Religiewerkgroep De Linker Wang – van GroenLinks, ‘politiek met compassie’ – organiseerde gisteren in Utrecht een debat over de zin van het leven. Voor filosoof Sanneke de Haan eigenlijk on-zin, want ‘ons bestaan heeft geen zin, bergt geen hoger doel in zich’. Voor theoloog Rikko Voorberg is de vraag naar het nut van het leven misschien zin-loos, maar de vraag naar de hoop en de deugd essentieel. De Haan vraagt zich af wat ons houvast geeft, en hoe je bepaalt wat een goede manier van leven is. Beiden hadden iets moois en zinvols te vertellen, de filosoof (1980) en de theoloog (1980), en dat zette zich daarna voort met zo’n 80 belangstellenden.
Job de Haan, van De Linker Wang, blijkt naast theoloog en journalist ook een uitstekend gespreksleider en maakte één keer gebruik van ‘Abstract Alert’: als iemand vervalt in vaagheid, krijgt iemand anders het woord. Wel zo goed bij dit thema.
Sanneke vertelde uit een ‘gemengd nest’ te komen: katholiek en Nederlands Hervormd. School ervoer zij wat religie betreft als ‘heftig’ en toen ze rond haar twaalfde jaar hoorde dat God zelfs in ‘je hoofd kan kijken’, vond ze dat niet te geloven. Op dat moment hield God voor haar op te bestaan: ‘God kwam tot hier en niet verder’.
Toch verdiepte zij zich in levensbeschouwingen en ontdekte de filosofie en via zenboeddhisme de meditatie. Als filosoof doet zij nu onderzoek op het grensvlak van filosofie en psychiatrie. Meditatie vindt zij een vorm van ‘moreel superieur escapisme’. Iets met een tefallaag waarvan je alles kan laten afglijden. En leven is lijden, hoorde ze. Maar Sanneke vindt het leven leuk. Sartre spreekt haar aan, vooral zijn idee dat alle keuzes in je leven je eigen keuzes zijn; je kiest ook bij wie je te rade gaat. Maar ook Sartres idee over dat je zelf verantwoordelijk bent voor wat je doet, past bij haar.
Geconfronteerd werd Sanneke met de dood van de vader van een vriendin. Dat zette haar sterk aan het denken. Dient het leven een doel? Heb je het goed gedaan? Er is geen Hogere Instantie die goedkeuring geeft. Leven en dan dood. Dit is het, hier moeten we het mee doen, was haar reactie op die ervaring. Meer is het niet. Sanneke ging wel vol voor het leven. Op een dag liep zij bij de buren binnen toen ze letterlijk hoorde dat de man zijn vrouw mishandelde. Sanneke greep in. Ze maakte het verschil. Ze snapte ook wat er aan de hand was: er speelde psychiatrische problematiek mee. En zij hielp. Het was niet zin-loos wat ze deed.
Rikko vertelde over een pastorie op een heuvel waar hij zoon van een dominee was, waar gebeden werd voor het eten en als toetje de Bijbel, en dat betekende iets. Trots op de zuil waarop hij zat. Geen televisie, maar dat kwam voort uit een verantwoordelijk idee over hoe gezinsleven in elkaar dient te zitten. Alles werd doordacht. Dan tien jaar later. Theologische universiteit. Zijn religieus fundament werd ‘verpulverd door een postmodern sloopplan’.
Zeer geboeid werd hij door zowel protestants theoloog Karl Barth als filosoof Friedrich Nietzsche. Barth gaf ruimte, geen catechismus waarin alles vast stond. Rikko kwam uit zijn bubbel. Door theater, radio en vrienden. Zijn bunker – de Kathedraal van Zeker Weten – stortte in, verdween in zee. Daar stond hij, moederziel alleen, nog wel met zijn medestudenten. Rikko ging op zoek, ook bij de studentenpastor, en vroeg hem te helpen met het doel in zijn leven. Doen, handelen was het antwoord. Ga het doen, de vorm komt vanzelf. Hij organiseerde een burennetwerk, richtte in Amsterdam de PopUpKerk op. Maar ondertussen bleef de vraag spoken hoe om te gaan met zijn geschiedenis, zijn achtergrond. En: ‘Wat Wil Ik Echt?’
Hij maakte een speciale Facebookpagina toen hij hoorde dat een pedoseksueel nergens meer welkom was. De pagina heette ‘Benno L. welkom in onze straat’. Overtuigd als hij is dat de meeste recidieven voortkomen uit sociale uitsluiting. Bovendien, niemand kent het strafblad van je buren in de straat… Rikko vindt dat je moet belichamen waar je voor staat. Je kunt van alles roepen, maar je moet iets doen. En zo nam de mede-oprichter van de ‘Vluchtkerk’ ook het initiatief: ‘We Gaan Ze Halen’. Rikko geeft op uiteenlopende manieren concreet vorm aan geloven. Hij blijft niet op zijn handen zitten, maakt van geloven positieve actie.
Rikko kan zich kwaad maken over de vluchtelingenproblematiek. Hoe dat systeem werkt. Niet werkt, beter gezegd. Hij noemt dat systeem kwaadaardig. Gaf er een voorbeeld van. Doe je als vluchteling je verhaal, je eerste gesprek voor de asielprocedure, waarbij je je van je beste kant laat zien: wel vluchteling, maar gezond, sterk, kan en wil werken. Dan word je afgewezen. De vluchteling had over zijn martelingen moeten vertellen en ander leed, dan was hij geaccepteerd. Zo word je door het systeem kwetsbaar gemaakt. Je verdwijnt in een vicieuze cirkel. Rikko schreef het boek De dominee leert vloeken. Heel begrijpelijk, als je vecht voor een rechtvaardige wereld. Een wereld waar je kwaad van wordt. Hij wil juist bijdragen aan een rechtvaardiger wereld. Zijn boek roept dan ook op tot actie. Hij put onder meer moed uit Augustinus. Die zei: ‘Hoop heeft twee prachtige dochters. De een heet woede, de ander heet moed; woede over hoe de dingen zijn: en moed om te zien dat ze niet zullen blijven zoals ze zijn’.
Foto: © PD – Sanneke de Haan en Rikko Voorberg. Op speelse manier werden bingoballen ingezet waarvan de getallen verwezen naar vragen die Rikko en Sanneke beantwoordden. Het leidde ertoe dat ze spontaan persoonlijk, vanuit eigen idee en gevoel open over zichzelf vertelden.
GODENENMENSEN 
Heel begrijpelijk, als je vecht voor een rechtvaardige wereld. Een wereld waar je kwaad van wordt.
—————
Als de mens dan toch enige zin wil ontdekken aan het leven, dan is het het zich onttrekken aan goed en kwaad. Natuurlijk mag je kwaad worden, dat is een emotie. Maar dan ga je nooit de wetmatigheden zien welke zich voltrekken. Dan doe je aan het spel mee zonder de regels te begrijpen. Dan blijft de focus gericht op het spel en je laat je er in mee slepen. Echte moed is zien dat de dingen zijn zoals ze zijn, eigenlijk dus contra aan wat Augustinus beweert.
LikeLike
Als het leven onzinnig is, hoe zullen wij leven?
Ik heb hier over nagedacht. Mijn conclusie is: de vraag is onzinnig.
