God als ondoordringbaar mysterie

God is aanwezig als The Force (Star Wars) die het universum bij elkaar houdt; als de 42 op alle vragen (The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy); als een drijvende onderstroom waarin alles zijn samenhang vindt; als overal aanwezige waarin we worden samengebracht, zo fantaseert Wouter van den Toorn, van Creatov. Hij zegt – in een boeiend blog – struikelend te schrijven over God en vraagt zich af wat hij bedoelt als hij het over God heeft. Hij heeft een boekenkast vol theologische werken, dus hij zou uit allerlei vaatjes kunnen tappen. Maar voor Van den Toorn voelt het snel ‘platgeslagen’. ‘Alsof de schoonheid eruit is gewrongen om de waarheid nu eindelijk maar eens in handen te kunnen krijgen.’

Als Van den Toorn nadenkt over het ‘ondoordringbare’ mysterie God, dan behoort God opeens niet meer tot het domein van bijvoorbeeld alleen maar gelovigen, al helemaal niet tot christenen met een bepaalde overtuiging. Alle ideeën over God vindt hij bekrompen.

Alle ideeën ja. De mijne incluis. En de jouwe incluis. En incluis de mensen die niet geloven in God, in ieder geval niet in de God waar jij in zegt te geloven. Incluis alle zeker weters. Hun idee is ook te bekrompen. En incluis de ras-evangelisten die je in een perfecte elevator-pitch klem kunnen zetten met hun overtuiging. Vertrouw ze niet. Vertrouw het allemaal niet, van niemand die je kan uitleggen wie God eigenlijk is. Vertrouw mij niet in al mijn pogingen het ook weer te ontvlechten.’

Eigenlijk vindt de media-innovator en artdirector van Jesus.net dat we misschien het woord ‘God’ maar eens een jaar of vijftig niet meer moeten gebruiken.

Vanwege de simpele reden dat het woord te ingewikkeld is geworden, te plat, we hebben er te concrete ideeën bij. Waar oude verhalen, sprookjes, mythen, heldenverhalen, oerverhalen en nog meer verhalen werden verteld om een vleugje te kunnen aanraken van een werkelijkheid die de onze niet is, daar is God ondertussen op de ontleedtafel gelegd, in het laboratorium vakkundig uit elkaar gevlooid, alles gecategoriseerd en geïndexeerd en vervolgens hebben we er commentaar op gegeven, en daar weer kritiek op en daar ook weer een naslagwerk omheen gebouwd.’

Zou het zo kunnen zijn, vraagt Van den Toorn, die zich sinds 2019 Thomas (de Twijfelaar) noemt, en ook schrijft voor het Nederlands Dagblad, dat hoe minder hij God, hem, haar of het benoemt, hoe meer ruimte er is om het grote mysterie te omarmen?

Dus minder woorden voor geloofsstellingen, minder aandacht voor uitleg. Meer aandacht voor verwondering, medemenselijkheid, aandacht, en meer leven in het nu. Omdat ik nu mens kan zijn.’

Zie: God als het grote mysterie  (creatov.nl – blog over spiritualiteit, verhalen, geloof, kunst, Jezus, oude wijsheid, kerk, Internet, nieuwe media, technologie, film.)

Beeld: Public.Domain.Pictures (detail) (Pixabay)

Zoeken naar God in het oneindige

hubble-1
‘Daar waar de een God ziet, daar ziet de ander een grote leegte. Niets gaat minder op voor het rondkijken in de immense ruimte. Ik wil je kort meenemen op een reis voorbij onze wereld, even de blik verleggen van hier naar het eindeloze. Zoek met me mee naar God in het oneindige. Als je hem al moet kunnen vinden.’ Aldus Internetpastor Wouter van der Toorn, van creatov.nl, in zijn blog God van een lichtblauw vlekje. ‘Eeuwen lang heeft de mens geleefd in het idee dat het bestaan hier en nu, alles wat wij kunnen zien en waarnemen, dat dat alles is wat er bestaat.’

Er was geen noodzaak om na te denken over een ronde aarde in plaats van een platte, want een mens die ooit de wereld rond (!) zou kunnen reizen, die was er toch niet. Tot niemand het randje van de aarde kon vinden. Tot er mensen waren die anders gingen kijken naar dezelfde werkelijkheid.’

Van der Toorn vraagt zich af wat betekent eigenlijk een zin als ‘God had de wereld zo lief…’ in dit letterlijk eindeloze perspectief. Wat doet de wereld er eigenlijk toe, alles is zo klein, zo niets, slechts een vlekje in een eindeloos heelal. Dat gevoel kan je overvallen als je voor een momentje even anders gaat kijken.

God maakte alles zeg je? Hij heeft alle haren geteld, kent ieder beestje, weet van het bestaan van de miljoenen soorten die leven op deze aarde, en de veelvoud aan soorten die alweer zijn uitgestorven? En je denkt dat dit de enige plek in het oneindige heelal is, waarop leven is te vinden? En zouden zij ook God aanbidden? Een die ook persoonlijk is?’

De een ziet het, zegt Van der Toorn, de ander niet of niet meer. De een gaat een lied voor God zingen vol verwondering en aanbidding, de ander pijnigt zijn brein om de eindeloosheid te kunnen vatten, en het proberen om de consequenties van al die gedachten op een rijtje te krijgen. Om zich vervolgens af te vragen of God wel zin heeft.

Maar God, wat is zijn plek in deze eindeloosheid? Heeft zo’n perspectief op God wel zin? Wij in het zo eindeloze kleine. En wij denken dat alles om ons draait? Om spirituele ervaringen? Voor sommigen is deze ervaring een start van een proces van afscheid nemen van geloof. God past niet in deze context. God doet grote dingen zeg je? Wat bedoel je dan met groot? In het beperkte perspectief van hier is een aardbeving iets vreselijks, een storm kan gigantisch zijn. Maar het is minder dan niets in het perspectief van een exploderend sterrenstelsel.’

Van der Toorn stelt dat daar waar de ene de onzinnigheid van een God ziet, de ander de grootsheid van God ziet. Maar God zien? Dat heeft niemand. God begrijpen? Dat doet niemand. Is God een conceptuele gedachte die je gebruikt om dat wat je niet begrijpt te duiden? Is God liefhebbend en persoonlijk? Maar wat betekent dat liefhebbende dan, vraagt hij zich vervolgens af, als hij even meereist met de Voyager 1 en hij van enorme afstand terugkijkt en nagenoeg niets ziet.

Zie jij God? Of zie je vooral het niets. Ik geef maar even geen antwoorden. Natuurlijk kan ik je ingestudeerde antwoorden geven van het bekende wereldbeeld, maar ik wil het op mezelf laten inwerken. En serieus de vraag stellen: als God er dan al is (eerlijke vraag), wie is God dan in vredesnaam (ook eerlijke vraag), en kan ik deze God dan ook ergens ontdekken (nog een eerlijke vraag).’

Zie: God van een lichtblauw vlekje

Foto: Middenin het M51 sterrenstelsel is een X-vormige constellatie gevonden. Dit is 1100 lichtjaren van de aarde verwijderd. Bron foto: hubblesite.org