet altijd beter. Anders zouden we bij kou de verwarming niet aan moeten doen. “Het doel van onze cultuur is om de komst van ‘Magere Hein’ uit te stellen,” zegt de socioloog Zygmunt Baumann.’ – Naar hem verwijst Gerard Kind, schrijver van het boek
De mooiste dood in een interview met het Humanistisch Verbond.

gkind‘Ons levenseinde is dus al onnatuurlijk: wij verlengen ons bestaan met alle mogelijke middelen op het gebied van techniek, hygiëne en voedsel en medicijnen. Mede daardoor gaan we aan zulke nare ziekten dood. Vroeger hadden veel mensen die ziekten niet omdat ze jonger stierven.’ 

Volgens uitgeverij Ad. Donker is de maatschappelijke discussie over de zelfgekozen dood in volle gang en spitst zij zich voornamelijk toe op verruiming van de euthanasiewet en op de rol van de arts. ‘Daarmee zijn wij niet werkelijk op weg naar een ‘vrije dood’, de mooiste dood!’

‘De schrijver van het boek bekijkt daarom de zelfgekozen dood vanuit een geheel ander perspectief: dat van de filosofie van de levenskunst: na een mooi leven past een mooie dood. Het boek bespreekt hoe in de klassieke oudheid de dood door eigen hand vaak een filosofisch alternatief was op een bestaan dat niet meer ‘goed’ is, filosofen van Plato tot Seneca komen aan de orde. Later pas ontstonden godsdienstige bezwaren tegen ‘zelfmoord’ die bij werkelijk onderzoek niet kunnen worden gebaseerd op de Bijbel. Ze belemmeren echter nog steeds ons denken.’ (Ad. Donker) (foto Gerard Kind: inspirerendleven.nl)

In het interview zegt Gerard Kind dat het er om gaat de innerlijke vrijheid te beseffen dat je dood van jou is. De schrijver wordt geïnspireerd door verschillende klassieke filosofen, zoals Seneca, Montaigne, Hume en Nietzsche. Montaigne inspireerde hem tot dit motto voor zijn boek:

‘De mooiste dood is er een uit eigen verkiezing. Ons leven hangt af van andermans wil; onze dood hangt alleen van onszelf af. In geen enkele zaak moeten wij zozeer onze eigen gevoelens volgen.’ 

Mgr_DanneelsEen van de meest kwalijke argumenten tegen de zelfgekozen dood komt volgens Kind van kardinaal Godfried Danneels (foto: wikimedia) die van mening is dat zelfbeëindiging een vorm van lafheid is, weglopen voor het lijden. Danneels beweerde dat bij de euthanasie van Hugo Claus (foto: gotart.be) wegens dementie.hugoclaus

‘Veel lijden dient namelijk tot niets goeds en het verlengen ervan omwille van een soort ‘moed’ vind ik niet verstandig en het aanzetten daartoe vind ik immoreel.’ (Gerard Kind)

Volgens uitgever Ad. Donker biedt het boek een model van ‘de mooiste dood’ en beschrijft op welke wijze naasten bij deze keuze liefdevol betrokken kunnen worden.

‘Wie nadenkt over het zelfgekozen levenseinde, vindt in dit boek een waardevolle bijdrage. Na zijn studie Nederlands ontwikkelde Gerard Kind zich vanuit zijn belangstelling voor taal in de richting van de filosofie. Hij houdt zich vooral bezig met het ontmaskeren van door mythologiserend taalgebruik gegenereerde denkbeelden die onze vrijheid van denken belemmeren.’ 

Zie: ‘De mooiste dood: de vrije dood’

UPDATE 11:00 uur: Op donderdag 18 april presenteert Gerard Kind in het Huma Café zijn nieuwe boek De mooiste dood, filosofie van een welgekozen levenseinde.

Het Huma Café is een nieuwe gelegenheid om met leden van het Humanistisch Verbond en andere belangstellenden van gedachten te wisselen over humanistische thema’s. In informele sfeer zullen elke maand een of meer gasten hun visie op zo’n thema uitdragen, hun boek presenteren of op een andere manier hun denkwijze en ideeën met u delen. Daarnaast zal er altijd ruimte zijn voor dialoog en/of het stellen van vragen. 