Na de premisse: “Als het leven onzinnig is”, zijn alles antwoorden zinloos. Zeker om na deze “onzinnige” premisse de nieuwe vraag te stellen “hoe “wij” zullen leven”. Hoezo “wij”? Dat maakt iedereen dan wel zelf uit lijkt me. In volle zinloze vrijheid,
LikeLike
Er wordt gesteld “als het leven onzinnig is”, dat vind ik een vreemde kwalificatie voor een mysterieus fenomeen zoals het leven.
Ook de bewering dat meditatie een vorm van ‘moreel superieur escapisme betreft zonder het echt goed te kunnen onderbouwen.
Want daar zit veel meer omheen verweven.
@Zwerver, je schrijft: [Natuurlijk mag je kwaad worden, dat is een emotie. Maar dan ga je nooit de wetmatigheden zien welke zich voltrekken. Dan doe je aan het spel mee zonder de regels te begrijpen. Dan blijft de focus gericht op het spel en je laat je er in mee slepen]
Dat is nu precies dezelfde wijze waarop ook Sadhguru redeneert, heb je lezingen van hem gehoord en heb je dat zelf ontdekt.
Het gaat erom om ten alle tijde de neutrale waarnemer te blijven (al valt dat niet altijd mee) je zou de ander niet in de gelegenheid moeten stellen je innerlijke rust te verstoren.
Want de hele wereld speelt zich voor jou uiteindelijk tussen de eigen oren af.
LikeLike
Mooi zeg. Ik wordt er altijd warm van wanneer ik dit soort verhalen mag lezen/horen. Twee, nog jonge mensen, die getuigen van de eigen ontwikkelingen in hun leven welke zij hebben aangewend om verder na te denken én te handelen. Over zinvol en hoopvol gesproken….;-)
LikeLike
@Egbert
Ik heb me nooit zo verdiept in die Sadhguru. Je zegt het zelf al, je bent nooit meer dan de waarnemer. (Bewustzijn) Alles wat niet-neutraal is zijn gedachtenspinsels van je zelf. De wereld van gedachten doet de mens mee trekken in de wil om van alles en nog wat te veranderen. Wat vervolgens natuurlijk weer niet lukt. Dan treden oorzaak en gevolg in werking: frustratie, boosheid en het zicht op de werkelijkheid raakt zoek. Dat is dan ook de toestand waar het merendeel van de mensen in verkeert. Hilarisch wordt het als degenen die niet-neutraal zijn tegengestelde opvattingen hebben over goed en kwaad. Dan zegt groep A: „we gaan ze halen” en zegt groep B „we trappen ze terug”. Beiden vechten voor die zogenaamd rechtvaardige wereld die helemaal niet bestaat. En beiden hebben niet door dat het juist om het verdelen in goed en kwaad zélf gaat.
LikeLike
-Alles, wat is, is een trap in de evolutie van de absolute Logos, die andere God, Zo dat de rede niet van de werkelijkheid en de werkelijkheid niet van de rede is verlaten..
Ook wij als mensen passen ergens in de nodige evolutie in die eeuwige wetmatige logica. En het is dan ook onze plicht mee te werken aan die logische evolutie.
Valere De Brabandere.
LikeLike
@Zwerver: [Je zegt het zelf al, je bent nooit meer dan de waarnemer. (Bewustzijn) Alles wat niet-neutraal is zijn gedachtenspinsels van je zelf. De wereld van gedachten doet de mens mee trekken in de wil om van alles en nog wat te veranderen. Wat vervolgens natuurlijk weer niet lukt]
Dat is de bron van alle ellende in de wereld. Als mensen met een nogal verschillend mens en wereldbeeld tegenover elkaar komen te staan Lees de geschiedenisboeken maar na.
Er was onlangs nog een tv uitzending over de theologische twisten in het Nederland van de zestiende eeuw tussen Arminius en Gomarus (voorstander predestinatie), best wel interessant maar wat dat wel niet teweeg heeft gebracht, het land bijna op het randje van een burgeroorlog. Ongelofelijk dat religieuze fanatisme uit die tijd.
Ben je overigens ook bekend met de piramide van Maslov, primair moeten natuurlijk de biologisch behoeften ingevuld om te overleven, vervolgens de psychologische en zo kan de persoonlijke ontwikkeling zich steeds verder gaan verbreden.
Een van mijn zoons maakte mij daarop attent, die was zich daarin wat aan het verdiepen. Ik had er zelf nog nooit van gehoord.
LikeLike
@Egbert
Ik ben niet bekend met de piramide van Maslov, maar er zit wel iets in. Allereerst is er de behoefte om de primaire wensen te vervullen. Een ieder van ons kan mooie verhalen vertellen/schrijven, maar daar heb je niet veel aan als de basisbehoeftes niet vervuld worden. En vanuit die basisbehoeftes is de hang naar een ‘betere wereld’ heel erg begrijpelijk. Ik begrijp uitstekend waarom men zich verliest in de wereld van goed en kwaad. Theologische twisten komen hier ook uit voort. Het zo gewenste hiernamaals is ook een vorm van behoeftevervulling. Een verlangen naar ‘rechtvaardigheid’. Dat verlangen naar rechtvaardigheid is m.i. een van de grootste menselijke dwalingen.
Maar het verlangen naar rechtvaardigheid maakt weer wel zingeving mogelijk. Je kan je hele leven in dienst stellen van een ideologie die ‘rechtvaardigheid’ na streeft. Misschien dat je pas op je oude dag beseft dat je net als een hond je hele leven achter je eigen staart hebt gelopen;-)
Boven aan die piramide staat zelfrealisatie zie ik. Dat is dus eigenlijk een luxe artikel.
LikeLike
@ Egbert, je zegt: ” Het gaat erom om ten alle tijde de neutrale waarnemer te blijven. ( al valt dat niet altijd mee ) Ik zal je eerlijk bekennen dat ik helemaal geen neutrale waarnemer wil zijn. Natuurlijk kan het soms verstandig zijn, in bepaalde situaties, deze houding aan te kunnen nemen. Maar mijn emoties zou ik niet graag willen missen, evenmin mijn waarden waarin wel degelijk plaats is voor het onderscheid tussen goed en kwaad.
Ik ga dan ook niet mee in de gedachten van @ Zwerver die meent dat echte moed is , zien dat de dingen zijn zoals ze zijn. Dat zou bijna impliceren dat je toch nergens iets aan zou kunnen doen en het doet me denken aan een aangepaste tekst van een bekend liedje: ” Stil maar, wacht maar…… dan gebeurt er nooit iets. ” 😉
Wat natuurlijk niet betekent dat je op enig moment wel vrede kan sluiten met een onomkeerbare situatie. En ja, daar kan soms moed voor nodig zijn. Dan is het maar te hopen dat een van de ‘dochters van Augustinus; tot leven komt in/door iemand die je daarin bij kan staan.
LikeLike
@Carla, kijk maar eens naar de navolgende filmpjes van Spinoza kenner Miriam van Reijen, die volgt qua redeneertrant hetzelfde stramien.
(youtube Tips voor een gelukkiger leven en hoe om te gaan met problemen – 1 en 2)
Best wel interessant.
LikeLike
De zin van het leven?
Het leven is een gift van de natuur.
Geniet en maak gebruik van dat geschenk.
LikeLike
Augustinus had een donkere gelaatskleur en was hartstochtelijk. Hij kwam uit de provincie Africa van het Romeinse rijk: in noord Afrika. Hij lijkt dus op Marokkanen, Tunesiërs, Algerijnen en Libiërs. Hij identificeerde zich met Feniciërs en de Berbers. In zijn jeugd leefde hij een losbandig leven in jeugdbendes, diefstal en met zeer waarschijnlijk homoseksuele relaties. Op 17 jarige leeftijd had hij een relatie met een jong meisje.
