Palestina, het land waar de joodse religie begon

 

Als je je verdiept in hoe de wereld in de afgelopen eeuw het bestaan Palestina heeft proberen te ontkennen, komt het conflict Israel – Palestina in een ander daglicht te staan. Dat bewijst de uitgebreid onderbouwde studie De honderdjarige oorlog tegen Palestina (2023) van de Palestijns-Amerikaanse historicus Rashid Khalidi.
Zelf verzet Israël zich fel tegen gezworen vijand Iran. De Joodse staat, opgericht in Palestina (1948), vecht voor zijn bestaan tegen de verwoestende invloed van de islamitische republiek Iran die Hezbollah sinds decennia voorziet van wapens. En verzet zich ook tegen alle andere aan Iran gelinkte milities zoals Hamas, Islamitische Jihad, Houthi’s in Jemen en groeperingen in Irak en Syrië.

‘Wij zijn een volk dat met verdwijning wordt bedreigd’
(Isa en Yusuf al-‘Isa, oprichters Arabischtalige Palestijnse krant Filastin, 7 mei 1914)

De honderdjarige oorlog tegen Palestina
D
eze ‘geschiedenis van kolonialisme en verzet’ is geen verhaal van slachtofferschap, noch probeert het de fouten van Palestijnse leiders of de opkomst van nationalistische bewegingen aan beide kanten te ontkennen. – Auteur historicus Rashid Khalidi is achterachterneef van journalist en mede-oprichter van Filastin, Yusuf al-‘Isa.

‘Door de geschiedenis op een heldere manier in kaart te brengen vanuit Palestijns perspectief, geeft dit boek een nieuwe kijk op een conflict dat tot op heden voortduurt.’
(Uit: De honderdjarige oorlog tegen Palestina)

Zionisme
H
et conflict Israël – Palestina zou wellicht helemaal niet tot de hel van nu hebben geleid, als de zionistische beweging in Israël, gesteund door Groot-Brittannië en de Verenigde Staten, Palestina hadden gezien als een land waar ook mensen woonden. ‘Het zionisme was een negentiende-eeuwse Europese – Asjkenazische – vrijzinnige beweging die een joodse staat in Palestina als de oplossing zag voor de discriminatie en vervolging van Europese joden. Het zionisme begon met de ideeën van Theodor Herzl’. 

‘De neerbuigende retoriek van Theodor Herzl en andere zionistische leiders verschilde niet van die van hun Europese evenknieën. De joodse staat, schreef Herzl, zou ‘een deel van een verdedigingsmuur voor Europa in Azië vormen, een buitenpost van beschaving tegen de barbarij.’
(Uit: De honderdjarige oorlog tegen Palestina)

Twee volken
D
eze oorlog heeft ‘veel typische kenmerken van andere koloniale campagnes, maar er zijn ook heel specifieke eigenschappen omdat de strijd werd uitgevochten door en ten behoeve van de zionistische beweging, die op zichzelf een zeer uitzonderlijk koloniaal project was en is. Wat het nog ingewikkelder maakt is dat dit koloniale conflict, gevoerd met omvangrijke steun van externe partijen, in de loop van de tijd een nationale confrontatie tussen twee nieuwe nationale entiteiten, twee volken, is geworden’.

Bijbelse weerklank
‘Onderliggende en versterkende factor hierbij is de Bijbelse weerklank die hun band met het historische land Israël voor veel joden, en ook voor veel christenen, heeft. Die bijzondere band is vakkundig door het moderne politieke zionisme heen geweven en er zo onlosmakelijk mee verbonden geraakt.
Zo heeft een eind-negentiende-eeuwse koloniaal-nationale beweging zich gehuld in een Bijbelse mantel die op Bijbel-lezende protestanten in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten een sterke aantrekkingskracht had, zodat zij blind werden voor de moderne kant en de koloniale aard van het zionisme: hoe konden joden het land waar hun religie begon ‘koloniseren’?
(Uit: De honderdjarige oorlog tegen Palestina)