De dooddoener in het euthanasiedebat komt van de ChristenUnie

‘Het behoort tot de kern van het christelijk geloof dat God zich niet bij voorkeur openbaart in kracht en grootsheid, maar juist in wat klein en kwetsbaar is.’ Dat zegt kamerlid Esmé Wiegman (ChristenUnie). Ze vindt dat de samenleving nooit de dood moet faciliteren. – Blijkbaar zijn ouderen gedoemd door te ‘leven’ tot ze er dood bij neervallen, of anders moeten ze maar van tienhoog springen.

Klein en kwetsbaar
Ouderen worden kwetsbaarder, want zij worden door de steeds betere(?) gezondheidszorg ouder en ouder, zij het met vallen en opstaan. Sommige ouderen kunnen steeds minder, worden hulpbehoevend door allerlei kwaaltjes die hun gezondheid ook nog eens geestelijk ondermijnen. Maar God wil dat. God zit verlangend uit te kijken naar ons mensen en hoopt dat ze klein en kwetsbaar worden, want daarin openbaart Hij zich. De Eeuwige houdt niet van ‘kracht en grootsheid’.

ChristenUnie-kamerlid Esmé Wiegman zegt dat de samenleving nooit de dood moet faciliteren. Ze vindt dat het burgerinitiatief de fundamentele vraag aan de orde stelt, hoe wordt omgegaan met kwetsbaarheid. ‘Het behoort tot de kern van het christelijk geloof dat God zich niet bij voorkeur openbaart in kracht en grootsheid, maar juist in wat klein en kwetsbaar is.’

Levensverlengingkliniek
Hoe ver kun je als politicus zinken? God wordt voor alles misbruikt en ook dit theorema komt uit de hemel vallen: leve de klein- en kwetsbaarheid. Volgens het christelijk geloof schijnt God dat te willen. Waarom niet gelijk een Levensverlengingkliniek openen onder het motto: ‘Nooit klaar met leven’? Ouderen voor eeuwig aan het infuus, katheters en sondevoeding. Daar worden ze nog kleiner en kwetsbaarder van. De manier om het leven in alle ‘kracht en grootsheid’ tergend langzaam te voltooien.

Zie: VVD werkt niet mee aan wet ‘klaar met leven’

Illustr: zorgvisie.nl

Moet God recht op euthanasie verhoeden?


‘Wanneer het recht op euthanasie wordt ingevoerd, is het een kleine stap naar groot onrecht. Als een samenleving het signaal afgeeft dat dementerenden er niet meer echt bij horen, is dat een heilloze route. God verhoede dat die weg wordt ingeslagen.’ Dit concludeert Piet H. de Jong in het commentaar ‘Dementie’  in het Nederlands Dagblad.

Het ND reageert hiermee op het bericht in de Volkskrant Voor het eerst in Nederland euthanasie op zwaar dementerende patiënte waarin gesteld wordt ‘dat de patiënte haar huisarts vanaf het begin duidelijk had gemaakt dat ze euthanasie wilde als ze naar het verpleeghuis zou moeten. Het vooruitzicht haar onafhankelijkheid te verliezen en haar kinderen niet meer te herkennen was voor haar een nachtmerrie.

Ze had dit schriftelijk vastgelegd in een wilsverklaring toen ze nog helder was. Daarna had ze haar wens regelmatig herhaald tegenover haar huisarts, met wie ze een nauwe band had. Haar man en kinderen stonden achter het besluit.’

De Jong gaat met dit bericht echter aan de haal. Het is niet de samenleving die het signaal afgeeft dat dementerenden er niet meer echt bij horen. In dit geval was het de dementerende zelf die door de ‘chaos in het hoofd’ er niet meer bij kon en wilde horen. Erbij horen in de samenleving? Als je dement bent, ben je daar echt niet meer toe in staat.