Zijn twee prachtige dochters, woede en moed. Dan zal voor zijn belijdenissen van 13 hoofdstukken zijn, vermoed ik. Heftig woede en moed. Toen kwam zijn felle strijd tegen het slechte in hem. Hij volgde het gnostische manicheïsme. Dat is een dualistische wereldbeschouwing van goed en slecht. Met god en satan, even machtig als oorsprong. Hij was dus goed en slecht en streed tegen het slechte in hem.
Daarna bekeerde Augustines zich tot het christendom. Hij vervolgde o.a. zijn oorspronkelijke manicheïstische medebroeders. Hij verklaarde ze tot ketters. Een leven van strijd dus.
Overtuigd van het zinloze leven, zonder gehechtheid daaraan en niet bewogen door emoties, kan het oog van Horus zien wat er in het hart plaatsvindt. Met andere woorden, je kan god in jezelf ervaren als de eeuwige stille getuige.
LikeLike
Leuk @ Egbert om de filmpjes, waar je naar verwijst, weer eens te zien. Ik zag ze eens eerder en ben het met wat Miriam zegt, eens. Echter wat zij laat zien is dat je denken over de dingen te maken heeft met , verwachtingen ( waar niet aan voldaan wordt ), de daarbij opgelopen teleurstellingen, jezelf zelfs schuldig gaan voelen, beïnvloed kunnen worden door jou zelf. Je kan je eigen denken veranderen en daardoor wellicht gelukkiger/vrijer door het leven stappen.
Dit alles heeft voor mij toch even een andere invalshoek dan wat ik uit de verhalen van de twee jonge mensen haal. ( dit blog ). Zij hebben beiden, naar aanleiding van hun ervaringen, stappen ondernomen. Stappen om iets te gaan doen! Iets te gaan veranderen aan een bestaande/ontstane situatie. Situaties waarin ze niet stil zijn blijven zitten met een gedachte ‘het gaat zoals het gaat of de dingen zijn zoals ze zijn’.
Ik ervaar dat als hoopvol. Vooral wanneer ik dat zie bij nog jonge mensen.
LikeLike
Het kernpunt van het manicheïsme is dat het kwaad net zo eeuwig is als het goede. En dat het kwaad oorspronkelijk onderdeel was van het goede. Zodat er scheppingsruimte kwam voor ontwikkeling. Je zou zelfs kunnen zeggen dat het kwaad zinvol is. Dit staat haaks op het christelijke gedachtengoed, welke het kwaad verketterd. Daarom hebben we de christenen ook eeuwenlang ten strijde zien trekken tegen het kwaad. (ketters) Laten we ons bewust zijn dat ook als we niet meer geloven, dat we nog wel culturele christenen zijn. We verdelen nog steeds de wereld in goed en kwaad. Waarbij nieuwe profeten zoals Marx een atheïstische verlossingsleer predikten, welke geresulteerd heeft in nieuwe bloedbaden en vervolging van ‘ketters’.
Ik weet niet wat er met Augustinus is gebeurd dat hij de ommezwaai maakte van een gnostieke religie naar een vervolgingsreligie. Vermoedelijk heeft hij de woede gevoerd omdat zijn verwachtingen niet uitkwamen en zijn „prachtige dochter” zei hem om de dingen te veranderen. Augustinus schijnt te hebben toegegeven dat hij geen toegang had tot het weten buiten het weten. Dat verklaart zijn toorn en de richting welke hij gaf aan het christelijke denken, zodat het christendom een verschijningsvorm werd van het kwaad.
De theoloog Rikko Voorberg is kennelijk ook een liefhebber van Augustinus. Hij kan zich ook kwaad maken om de vluchtelingenproblematiek. Dus ik begrijp zijn denkrichting wel, hij verdeeld de wereld in goed en kwaad. Niet beseffende dat hij op deze wijze ook het kwaad voeding geeft. En zo maakt Rikko Voorberg ook weer ontwikkeling mogelijk. Immers, het schept voor andere mensen weer de mogelijkheid om het lijden van de mensheid op zich te nemen, ook aan hen die tot het kwaad zijn vervallen. Het maakt het offer tot niet-zijn mogelijk, welke resulteert in een niet-zelfzuchtige liefde.
LikeLike
Carla.
1. Je ervaart Sanneke en Rikko in hun activiteit van het leven als hoopvol terwijl ze toch uitgaan van de zinloosheid van het bestaan. Maar het lijkt erop dat je tegen dat idee van zinloosheid bent.
2. Je schrijft dat je het eens bent met wat Miriam zegt. Dat is de filosofie van Spinoza. Mirjam zegt ook, in overeenstemming met de filosofie van Spinoza, dat de mens absoluut geen vrije wil heeft: alles is hard gedetermineerd.
Ik begrijp je niet, als je daar achter staat, dat je dan schrijft dat je niet mee in de gedachten van Zwerver. Dat is toch (ongeveer) hetzelfde, ook woe wei ? Het “doende niet doen” houdt niet in dat men niets doet.
LikeLike
Over de aard van de illusie.
Ik heb het even opgezocht. Miriam-van-reijen over het zogenaamde “fatalisme”.
Maar als alles bepaald is, kan ik toch net zo goed thuis zitten en niks doen?
‘U vraagt naar het zogenaamde “fatalisme”, en dat is een eeuwenoud misverstand. Dat alles gedetermineerd is, betekent niet dat je geen rol speelt in wat er gebeurt. Zolang wij niet alle oorzaken in beeld hebben, kunnen we over de toekomst geen uitspraak doen. En ik denk niet dat wij ooit mee maken dat we zicht hebben op alle factoren. Daar is de wereld te complex voor. We blijven de toekomst beleven als open, en dus moeten we ook zelf blijven kiezen wat we doen. Alleen die keuze is niet vrij of “toevallig”.’
https://www.filosofie.nl/nl/artikel/44035/miriam-van-reijen-gelukkig-is-de-vrije-wil-een-illusie.html
LikeLike
@ Jan, ‘ Beiden hadden iets moois en zinvols te vertellen.’ Dát onderschrijf ik. En wat de bijdrage van Miriam betreft…..onderschrijf ik ook wat zij dáárin zegt. Dat hoeft niet te betekenen dat ik het met alles wat Spinoza heeft gezegd, eens hoeft te zijn. 😉 ( hoewel de man zeer wordt gewaardeerd door mij )
LikeLike
@Jan, houd het maar erop dat wij ook gedetermineerd door de biochemie tussen de oren, dus de natuur zoals Spinoza zou stellen maar daar weinig last van ondervinden omdat we nu eenmaal over de illusie van de vrije wil beschikken. We weten niet wat ons ren diepste beweegt.
Als je dat goed in kaart hebt wordt het leven een stuk eenvoudiger. 😉
LikeLike
@Egbert schrijft: “houd het maar erop dat wij ook gedetermineerd (zijn) door de biochemie tussen de oren, dus de natuur zoals Spinoza zou stellen”
Ik meen dat Spinoza dit niet stelt. Hij heeft een andere opvatting over “de natuur” dan tegenwoordig. En totaal anders dan de neurodeterministen. Die neurodeterministen, zoals Swaab, verklaren het stoffelijke brein tot een (Descartiaanse) herhaling van een waarnemend mannetje in het brein van een man als een verklaring van de geest: de homunculus. Descartes nog via de pijnappelklier. Swaab en jij, Egbert, via “vurende neuronen”. Alsof die bewustzijn zouden genereren.