‘Theodor Herzl vond het ‘laten verdwijnen’ van de oorspronkelijke bevolking van Palestina belangrijk voor het welslagen van het zionisme’
(Rashid Khalidi)

‘Verwijderen van de armen’
D
e Weense journalist Theodor Herzl (1860 – 1904), auteur van Der Judenstaat (1896) wilde al in 1885 een eigen staat voor de joden, met het ‘soevereine recht om zelf controle op immigratie uit te oefenen’. In zijn dagboek schreef hij destijds:

‘We moeten met zachte hand het particuliere eigendom op de gebieden die ons worden toegekend, onteigenen. We zullen proberen de straatarme bewoners over de grenzen te laten verdwijnen, door in de overgangslanden werkgelegenheid te scheppen en hun tegelijkertijd in ons eigen land geen werk te geven. Bezitters van land en huizen zullen aan onze kant komen te staan. Zowel het proces van onteigening als het verwijderen van de armen moet discreet en onopvallend gebeuren.’
(Uit: De honderdjarige oorlog tegen Palestina)


Yusuf al-‘Isa with his son Raja in his house in Jaffa (1920)

‘Moge Palestina met rust gelaten worden’
J
ournalist Yusuf al-‘Isa schreef in 1899 een brief aan de Franse opperrabijn Zadoc Kahn waarin aan zijn respect betuigde voor het jodendom en de joden die hij ‘zijn neven’ noemde. Daarmee verwees hij naar aartsvader Abraham, die zowel door de joden als door moslims als hun gemeenschappelijke voorouder wordt gezien. Yusuf al-‘Isa’s bedoeling was dat die brief aan de stichting van het moderne zionisme zou worden doorgegeven.

‘Yusuf al-‘Isa sprak “met volledige kennis van de feiten”, toen hij vaststelde dat het “pure waanzin” was dat het zionisme Palestina zou willen overnemen. “Niets zou rechtvaardiger en billijker zijn” dan dat “de ongelukkige joodse natie” elders een toevluchtsoord vond. Maar, zo besloot hij met een welgemeende smeekbede, “In de naam van God, moge Palestina met rust gelaten worden”.’
(Uit: De honderdjarige oorlog tegen Palestina)

‘Palestina is al bewoond’
H
erzl, een van de oprichters van de zionistische beweging, antwoordde Yusuf al-‘Isa snel, met het antwoord dat een kenmerkend patroon zou worden: het als onbelangrijk afdoen van de belangen en soms zelfs van het bestaan van de inheemse bevolking.

‘De zionistische leider negeerde simpelweg de basisboodschap van de brief, dat Palestina al bewoond werd door een bevolking die zich niet zou willen laten verdringen.’
(Uit: De honderdjarige oorlog tegen Palestina)


Rashid Khalidi, 100 years of the Balfour Declaration, United Nations (2017)

Rashid Khalidi is schrijver en historicus en achterachterneef van Yusuf al-‘Isa. ‘Hij schreef meerdere boeken en publiceerde in onder andere The New York TimesThe Boston Globe en de Los Angeles Times. Hij is Edward Said Professor in Modern Arab Studies aan Columbia University en redacteur van het Journal of Palestine Studies.’ ( Info: De Bezige Bij)

Yusuf al-‘Isa was ‘een vroege pionier van de moderne journalistiek in Palestina, die begon te bloeien tijdens de tweede Ottomaanse constitutionele periode. In de jaren 1911-1914 werkte hij als hoofdredacteur van de Arabische krant Filastin (Palestina)’. (Info: Institute for Palestine Studies). Later werd Yusuf al-‘Isa onder meer ‘burgemeester van Jeruzalem, en vertegenwoordiger van Jeruzalem in het kortstondige Ottomaanse parlement’, vertelt Khalidi.
  
