En dan is alles toegestaan. De profeet wordt vandaag weer prominent – lekker pûh! – afgebeeld op de voorpagina van Charlie Hebdo. Het komt mij voor dat Charlie vroeger als kind toch wel vreselijk gepest moet zijn en neemt sindsdien voortdurend wraak op alles en iedereen door – onder het mom van satire – hevig terug te pesten. Maakt niet uit wie. Vanuit anarchistisch standpunt is alles en iedereen een dankbaar object: christendom en islam voorop. Pesten is blijkbaar onuitroeibaar en vele toekijkers genieten volop van hun helden. Pesten tot kunst verheven.
Op veel scholen worden tegenwoordig talloze antipestprogramma’s ingezet om (komende) slachtoffers te behoeden voor hun pestkoppen. De gepesten gaan of van school af, of worden depressief, plegen soms zelfmoord of – tot het uiterste getergd – vermoorden de pesters. Andere gepesten beginnen een satirisch blad en slaan pestend en kwetsend om zich heen. Dat moet kunnen, vrijheid van meningsuiting is een groot goed. Coûte que coûte… Altijd?
‘Toen een islamitische cartoonist een grove spotprent van de profeet Mohammed en een negenjarige Aisha beantwoordde met een spotprent van Hitler met Anne Frank in bed, was de wereld te klein. Juridisch gezien zit er tussen de twee geen verschil: ze zijn allebei grof en smakeloos, en zeer beledigend voor een groep mensen. Maar aangezien ze geen van beide een specifieke groep mensen tot onderwerp van spot hebben, is het niet strafbaar.’ (Maurits Berger – RD)
Hoofdredacteur Vincent Kemme (foto: myspace.com) van Rorate staat ook stil bij het gebeuren en schrijft in zijn artikel Satire, persvrijheid en barbaarse moordpartijen in Frankrijk:
‘Charlie Hebdo is — hoezeer ik ook afwijs en betreur wat hen is aangedaan — een typisch voorbeeld van een blad dat zonder enig respect voor personen en hun gevoelens om het even wat de wereld in meent te mogen slingeren, vanuit een wereldbeeld dat zelf niet veel meer lijkt te houden dan het willen breken van elke vorm van ‘macht’.’ (VK)
Kemme vraagt zich af of enige vorm van zelfcensuur wenselijk is of zelfs moet. Hoe afkeurenswaardig de moordpartij op de redactieleden ook is — Kemme zegt dat niet genoeg te kunnen benadrukken — een dergelijke gebeurtenis was natuurlijk te verwachten. Moeten we daarom uit angst voor aanslagen onszelf censureren?
‘Nee, zelfcensuur — voor zover we ons die moeten opleggen en ik denk dat dat soms moet — moet op diepere motieven berusten: de wens om met onze humor, onze ‘spotprenten’ niemand te kwetsen of te beledigen. Er bestaan ook andere manieren om de islam ter sprake te brengen en ik zie niet waarom dat per se op een voor moslims beledigende manier zou moeten.’ (VK)
Kemme stelt, naast het feit dat hij zich tegelijk aansluit bij de woorden van de aartsbisschop van Parijs, Mgr. Vingt-Trois: ‘Een cartoon, hoe smakeloos ook, kan niet op gelijk niveau geplaatst worden met moord,’ en ‘Persvrijheid, wat het ook kost, is een teken van een volwassen samenleving’:
‘We hebben hier te maken met een doorgedreven verabsolutering van de persvrijheid in onze samenleving, waar respect en eerlijkheid het moeten afleggen tegen het zo nodig willen kunnen maken van om het even welk statement. Dat draagt onnodig bij aan spanningen in de samenleving en daar zijn we deze week op een gruwelijke manier mee geconfronteerd.’ (VK)
Zie ook: Satire, persvrijheid en barbaarse moordpartijen in Frankrijk
Cartoon: Jan Bontje (twitter.com)
GODEN EN MENSEN 