Je kan twee manieren hebben: god is de natuur (een soort materieel reductionisme van god) Of de natuur is god: een idealisering en vergeestelijking/vergoddelijking van de natuur. (Even niet logisch denken als A=B dan B=A)
Spinoza zei: god “ofwel” de natuur. Ik meen dat je dat dient te begrijpen als een onzinnige causale tussenpositie. Of beter: een waarachtige essentie die beter werd aangevoeld/begrepen voor de splitsing van lichaam en geest (Descartes). Dat lees ik ook uit zoals al eerder vermeld:
https://www.filosofie.nl/nl/artikel/44035/miriam-van-reijen-gelukkig-is-de-vrije-wil-een-illusie.html
citaat: “We zijn het materiële brein en tegelijk het geestelijke brein. Onze geest valt samen met het hele lichaam, dus ook met de hersenen. Lichaam en geest zijn één ding.”
Wij zijn dus NIET overeenkomstig zoals jij suggereert citaat: “gedetermineerd door de biochemie tussen de oren.” Er is dus tevens/samen gedetermineerdheid vanuit de materie-geest. Het Spinozisme is een waarlijk monisme. Ik meen dat de vurende neuronen een gevolg zijn van het denken, geen oorzaak, mogelijk een kleine energetische schakel in een groot circulair dynamisch levensproces.
Ik blijf bij de conclusie dat het leven geen zin heeft. Daardoor verkeren wij in de illusie, dat we via de vrije wil (ook een illusie) de wereld onze eigen zin kunnen geven. Mensen die daar problemen mee en nog geen zin hebben, noemen zich “zin-zoekers”. Ik vind het wel fijn om zelf zin te hebben in mijn bestaan dan hoef ik niks te zoeken.
Ik vind het jammer dat in dit blog het woord “zinloos” is gebruikt. Dat heeft een negatieve fatalistische connotatie. Terwijl eigenlijk een bestaan zonder zin in principe tot onbaatzuchtige liefde, harmonie en ontroering en ondogmatisme kan leiden. De volkomen gedetermineerdheid maakt vrij: geen dwang van moraalpredikers en vechten om het doel te behalen. Het lot is het lot en er is geen verantwoordelijkheid.
groetjes van Jan
Het woord “illusie” betekent “echt waar, maar we snappen niet hoe het in essentie zit”
LikeLike
Mijn inziens wordt er hier te kort door de bocht geredeneerd. Het is de wil welke zin geeft aan het bestaan. Of het bestaan dus zinloos of zinvol is , is individueel bepaald. Want dat hangt af van de aanwezigheid dan wel afwezigheid van de wil. Dat is logisch ook, welke vader of moeder WIL nu niet zijn kinderen zien opgroeien tot mooie mensen? Voor dat doel geef je je eigen wil op, anders zou je een model (beeld) voor je kinderen nastreven. Maar je eigen wil opgeven gaat alleen als die eerst aanwezig was. Zodat je kinderen kunnen opgroeien totdat wat ze zelf willen, ook al ben je het er niet mee eens.
Het opgeven van de wil resulteert in zuivere liefde, waarbij de mens nooit tot de aard van liefde door kan dringen. Vanuit de positie van zuivere liefde zou je kunnen zeggen dat de wil niet bestaat. Dan is dat waar. Kijken we naar de gedragingen van mensen in het algemeen, dan zien we dat de wil overal aanwezig is. Het is niet allemaal liefde wat we zien op het journaal. (Of bij de buren, dat mag ook)
De wil bestaat dus zowel wel als niet. Hetgeen logisch is, zonder de wil zouden we de afgescheidenheid en de pijn daarvan niet kunnen voelen. Men mag wat mij betreft afgescheidenheid een illusie noemen, maar dat is kletspraat. Zinniger(!) is om ons af te vragen waarom die afgescheidenheid bestaat.
Noem het natuur, noem het God, maar wij mensen zijn zo ontworpen dat afgescheidenheid en de pijn van afgescheidenheid bijna vanzelf ontstaat. Is het zinvol om te ontsnappen aan afgescheidenheid? Die vraag is ook weer individueel bepaald. Afgescheidenheid heeft ook zo zijn charmes. En ik mag uit eigen vrije wil de wil opgeven om aan de afgescheidenheid te ontsnappen en te realiseren dat ik niets ben.
LikeLike
Zwerver,
Zou je je volgende zin wat verder willen uitspinnen of verduidelijken: ‘Het opgeven van de wil resulteert in zuivere liefde, waarbij de mens nooit tot de aard van liefde door kan dringen.’
Bedoel je dat een mens nooit zover kan komen dat hij z’n wil volledig opgeeft? Of gaat het je meer om het ‘doordringen tot de aard van liefde’? Of bedoel je nog iets anders?
LikeLike
@Jan, ik denk dat in de context van de redenering van Spinoza de mens in zijn functioneren wel tot de natuur behoorde, ook al had hij als kind van zijn tijd van de neurologie natuurlijk geen kaas gegeten,
Je zult als je het onlosmakelijk concept van het brein (vurende neuronen) en bewustzijn verwerpt
toch eens moeten uitleggen wat dan precies de relatie tussen je brein en het bewustzijn is, of liever gesteld waarom beide onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden, als je een harde klap tegen je hoofd krijgt ben je bewuste-loos, het woord zegt het zelf al.
Je schrijft: [Wij zijn dus NIET overeenkomstig zoals jij suggereert citaat: “gedetermineerd door de biochemie tussen de oren.” Er is dus tevens/samen gedetermineerdheid vanuit de materie-geest]
Dat zijn we wel, ik hoef je maar een pilletje (chemische substantie) te geven en we zouden Jan niet meer terug kennen, dan krijg je tijdelijk een andere chemische identiteit, zo kun je al je stemmingen die veroorzaakt worden door de chemie tussen de oren, beïnvloeden, Dan heb ik het nog niet over psychopathologie, dementie etc, ik vind het wel weer wonderbaarlijk dat we ons van dit alles bewust zijn.
Als je het trouwens over monisme hebt moet je wel even zeggen op welke vorm van monisme je nu precies doelt.
Je schrijft: [Ik blijf bij de conclusie dat het leven geen zin heeft. Daardoor verkeren wij in de illusie, dat we via de vrije wil (ook een illusie) de wereld onze eigen zin kunnen geven. Mensen die daar problemen mee en nog geen zin hebben, noemen zich “zin-zoekers”]
De mensen die daar problemen mee hebben kijken juist wat verder dan hun neus lang is.
Je schrijft: [Ik vind het jammer dat in dit blog het woord “zinloos” is gebruikt. Dat heeft een negatieve fatalistische connotatie. Terwijl eigenlijk een bestaan zonder zin in principe tot onbaatzuchtige liefde, harmonie en ontroering en ondogmatisme kan leiden. De volkomen gedetermineerdheid maakt vrij: geen dwang van moraalpredikers en vechten om het doel te behalen. Het lot is het lot en er is geen verantwoordelijkheid]
Dit betreft je eigen persoonlijke mening, ik denk niet dat een ieder zich daarin zal kunnen vinden.
Ik ben haast geneigd te denken dat jij jezelf neerzet als een soort van bio-chemische robot.