Bronnen:
* De honderdjarige oorlog tegen Palestina | Rashid Khalidi | De Bezige Bij | 17 april 2023 | Blz: 416 | Vertaling Annemie de Vries | € 29,99 | E-book € 14,99 | Oorspronkelijke titel: The Hunderd Years’ War on Palestine | (New York Times bestseller) | © 2020 Rashid Khalidi
* De Groene Amsterdammer
Het nationaal-zionisme van het ‘Tweede Israël’, 12 juni 2024
* Institute for Palestine Studies Yusuf al-‘Isa: A Founder of Modern Journalism in Palestine

Beeld Yusuf al-‘Isa with his son Raja: Scholten, Frank (1881-1942)
Beeld Rahid Kahlidi: United Nations – On 2 November 2017, the United Nations Palestinian Rights Committee organized a lecture on the Balfour Declaration and the impact it has had on the Palestinian people.
Update augustus 2025 (foto)

‘Was er maar een Beatrice de Graaf in Den Haag’

UITGELICHT – Beatrice de Graaf vertelt in de Huizingalezing 2024 Wij zijn de tijden hoe geschiedenis in crisistijd wordt gebruikt om zin en betekenis aan de tijden te geven. Bijzonder is dat De Graaf kerkvader Augustinus erbij betrekt en de filosofen Plato en Aristoteles. Op de achtergrond klinken kardinale deugden mee: beheersing, rechtvaardigheid, wijsheid, moed. Plato noemt ook nog vroomheid, en Augustinus geloof, hoop en liefde. Historicus, cultuurfilosoof en antropoloog Johan Huizinga – die zelf tijden van bedreiging, verval en verlies doormaakte – laat zich via De Graaf niet onbetuigd.

‘Wij zijn de geschiedenis in het heden’
(Pieter Jan Hagens in Buitenhof)

In een bijzonder boeiend Buitenhof licht Beatrice de Graaf, hoogleraar internationale en politieke geschiedenis (Universiteit Utrecht), haar lezing met veel wijsheid toe. Dat leidt uiteindelijk tot de bewonderende en poëtische slotzin van interviewer Pieter Jan Hagens: ‘Wij zijn de geschiedenis in het heden.’

Onzekerheid en dreiging
I
n tijden van crisis en onzekerheid zijn hoopvolle verhalen nodig om grip te krijgen op de rauwe werkelijkheid. Zoals de titel boven dit blog aangeeft: een van de veelal positieve reacties op de social media, in dit geval een hoopvolle verzuchting onder de YouTube-editie van Buitenhof. De Huizinga-lezing handelt ‘over het omgaan met onzekerheid en dreiging en lessen uit de geschiedenis, en wat we kunnen leren van Johan Huizinga’.

Ideaal van vrede
D
e Graaf vertelt in Buitenhof dat er van Huizinga wordt gezegd dat hij een cultuurpessimist is. ‘Hij wordt vergeleken met Oswald Spengler, de Duitse filosoof die Der Untergang des Abendlandes schreef. En met politiek theoreticus Carl Schmitt (1888 – 1985) uit die tijd: conservatieve denkers die de ondergang profeteerden. Met hen wordt Huizinga op één hoop gegooid. Huizinga denkt echter precies anders en wijst in tijden van diepe duisternis juist op het ideaal van vrede.’


Historicus, cultuurfilosoof en antropoloog Johan Huizinga (1872 – 1945)

‘Extreem nationalistische verdwazing’
H
agens verwijst naar een stelling van Huizinga dat we te veel het idee van crisis en geweld zijn gaan omarmen. ‘Een stelling die misschien ook in deze tijd past. Huizinga spreekt eveneens over extreem nationalistische verdwazing. Is dat wat we nu ook aan het doen zijn,’ vraagt hij aan De Graaf.

Paralellen in deze tijd
V
oor een deel zijn er volgens De Graaf zeker parallellen met deze tijd te zien. ‘Huizinga citeert dan Augustinus en zegt dat je naar de geschiedenis kunt kijken of naar politieke leiders en zien hoeveel effect ze hebben en of ze succesvol zijn. Eigenlijk moet je kijken naar hun grondhouding: wat voor deugden in de klassieke Aristoteliaanse zin zij eigenlijk verspreiden: dat is uiteindelijk het enige dat hoop op de toekomst geeft. Als dat goed zit, deugt het.’

