Franciscaan Richard Rohr is de auteur van Het Christusmysterie. Hij maakt in dit nieuwe boek ‘onderscheid tussen de Jezus uit de Bijbel en de Christus die was en is van alle tijden. (‘Denken we echt dat God 13,7 miljard jaar lang niets te zeggen had en pas begon te spreken tijdens de laatste nanoseconden van de geologische tijd?’) De schepping is de ‘eerste Bijbel’. De eerste incarnatie – God die zich verbindt met het universum – vindt plaats in Genesis 1. Het begint met licht’.
‘De bevrijdende, bewustzijnsverruimende boodschap van ‘Het Christus mysterie’
De bevrijdende, bewustzijnsverruimende boodschap, zo noemt Theoblogie, bij monde van auteur Bep van Muilekom, Het Christusmysterie. ‘Christus is overal om ons heen aanwezig’. Richard Rohr herdefinieert volgens haar de christelijke traditie, doorbreekt vastgeroeste gods- en wereldbeelden, ingesleten gedachtenpatronen en hiërarchieën.
‘Als ik besef dat de wereld om mij heen zowel de plek is waar God zich verbergt als openbaart, kan ik niet langer een betekenisvol onderscheid maken tussen het natuurlijke en het bovennatuurlijke, het heilige en het profane.’ (Van Muilekom)
Van Muilekom zegt dat Rohr, een van de meest populaire spiritualiteitsauteurs, eigenlijk niets nieuws vertelt, maar zijn licht laat schijnen over het oude, vertrouwde verhaal – zodat het is alsof je het voor het eerst hoort, weer ziet met de verwonderde en nieuwsgierige ogen van een kind.
‘Het goddelijk DNA is in elk schepsel, in heel de schepping aanwezig – of we ons daarvan bewust zijn of niet. Jezus is het ‘licht van de wereld’, het Licht maakt dat je alle andere dingen ziet. ‘In Jezus Christus wordt Gods eigen, brede, diep en alles omarmende wereldbeeld voor ons toegankelijk gemaakt.’ Christus is een andere naam voor alle dingen, Hij heeft de dingen lief door de dingen te worden, zegt Rohr. Maar al is God overal, Rohr is geen pantheïst. ‘God is binnen in alle dingen, maar overstijgt de dingen ook.’ (Van Muilekom)
Het boek bestaat uit twee delen. In het eerste, zo zegt Van Muilekom, beschrijft Rohr de ‘universele en diepere werkelijkheid in het hart van alle dingen’, het Christusmysterie. In het tweede deel vraagt hij zich af wat het einddoel is, voor ieder van ons – en voor de kosmos. Hij ziet een doelgerichte beweging in de geschiedenis, een evolutie die wordt voortgestuwd door Gods liefde, waarbij niets en niemand wordt uitgesloten. ‘Christus doordringt alles wat is’.
‘Rohr plaatst zichzelf in de perennial tradition (in het Nederlands zoiets als ‘eeuwigdurende traditie’). Deze traditie staat voor de overtuiging dat God zichzelf altijd, in alles en overal heeft geopenbaard. Dat er in elke tijd (al dan niet religieuze) mensen zijn geweest die deze openbaring goed hebben verstaan en in hun leven hebben vertaald. Er is geen enkele stroming die zichzelf eigenaar van Gods openbaring mag weten. Richard Rohr rekent faliekant af met dit soort superieure, verdeeldheid zaaiende pretenties. Hij pleit voor ruimte voor het niet-weten, voor het mysterie.’ (Theoloog Else Eikema, in: Lazarus)
In zijn boek verwijst de Amerikaanse franciscaan Rohr naar de autobiografie A Rocking-Horse Catholic van de twintigste-eeuwse mystica Caryll Houselander, waarin de franciscaan een wonderlijke ervaring van Houselander herkent als het Christusmysterie: de inwoning van de Goddelijke Aanwezigheid in ieder mens en ieder ding, sinds het begin van de tijd zoals wij die kennen.