Je bent in wezen net zo erg als Swaab.;-)
LikeLike
Trouwe Lezeres, het is mij gebleken dat het voor de mens mogelijk is om de wil totaal op te geven. Daarbij -bij het totaal opgeven van de wil- stroomt de liefde toe, waarbij een intens beleven van diezelfde liefde mogelijk is. Maar ik kan niets verklaren over diezelfde liefde, behalve dan dat liefde in essentie nergens op gericht is.
Na dit toestromen is het de toeschouwer (ik dus) duidelijk dat ik als mens geen eigenaar ben van diezelfde liefde. Ik kan er niets over ‘willen’. Ik kan slechts gehoorzamen of anders terug keren naar de afgescheidenheid. (Niet mijn wil geschiedde, maar Uw wil geschiedde.) Ik gehoorzaam in volledige vrijheid. Waarbij de aard van liefde mij nog steeds niet helder wordt, maar ik wel kan zien hoe liefde werkt.
Het maakt een bewustzijn mogelijk waar geen plaats meer is voor sympathie of antipathie. Ik ben verenigd in die liefde, maar met behoud van individualiteit. Hetgeen met elkaar in tegenspraak is, maar wat voor mij wel duidelijkheid schept waar het allemaal heen gaat. Wij als mensen hebben een ontwikkelingsmogelijkheid om onze medemens(en) van dienst te zijn zonder dat daar een voordeel bij inbegrepen zit. Dat is verschillend met een ideologie welke van ratio en antipathie of sympathie uit gaat.
Kort gezegd: een liefde-beleven versus zaken welke het hoofd bedenkt voor een ‘betere wereld’.
Maar wel met begrip voor mensen die er anders in staan. In mijn optiek is het de mens gegeven om zich zo te ontwikkelen als het hem of haar goeddunkt. Een oordeel mijnerzijds over Rikko Voorberg (in dit geval) zou een nieuwe afgescheidenheid in mij teweeg brengen.
In onzelfzuchtige liefde is het mogelijk om de ander daadwerkelijk te bereiken, op welk ontwikkelingsvlak deze zich ook bevindt. Er is een mystiek begrijpen mogelijk over dat Koninkrijk waar Jezus het over heeft. Geen Koninkrijk wat zich in een hiernamaals afspeelt, maar wat al lang al gaande is. Niet in wat wij uiterlijk waarnemen, maar in wat we innerlijk waarnemen. Waarbij geen mensen uitgesloten worden, het zijn de mensen zelf die zichzelf uitsluiten.
Ik schreef hiervoor dat liefde in essentie nergens op gericht is. Dat is een beleving waar de wil is opgegeven. In de dagelijkse praktijk zoekt de liefde zelf zijn weg, daar hoef ik niets voor te doen. Liefde is niet bedoeld om er eigenaar van te zijn of om deze bewust weg te geven aan iemand die mij toevallig aan staat. Liefde zoekt geheel vanzelf zijn weg in de wereld naar hen die het nodig hebben. Ik als individu ‘doe niet’. Niemand verlangt iets van mij, het gaat vanzelf. Maar ik behoud ten aller tijde de vrijheid om ‘wel te doen’. Die vrijheid impliceert een vrije wil welke de mogelijkheid heeft om die op te geven.
Vandaar dat ik sprak over te kort door de bocht. Discussies over vrije wil zijn onzinnig. Geef je de wil op, dan is de liefde daar. Maak je aanspraak op de wil, dan verdwijnt de liefde en verschijnt de zelfzucht. Vandaar dat mensen zo verschillend zijn.
LikeLike
De mens is, zoals alle biologisch leven, het resultaat van het ontstaan van organisch leven op aarde. Of we dat nu willen of niet, we bestaan nu eenmaal.
Het leven, op zich, heeft geen zin of bedoeling. Wij zelf moeten aan ons leven een zin geven. Dat is, uiteraard, voor iedereen verschillend. De biotoop waarin we leven, de scholing die we gekregen hebben, de gemeenschap waarin we leven, met zijn cultuur, zijn factoren die grotendeels bepalen hoe we leven. Natuurlijk nemen we ook eigen beslissingen, binnen die biotoop, die ons leven, enigszins, aanpassen aan onze eigen wensen.
LikeLike
Zwerver,
Dank je voor je heldere en uitgebreide toelichting! Het is fijn om het zo uitgewerkt te lezen. Je hebt eerder al eens verteld over hoe je die liefde ervaren hebt en dat klinkt natuurlijk in al je schrijven door.
Je zou kunnen zeggen dat je in een zekere paradoxale situatie zit als die onvoorwaardelijke, onzelfzuchtige liefde in je werkzaam is: je bent volkomen vrij maar je kunt ondertussen niet anders dan die liefde ‘z’n gang laten gaan’, laten stromen en je handelt naar gelang de situatie.
De onduidelijkheid voor mij wordt slechts veroorzaakt door een zeker woordgebruik waar ik gevoelig voor ben, zoals in: ‘Ik gehoorzaam in volledige vrijheid’. Dat klinkt voor mij als een contradictie. Ik begrijp wat je bedoelt maar het woord gehoorzaamheid roept bij mij nu eenmaal een gevoel op dat het verbonden is met gezags- of machtsverhoudingen. Ik ben (wel of niet) gehoorzaam aan mijn ouders, mijn leraar, de wet, de overheid, etc. Voor mij zijn woorden als ‘gehoorzaamheid’, en – zoals je al zei -‘willen’ en ‘kunnen’ woorden die bij afgescheiden zijn passen. Ik vind die ‘niet van toepassing’ als er sprake is van het ervaren van die ‘liefde die nergens op gericht is’. (ben trouwens blij met deze benaming van jou!)
LikeLike
Je hebt daar wel gelijk in, Trouwe Lezeres. Gehoorzaamheid veronderstelt een gezagsrelatie. Er is iemand anders (God of Liefde) die ik moet gehoorzamen. Dat klinkt ook al door in: „niet mijn wil geschiedde, maar Uw wil geschiedde”. In werkelijkheid is er nergens een gezagsrelatie. Een gezagsrelatie eindigt als snel in: „als je niet doet wat ik zeg dan loopt het slecht met je af”.
In werkelijkheid is er de vrijheid om tot liefde of tot zelfzucht te komen. (Met alle variaties er tussen in) Meer smaken zijn er niet. Zowel liefde als zelfzucht zijn „uit zichzelf zo”.
Het is een samensmelting van de menselijke natuur (die we allemaal maar al te goed kennen) en de goddelijke natuur, welke we eigenlijk helemaal niet kennen. Maar wel kunnen leren kennen door het pad van (onvoorwaardelijke) liefde te bewandelen. En in dit kader vind ik de (ongerichte) liefde een beter Godsbewijs dan die van de godsdienstfilosofen die met allerlei hersengymnastiek aan komen zetten. Een Godsbewijs wat geloven ook overbodig maakt.
