God & Seks – Kleine theologie van de erotiek

Theoloog Frank Bosman houdt een hartstochtelijk pleidooi voor de erotiek. Met zijn pamflet God houdt van seks probeert hij orde te scheppen in de erotische chaos die onze maatschappij beheerst. Het verschijnt ter gelegenheid van de Nacht van de Theologie op 20 juni 2015, dat dit jaar Religie & Erotiek als thema heeft. Met een debat over gelovigen die bekrompen over erotiek denken en een gesprek met de titel: theologen voor seks. Hoe je dit laatste moet uitleggen wordt tijdens de erotische nacht wellicht duidelijk.

‘Het is kennelijk een slecht huwelijk: seks en geloof. Seks roept associaties op met vrijheid, liefde en zinnelijk genot. Geloof daarentegen roept bij veel Nederlands precies tegenovergestelde associaties op: kuisheid, onthouding en vrijen-met-de-handen-boven-de-lakens. Maar hoewel de christelijke traditie zeker lijdt aan seksueel pessimisme, lijkt het erop dat ook binnen de seculiere samenleving steeds meer aandacht komt voor de problemen rond seks: van mensenhandel tot de drempelloze toegang tot internetporno. Wat is hier aan de hand?’ (Nacht van de Theologie)

Het pamflet is geen gesomber, maar vrolijke lijfelijkheid, zo vertelt Frank G. Bosman (foto: NVDT) tegen katholiek.nl en zegt erbij dat iedereen gefascineerd is door seks en erotiek.

‘God houdt van seks’ is het essay bij de Nacht van de Theologie 2015, geschreven door de bekende cultuurtheoloog dr. Frank G. Bosman. Het essay is een hartstochtelijk pleidooi voor de erotiek. Op basis van een analyse van het christelijke Sexualpessimismus en de rol van het begrip ‘reinheid’ in onze cultuur, pelt hij de Bijbelse boodschap af tot de naakte kern. Bosman ziet liefde, seks en erotiek als onvoorwaardelijke zelfgave, als viering van het aan ons gegeven leven en als voorproefje van hemelse heerlijkheden.’ (Kok)

Hield God eerst wel van een geintje, nu houdt hij ook van seks. Hoe moet dat dan zonder lichaam, vraag ik me af. Speelt de Heilige Geest dan een rol? Of kan je ook geestelijk in erotische sferen komen?
Misschien bedoelt God seks wel als weg naar Hem, zoals tantraleraar en ‘meest populaire trendsetter en provocateur van de 21e eeuw’ David Deida het beschrijft in zijn boek Seks als weg naar God. Eerder verschenen onder de titel God en Eros. Ik heb echter nog geen kerkgenootschap gevonden met tantra tussen de kerkbanken. Ken Wilber noemt Deida’s boek een hartstochtelijk avontuur van seksuele spiritualiteit.

‘Seks als middel tot verdieping van spirituele bewustwording is een prikkelende stelling. In zijn boek laat Deida overtuigend zien hoe we op momenten van seksuele vervoering ons hart volledig openen voor het Goddelijke.’ (Cover)

Terug naar Bosman. Die heeft toch een andere invalshoek in zijn pamflet. Op de vraag van katholiek.nl of er weer zo’n moraalridder komt die zegt hoe je moet vrijen, zegt hij:

‘Daar ben ik niet bang voor. Dat gaat namelijk gebeuren van beide kanten. Christenen kunnen mij straks verketteren omdat ik wel heel vrij over seks en God spreek. En seculiere critici zullen opmerken: wat moeten wij met een boek over seks en God als we niet eens in die God van jou geloven? Ik hoop echter beide groepen te bereiken. Ik denk dat iedereen er aan toe is om af en toe dieper na te denken over erotiek en seks.’ (katholiek.nl)

Bosman heeft het in zijn pamflet over naaktheid als ingang voor zijn theologie van de erotiek:

‘Er zijn twee soorten naaktheid: een goede en een slechte naaktheid. Goede naaktheid hoort bij goede erotiek. Vrijende partners geven zich letterlijk en figuurlijk bloot. Ze schamen zich niet voor zichzelf of elkaar. Ze genieten alleen maar.
Deze blootheid hoeft niet bedekt te worden, hoewel ik me best kan voorstellen dat stelletjes toch graag even de gordijnen dicht doen. Erotiek en intimiteit horen immers ook bij elkaar.’ (katholiek.nl)

En God zag dat het hemels was.

Zie: Pamflet God en seks biedt vrolijke lijfelijkheid

Foto: Restored Church – In Pennsylvania is ophef ontstaan over een reclamebord dat is geplaatst langs een drukke snelweg. Een lokale kerk wilde op een originele wijze bezoekers lokken en de pastoor bedacht dat seks natuurlijk altijd verkoopt.