‘Christus was voor haar duidelijk niet alleen Jezus van Nazaret, maar iets van een veel grotere, zelfs kosmische omvang. Wat dat betekent en wat dat ertoe doet, dat is het onderwerp van dit boek [Het Christusmysterie]. Ik geloof dat een kennismaking met dit visioen de kracht geeft voor een radicale hervorming van wat we geloven, hoe we anderen zien en ons tot hen verhouden, ons besef van de grootheid van God en ons begrip van wat de Schepper aan het doen is in onze wereld.’ (Uit: Het Christusmysterie)
Bronnen:
* Bep van Muilekom: De bevrijdende, bewustzijnsverruimende boodschap van ‘Het Christusmysterie’
* Else Eikema: Richard Rohr nodigt je uit God te zien in alle dingen (Lazarus.nl – EO | 13 2 2023: Niet meer terug te vinden bij E.O.)
* Het Christusmysterie – Hoe Gods tegenwoordigheid alles wat je ziet, hoopt en gelooft, kan veranderen| Richard Rohr | ISBN: 9789043532006 | Pagina’s: 272 | Publicatiedatum: 27-08-2019 | € 24,99 | E-book: € 13,99
‘Richard Rohr komt in het radicaal theologische boek Het Christusmysterie met een voor westerse christenen prikkelende stelling over de naam Jezus Christus. De betekenis van het woord Christus is niet (zoals velen denken) de achternaam of eretitel van Jezus, maar een aanduiding die veel universeler en verstrekkender is dan slechts horend bij de man uit Nazaret.
Voor wie deze fundamentele waarheid ontdekt, wordt het christelijk geloof veel meer dan de belijdenis dat Jezus God is. Je leert zien dat God zijn hele schepping doordringt en overal om ons heen aanwezig is. Hij is te ontmoeten in iedereen die je tegenkomt.
De franciscaan Richard Rohr verbindt de kloosterspiritualiteit en mystiek met grote thema’s. Eerder schreef hij De goddelijke dans. ‘Rohr ziet Christus overal, en niet alleen in mensen.’
(Bono)
Beeld: visie.eo.nl
UPDATE: 13 2 2023
GODENENMENSEN 
Mooi stuk Paul.
citaat:
‘Als ik besef dat de wereld om mij heen zowel de plek is waar God zich verbergt als openbaart, kan ik niet langer een betekenisvol onderscheid maken tussen het natuurlijke en het bovennatuurlijke, het heilige en het profane.’ (Van Muilekom)’
In één klap is hiermee het pas besproken boek van Emanuel Rutten “Contra Kant – Herwonnen ruimte voor transcendentie.” tot de prullenbak verwezen.
Ik sluit me helemaal aan bij Trouwe Lezeres die op 17 december 2019 at 23:19 schreef:
“Voor mij bestaat er geen grens tussen transcendentie en natuur, tussen ‘boven-natuurlijk’ en natuurlijk. Ik zie alles als een geheel, alles is altijd tegelijkertijd aanwezig, of het nu wel of niet opgemerkt wordt. Er zijn wel zaken met verschillende eigenschappen en het lijkt me handig om die verschillend te benoemen.”
I
LikeLike
Toch nog een kleine aanmerking.
citaat:
“De bevrijdende, bewustzijnsverruimende boodschap, zo noemt Theoblogie, bij monde van auteur Bep van Muilekom, Het Christusmysterie. ‘Christus is overal om ons heen aanwezig’. Richard Rohr herdefinieert volgens haar de christelijke traditie, doorbreekt vastgeroeste gods- en wereldbeelden, ingesleten gedachtenpatronen en hiërarchieën.”
Dat zal best voor veel christenen kunnen gelden. Echter om vastgeroeste gods- en wereldbeelden, ingesleten gedachtenpatronen en hiërarchieën los te maken dient er mijns inziens nog vele grote stappen gemaakt te worden.
Bijvoorbeeld het ‘atheÏstische’ begrip boeddha-natuur dat prachtig past bij de hier vermelde christus-natuur. Dat is een mooie opstap om het geloof aan god af te breken. Komt dat ook voor in het boek? Zoals Meister Eckhart zegt: er kan niet gesproken kan worden over het “zijn” van God. Hij zegt: god help me af van het godsbegrip. En verder zegt deze mysticus: een goed mens kent geen waarom. …..