LikeLike
Liefde heeft vele gezichten, hoe definieer je liefde nu precies, is het een emotie, of een warm geluksgevoel. Maar als de liefde nu slechts is gericht op specifieke personen zoals, partner/kinderen of dieren, dat heeft ook weer een soort van egocentrische component.,
Of is onzelfzuchtige liefde voortkomend uit een dieper inzicht hetgeen waar je naar moet proberen te streven, dat haal ik wel een beetje uit Zwerver zijn posten,
of maakt het eigenlijk allemaal niet uit zolang je maar gelukkig bent. 😉
LikeLike
Egbert, ons leven maakt dat onze liefde gericht is op mensen die dichtbij ons staan. Liefde is daarbij een gevoel en een gevoel kan je niet weggeven. De term „liefde geven” is ook een beetje onzinnig. Je zou het zelf kwijtraken als je het weggeeft. Liefde kan je ook niet afdwingen, liefde gebeurd! Liefde kan ook niet voorwaardelijk zijn, dan zou liefde een ruilmiddel zijn. (Ik hou van jou, mits je wel aan mijn voorwaarden voldoet.)
Liefde kan ook niet superieur zijn, er is nooit een partij die bovenliggend is. Is dat wel het geval, dan is het voorwaardelijke liefde wat geen liefde is. Liefde kan alleen in volledige vrijheid tot bloei komen in een mens. Wie de baas over liefde in zichzelf wil spelen zal merken dat hij vervreemdt raakt van diezelfde liefde en die mens komt tot zelfzucht.
Het gaat er zelfs niet om of ik er gelukkig van wordt. Dat zou een voorwaarde betekenen. De voorwaarde is dan gelukkig zijn. Je ruilt een vriend toch ook niet in als hij aftakelt? Je ruilt je vrouw toch ook niet in als de seks wat minder spannend is? Doet iemand dat wel, dan is hij of zij op eigen voordeel (zelfzucht) uit. Anderzijds verleent men uit liefde zijn vrouw, zijn vriend de volledige vrijheid om voor een ander te kiezen.
Door altijd te accepteren „dat wat IS”, evolueert men verder in de liefde. En zal de hang naar ‘rechtvaardigheid’ verdwijnen en daarmee ook de neiging om woedend te worden. Augustinus had het mis.
LikeLike
@Egbert
Het monisme dat ik bedoel is de eenheid van geest en stof. Daar is alles mee gezegd, maar het kan tot vele misverstanden leiden. Dat komt omdat de taal ontoereikend is: die is duaal. Je zou dan ook mijn woorden niet letterlijk moeten nemen, maar de woorden als penseelstreken zien van een abstract schilderij. Je kan dan aanvoelen wat ik met woorden schilder. Dat vereist geen interpretatie van mijn woorden, zeker geen kritieke analyse, maar tussen de woorden in lezen en het totaal ervaren.
De geest (als subject) is vrij maar onbewust. Wanneer de geest zich verbindt met ruimte, tijd en lichamelijkheid (als object) komt zij tot leven. Dan is er tijdelijkheid en waarneming. Dat kan elke willekeurige tijd of ruimte of lichamelijkheid zijn. (chronos tijd of bijvoorbeeld Kairos-tijd of droom of waak of andere bewustzijnstoestanden). Is die er niet dan raakt het in een soort bewusteloze toestand: de geest is passief. Op de grens van slapen en waken ontstaat de wereld voor de geest. Deze fase bestuderen geeft inzicht in geboorte en stervensprocessen. Behalve het stoffelijke lichaam.
Bij paranormale ervaringen wordt het zogenaamde “‘dubbel-lichaam de “drager” of “reflectie” van de geest”‘. Dus een klap op je stoffelijke hoofd verbreekt of vervormt de verbinding tussen geest en stof. De eenheid van het monisme geest/stof is dan verbroken: het lichaam reflecteert de geest niet goed (waandenkbeelden) of is afgesloten van de geest (bewusteloos). Nu kan dit tot volledige dood van het lichaam leiden: de stoffelijkheid gaat naar de planeet aarde, en de geestelijke subject (het gevoel van “Ik”) keert terug naar de geestelijke aarde/god. Lees bijvoorbeeld Prediker het laatste hoofdstuk. Maar er zijn vele “werelden” die niet bekend zijn in de huidige wetenschap. Die kan je in vele religieuze systemen terug vinden als hemel, hel, hades, kamaloka, devachan enz enz. En je kan het zelf ervaren bij bijvoorbeeld een bijna dood ervaring.
groetjes van Jan
LikeLike
Ik ben niet zo gelukkig met het woord liefde.
Zwerver zegt: “Daarbij -bij het totaal opgeven van de wil- stroomt de liefde toe,”
Mijn ervaring -bhtovdw- is geen toestromende liefde… anders: een ervaren van volkomen leegte en tevens een gevoel dat alles wat is, wat was en zal zijn, totaal volmaakt is, van dynamiek in stilstand, van tijd en geen tijd. Het zal wel eenzelfde essentie als liefde hebben, als die er tenminste is/niet-is. Dit wondervolle ervaringsmoment heeft de zin uit mijn bestaan gehaald. En dat is enorm fijn, want ik ben enorm lui !!! 🙂 Niet dat ik niets doe hoor: ik doe wat ik doe, verder niet. Maar zinzoeken niet: ik ben blij dat ik de zin niet meer heb. Dat houdt tevens in dat ik de dood niet als een bedreiging zie. (gaap ik heb slaap) (dat rijmt) (ik geniet nu van zigeunermuziek)(het haardvuur brand)(mijn vrouw breid een truinte voor mijn kleinzoon) Eigenlijk is de liefde erg vervelend: als ik wegga, dan is er lijden bij degene die van me houden. Liefde plakt.
Wat ik wil zeggen is dat het gevoel van volmaaktheid, veel echter en oorspronkelijker is, dan de ervaring van liefde en haat, onwaarheid, pijn, ellende en oorlog in de wereld. Ik vermoed dat Egbert dit anders zal ervaren, ok, maar we hebben het niet over wat waar of niet waar is. Dat debat heeft toch geen zin.
groetjes weer van Jan
LikeLike
Jan,
Het leven is niet zinnig of onzinnig. We moeten zelf zin aan ons leven geven?
LikeLike
De verdeling in goed en kwaad is wat de huidige extreme moslims doen. De gevolgen kennen we.
LikeLike
Jan,
De keuzes die we maken worden vnl bepaald door het biotoop waarin we leven en onze scholing. Gedeeltelijk nemen we echter wel eigen beslissingen.
LikeLike
Egbert,
We hebben wel degelijk in vrije wil, binnen de fysische beperkingen die ons omringen.
LikeLike
@Jan: [dan de ervaring van liefde en haat, onwaarheid, pijn, ellende en oorlog in de wereld. Ik vermoed dat Egbert dit anders zal ervaren]
Nou eigenlijk niet, liefde haat onwaarheid pijn, zo heeft een ieder zijn eigen kleine menselijke drama, in het grote geheel is dat, lijkt mij, totaal niet belangrijk, ik heb al zoveel doden gezien, dat ik de dood ook niet meer als een bedreiging zie, het leven is in feite een tijdelijke spanningstoestand die zichzelf na verloop van tijd langzamerhand weer opheft, hoewel ik nog wel van het leven van kan genieten, als je wat ouder wordt ga je wel wat meer relativeren, hoe zou je bijvoorbeeld tegen het leven aankijken als je tachtig bent en in een scootmobiel zit, liefde plakt inderdaad en gemis brengt veel menselijk leed teweeg, maar vind je dat dan vervelend?, ze mogen toch wel om je treuren als je vertrokken bent.
@Armand: Over vrije wil, we kunnen niet willen wat we willen maar wel doen wat we willen.
https://www.nrc.nl/nieuws/2009/04/11/kun-je-willen-wat-je-wilt-arthur-schopenhauer-11711851-a1165110
LikeLike
@Egbert
“Liefde plakt….Ze mogen toch wel om je treuren als je vertrokken bent?”
