De kracht van Godsargumenten is dat ze gezamenlijk een cumulatieve casus vormen voor Gods bestaan. Vele malen sterker dan elk argument afzonderlijk. Ook al is voor filosoof en wiskundige Emanuel Rutten geloof in God op zichzelf al een legitieme basisovertuiging, die zonder rationele argumenten intellectueel eveneens is gerechtvaardigd. Niettemin formuleert Rutten sinds zijn ‘modaal-epistemische Godsargument’ (2012) meerdere rationele argumenten voor het bestaan van God. In zijn komende boek Datgene waarboven niets groters gedacht kan worden staan acht nieuwe.

‘Bestaat er iets waarboven niets groters gedacht kan worden? Iets subliems dat de oorsprong van de wereld is?’
_{(Emanuel Rutten)}

‘Op grond van Godsargumenten kun je laten zien dat God bestaat en bepaalde eigenschappen bezit zonder dat je daarbij het wat van God helemaal pretendeert te doorgronden. Er blijft voldoende ruimte over voor het mysterie omtrent Gods wezen.’
_{(Uit: En dus bestaat God)} 

_{Emanuel Rutten}

Wat Rutten doet, is niet nieuw. Paulus deed dat lang geleden ook al. In de Bijbel tref je passages aan die gelovigen aansporen om de redelijkheid van hun geloof inzichtelijk te maken voor zichzelf en anderen.

‘Paulus stelt in zijn brief aan de Romeinen bijvoorbeeld dat ieder mens het bestaan van God uit de schepping kan afleiden en Petrus wijst er in zijn eerste brief op dat christenen altijd bereid moeten zijn om verantwoording af te leggen voor de hoop die in hen is.’
_{(Uit: En dus bestaat God)} 

Toen Ruttens proefschrift Towards a Renewed Case for Theism (2012) naar de drukker ging, gaf hij een zeer beknopte samenvatting van de inhoud. De filosoof stelt daarin dat er al vanaf Plato rationele argumenten zijn ontwikkeld voor het bestaan van God. En dat in de laatste decennia de filosofische belangstelling ervoor weer sterk is toegenomen.

‘Rutten onderzoekt in zijn proefschrift kosmologische argumenten. Hierbij wordt het bestaan van God afgeleid uit het feitelijke gegeven dat er veroorzaakte dingen bestaan. Hij betoogt dat de onderzochte argumenten gezamenlijk genomen aannemelijk maken dat de kosmos is veroorzaakt door een noodzakelijk bestaand en vrij wezen, maar dat daarmee nog niet is beargumenteerd dat dit wezen ook de eerste onveroorzaakte oorzaak van de gehele werkelijkheid betreft, wat van God doorgaans wel gezegd wordt.’
_{(Uit: Proefschrift)}

En dit najaar verschijnen er acht nieuwe argumenten in Datgene waarboven niets groters gedacht kan worden. Rutten toont daarin inzichten uit de metafysica, kennisleer, taalfilosofie en esthetiek. Zo komt hij tot nieuwe argumenten voor het bestaan van een geestelijke grond van de werkelijkheid. Ze gaan verder dan de traditionele, bekende argumenten en bieden zo een originele kijk op de eeuwenoude vraag naar het bestaan van God.

De titel van het boek verwijst naar Anselmus (1033 – 1109). Deze filosoof en theoloog vond het ‘ondenkbaar dat God niet bestaat’, en verwierf zich een blijvende plaats in de geschiedenis van de wijsbegeerte met zijn argument dat ervan uitgaat dat ieder weldenkend mens God definieert als ‘datgene waarboven niets groters gedacht kan worden’.

‘Uit zijn essentie kan zijn existentie worden afgeleid. Immers als God alleen als gedachte in het verstand zit, maar niet in de werkelijkheid bestaat, is alles wat wel bestaat groter dan het hoogst denkbare. En dat is een contradictie, aldus St. Anselmus. Ergo: God bestaat.’
_(KRO-NCRV)

Bronnen:
* Datgene waarboven niets groters gedacht kan worden – Acht nieuwe argumenten voor het bestaan van God | Emanuel Rutten | Kokboekencentrum | Najaar 2023 | ISBN: 9789043540285 | 192 pagina’s | paperback € 18,99 | E-book € 9.99
* En dus bestaat God – De beste argumenten | Emanuel Rutten, Jeroen de Ridder | Buijten & Schipperhein | € 17,90
* KRO-NCRV – Anselmus van Canterbury
* Eerdere blogs van ‘Goden en Mensen‘

Beeld: OMGMagazine
Foto Emanuel Rutten: Patrick Post – VU Amsterdam, juli 2023

!►Tip: Een filosofische bijsluiter voor de Godsargumenten
‘Rationele argumenten voor het bestaan van God, zoals kosmologische argumenten, ontologische argumenten of het modaal-epistemisch argument, stuiten bij zowel gelovigen als ongelovigen regelmatig op onbegrip.
Dat is jammer omdat dit onbegrip meestal wordt veroorzaakt door misverstanden die eenvoudig voorkomen kunnen worden. Het leek me daarom goed om een filosofische bijsluiter voor Godsargumenten te schrijven.
De bijsluiter lost de belangrijkste misverstanden kort en bondig op. Wie voor het eerst kennismaakt met Godsargumenten doet er daarom goed aan eerst even de bijsluiter te lezen. Daarna kan dan alle aandacht uitgaan naar de argumenten zelf.’ (E.R.)

_{Update: 10 09 2023 19.56 uur. (Aangevuld: Beeld: OMGMagazine)}