De kardinale deugden van Aristoteles
‘W
ij denken dan, deugden? Moralistisch. Maar eigenlijk is dat meer dan 2000 jaar lang de manier om jonge mensen, politici, op te leiden. Niet alleen om heel slim te zijn maar ook om te leven vanuit deugden. Uit de definitie van Aristoteles volgt dan dat je genoeg slimheid hebt om te handelen volgens een hoger doel. Doelen nastreven die deugen. Kardinale deugden.’

Den Haag is de weg kwijt
H
agens reactie hierop is, als hij kijkt naar de huidige politiek: ‘Staatssecretarissen stappen op, vermeende racistische of polariserende uitspraken, kortetermijnsucces, electoraal succes, schreeuwen, schelden… Dat klinkt niet als de deugden van Aristoteles. We zijn de weg kwijt in Den Haag. En een belangrijk punt in uw lezing is dat een politicus of leider ook een perspectief moet bieden, zeggen wat je gaat doen.’

Puerilisme
‘H
uizinga zou over de huidige politiek gezegd hebben dat dat puerilisme is: kinderachtig gedrag,’ antwoordt De Graaf. ‘Als een beschaving niet meer aan die hoge regels voldoet, dan wordt het kinderachtig gedrag. Niet alleen in Den Haag zijn we de weg kwijt, in de hele samenleving, ook wereldwijd is dat zo, als je naar politieke leiders kijkt.’


‘Wij zijn de tijden. U bent de tijden’

Augustinus
‘M
ijn lezing heeft de titel: Wij zijn de tijden. Dat is een uitspraak van Augustinus, herhaald door Huizinga. In de tijd van Huizinga gaat de wereld ook ten onder, net als in de tijd van Augustinus als het Romeinse Rijk instort. Augustinus zegt dan tegen het woedende volk: “Scheldt niet op de keizer, scheldt niet op de tijden. Wij zijn de tijden. U bent de tijden. En wie bent u op dat moment in zo’n duistere tijd?” En dan komt hij dus met zijn deugden.’

Overtuiging leidt tot narigheid
H
agens brengt in dat Huizinga zegt dat het in de geschiedenis niet gaat om de feiten alleen, maar ook om de overtuiging. ‘En overtuiging leidt tot narigheid, zie Poetin.’ De Graaf stelt dat je overtuiging niet in moet zetten als een ‘grote morele knuppel’ waarmee je de ander op zijn hoofd slaat. ‘Je moet ook eerlijk zijn over je eigen tekort, laten zien waar je zelf fouten hebt gemaakt, waar je zelf te lang hebt gewacht om in actie te komen.’

Perspectief schetsen
Gaza en Israël bijvoorbeeld: perspectief schetsen is nodig voor de Palestijnen in Gaza maar ook voor Israël. Helaas ontstaan direct de kampen Palestijnen en de kampen Israël in de discussies. En beide kampen zitten knel,’ stelt De Graaf. Volgens Hagens is het allemaal nog groter. ‘Het “spel” van de internationale staten Saoedi-Arabië, Egypte, Iran, Verenigde Staten spelen allemaal een rol, èn Europa: Wij zijn ook betrokken. Waarom geen plan om als Europa ook in Syrië een nadrukkelijker rol te spelen? En dan dus niet de ander op zijn hoofd slaan met die deugden, want het is geen deugd als je vooral zelfzuchtig bezig bent.’

Perspectief vinden in sombere tijden
Op de vraag van Hagens waar je in sombere en moeilijke tijden perspectief kan vinden, antwoordt De Graaf dat je behalve in een God, ook op veel andere manieren kan geloven. Geloven in democratie is een manier: een speelveld dat ook iets transcendents heeft: het gaat niet alleen over het hier en nu maar het gaat ook om wat je aan je kinderen doorgeeft. Je kunt ook geloven in onderlinge solidariteit van groepen. Iets waar je eigenlijk in moet geloven, want je ziet zo vaak het tegendeel. Geloof is iets waar je dus niet altijd bewijs voor hebt, maar waar je toch aan vasthoudt ondanks tegenstrijdigheden.’