Dat vind ik rot voor ze, en dat doet mijzelf meer pijn voor ze, dan ik zelf ergens over treur. Het plakt me vast in dit leven.
Daarom zet ik me af tegen liefdevolle gedragingen. Vooral als die mensen zich van hun eigen “(naasten)liefde” zo erg bewust zijn. Die hun mond vol hebben van goed en slecht. Die dringen hun liefde ongevraagd op. Meestal in godsdienstige en spirituele kringen. Lekker liefde-samengevoel ondergaan. Dat is onecht, en plakt nog veel erger: ze verwachten en claimen dan antwoordende liefde uit ego overwegingen. Bij het niet terug schenken of afwijzen daarvan, ontstaat zelfs haat.
Er is een uitzondering: agape-liefde. Dat is eigenlijk geen liefde: het is een soort vanzelfsprekende verantwoordelijkheid en dienstbaarheid voor de ander. Stel dat je dat innerlijk als plicht voelt en de ander het ontvangen daarvan niet afwijst. Als je het dan niet zou doen, dan beschadig je je innerlijke wezen. Dan plakt het niet. Er is geen do ut des. Als dan de schenker of de ontvanger verdwijnt, laat het geen pijn achter, eventueel zalvende melancholie. Maar aan deze dingen kan je beter niet denken, of een oordeel vellen dat een bepaalde daad “zinvol” is of niet. Want dan wordt het vervuild door onderscheid en gaat het toch weer plakken.
Dus ik neem de Tao Teh Tsjing:
Wees op je hoede wanneer je gunst
of beschaming ondergaat;
beschouw eer en tegenspoed met
dezelfde ernst als je lichaam.
Waarom op je hoede zijn,
wanneer je gunst of beschaming ondergaat?
Gunst kan de mindere van beide zijn.
Wees daarom op je hoede wanneer je ze ontvangt
en wanneer je ze verliest.
LikeLike
@Jan, [Dat is onecht, en plakt nog veel erger: ze verwachten en claimen dan antwoordende liefde uit ego overwegingen. Bij het niet terug schenken of afwijzen daarvan, ontstaat zelfs haat]
Klopt, daar heb ik ook geen boodschap aan.
Je schrijft: [Stel dat je dat innerlijk als plicht voelt en de ander het ontvangen daarvan niet afwijst]
Het innerlijk als plicht voelen heeft ook weer iets geforceerd’s, waar zou dat gevoel dan weg moeten komen, mededogen kun je ook niet afdwingen, of doel je nu op “laat je linker hand niet weten wat ……….. ”
En heeft dat nu echt zin.
Als je getuige bent van het feit dat er in de winter iemand in de gracht of in het kanaal valt haal je hem/haar er (met gevaar voor eigen leven) dan ook uit?
Zelfs de liefde voor de kinderen heeft een aspect van meedogenloosheid, destijds bij een busongeluk naar ik meende in Zwitserland waren er een aantal kinderen omgekomen maar nog niet geïdentificeerd, ieder ouder was achteraf dolblij dat het hun kind niet betrof, zelf ben ik geen haar beter maar toch klopt daarbij iets niet.
LikeLike
Nou @Jan, zit je nog steeds op een antwoord te broeden. 😉 (mijn post 2-2 20:38)
LikeLike
@Egbert
Ik had niet begrepen dat je een vraag aan me stelde. De vermenging van algemene filosofie/religie met persoonlijke keuze’s in het leven gaat mij op een openbare site wel wat ver. De vragen die je stelt zijn daarbij ook nog redelijk en rationeel met een onderlaag van diffuse onkenbare (emotionele-empatische) drijfveren met een tendens naar impliciete onuitgesproken oordelen. Een vraag over “wat zou je doen als” kan niet goed rationeel beantwoord worden: dat hangt van de omstandigheden af. Een antwoord op die vraag van jou zal een reductie van de werkelijkheid zijn. Bij het redden van het leven van een mens spelen voornamelijk andere zaken mee dan de ratio. Dat gaat automatisch op een vanzelfsprekende manier vanuit onkenbare irrationele drijfveren. Pas als daar geen juiste actie of antwoord op gegeven wordt, kan men daar voor de rest van het leven gewetenswroeging van over houden. Het beste antwoord zou zijn: dat is het Dharma.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Dharma
Een belangrijk gegeven in de Mahabharata is: soms dien je het Dharma door je niet met Dharma bezig te houden.
Het “persoonlijk geweten” wordt dan wel met de resultaten van de ervaring in het leven gevoed. Daarom heet het ook “ge-weten”. De volgende mens die van dat persoonlijk geweten gebruik maakt zal mogelijk in dezelfde situatie een andere keuze moeten maken. Zie (khandhas -reïncarnatie) https://nl.wikipedia.org/wiki/Vijf_khandhas https://nl.wikipedia.org/wiki/Re%C3%AFncarnatie
Op die manier begrijp ik dat er ook psychische gedetermineerdheid is (karman) en geen (echte) verantwoordelijkheid is op een dieper essentieel niveau maar liefde, ook in onrecht.
Je drijfveren en je lot leren kennen is belangrijk. Dan bezie je jezelf als een vreemde. Ik heb begrepen van Rudolf Steiner uit zijn “Filosofie der vrijheid”, dat de vrijheid van de mens het volgende is: in deze volkomen gedetermineerde zintuiglijke wereld, je eigen innerlijke stellingname ten opzichte van het (nood)lot. Dus met andere woorden: “als-het-leven-onzinnig-is-hoe-zullen-wij-leven?” antwoord: het lot ondergaan en tevens het lot zoals het zich afspeelt zuiver waarnemen en dat òf accepteren òf je er tegen verzetten. Dat laatste is de vrije keuze die je hebt.
Het inzicht in jezelf door deze “ken uzelve” houding is erg leerzaam. Bijvoorbeeld, de houding van de gedrevenheid van theoloog Rikko Voorberg met zijn kwaadheid over het onrecht in de wereld. Dat komt veel voor in de wereld. Het resultaat van de drijfveer van kwaadheid veroorzaakt nog meer onrecht in de wereld. Dat is eenvoudig vast te stellen: de dualistische energie wordt sterker. Het effect van al die verschillend mensen met hun verschillend gerichte willen die tegen elkaar in gaan. Arthur Schopenhauer schildert dat in prachtige beelden en leidt ons tot een uitgesproken pessimistische wereldbeschouwing.
Die foto van Paul Delfgauw vind ik prachtig: Sanneke de Haan kijkt met vraagtekens in haar ogen naar Rikko Voorberg die met veel grote dikke uitroeptekens de wereld inkijkt. Het leven heeft geen zin? en we gaan er hard tegenaan!!!!!
Weet je wat nu nou zo rot is Egbert: door die vraag van je kan ik me niet beheersen en schrijf ik weer hele lappen tekst. Ik stel vast dat ik te dominant ben. Dus dat accepteer ik dan maar weer. Paul zit dan weer met teveel letters en zinnen. Ik dien een voorbeeld te nemen aan Zwerver. Die heeft het duidelijk gezegd en is nu stil.
vriendelijke groet van Jan
LikeLike
Niemand dient een voorbeeld te nemen aan Zwerver. Voorbeeld nemen resulteert maar in sektarisch gedrag, al dan niet religieus van aard. Ook geen voorbeeld nemen aan Jezus. Dat resulteert in na-aperij , dan wil men de wereld verbeteren. Dan gaat men loeren op een kans om de Barmhartige Samaritaan uit te hangen en gebruikt daar asielzoekers voor of arme mensen. En daar er aan behoeftige mensen nooit gebrek is, resulteert dat weer in die kwaadheid.
