Een fascinerende reis door geest en werkelijkheid

Auteur en blogger Bruno Del Medico, gespecialiseerd in kwantumfysica, metafysica, sociale actualiteit en wetenschap, schreef Carl Jung en het Kwantum Universum 1 (2025). Del Medico zegt zijn inspiratie gehaald te hebben uit ‘Jungs idee dat schijnbaar willekeurige gebeurtenissen diepgaande en kosmische betekenissen konden krijgen, en zo aspecten van de kwantumtheorie integreerde in de psychologie’. Eerder schreef hij Van het fysieke universum naar de metafysische kosmos. De kwantumverstrengeling en synchroniciteit van Carl Jung (2022, de bijgewerkte en uitgebreide versie van 2019).

‘Wie kent de weg naar de eeuwig vruchtbare velden van de ziel? Er is maar één manier, en dat is jouw manier.’
_{(Carl Jung in: Het Rode Boek)}

Helder en toegankelijk
Beide boeken zijn opvallend helder en toegankelijk geschreven, mede door Del Medico’s ervaring als populair-wetenschappelijk schrijver. Carl Jung laat zich op elke pagina gelden, als de ontdekker van het onbewuste en door zijn belangrijkste theorieën in relatie met de kwantumtheorie.

Baanbrekende visies
In Carl Jung en het Kwantum Universum 1 (2025) beschrijft Del Medico over ‘de verrassende correlaties tussen Jung en de kwantumtheorie’. Hij verkent de baanbrekende visies op de psyche en het collectieve onbewuste die later verweven raken met de kwantumprincipes van het universum. Zoals fundamentele concepten als het oneindig kleine van de kwantumfysica, Werner Heisenbergs onbepaaldheid en Niels Bohrs complementariteit. Elk hoofdstuk biedt een gedegen analyse over de verbanden tussen de menselijke geest en het kwantumuniversum. Nog twee delen volgen.

‘Dit eerste deel biedt een solide basis voor het pad dat in de volgende delen zal volgen. Door de pagina’s van het boek leidt de auteur de lezer op een reis, die de filosofische en wetenschappelijke fundamenten van beide disciplines behandelt.’
_{(Uit: Carl Jung en het Kwantum Universum 1, Inleiding)}

Carl Jung (1875 – 1961)

‘Wie kent de weg…’
De auteur citeert in het hoofdstuk Ontmoeting tussen geest en materie een prachtige gedachte van Jung uit Het Rode Boek. Jung zegt hierin:

‘Wees niet hebzuchtig naar de vruchten die op andermans akkers worden geboren. Weten jullie niet dat jullie zelf de vruchtbare akker zijn waarop alles groeit wat jullie nodig hebben? Maar wie weet dat vandaag nog? Wie kent de weg naar de eeuwig vruchtbare velden van de ziel? Er is maar één manier, en dat is jouw manier.’
_{(Carl Jung, in Het Rode Boek, geciteerd door Del Medico in Carl Jung en het Kwantum Universum 1)}

‘Concluderend nodigt Jung ons uit om de diepten van onze psyche te onderzoeken door middel van mythen, symbolen en dromen, waarbij de universele onderlinge verbondenheid van de menselijke ervaring wordt erkend. Het analyseren van deze elementen biedt toegang tot een completer begrip van het menselijk bestaan en opent deuren naar een groter zelfbewustzijn en een bredere visie op onze plaats in de wereld.’
_{(Uit: Carl Jung en het Kwantum Universum 1, De theorie van synchroniciteit en het verband met de kwantumtheorie)}

‘Absoluut onverenigbaar?’
Eerder (2022) verscheen van Del Medico Van het fysieke universum naar de metafysische kosmos. De kwantumverstrengeling en synchroniciteit van Carl Jung. Del Medico geeft hierin de samenwerking weer tussen Carl Jung en Wolfgang Pauli. Meer dan twintig jaar werkten zij samen op het gebied van de psyche (Jung) en op dat van de materie (Pauli). Deze twee sectoren worden als absoluut onverenigbaar met elkaar beschouwd. In feite ontkent het wetenschappelijk materialisme het bestaan van enige psychische component in het bekende universum.