Amor Mundi
A
ndere bronnen van perspectief die in het interview naar voren komen zijn filosofie: stoïcisme. ‘En ook vriendschap geeft gevoel van solidariteit. Uiteindelijk moet alles wat je doet bijdragen aan de Amor Mundi: liefde voor de wereld, zie Hannah Arendt. Alles moet in een richting gaan die liefde voor de wereld is, inclusief je tekortkomingen en die van de ander. Een stukje vergeving naar jezelf, en kan je de ander vergeven. Kan je toestaan dat er fouten worden gemaakt en dan toch met elkaar doorgaan. Zonder genade en verlossing kom je er niet. Het gaat om doorgaan met elkaar.’


Samen met Plato’s leermeester Socrates zijn Plato (li) en Aristoteles (re)
de grondleggers van de westerse filosofische traditie

Talkshowtafels
A
an het eind van dit interview zegt Hagens dat het pleidooi voor de deugden hem heel prachtig en erg goed lijkt. De Graaf: ‘En begin bij jezelf, talkshowtafels… Als een politicus iets zegt, komt ie daar mee weg. En dat ligt aan de politicus èn de journalist. Samen dienen wij de res publica [het algemeen belang, PD] om in termen van Plato en Aristoteles te spreken: In hoeverre draagt wat jij nu zegt bij aan rechtvaardigheid, aan solidariteit. Niet alleen voor jezelf maar voor een grotere groep’.

Bron:
NPO1 Buitenhof 22 december: Wij zijn de tijden. Geschiedenis in crisistijd
– (N.B. Dit blog is een beperkte, geen volledige, transcriptie van de uitzending. Aan te raden is Buitenhof in zijn geheel te bekijken en te beluisteren. En zeker ook de Huizingalezing 2024 lezen die januari 2025 verschijnt.)

Foto Beatrice de Graaf:  Stadsgehoorzaal Leiden
Beeld Johan Huizinga (1872 – 1945): Universiteit Leiden
Beeld Plato en Aristoteles:
 Raffaello Sanzio (1483-1520) Scuola di Atene (detail 1), (1509-1510) Stanza della Segnatura (Vaticano) – onelittleangel.com

N.B. De Huizingalezing van 12 december 2024 is te bestellen bij de boekhandel en via, tot nog nu, één website en wordt verwacht rond 14 januari 2025.

De strijd om het Nieuwe Jeruzalem

Woedt er (on)bewust een heilloze godsdienstoorlog? Joden, christenen en moslims belijden dat het Nieuwe Jeruzalem zal neerdalen, met de Messias, de Mensenzoon of Al-Mahdi als verlosser. Volgens sommige chiliastische christenen zal die ‘Nieuwe Stad’ ‘boven de aarde’ komen zweven. Gezien de vrijwel onstuitbare oorlog is dat momenteel wel de meest veilige plek. In Iran leeft de gedachte van verlossing sterk. Al-Mahdi, de Twaalfde Imam, wordt als bevrijder verwacht door vrijwel alle islamitische stromingen.

“De strijd tussen de uiteenlopende bevolkingsgroepen van Jeruzalem
zal wel doorgaan tot op de Dag des Oordeels.
Dan zal eindelijk blijken wie er nu eigenlijk gelijk had.”

(De Groene Amsterdammer, 1995, Arthur van Amerongen)

De ideologie van Iran
Rechtsfilosoof promovenda Soumaya Sahla* sprak op 14 oktober jl. met Jort Kelder over de ideologie van Iran. Sahla vertelde dat voor zowel de soennieten als de sjiieten Jeruzalem belangrijk is. ‘Zij geloven dat de grote geestelijke verlosser Al-Mahdi de ware religie komt herstellen’. – Zou dat een drijfveer zijn voor Iran dat immers iedereen steunt die tegen Israël is, zoals Hamas en Hezbollah?