Om de zin of onzin van het bestaan te vinden, dient men zichzelf in staat te stellen om zich te ontwikkelen. Sanneke en Rikko zijn nog jonge mensen, zij proeven van het leven in hun zoektocht. Er is geen Hogere Instantie die goedkeuring geeft, denkt Sanneke. Ik denk dat Sanneke daar een punt aan heeft. De dingen die wij mee maken, zijn in zichzelf besloten. Wie voor afgescheidenheid kiest mag daarvan de pijn ook zelf dragen. Niet omdat er een Hogere Instantie goedkeurt of afkeurt, maar omdat het in zichzelf besloten ligt.
Interessant is het om te lezen dat Sanneke meditatie een vorm van ‘moreel superieur escapisme’ oordeelt. Sanneke zit nog duidelijk in de afgescheidenheid en ontvangt de reflectie van haar eigen oordeel (superioriteit verdeelt uit zichzelf). Ten diepste is meditatie de afwezigheid van gedachten/denken. En waar het denken afwezig is, is per definitie niks moreel superieur of inferieur.
Zoiets vind ik dan weer grappig.
LikeLike
@Jan: [De vermenging van algemene filosofie/religie met persoonlijke keuze’s in het leven gaat mij op een openbare site wel wat ver]
Dat is voor mij nog maar de vraag , je kunt hier wel uitgebreide filosofische verhandelingen neerpennen maar uiteindelijk is het toch het belangrijkst hoe je e.e.a. daadwerkelijk in je leven in de praktijk brengt ook in relatie tot je medemens, anders houd je je slechts bezig met een beetje zielloos hol getheoretiseer en waar zou dat nu naar kunnen leiden. Wel interessant natuurlijk, dat wel.
Ik vind het overigens ook een nogal vage beschrijving van het concept Dharma welke zich vanuit een culturele bepaaldheid tevens voor verschillende betekenissen leent, zoals bijv ook weer in het Boeddhisme.
Zouden wij nu onderhevig zijn aan een lot (als een soort van extern fenomeen?), ik denk zelf dat we (on)bewust ons eigen lot creëren, het geloof in reïncarnatie lijkt me ook wel een beetje een omstreden kwestie.
(want je schreef: “De volgende mens die van dat persoonlijk geweten gebruik maakt zal mogelijk in dezelfde situatie een andere keuze moeten maken”).
Schopenhauer was inderdaad in zijn levensbeschouwing vrij pessimistisch, maar m.i. toch ook niet helemaal onterecht, ik hoorde net weer op het nieuws dat in de vluchtelingenkampen er nogal een behoorlijk aantal kinderen om zijn gekomen door de kou, werkelijk bedroevend.
Zou dat dan volgens jou “hun onvermijdelijke lot” zijn geweest.
Je schrijft: [Sanneke de Haan kijkt met vraagtekens in haar ogen naar Rikko Voorberg die met veel grote dikke uitroeptekens de wereld inkijkt. Het leven heeft geen zin? en we gaan er hard tegenaan!!!!!]
Inderdaad.
Je schrijft: [Weet je wat nu nou zo rot is Egbert: door die vraag van je kan ik me niet beheersen en schrijf ik weer hele lappen tekst. Ik stel vast dat ik te dominant ben]
Dat geeft niet, daar zijn de blogs toch voor;)
Groet.
LikeLike
……” Sanneke zit nog duidelijk in de afgescheidenheid en ontvangt de reflectie van haar eigen oordeel …..”
Ik vraag mij af @ Zwerver, hoe kijk je naar je eigen oordeel, wanneer je zegt: ….” Dan gaat men loeren op een kans om de Barmhartige Samaritaan uit te hangen en gebruikt daar asielzoekers voor of arme mensen….”
Ik heb al een tijdje geen zin meer om op elke gedachtengang te reageren. Lees ze wel. En soms vind ik er echt woorden in die mij aan het denken zetten. Maar nu…..heb ik me toch laten verleiden om iets te zeggen. 😉
Met dank aan de velen die iets begrepen hebben van er te willen/kunnen/mogen zijn voor iedere naaste die hulp nodig heeft.
LikeLike
Carla, als ik schrijf: „Dan gaat men loeren op een kans om de Barmhartige Samaritaan uit te hangen en gebruikt daar asielzoekers voor of arme mensen.” dan is dat op niemand specifiek gericht. Ik beschrijf dan ‘doenerschap’. Het is geen oordeel mijnerzijds. Een ieder heeft het volste recht om ‘doener’ te zijn als hem of haar dat belieft. Zou ik oordelen, dan breng ik mijzelf in de gedeeldheid.
(deling tussen doeners en niet-doeners)
Een ander aspect is de reflectie die Sanneke laat zien (er van uit gaande dat ze juist geciteerd is).
Ik lees daar een oordeel van Sanneke in: door het oordeel van superieur ontstaat zonder dat Sanneke zich dat bewust is de GEDEELDHEID in superieur en inferieur. De humor bestaat er voor mij uit dat meditatie de ‘inkering’ naar bewustzijn is. Iets waar Sanneke over beschikt en jij en ik ook.
Resumerend: reflecteren is ‘doen’. Niet reflecteren is niet-doen. Reflecteren is gedeeldheid, niet reflecteren is goddelijk en ongedeeld. Daar tussenin bevinden wij ons als mensen.
Dank voor je reactie. Ik heb altijd wel zin om te reageren als het om liefde en zo gaat. Ondanks dat het niet mag van Jan (plaag, plaag).
LikeLike
@Egbert schreef: “Ik vind het overigens ook een nogal vage beschrijving van het concept Dharma welke zich vanuit een culturele bepaaldheid tevens voor verschillende betekenissen leent”.
Dat is een prachtige samenvatting Egbert! En dat is nu juist het sterke punt van het begrip “Dharma” Dat vind ik er ook zo fijn aan. Het is het juiste wat voor een bepaald persoon in het altijd open moment NU, op een zeer bepaalde tijd in een bepaalde omgeving gedaan of gedacht dient te worden: zonder te steunen op een moralistisch ankerpunt. Boven de dualiteit goed-kwaad uitgaand. Het spiritueel niet-handelen in het handelen (als je begrijpt wat ik bedoe: het begrip woe wei)
Het is totaal anders dan een duidelijk omschreven en goed gefundeerde moraal. Een moraal die zo kenmerkend is voor het christendom (en Jodendom en Islam). Tien geboden en vele andere geboden, wat je niet moet doen en hebt uw naaste lief. En eindeloze discussies, en kwaadheid over onrecht en moreel superieur escapisme.
Om “Dharma” wat duidelijk te maken, Egbert, heb ik twee video’s gevonden over het essentiële verschil tussen de cultuur van India en de monotheÏstische godsdiensten in de westerse wereld. Een waarschuwing voor orthodoxe conservatieve gelovigen. Het kan pijnlijk overkomen, en het is zoals gebruikelijk in deze wereld weer duaal denken. Ik zeg maar zo: iedereen heeft gelijk en ongelijk.
Over liefde, daar hebben we het niet over Zwerver! Dat is maar al te bekend hier in het westen.
LikeLike