Kardinaal Wim Eijk draagt in De band van de liefde desalniettemin zèlf de ‘beste argumenten aan voor een veel ruimere visie op de menselijke relaties’. Deze opmerkelijke constatering is van hoogleraar contextuele Bijbelinterpretatie Peter-Ben Smit. Volgens de kardinaal ‘weerspiegelt een liefdesrelatie iets van de relaties tussen de drie goddelijke personen in de Drie-eenheid’. Smit ziet in dit ‘meest exotisch aandoende theologische uitgangspunt’ van Eijk juist alle aanleiding om vastomlijnde genderrollen en biologisch geslacht flink te relativeren. 

De Drievuldigheid, het meest merkwaardige christelijke dogma, aldus Smit, is voor de kardinaal uitgangspunt voor nadenken over huwelijk en seksualiteit.

‘Er ontstaat ruimte voor relaties tussen allerlei mensen‘
_{(Peter-Ben Smit)}

‘Maar wie dit serieus neemt, heeft juist alle aanleiding om vastomlijnde genderrollen en biologisch geslacht flink te relativeren. Bijzonder is dat dit allesbehalve nieuwlichterij is. Allerlei vroegchristelijke bronnen wijzen ook al in deze richting.’
_{(Peter-Ben Smit)}

Smit, hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam, verwijst naar vroegchristelijke liederen en geeft als voorbeeld de Oden van Salomo dat uit de derde eeuw na Christus stamt.

‘En ze kennen een gewaagd theologisch taalgebruik. Zo beleeft de zanger in een ode Gods goedheid doordat hij een beker melk, symbool voor Gods barmhartigheid, te drinken krijgt. Dat is nog tamelijk braaf. Het vervolg beschrijft echter dat ‘de Zoon de beker is, en de Vader degene die gemolken werd, en de Heilige Geest degene die hem melkte’.
_(Smit)

De Vader blijkt in dit lied zelfs overvolle borsten te hebben en wordt zo zonder meer als mannelijk persoon (Vader) met fysiek vrouwelijke eigenschappen beschreven. En dit is maar één vroegchristelijk voorbeeld, vervolgt de theoloog, er zijn er nog veel meer.

_{Vergeten liederen van de eerste christenen}

‘Zulk creatief ‘genderen’ van God is fascinerend en roept de vraag op waar dit vandaan komt. En hoe moet je tegen God aankijken als je God zo kunt beschrijven? Het antwoord is dat alles hier draait om relaties en niet om vaststaande lichamen of vaste genderrollen.’
_(Smit)

Want de melk, eigenlijk Gods barmhartigheid, aldus Smit, geeft vorm aan de relatie tussen God en mens.

‘Alles wat er tussen Vader, Zoon, Geest en mens gebeurt, staat ten dienste van die relatie. Ook God zelf, Vader, Zoon en Geest, wordt hier in eerste instantie als relatie gezien.’
_(Smit)

Eijks eigen beroep op de Drievuldigheid om menselijke relaties te interpreteren, geeft aanleiding om huwelijk en seksualiteit primair relationeel te gaan zien, want bij de mens moet het dan net zo zijn als bij God: alles, ook lichamen en genderrollen, staan ten dienste van de relatie.

‘Een direct gevolg daarvan is dat er ruimte ontstaat voor relaties tussen allerlei mensen, met welk (volwassen!) lichaam dan ook. Bovendien ontstaat er vanuit het hart van de christelijke theologie ook alle ruimte voor transidentiteiten.’
_(Smit)

Zie:
* Bij God staat alles in dienst van de relatie, los van genderrollen (Trouw)
* De band van de liefde – Katholieke huwelijksmoraal en seksuele ethiek | Willem Jacobus Kardinaal Eijk | Kok Boekencentrum | € 32,50 | E-book € 19,99 |
‘Kardinaal Eijk maakt in zijn boek ‘dankbaar gebruik van de theologie van het lichaam die paus Johannes Paulus II ontwikkelde’. Deze theologie is nog te weinig bestudeerd en bekend, aldus kardinaal Eijk, ‘maar zal naar mijn verwachting in de toekomstige decennia een grote invloed uitoefenen op het theologisch doordenken van het huwelijk.’ (11-10-2022, Aartsbisdom Utrecht, aartsbisdom.nl)

Gerelateerd: Plato en de bolletjesmensen (godenenmensen)

* Beeld: literatuurgeschiedenis.org + Kardinaal Eijk (2018): cvandaag.nl
* Beeld De Oden van Salomo: Goed Terecht is een album van de Oden Van Salomo uit 2017 en is uitgebracht onder het label ECOVATA