‘Hamas, de democratisch gekozen partij van de bezette gebieden heeft de afgelopen zeven dagen dood en verderf gezaaid, maar blijft geliefd in het Midden-Oosten alsook in Europa. Hoe zit deze organisatie in elkaar en wie helpt die Palestijnen met de lege portemonnee aan wapens, graafmachines voor de tunnels en verdere uitrusting? Zijn het de tentakels van Iran en Qatar en wat betekent dat voor de internationale onderhandelingstafel?’
(Uit: Podcast dr. Kelder en Co, fragment van: hoe terroristisch is Nederland?)


Frits Bolkestein en Soumaya Sahla tijdens een Chanoeka-viering in 2017

Het Nieuwe Jeruzalem
Openbaring 21 zegt: ‘Ik zag uit de hemel een heilige stad naar beneden komen, het nieuwe Jeruzalem. Die stad kwam bij God vandaan. De stad was helemaal van goud gemaakt, zo zuiver en glanzend als glas. De Heer, de machtige God, is zelf in de stad, samen met het lam.’ Volgens de stichting Israël en de Bijbel verwachten orthodoxe en niet-orthodoxe Joden geen geestelijk vrederijk. Verlossing is volgens hen een openbare gebeurtenis, die zal plaatsvinden voor het oog van het volk Israël en voor het oog van de wereld. 

‘De messias zal komen om op de aarde een materieel rijk te stichten. Hij zal in Jeruzalem regeren. Niet in een Jeruzalem in de hemel, maar in het Jeruzalem op de aarde. Zijn koningschap is niet geestelijk, maar zichtbaar, materieel, zoals David en Salomo voor hem. De tempel die hij zal herbouwen, is niet een hemelse tempel, maar een aardse, waar wellicht weer offers zullen worden gebracht.’
(Uit: Israël en de Bijbel)


Apostel Johannes beschouwt het hemelse Jeruzalem van God

‘Jerusalem Sadness’
Het bizarre van het sluimerende Eindtijdgeloof is, dat de drie Abrahamitische religies (christendom, jodendom en islam) monotheïstische religies zijn. Toch verwachten (of willen) zij dat HUN God als messias, verlosser of bevrijder met het Nieuwe Jeruzalem zal neerdalen. Terwijl zij tegelijkertijd belijden dat er maar EEN God is. Het wachten is nu op ‘Jerusalem Sadness’, zoals De Groene Amsterdammer (al in 1995) schreef.

‘De strijd tussen de uiteenlopende bevolkingsgroepen van Jeruzalem zal wel doorgaan tot op de Dag des Oordeels. Dan zal eindelijk blijken wie er nu eigenlijk gelijk had. Voor de niet-gelovige aardbewoners rest slechts een troost: op de dag van het Eindgericht worden er extra bussen ingezet naar Tel Aviv, het Sodom en Gomorra van Israël.’
(Uit: De Groene Amsterdammer, Wachten op de eindtijd, Arthur van Amerongen, 22 november 1995)

De Mahdi
AllAboutGod (volgelingen van Jezus) stelt dat terwijl christenen naar de wederkomst van de Mensenzoon uitkijken en de Joden naar hun Messias, moslims de Twaalfde Imam verwachten. Volgens deze evangelisatiewerkgroep is het opmerkelijk dat de theorie over de Twaalfde Imam een grote rol speelt in de tegenwoordige bezorgdheid van de wereld over Iran. ‘De Sjiitische presidenten van Iran zijn sterk toegewijd aan de Islamitische Messias Al-Mahdi’.  


Imam Muhammad Al-Mahdi

‘Door de jaren heen hebben al veel mensen beweerd dat zij de verborgen imam waren, maar het Iraanse leiderschap gelooft dat hij nog moet komen en heeft in het verleden de positie ingenomen dat zij zelf de wereld moeten voorbereiden op de komende Al-Mahdi. Om gered te kunnen worden, moet de wereld zich in een toestand van chaos en onderdrukking bevinden. De Iraanse president Ahmadinejad beweerde bijvoorbeeld dat hij “door Allah werd opgedragen om voorbereidingen te treffen voor de glorieuze verschijning van de Mahdi”.’
(Uit: De Twaalfde Imam)

Iran
De door Allah aangewezen Al-Mahdi, aldus de werkgroep, is de enige die een gewelddadig pad vereist om de wereld te veroveren.

