Religieuze leiders in de ziel kijken

By Paul Delfgaauw

DSCF5629

Impressie van een preview – Kijken in de ziel gaat maandag zijn laatste editie in. Volgens Coen Verbraak is dit programma erg aards bezig geweest en wilde hij het nu eens hogerop zoeken, want sinds de mens bestaat heeft hij zich omringd gevoeld door het Hogere. Een uitnodiging van de NTR voor een preview van het Hogere sla je niet snel af en zo kwam ik, gisteren in de Desmet Studio’s in Amsterdam, naast een van de geïnterviewden te zitten, baptistenpredikant Orlando Bottenbley, die zich vriendelijk voorstelde. In een verwachtingsvol gezelschap keken we naar de eerste twee uitzendingen.

Sinds de mens bestaat heeft hij zich omringd gevoeld door Het Hogere. God, Jahweh, Allah, Brahma… ze zijn voor miljarden mensen nog steeds het richtsnoer van hun bestaan. Wat is ‘geloven’ precies? Bestaat God echt? En als hij almachtig is, waarom laat hij dan zoveel ellendige dingen toe? Wat gebeurt er met ons als we sterven? Is het bestaan op aarde vooral bedoeld als examen voor de hemel? En hoe komt het dat mensen in naam van religie soms de gruwelijkste dingen doen?’ (NTR)

De afleveringen vlogen flitsend voorbij, en dat kwam doordat alle geïnterviewden snel afwisselend het woord kregen. Ze kwamen van allerlei religieuze huize. Een Boeddhistische leraar, een rabbijn, en zelfs een opperrabbijn, een predikant, de hulpbisschop van Roermond, een baptistenpredikant, twee imams, een Hindoepriester, een rooms-katholieke zuster en een bevindelijk-gereformeerde. Direct viel op hoe uiteenlopend de visies waren. Niet alleen door de inhoud van de levensbeschouwing, maar ook door waar de leiders staan in het spectrum van conservatief naar iets progressiever.

In deze laatste serie van Kijken in de ziel praat Coen Verbraak in 6 afleveringen met 12 religieuze leiders, waarbij rabbijnen, imams, dominees, zenboeddhisten, een bisschop, een katholieke zuster en een hindoepriester zich buigen over de grote vragen van het bestaan. (NTR)

Verbraak stelde goede vragen, was ad rem, gaf ruimte, was soms oprecht verbaasd, of maakte een grapje en dat maakte de uitzending vloeiend. Er was een zuster die een hoofddoek ophad die je ook wel bij moslima’s ziet. Ze vond het vreemd dat ze soms met mevrouw werd aangesproken, maar in deze tijd kennen weinig mensen nog zusters en wel moslima’s en dan is het natuurlijk al gauw ‘mevrouw’. Het ging bij een andere leider over de Oerknal en professor Dijkgraaf wiens wetenschap ‘onwijs’ werd gevonden: ‘dat ie dat gelooft!’.

Zeer serieus spraken sommigen leiders zich uit, waarvan er een al rond 2030 het einde der tijden verwacht en de ander nu al medelijden had met de verdoemden die Jezus niet volgden. Dat loopt voor hen niet goed af. Hij vond het triest die mensen te zien. Het Boeddhisme werd wel een religie genoemd. Een opperrabbijn legde uit dat hij een keppel draagt om zich te herinneren dat daarboven God is. Hij had ook nog een hoed op, misschien bedoeld om God goed bij zich te houden? Over de gebruiken van de joden ging het. Iemand had een buurman-goj ingehuurd om tijdens de sabbat het licht aan te doen, want dat mogen joden niet. Tegenwoordig maken joden van steeds meer elektronica gebruik voor zowel het automatisch openen van de koelkast op bepaalde tijden, alsook om de verlichting aan en uit te laten doen. Sommige rabbijnen vertrekken al een dag eerder met de auto om ergens de volgende dag – als ze niet mogen rijden – te kunnen preken. Het Hogere stelt soms hoge eisen.

Nico Tydeman (Boeddhistisch leraar), Marianne van Praag (rabbijn), Binyomin Jacobs (opperrabbijn), Claartje Kruijff (predikant en ritueelbegeleider), Everard de Jong (hulpbisschop van Roermond), Orlando Bottenbley (baptistenpredikant), Abdulwahid van Bommel (imam), Ashis Mathura (hindoepriester), Azzedine Karrat (imam), Jotika Hermsen (Boeddhistisch leraar), Madre de Maria Anima Christi (rooms-katholiek zuster) en Floris van Binsbergen (bevindelijk-gereformeerd predikant) spreken met Coen Verbraak over gevoelige onderwerpen zoals euthanasie, abortus en homoseksualiteit. (NTR)

Katholieken bidden de rozenkrans zelfs wel eens in de auto, verklapte de hulpbisschop. Dat leek Verbraak toch wel een beetje link. Als ik het goed beluisterde, kwam er wel eens eentje tegen de vangrail. De leiders kregen de vraag of en hoe ze bidden. Is uw werk een vak of een roeping, wilde Verbraak ook weten en door wie werd u dan geroepen? ‘Dan wilt u zeker horen dat God mij riep,’ reageerde een leider en liet dat verder in het midden. Over de heilige schriften werd gezegd dat ze deels letterlijk genomen worden, maar ook deels als metafoor gezien. De imams waren wars van IS, dat had niets te maken met de islam.