‘De introductie van de fotontheorie van Albert Einstein [in 1905] was een mijlpaal in de kwantumfysica. Dit concept maakte de weg vrij voor verder onderzoek en ontwikkelingen op dit gebied en opende nieuwe deuren om de wereld op microscopisch niveau te begrijpen en aspecten van de werkelijkheid te onthullen die niet konden worden verklaard door de klassieke natuurkunde.’
_{(Uit: Van het fysieke universum naar de metafysische kosmos. De kwantumverstrengeling en synchroniciteit van Carl Jung, Schets van de geboorte van de kwantumfysica)}

Wolfgang Pauli en Carl Jung

‘Carl Jungs verkenning van het onbewuste en Werner Heisenbergs revolutionaire ontdekkingen in de kwantumfysica komen samen in een harmonieuze synergie. Terwijl Jung ons uitnodigt om de diepten van de menselijke psyche te onderzoeken om onszelf te begrijpen, stelt Heisenberg de aard van de werkelijkheid en het kennisproces in vraag. Door deze combinatie van perspectieven worden we uitgenodigd om onze innerlijke wereld te verkennen en het verband tussen onze innerlijke en uiterlijke werkelijkheid te herkennen.’
_{(Uit: Van het fysieke universum naar de metafysische kosmos. De kwantumverstrengeling en synchroniciteit van Carl Jung, in Werner Heisenberg en onbepaaldheid)}

Does It Happen to You Too?
Als gepensioneerd computerprogrammeur werkt Del Medico als blogger op verschillende technische vakgebieden. En publiceert artikelen en studies in diverse vakbladen (Informatica oggi, CQ Elettronica, Fare Computer, Bit, Radio Elettronica en andere). De laatste jaren legt Del Medico zich toe op de verspreiding van de nieuwste ontdekkingen in de kwantumfysica, in lijn met het metafysische perspectief van vele gerenommeerde wetenschappers zoals David Bohm en Henry Stapp. Op dit gebied heeft hij drie boeken gepubliceerd: Entanglement and Synchronicity, Does It Happen to You Too? en recentelijk All the Colors of Entanglement.

Bruno Del Medico

Bronnen:
* Bruno Del Medico: Carl Jung en het Kwantum Universum 1 (Amazon) – E-book: Bol.com
* Bruno Del Medico: Van het fysieke universum naar de metafysische kosmos. De kwantumverstrengeling en synchroniciteit van Carl Jung – Op weg naar het tijdperk van samenwerking tussen geest en materie (Amazon) – E-book: Bol.com
* Amazon
* Nobelprize.org
– Natuurkundige en Nobelprijswinnaar (1932) Werner Heisenberg (1901 – 1976) was een van de grondleggers van de kwantummechanica. Hij werkte een tijd samen met natuurkundige en Nobelprijswinnaar (1922) Niels Bohr (1885 – 1962). Bohr werkte onder meer aan de problemen die zich in de kwantumfysica voordoen.

Beeld: Coverfoto Van melkweggrenzen tot kwantumverstrengeling (Bruno del Medico)
Foto Bruno Del Medico: Amazon
Foto Jung: Brittanica

Cosmos, een spirituele zoektocht

Cosmos: Possible Worlds | National Geographic TV | ‘Als onze bedevaart naar een beter begrip van het universum, de oorsprong van het leven en de wetten van de natuur geen spirituele zoektochten zijn, dan weet ik niet wat die woorden verder inhouden.’ Dit zegt Ann Druyan, een van de makers van de Cosmos-serie bij National Geographic. De serie begon 9 maart en is wekelijks te zien tot 1 juni 2020. ‘De mensheid inspireren tot handelen is misschien wel de meest ambitieuze wetenschappelijke missie ooit,’ aldus Druyan in haar artikel bij NC: Hoe de wetenschap ons de weg kan wijzen naar de toekomst.