Het Iraanse leiderschap heeft beweerd dat ze een “ondertekend contract” met al-Mahdi hebben gesloten, waarin zij trouw zweren aan zijn werk. Wat houdt dit werk in? Met de zorgen over de nucleaire vermogens van Iran in het achterhoofd, zijn er berichten dat Israël volgens het Iraanse leiderschap van de kaart moet worden geveegd.’ 
(Uit: De Twaalfde Imam)

De strijd om God
Karen Armstrong, een van de meest vooraanstaande en meest gelezen schrijvers op het gebied van godsdienst, trok in haar boek De strijd om God (2005) een vergelijking tussen verschillende soorten religieus fundamentalisme, aan de hand van stromingen als het protestantse fundamentalisme in de Verenigde Staten, de joodse orthodoxie in Israël en het moslimradicalisme in Egypte en Iran.


‘Meesterlijk. Pax Christi zou dit boek naar alle Midden-Oostenpolitici moeten sturen.’
(Abdelkader Benali)

‘Religieus fanatisme, stelt Armstrong, een modern verschijnsel bij uitstek, een monster dat wordt voortgebracht door onze eigen Westerse beschaving.
De strijd om God bevat een urgente analyse van de verontrustende groei van religieus fanatisme, en biedt bovendien inspirerende suggesties voor vreedzame oplossingen.’
(Uit: De strijd om God)

Zie de mens, niet zijn religie
Godsdienstoorlogen worden gevoed door mensen die elkaar niet (willen) zien als mens, maar als jood, christen of moslim. Onmiddellijk krijgen tegenstellingen dan de kans, ontstaat er polarisatie, strijd, onenigheid, geweld en oorlog. Pas als mensen elkaar op de eerste plaats als mens zien, ontstaan er kansen op ontmoeting, ontspanning, vrede.

Vrede
Een actueel voorbeeld is Deel de duif. Door de oorlog tussen Israël en Hamas kwamen de joodse Boaz en islamitische Selma met elkaar in contact. Nu zetten ze zich, samen met de joodse Noa en islamitische Oumaima, in om in Nederland de vrede te bewaken. ‘Om zo elkaar als mens te blijven zien,’ zegt Selma bij RTLNieuws. ‘Het mag in die gesprekken schuren, maar je intentie moet wel zijn om dichter naar elkaar toe te komen. Niet om te vervreemden. We willen onze gelijkenissen opzoeken. En die hebben we een hoop als joden en moslims. Ik geloof in dezelfde God als zij.’


Demissionair vicepremier Karien van Gennip ontving 20 oktober van joodse en islamitische jongeren
een vredesduif als startschot van hun campagne #deeldeduif

‘Morgen bieden de vier jongeren Karien van Gennip, minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, een vredesduif aan. En dat moet het startschot vormen van de online campagne Deel de Duif waarin ze eenieder oproepen om de voor de campagne ontwikkelde duif te delen op sociale media. Als symbool van vrede.’
(RTLNieuws, 19-10-2023 – Joodse Boaz en islamitische Selma willen vrede in Nederland bewaken: ‘We moeten oorlog niet importeren’)

* Soumaya Sahla studeerde islamitische theologie aan de Islamitische Universiteit van Europa (IUE) en werkte als geestelijk verzorger in de islamitische gemeenschap. Sahla is onderzoeksassistente van professor dr. Benjamin Soares aan het  African Study Centre (ASC) in Leiden; zij studeert daarnaast politicologie aan de Universiteit Leiden.

Beeld Het Nieuwe Jeruzalem: bijbelwoord.nl
Foto Frits Bolkestein en Soumaya Sahla tijdens een Chanoeka-viering in 2017: John van Hamond, volkskrant.nl.
Beeld Apostel Johannes: ‘Het hemelse Jeruzalem’, ontleend aan het Apocalyps-tapijt van het Château d’Angers, Frankrijk. (Wikipedia)
Beeld Imam Muhammad Al-Mahdi: Facebook
Aanbieding Vredesduif: Deel de duif
Update: aug 2025 (Lay-out)