Artsen kunnen het leven meer en meer rekken zonder dat de kwaliteit van leven, zeker in het geval van ouderdom, daar op vooruit gaat. Integendeel, door allerlei medisch vlieg- en kunstwerk kunnen mensen steeds vaker ouder dan honderd worden, maar vraag niet hoe!

Recht op euthanasie is dan een uitkomst om niet in een erbarmelijke en mensonterende situatie terecht te hoeven komen, voor de mens zelf en zijn dierbaren onleefbaar. Een mens hoeft niet ondraaglijk te lijden voordat hij dood gaat. Met ‘chaos in het hoofd’ valt echt niet te leven.

Zie: Dementie

Foto: pd

Euthanasie en kerkelijke uitvaart in je zorgverzekering?


Huisarts Anneke van der Werff-Verbraak zegt in een artikel over euthanasie dat dit volgens het kerkelijk wetboek onder geen enkele voorwaarde toegestaan is. Volgens het kerkelijk wetboek mag er dan geen kerkelijke uitvaart plaatsvinden. De bisschoppen hadden volgens haar ongelijk dat ‘onder bepaalde omstandigheden een kerkelijke uitvaart toch mogelijk moet zijn’. De bisschoppen noemde als omstandigheden: ‘als de euthanasie is ingegeven door emoties, angst en stress is de innerlijke vrijheid beperkt en de toerekenbaarheid verminderd’.

Volgens de Nederlandse wetgeving is euthanasie pas toegestaan als voldaan is aan de zorgvuldigheidseisen. Het verzoek moet bijvoorbeeld vrijwillig en weloverwogen zijn; je moet eerst uitzichtloos en ondraaglijk lijden; je moet door je arts ingelicht worden over je ziekte en prognose; er moet geen andere redelijke oplossing zijn; een andere onafhankelijke arts moet meedenken en uiteindelijk moet het levenseinde medisch zorgvuldig geregeld worden.

Euthanasie moet je direct regelen als je meerderjarig wordt, dan ben je hopelijk in staat om alvast vrijwillig en weloverwogen voor euthanasie te kiezen, als je dus nog toerekenbaar bent. Als huisarts moet je dan iemand kiezen die niet principieel tegen euthanasie is. Van de KNMG zijn huisartsen verplicht om in een vroeg stadium aan patiënten kenbaar te maken hoe hun standpunt over euthanasie is, en te helpen zoeken naar een andere arts die niet ‘tegen’ is.

Maar nu nog die kerkelijke uitvaart
Als je na je euthanasie een kerkelijke uitvaart wil, ligt dat dus moeilijker. Dan kom je er niet met je zorgverzekering. De kerk weigert die uitvaart.
Misschien moet er een Nieuwe Zorgverzekering komen. Een die samenwerkt met de juiste artsen en verlichte geestelijken.
Kan er niet een kerkgenootschap opstaan die ondanks euthanasie wel kerkelijke uitvaarten verzorgt? Niets voor de PKN? Dan hoeven bijvoorbeeld in Den Haag die zeven kerken misschien niet te sluiten. Wordt er zelfs voorkomen dat er op die kerken euthanasie gepleegd wordt. 😉
Als er bijtijds zorgvuldige afwegingen en goede afspraken gemaakt worden over je sterven, dan kan er toch niets meer tegen zijn om je rustig over te geven aan je euthanasie als dat moment daar is? With God on your side?

Uitzichtloos en ondraaglijk lijden
God heeft de mens het leven geschonken, en artsen kunnen dat eindeloos rekken, tot je er gek van wordt of bij neervalt. God kan nooit willen dat je uitzichtloos en ondraaglijk lijdt. Stel dat we straks tweehonderd jaar kunnen worden en je moet honderd jaar ervan op bed liggen, gekluisterd aan allerlei machines die je koste wat kost in leven houden, stapels medicijnen moet slikken of per infuus toegediend krijgt, eeuwig aan de morfine, een leven, vele malen minder nog dan een plant. Want dat in de toekomst artsen het leven steeds verder zullen kunnen rekken, dat is zeker.
Dan is het goed dat er euthanasie is.
Goddank.

Illustr: radiolorali.be