Waarom? Bijvoorbeeld een “doel” of “einddoel”. Waarom? Is er een doel in de natuur?
citaat (over: Er is geen enkele stroming die zichzelf eigenaar van Gods openbaring mag weten.):
“Richard Rohr rekent faliekant af met dit soort superieure, verdeeldheid zaaiende pretenties. Hij pleit voor ruimte voor het niet-weten, voor het mysterie.’(Theoloog Else Eikema, in: Lazarus)
Het niet-weten… Taoïsme, de cyclus van de natuur zonder een godsbeeld.
Dan komt het vreemd voor mij over citaat:
“In het tweede deel (van het boek van Richard Rohr) vraagt hij (Van Muilekom) zich af wat het einddoel is, voor ieder van ons – en voor de kosmos.”
Er is mijns inziens geen einddoel: ik zou het “niet-weten”. Waarom? Dat hele besef van een einddoel vind ik beklemmend. Het is de basis voor een deontologie om dat “doel” te bereiken en legitimeert valse machtsuitoefening.
LikeLike
Idd Jan bovennatuurlijk bestaat niet. Alles wat bestaat is natuurlijk, maar daarom hebben we nog geen redelijke verklaring voor alles wat om ons heen gebeurt.
LikeLike
Transcendentie is niet te begrijpen zonder immanentie.
Leegte overstijgt de dingen en is er tegelijkertijd in aanwezig.
Maar als God zich verbergt en zich toch openbaart, hoe kan dat dan?
Als je in de zon staat, je sluit je ogen dan voel je tóch de straling.
Is de straling gescheiden van de zon?
LikeLike
Armand, het zijnde en het niet-zijnde bestaat uit elkaar.
Zo bestaat het natuurlijke en het bovennatuurlijke ook uit elkaar.
Het westerse analytische denken bestaat uit denken aan ‘iets’.
Daarom kan ‘iets’ zich niet voorstellen dat hij voortkomt uit ‘niets’.
Het is niet zo dat het westerse denken niet goed is.
Het is niet compleet. Het westerse denken denkt dat er buiten hem niets is.
Neem een vaas, hij krijgt zijn functie door de leegte in de vaas.
Toch is die leegte niet gescheiden van de leegte buiten de vaas.
Vorm en leegte hebben elkaar nódig en dat is compleet denken.
Zo hebben subject (ik) en de objecten elkaar ook nodig om te kunnen existeren.
Zolang ik denk dat ik de vorm ben, ben ik één van de tienduizend dingen.
Zodra ik realiseer dat ik niets ben -de leegte- ben ik overal aanwezig en niet langer het centrum van waarneming.
Met vriendelijke kerstgroet.
LikeLike
God is binnen in alle dingen, maar overstijgt de dingen ook, volgens van Muilekom.
Dan moet God ook binnen in de mens te vinden zijn.
Daar sluiten de volgende woorden die ik vanochtend in de mail vond mooi bij aan:
Als wij ervoor kiezen
de spirituele weg te gaan,
is er altijd hulp voorhanden.
Het gaat er dan om dat wij
de toegestoken helpende hand
leren grijpen.
En dat is iets wat je niet hoeft te geloven. Dat leer je in de loop van je leven. Je kunt je afvragen of het leven een doel heeft. Maar het zou zomaar kunnen zijn dat het léren zelf het doel is. Er is iets in het mensenhart wat tot groei en bloei kan komen. Het Christuskind bevindt zich al als een ongeboren beginsel in het hart. Dat kunnen we ‘opvoeden’ en tot wasdom laten komen. Zodat het uiteindelijk kan ‘sterven’.