De vooraanstaande astrofysicus dr. Neil deGrasse Tyson blaast nieuw leven in het legendarische programma uit de jaren tachtig, dat destijds werd gepresenteerd door Carl Sagan. Het nieuwe ‘Cosmos’ vertelt het verhaal van de natuurwetten. In dertien afleveringen komt de zoektocht naar kennis tot leven, waarbij kijkers door het universum reizen om een volledig beeld te krijgen van de kosmos. (National Geographic)

Kosmische straling
Druyan vertelt over de opening, ’s avonds, van de Wereldtentoonstelling van New York in 1939, waar wetenschappers kosmische straling zouden opvangen en die naar de wijk Queens doorzenden. De energie zou duisternis in daglicht omtoveren en een verblindend licht werpen op een nieuwe, door de wetenschap mogelijk gemaakte wereld. Albert Einstein was er aanwezig om de kosmische straling uit te leggen.

‘Indien de wetenschap, evenals de kunsten, haar missie op waarachtige en volledige wijze wil vervullen,’ zo begon hij, ‘dan moeten haar verworvenheden niet louter oppervlakkig maar met hun innerlijke betekenis doordringen in het bewustzijn der mensen.’

Volgens Druyan spoorde Einstein de mensheid aan om de muren rond de wetenschap af te breken, muren die zo veel mensen hebben buitengesloten en geïntimideerd.

‘Hij spoorde ons aan om wetenschappelijke inzichten te vertalen vanuit het technische jargon van haar pedante vertegenwoordigers naar de spreektaal die wij allemaal gebruiken, zodat wij deze inzichten ter harte kunnen nemen en ons laten veranderen door de persoonlijke ontmoeting met de wonderbaarlijke pracht die ze bevatten.’

Toekomst
We voelen allemaal de kilte van de schaduw die het heden over onze toekomst werpt, stelt Druyan: iets in ons beseft dat we in actie moeten komen, om onze kinderen te behoeden voor gevaren en ontberingen die wij nooit hoefden te overwinnen.

‘Hoe kunnen wij onszelf wakker schudden en voorkomen dat we al slaapwandelend in een klimatologische of nucleaire ramp belanden die we misschien niet kunnen stoppen voordat wijzelf en ontelbare andere soorten verdwenen zullen zijn? Hoe leren we dingen te waarderen waar we niet zonder kunnen – lucht, water, het voedende weefsel van de aarde, de toekomst – en die te beschouwen als belangrijker dan geld en comfort op korte termijn? Niets minder dan een wereldwijd spiritueel ontwaken kan ons veranderen.’

Cosmos: Possible Worlds. Sinds 9 maart elke maandag om 21:00 op National Geographic. Deel 3, Lost city of life, 23 maart: Een nieuwe kijk op het ontstaan van leven op de zeebodem van de jonge aarde, en het verhaal van de man die het ontstaan van de aarde onderzocht.

Zie: Hoe de wetenschap ons de weg kan wijzen naar de toekomst
‘Journaliste, regisseuse en producer Ann Druyan was creative director voor de ‘gouden platen’ van de NASA-missie Voyager waarop boodschappen, geluiden en beelden mee de ruimte in werden gestuurd. Dit essay is ontleend aan haar nieuwe boek Cosmos: Possible Worlds. Voor haar bijdrage aan de bekroonde National Geographic-serie Cosmos werd Druyan onderscheiden met een Emmy Award en een Peabody Award.’
(National Geographic, maart 2020)

Zie ook: ‘Cosmos: Possible Worlds verweeft naadloos de verschillende takken van de wetenschap’
‘Cosmos: Possible Worlds haalt het soms wat stoffige imago van documentaires hard onderuit. Hoewel het een documentaire genoemd wordt, is het meer dan dat. ‘Het voelt eigenlijk een beetje ongemakkelijk om Cosmos zo te noemen’, geeft Tyson toe. ‘De verhalen die Ann schrijft, brengen wetenschap rechtstreeks naar je hart.’ ‘Elk verhaal helpt je om wetenschap beter te begrijpen’, vult Druyan aan. ‘Maar het moet ook je hart sneller laten kloppen. Wij mensen zijn een soort die wordt gedreven door verhalen.’
(New Scientist, maart 2020)