Pinksteren 3.0 en de roep om fundamentele bezinning op geloofsleer kerk

‘Veel sleetse dogma’s passen niet bij het levensgevoel van nu. Het elke zondag ‘mijn grote schuld’ moeten zeggen, of je zondig (moeten) voelen, soms te moeten horen ‘niet in staat te zijn tot enig goed’, maakt de mens klein. Dat veroorzaakt een laag zelfbeeld met alle gevolgen van dien. Theoloog Gijs Dingemans vraagt recent in het Christelijk Weekblad om een ‘fundamentele bezinning op de geloofsleer van de kerk’. Ik zeg daar ja op.’

‘Los van een hervorming qua denken en dogma’s, moet er meer bezieling komen. We moeten ons veel meer richten op onze innerlijke en mystieke reis. Spiritualiteit komt neer op het zoeken van eenheid met het Mysterie zoals ook Jezus ons dat voorhield. Subtiel worden we daarbij trouwens al begeleid door de Geestelijke Wereld. Het heeft daarom geen zin om een ‘atheïstische kerk’ te verzinnen of een ‘religie zonder God’ te bepleiten, zoals de filosofen Theo de Boer en Ger Groot doen.’

Aan het woord is antropoloog Hans Feddema. In gesprek met Robert Reijns (NieuwWij), over kerkverlating, nieuwe spiritualiteit, mystiek, revoluties en betere mensen. Feddema heeft het niet zo op ‘verstandelijk geloof’ en theologie die nauwelijks uitstijgt boven ‘het stellen van begrippen en doen van redeneringen’. Ook vindt hij het geloof nog te veel van ‘ons geloof en dus onze groep is de juiste’. Hij mist innerlijk beleven en voelen, en ziet in de rooms-katholieke kerk macht, hiërarchie, moralisme en autocratische bisschoppen. In de protestantse kerk maakt volgens hem vooral de leer de dienst uit, zoals eerder Harry Kuitert al stelde.

Volgens Hans Feddema (foto: NieuwWij) is er een ‘nieuwe spiritualiteit’ in opkomst waarin we een ‘groter bewustzijn’ ontwikkelen: er is een ‘shift’ gaande van geloof naar ervaren, van religie naar religiositeit, van schuld naar genegenheid, van angst naar liefde, en van dogma’s naar waarden, en naar bewustzijn.

‘Het proces van individualisering lijkt bij onze evolutie te passen. Al tastend en struikelend wordt de mens autonoom. Niet alleen om troost te vinden, maar vooral om te leven vanuit de innerlijke, goddelijke oerbron. We ontdekken dat we vrij worden via het gaan van onze innerlijke weg zonder dat een externe autoriteit ons daarvan afhoudt. Een weg waarbij zelfkennis, mystiek, liefde en zielenkracht hoge ogen gooien.’

Feddema stelt dat kerken lange tijd onze goddelijkheid en goddelijke gaven hebben miskend, en denkt daar bij aan de ‘kracht van de gedachte’, aan het innerlijke weten, helderziendheid, witte magie, (zelf)heling. Hij vindt dat niet zweverig en zegt dat alle mystici, de apostel Paulus en ook Jezus daar ruime ervaringen mee hebben.

‘Je ziet ook de nieuwe spiritualiteit langzaamaan opkomen bij mensen, maar dan meer in de vorm van mystiek. Bijvoorbeeld zoals bij het soefisme, kabbala, en ook via mindfulness, yoga, qigung en meditatie en andere Aziatische vormen van spiritualiteit.’

Een andere antropoloog is André Droogers (foto: NieuwWij). Die zoekt ook naar werkbare manieren om met twijfel, godsbeelden en levensbeschouwelijke verschillen om te gaan, en noemt de God die hij zoekt God 3.0. Hij heeft het nu over Pinksteren 3.0, het ‘feest van de dwarsverbanden’. Volgens hem zingen religieuze machthebbers een paar toontjes lager. Hij heeft het ook over het Bijbelverhaal dat hij op zijn manier leest: ‘Ieder hoorde de apostelen in zijn eigen taal spreken. Hé, dus alle mensen krijgen de Geest. Vanaf het begin globaliseerde de Geest al!’

‘De Geest staat boven de Wet. Ook al zijn er religieuze bovenbazen die hun positie rechtvaardigen vanuit de Wet en die de Geest claimen als hun spindoctor, de Geest waait heel democratisch al van den beginne waarheen ze wil. Ze inspireert creatieve gelovigen aller religies.’

Zie: Pinksteren 3.0 – De geest geglobaliseerd

en: We zien een minder gewelddadig menstype opstaan