Tot zover de lezing van dominee Zwerver 😉
LikeLike
Beste dominee Zwerver,
Dank je voor de stimulans tot het weer bewust worden van herinneringen van zo’n toegestoken hand! Ik wilde er vanmorgen graag even een positieve reactie over plaatsen maar ik kon de juiste woorden nog niet vinden… Maar nu heb ik ineens wel een verse illustratie… 🙂
Vanmiddag deed ik samen met mijn man even wat boodschappen. Daarna zei hij: ik moet eigenlijk nog even tanken en hij rijdt dus naar een benzinepomp waar hij graag even tankt als hij toch in de buurt is. ‘Wat een ongewone drukte hier’, zegt hij. Er blijkt een boekenmarkt vlak in de buurt gehouden te worden. Ik mijd altijd boekenmarkten want de kans is heel klein dat ik dan zonder boeken weer naar buiten kom… er liggen altijd veel teveel mooie en interessante boeken… Mijn man deelt mijn interesse op dit gebied niet zo, maar stemt toe om even mee te gaan kijken. ‘Ik ga echt alleen even naar de Friese boeken kijken’, beloof ik hem en daar houd ik me ook aan. Hij helpt even zoeken naar boeken van mijn favoriete schrijvers. Even later zegt hij opeens tegen een medewerker van de boekenmarkt: ‘Dit boek ligt hier niet op z’n plek’. Ik kijk nieuwsgierig op en zie welk boek hij in zijn handen heeft. Dat blijkt een hele dikke pil te zijn met de titel: Encyclopedie van de mystiek’! ‘O, maar daar heb ik wel belangstelling voor’, zeg ik gauw voordat die boekenmarkt medewerker twee stappen kan doen om ermee te verdwijnen. Ik wist niet eens dat er zo’n boek bestond… ‘Het is wel een dikke pil’, zegt de man kijkend naar mijn reeds goed gevulde tas… ‘Even kijken wat de prijs is…. vijf euro… weet je wat? Je krijgt het voor twee vijftig mee…’
Een Nederlands boek over mystiek ergens tussen de Friese boeken? Mijn man heeft helemaal niets met mystiek…. hij merkt dat boek op en vestigt er ‘luid en duidelijk’ de aandacht op. Maar niet om mij erop attent te maken…. 🙂 Ik had daarna alleen maar in de gauwigheid een titel gezien en wist verder niets over de inhoud van dat boek. De medewerker halveerde zomaar de prijs. Het was duidelijk: dat boek werd bijna in mijn tas geduwd. 🙂 Thuisgekomen blijkt het een interessantere inhoud te hebben dan ik had kunnen bevroeden!
http://www.aukejelsma.nl/index_bestanden/Page588.htm
LikeLike
Trouwe lezeres, wat een mooi verhaal! Soms zijn zaken geen toeval, maar vallen ze je toe. De wereld van de ‘uitgestoken hand’ is bij uitstek mystiek. Het is een kwestie van de dingen laten gebeuren. Ik kan er diverse anekdotes over vertellen, maar het is bovenal een inwijdingsweg. Het is een nederig ‘oor ten luister leggen’ buiten het denken in concepten om. Je kunt het niet wensen omdat wensen ‘eigen maken’ is. Het is een jezelf met hart en ziel openstellen voor dát waarvan je denkt dat het zich buiten je bevindt, maar zich in werkelijkheid in je zelf afspeelt.
Veel plezier en wijsheid toegewenst met het boek. Ik wens je zo’n boek toe welke je meermalen herleest en waarin je telkens weer nieuwe zaken ‘herkent’ in de zin van: daar staat precies geschreven in de woorden die ik zelf niet vinden kon.
LikeLike
Bij het schrijven van het mythisch scheppingsverhaal, door Mozes, en in het bijzonder de zondeval, die lijden en dood veroorzaakten, werd de kiem gelegd van een superman die de mensheid moest verlossen van lijden en sterven, en de mensheid moest onderwerpen aan die onbekende god. Die superman bleek later de Aramees Jesjoea te zijn. Die man, die zelfverklaarde profeet, richtte een organisatie op. Eerst met twaalf, daarna steeds uitgebreider, tot hij een gevaar werd, zowel voor het joodse establishment als voor de romeinse bezetter. Daarom werd hij ter dood veroordeeld, ondanks dat zijn organisatie niet tot doel had het landsbestuur over te nemen maar een religieuze beweging te stichten.
Na zijn dood bleven de ideeën van Jesjoea verder sudderen onder de bevolking, en meer bepaald door Paulus, in de romeinse gebieden. Toen een romeinse keizer de principes van Jesjoea, rond het jaar 300, tot staatsgodsdienst verhief, werden personen aangesteld om de christelijke religie op poten te zetten. Die religie is uiteengevallen in veel kleinere groepen, welke veelal nog bestaan. De mythe rond dat godsbeeld en de tot superman Jezus, begint stilaan op losse bodem te staan door de secularisering van de westerse wereld.