Kosmische spiritualiteit bij natuurwetenschappers

‘Kosmische spiritualiteit kan je pas overvallen als je je bladen vol formules even opzijschuift,’ zegt filosoof en Spinoza-kenner Herman De Dijn in Eos-Magazine, het magazine dat ook ‘in tijden waarin de waarheid onder druk staat een stem geeft aan de wetenschap’. Het staat in het Eos-blog Niet-gelovig en diepreligieus van Sylvia Wenmackers, onderzoeksprofessor in de wetenschapsfilosofie aan de KU Leuven, gespecialiseerd in de grondslagen van kansrekening en fysica. Wenmackers schrijft hierin over kosmische spiritualiteit bij natuurwetenschappers.

Wenmackers vertelt over de dichter Leo Vroman die zich afzette tegen religieus extremisme en geloofde dat alles heilig is. Hij schreef over de ‘Natuur’ – en dan moet ik direct aan Spinoza denken – en later verving hij dat volgens Wenmackers in ‘Systeem’, in een poging een onpersoonlijk godsbeeld te creëren. Zij ziet overeenkomsten tussen het godsbeeld van Vroman en dat van Albert Einstein. En ja, dan komt Spinoza natuurlijk ook voorbij.

Een psalm voor dit heelal

Systeem! hoe graag met U alleen
verklein ik in mijn droom Uw blote
heelal tot knuffelbare grootte
en koester U door mij heen!

Hoe dolgraag schurkt mijn oude huid
flink langs Uw Tijdeloos Begin,
zaait er mijn dood verleden in
en zuigt er mijn toekomst uit!

Maar ach ik zit hier met mijn wit
vel vol beeld- en tegenspraak
en weet niet wat het scheelt:

eerst stond er niets, en nu weer dit,
ik weet het niet en schrijf maar raak
en toch is dit Uw beeld

Gij doet mij schrijven want ik maak
per ongeluk Uw beeld

Gij schrijft mij nooit, ik schrijf te vaak
en heb U weer verveeld.

Leo Vroman

De onderzoeksprofessor ziet ruimte voor een ‘ongelovige religiositeit’, waartoe Einstein en sommige andere wetenschappers zich aangetrokken voelen. Al gauw lopen er lijntjes tussen Vroman, Spinoza en Einstein. En dan komen we vanzelf bij ‘niet-gelovig en diepreligieus’. Filosoof en Spinoza-kenner Herman De Dijn wordt erbij gehaald. Die schreef over kosmische spiritualiteit. Over ‘voorwetenschappelijke verwondering over het mysterie van de natuur’, en om ‘de ondervinding een heel klein stukje van de werkelijkheid te begrijpen’.

‘Wie gezien de ontwikkelingen van de neurowetenschap denkt dat hij het begrip ziel (of persoon) moet opgeven en dus ook zijn gedrag tegenover mensen moet veranderen, heeft het onderscheid tussen wetenschappelijk en existentieel weten niet begrepen.’ (De Dijn)

Het besef dringt bij De Dijn door dat de mens deel uitmaakt van een veel grotere werkelijkheid. En dat kan resulteren in ‘mysticisme’ of kunstuitingen.

‘En wetenschappelijke activiteit kan pas tot deze vorm van spiritualiteit leiden als theoretici hun bladen vol formules opzijschuiven en de werkelijkheid als geheel beschouwen.’

Wetenschappers zouden cynisch kunnen worden en zich afvragen:

‘Wat heeft het voor nut om aan wetenschap te doen als we zelfs op het toppunt van ons inzicht nauwelijks iets begrijpen? Of sceptisch: begrijpen we er dan wel echt iets van, of maken we ons dat zelf wijs?’

Maar dan zegt de Dijn:

‘Het gaat veeleer om het beleven van de confrontatie tussen onze gesofisticeerde wetenschap en het radicaal andere universum dat zich van ons begrip niets aantrekt, terwijl we er toch deel van uitmaken.’

Zie: Niet-gelovig en diepreligieus – EOS-Magazine (april 2019)

Beeld: ohmnet.nl