Een rusteloze vrijdenker ontdekt een nieuwe wereld

Hoe Alister McGrath als rusteloze, vrijdenkende anarchist met de wetenschap als grote liefde, een onmodieuze maar heel vervullende, rationele en veerkrachtige visie op de wereld ontwikkelde, vertelt hij in zijn nieuwste boek Het raadsel van God. In zijn memoir schrijft een van ’s werelds toonaangevende autoriteiten op het gebied van wetenschap en religie over zijn onvermoede bekering door zijn verkenning van die onbekende, nieuwe wereld.  Oude vragen zet hij in een nieuw licht en beschrijft zijn leven op een eiland dat geloof heet. ‘Ik heb moeten leren leven met een wereld waarin we onze diepste overtuigingen niet kunnen bewijzen.’

Of we nu atheïst zijn of gelovig, vertelt hoogleraar historische theologie McGrath, we zullen allemaal moeten leren leven met onzekerheid over de opvattingen die voor ons cruciaal zijn, zoals het bestaan van God, de aard van het goede of de zin van het leven.

‘Ik heb moeten leren leven met een wereld waarin we onze diepste overtuigingen niet kunnen bewijzen. De schaduwen van donkerheid zijn levensgroot aanwezig in deze vertelling. En dat kan niet anders, juist omdat ze onderzoekt hoe we te midden van onzekerheid en twijfel authentiek en betekenisvol kunnen leven. Ik heb ontdekt dat het kan.’
(Uit: Het raadsel van God, Voorwoord)

Alister McGrath (foto: University of Oxford) vertelt dat hij als tienjarige gebiologeerd werd door de ademloze pracht en uitgestrektheid van de sterrenhemel in vrieskoude Ierse winternachten. Hij bouwde toen een mini-telescoop om die schoonheid gedetailleerder te kunnen bekijken.

‘Toen hij klaar was, richtte ik hem op de hemel en tuurde door het kijkglaasje. Het leek alsof de tijd stilstond toen ik ineens de sterrenconcentraties van de Melkweg in beeld had. Het overweldigde me. Ik had op zijn minst een aantal seconden het gevoel dat ik balanceerde op de rand van iets; alsof ik op het strand stond en een glimp van verre verten opving. Dit was het moment waarop ik zeker wist dat ik de wetenschap in wilde. Ik wilde me verdiepen in en kennis opdoen over de enormiteit van de wereld.’
(Uit: Het raadsel van God, hoofdstuk 1, Een nieuwsgierige geest)

McGrath constateerde ook dat zijn groeiende technische en feitelijke kennis van astronomie schromelijk achterbleef bij het gevoel van verwondering en ontzag dat hij ervoer tijdens het observeren van de plechtige onbeweeglijkheid van de verlichte hemelkoepel boven zich.

‘Dat noemde ik eens tegen een van mijn docenten op school. ‘Daarom hebben we poëzie nodig’, zei hij, en voegde eraan toe dat de wetenschap niet best presteerde in het omgaan met gevoelens of schoonheid. Hij stelde niet dat wetenschap verkeerd was; hij maakte me attent op de mogelijkheid dat ze incompleet was, niet in staat te resoneren met iets was belangrijk, diepgaand en veelbetekenend was in de menselijke natuur.’
(Uit: Het raadsel van God, hoofdstuk 1, Een nieuwsgierige geest)

Het raadsel van God gaat over het verlies van McGrath’s intellectuele onschuld tijdens de confrontatie met een wereld die halsstarrig weigerde zich te conformeren aan zijn denkbeelden over hoe hij zou moeten zijn.

‘Dit beknopte werk is in essentie een uitzoektocht van ideeën. Ik doe verslag van intellectuele ontdekkingsreizen waarin ik reflecteer op mijn groeiende bewustwording hoe complex de werkelijkheid is, hoe beperkt mijn en ons begrip daarvan is en wat de consequenties waren voor mijn tot mislukking gedoemde jeugdige verlangen naar een simpele kijk op een gecompliceerde wereld.’
(Uit: Het raadsel van God, Voorwoord)

Het raadsel van God – Mijn ontdekkingsreis langs wetenschap, geloof & twijfel | Alister McGrath | Paperback | 9789043536035 | Druk: 1 | mei 2021 | 240 pagina’s | € 24,99 | Kokboekencentrum Uitgevers | Prof. Alister McGrath is toonaangevend in de christelijke wereld. Hij is rector van Wycliffe Hall en als hoogleraar historische theologie verbonden aan de Universiteit van Oxford. Hij publiceert met vaste regelmaat talloze invloedrijke boeken op zowel populair- als wetenschappelijk-theologisch gebied, die een breed publiek bereiken.

Zien: Het raadsel van God (Alister McGrath op YouTube)
Beeld: knack.be

Bijwerking van Bijbellezen: je wordt liberaal


‘Frequent Bijbellezen kan mensen liberaal maken.’ Het Christelijk Informatie Centrum (CID) laat weten dat mensen die regelmatig de Bijbel lezen eerder geneigd zijn in te stemmen met bepaalde liberale standpunten. Iemands geslacht, inkomen, opleidingsniveau of inkomen is hierin van minder grote invloed dan het feit of iemand Bijbel leest of niet.

‘Wat mensen ook niet zullen verwachten,’ zo vervolgt het CID, ‘is dat naar mate mensen de Bijbel meer lezen men minder geneigd is om het eens te zijn met de stelling: ‘De overheid moet hard optreden tegen criminelen.’ Dat geldt ook voor de stelling: ‘Het is belangrijk, dat mensen sociale en economische gerechtigheid zoeken, wanneer men een goed mens wil zijn.’

Hoewel, het CID zegt ook dat ‘men eerder geneigd is tegen abortus en het homohuwelijk te zijn, wanneer men regelmatig in de Bijbel leest.’ Dat klinkt weer helemaal niet liberaal. Abortus is natuurlijk wel het meest slechte ‘voorbehoedmiddel’ dat je kunt bedenken, maar de gemiddelde liberaal heeft er geen moeite mee. Tegen het homohuwelijk zijn, klinkt ook niet echt liberaal. Alsof God, die zelf de homo’s heeft geschapen, hen bepaalde rechten ontneemt die Zijn andere schepselen wel hebben. Misschien ziet de Almachtige wel liever twee christelijk homo’s samenleven, dan een atheïstische man en vrouw. Je weet maar nooit.

Liberalisme pleit voor individualisme en dat betekent recht op zelfbeschikking. Bijvoorbeeld dat elke man of vrouw zelf mag beslissen over zijn of haar leven. Of men gaat trouwen (en met wie), of men kinderen wil, welk beroep men gaat uitoefenen, waar men gaat wonen, met wie men vriendschappen sluit. Jee, dadelijk gaan de gelovigen ongetrouwd voor het zingen de kerk niet eens meer uit.

Als dat maar goed gaat met die Bijbellezers. Het maakt de gelovigen liberaal, helemaal vrij zelfs. Was het niet Jezus zelf die indertijd tegen de Farizeeën zei dat de Waarheid vrij maakt? De Bijbel is de Waarheid en als je die dus gaat lezen… word je vrij! Atheïsten mogen blij zijn met die Bijbellezers, want als ze gezwind doorlezen, hebben ze later waarschijnlijk ook geen moeite meer met homo’s en abortus. Misschien worden gelovigen wel de ultieme vrijdenkers.

Zie: Frequent Bijbel lezen kan mensen liberaal maken

Foto:  stilleven van Henk Helmantel