De relatie tussen religie en wetenschap – hun diepe band en ruzies – gaat vaak gepaard met heftige emoties. ‘Aanhangers van beide ‘partijen’ zien elkaar zelfs vaak als vijanden. Dat is voor een groot deel onterecht. Tegelijkertijd is al die hartstocht heel begrijpelijk, want we hebben het hier over de zoektocht naar het Ware. Die raakt nieuwsgierige mensen in het hart. Bovendien kan de ontwikkeling van de natuurwetenschappen in West-Europa niet eens worden begrepen zonder kennis over de invloed van religie’.

 ‘Christendom en wetenschap hebben altijd lijnrecht tegenover gestaan. Dat is een hardnekkig idee, maar hun verhouding ligt historisch gezien anders’

De schepping van de wetenschap
De tentoonstelling De schepping van de wetenschap in  het Museum Catharijneconvent maakt het – vanaf 22 februari 2024 – mogelijk een reis door de tijd te maken aan de hand van eeuwenoude wetenschappelijke instrumenten, zeldzame manuscripten en hedendaagse kunst.

‘Je wordt uitgenodigd om steeds met een andere blik naar het verleden en heden te kijken. Wist je bijvoorbeeld dat Descartes (1596-1650) – de grondlegger van het rationalisme – een gelovig man was of dat het christendom – veel langer dan vaak wordt gedacht – de belangrijkste inspiratiebron was voor het doen van wetenschappelijk onderzoek? En hoe zit het tegenwoordig met de relatie tussen religie en wetenschap? Ook dat ontdek je in de tentoonstelling.’

_{Beschouwing der wonderen Gods – Christiaan en Jan Christiaan}

Kantelende wereldbeelden
In De schepping van de wetenschap staan vier blikrichtingen centraal waarmee de mens naar zichzelf en de wereld kijkt:

‘De blik naar boven (het heelal), de blik naar binnen (het lichaam), de blik naar buiten (de natuur) en de blik naar beneden (de aarde). Steeds wordt de wisselwerking tussen religie en wetenschap onder de loep genomen: waar het ene object laat zien dat het christendom een drijvende kracht achter het verrichten van onderzoek was, wordt het bij een ander object duidelijk dat het christelijk wereldbeeld juist kantelde door nieuw opgedane inzichten.’  

_{De blik naar boven… Fr. Giuseppe Lais – Vaticaanstad – Specola - Vaticana}

Intrigerende kunstwerken
Te zien onder meer is de poëtische video-installatie van Rohini Devasher, die ons meeneemt langs duizenden beeltenissen van de zon en de vele betekenissen die mensen hieraan ontlenen…

‘…terwijl het ingetogen gebedskleed van Alexandra Kehayoglou vraagt om radicale stilstand bij de staat van de aarde. Iris Kensmil maakte een gloednieuw portret van een heilige van de moderne wetenschap. Kathrin Schlegel vervaardigde een sprankelend hedendaags beeld van Ongelovige Thomas. – Over deze en nog veel meer intrigerende kunstwerken die hun licht schijnen op de relatie tussen religie en wetenschap, vertelt Lieke Wijnia u tijdens deze lezing.’ 

_{Lieke Wijnia – hoofd onderzoek & bibliotheek van Museum Catharijneconvent}

Zoektocht naar de ziel in kunst, wetenschap en religie
De tentoonstelling biedt een uitgebreid lezingenprogramma* met wetenschappers en andere experts. Over hedendaagse kunst en religie, de invloed van antieke denkers op ontwikkeling van de wetenschap, wantrouwen in de wetenschap en de invloed van Azië op de wetenschap in West-Europa.
_{*Entree is gratis op vertoon van een geldig entreebewijs voor het museum; reserveren is verplicht.}

Is er vanuit de wetenschap iets te zeggen over het bestaan van de ziel?
En hoe komt bezieling tot uiting in de beeldende kunsten? Donderdag 22 februari is er om 19.00 uur in Amsterdam een lezing en paneldiscussie in KNAW Trippenhuis, Kloveniersburgwal 29, Amsterdam.
Een bijeenkomst georganiseerd door Museum Catharijneconvent in samenwerking met de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen (KNAW), Teylers Museum en Rijksmuseum Boerhaave.
Meer info en tickets: Tickets zijn hier te reserveren

_{Kosmoloog Thomas Hertog}

Interviewbijeenkomst met topnatuurkundige Thomas Hertog
Hoogleraar Thomas Hertog (KU Leuven) geldt als een van de belangrijkste kosmologen van deze tijd. Decennia lang onderzocht hij met mentor en goede vriend Stephen Hawking de oorsprong van het heelal. In zijn recent verschenen internationale bestseller Het ontstaan van de tijd presenteert hij een revolutionaire kijk op mens en kosmos. Conservator en wetenschapsjournalist Geertje Dekkers vraagt hem in Museum Catharijneconvent donderdag 21 maart het hemd van het lijf.
Info en tickets: Hier te reserveren

! !►N.B. Update: 01 – 02 – 2024: Museum Catharijneconvent laat weten dat wegens omstandigheden de interviewbijeenkomst is geannuleerd.
P.S. Als troost: Kwartiertje video De Nieuws BV: ‘Kosmoloog Thomas Hertog zocht samen met Stephen Hawking jarenlang naar de oorsprong van het heelal. Vlak voor Hawking’s dood riep hij zijn collega bij zich. Het was tijd voor een boek over de theorie die ze samen ontwikkelden. En over Het ontstaan van de tijd praten we vandaag met Hertog zelf’.

De schepping van de wetenschap | Museum Catharijneconvent, Lange Nieuwstraat 38, Utrecht | 22 feb – 2 jun 2024

Foto: Harmonia macrocosmica, Leiden, Andreas Cellarius 1708, Leiden, Rijksmuseum Boerhaave
Bron, en andere foto’s: Museum Catharijneconvent