LikeLike
De kamer is donker.
Op de tast voelen we,
allemaal.
De een voelt een slurf;
het lijkt wel een tuinslang.
De ander een poot;
nee, ’t is een pilaar.
Een oor: een waaier.
Een rug: een troon van leer.
Allen voelen een deel,
en denken aan het geheel.
Wat we nodig hebben is licht,
een enkele kaars volstaat
en weg zijn de verschillen.
Uit: Djelal al-din Rumi, Gedichten.
————————————–
Het mooie aan Jezus en zijn verhaal is dat iedereen er wat anders in ziet. Misschien weerspiegelt dát wat je er in ziet ook wel iets van je zelf. De maagdelijke geboorte symboliseert voor mij het ongeboren beginsel wat in ieder mens aanwezig is. Zijn diverse uitspraken zijn voor mij goed te plaatsen en te begrijpen. Maar ik zet zijn uitspraken niet in een historisch perspectief. Dat komt omdat ik niet geloof. Spirituele teksten kun je herhalen en trachten met je hart te lezen. Dan geloof je niet wat er staat, maar maak je jezelf iets op niet-beschouwende wijze duidelijk.
Zijn lijdensweg, kruisiging, dood en wederopstanding getuigen er van dat hij geen superman was, maar het tegendeel van een superman. Zijn twijfels en lijden maken hem erg menselijk. Er zit ‘iets’ in het verhaal wat je moet (aan)voelen, niet verstandelijk begrijpen. Het verhaal over Jezus sluit ook mooi aan bij de verdrijving uit het paradijs. Wij -de mens- komen voort uit een veld buiten goed en kwaad, zijn daar uit verdreven omdat we kennis kregen van goed en kwaad. Jezus doet eigenlijk niks anders dan weer terug verwijzen naar dat veld buiten goed en kwaad. Dat veld is niet ‘hier’ of ‘daar’.
Uiteindelijk hebben we allemaal gelijk. Omdat we weerspiegelen wat we ergens in zien. Ik zie in Jezus een ziener, net zoals Boeddha, Hermes, Rumi e.v.a. Alleen weet Jezus wel heel er ‘to the point’ te komen. Daarom is hij een van mijn favoriete zieners. Boeddha vind ik maar saai. Maar een ander zal het weer anders zien. En dat is geen enkel probleem. Omdat ‘de wereld’ , inclusief Jezus, zich zo voordoet zoals we zelf ZIJN.
Vriendelijke groet allemaal, wat je er ook van vindt.
LikeLike
Zwerver,
Jesjoea of Jezus was idd een soort profeet, die een boodschap van liefde wilde verkondigen. We mogen gerust alle mythes rond zijn persoon achterwege laten. Ook dan blijft hij een ziener en niet enkel voor zijn tijd. Zijn principes zijn wel verweven in de christelijke religies. Voor de welmenende burger is dat een mooie richtlijn. Voor vele leiders in de verschillende christelijke religieuze gemeenschappen, is de godsdienst een middel geweest en nu nog, om hun luxeleventje in stand te houden. Dat geldt, in deze tijd, ook bvb voor de Iraanse ayatollahs. Religies scheppen enorm veel jobs, van hoge tot lagere leiders maar ook voor zgn godsgeleerden. Daar is op zich niets mis mee als de religie niet zou misbruikt worden om bevolkingsgroepen tegen elkaar op te zetten, om oorlogen te ontketenen en de wapenindustrie te laten draaien.
LikeLike
Armand, in je kritiek op geestelijke leiders kan ik me helemaal vinden.
Ik wens alleen niet het kindje met het badwater weg te gooien.
Het gaat me zuiver om wat Jezus had mede te delen.
En welke weg hij wees.
Bij geestelijke leiders van andere religies gaat het al net zo.
Laat iemand geloven en je hebt hem in je macht.
Maar alle religies verwijzen uiteindelijk naar hetzelfde.
En dat is vooral het opgeven van jezelf.
Het valt Jezus niet aan te rekenen dat na hem zovelen misbruik hebben gemaakt van Jezus.
LikeLike