Imam_Azzedine_Karrat ©NTR-Lilian_van_RooijImam Azzedine Karrat © NTR-Lilian van Rooij – Kijken in de ziel: Religieuze leiders

En zo schoten de eerste twee uitzendingen snel alle kanten uit, soms in zeer ernstige toon, soms breeduit lachend. Ik doe er hier slechts summier verslag van. De uitzendingen zullen de kijker zeker positief verrassen. De leider die het einde der tijden verwachtte rond 2030 zat in de zaal en zijn telefoon ging luid af. Hij kon dat ding natuurlijk niet uitzetten, stel dat hij een vervroegde afkondiging van Het Einde zou missen. Al met al boeiende en flitsende uitzendingen. Veelbelovend voor de andere vier uitzendingen die binnenkort in een reeks van zes van start gaan.

Eén gemiste kans, moet ik melden. Het was interessant geweest en juist in dit tijdsgewricht best passend, als er, niet direct een atheïst, maar toch wel een religieus humanist bijvoorbeeld, voor deze serie zou zijn gevraagd. Iemand met een positief, naturalistisch geloof, een ‘gewoon geloof’, zoals de Amerikaanse filosoof John Dewey het noemde, of een ‘humanistisch geloof’, zoals filosoof en psycholoog Erich Fromm dat formuleerde.

Foto: Coen Verbraak in Desmet Studio’s in zijn voorwoord van de preview (PD)

Kijken in de ziel – Religieuze leiders, vanaf 23 juli, 21.10 uur NPO 2

About Paul Delfgaauw

🌟Online redactie Goden En Mensen 👁️ @Relifilosofie 🍀Freelance schrijver 🌱 Vereniging Leven met dood 🦋 De Woudkapel 🌲

17 Responses

  2. Carla

    @ Paul, bofkont. 😉

    De gemiste kans, deel ik. Moet nu even denken aan b.v. de door mij zeer gewaardeerde, zo verdrietig, onlangs overleden, Klaas Hendrikse. Als ‘atheïst ‘ durfde hij ook een kijkje in zijn ziel aan de openbaarheid prijs te geven. Hij zou m.i. goed gepast kunnen hebben in het kleurrijke gezelschap, hierboven genoemd.

    Ik kijk uit naar de uitzendingen.

    Like

  5. Carla

    @ Armand, zou het ook zo kunnen zijn dat wat door de een als ‘prietpraat’ wordt ervaren, voor de ander van waarde kan zijn?

    Wanneer je, zoals ik, veel door het geestelijke landschap ‘fietst’ , nieuwsgierig naar wat een mens drijft, op de been houdt of juist niet, soms zoekend naar woorden die ik zelf niet altijd kan vinden , maar anderen wel……kan ik mij verheugen op zo’n programma als ‘kijken in de ziel’.

    Tussen de ‘mogelijke prietpraat’, zijn er vast en zeker ook mooie pareltjes op te duiken die het nader beschouwen waard zijn. Wellicht voor jou een ander pareltje dan voor mij, maar zou juist dat niet de schoonheid kunnen zijn van het delen?

    Like

  6. Jan

    Ik hoop dat ik het niet vergeet: het staat in mijn agenda met een notificatie om op te nemen. Het lijkt me erg interessant en erg leuk. Als het prietpraat blijkt te zijn, dan kan ik er ook nog van genieten, al was het vanwege de bizarheid. Bijvoorbeeld:

    Als iemand het einde der tijden predikt, dan denk ik aan Noach. En als ik aan Noach denk, dan denk ik aan jam. Je hoort dan “sjem” te zeggen, en mijn moeder zei dan ter correctie: jam, gem en jafet. Tot ik er veel later achter kwam, dat die drie en Noach iets met wraak van god te maken hadden. God die zijn hele mislukte schepping wilde verzuipen. Kijk dat soort dingen daar smul ik van, kersenjam en ook de bizarheid van een goede god die zag dat wat hij geschapen had goed was en een tijdje later het hele zooitje wilde verzuipen. Dat is echt bizarre humor. Tenzij je uitgaat van een niet-letterlijke interpretatie.

    Maar door al die verhalen wordt het veel leuker als in het bizarre een diep verscholen pareltje ontdekt. (zoals Carla schrijft) Dat kan, meen ik, als je veel verschillende meningen niet direct verwerpt als prietpraat. Op je gevoel laten inwerken, vergeten en je later herinneren. Een nachtje over slapen en dan met een inzicht wakker worden en zorgvuldig overwegen.

    Like

  7. Carla

    @ Jan, de uitzendingen worden herhaald op dinsdagmiddag, rond de klok van 16:00 uur, meen ik. Je kan ze ook achteraf via internet , alsnog bekijken. Wens je veel kijkplezier.

    Wat Noach betreft…….. Noach die zonder weerwoord luistert naar God, zonder commentaar doet wat Hij zegt en vervolgens dus geen vinger heeft uitgestoken naar zijn medeschepselen. Zou hij daarom , later, laveloos in zijn tent liggen? Zich beseffend dat hij wel gehoorzaamde maar geen verantwoordelijkheid heeft genomen? ( zomaar even een doordenkertje ) 😉

    Like

  8. Armand

    Carla, Jan,
    Ik hoop, met jullie, dat we van de uitzendingen iets kunnen bijleren. Iemand die het einde van de wereld voorspeld, lijkt mij, sowieso, al een prietprater. Iemand die voorspelt dat het milieu beschadigd wordt door de uitlaatgassen van autos enz. is dan weer een realist.
    Als er pareltjes in de uitzendingen zitten, zal ik daar, met zorg, bewaren

    Like

  9. Jan

    Carla, bedankt voor de extra informatie. En voor de bepaalde manier om naar het verhaal van Noach te kijken: moralistische les en qua persoonlijke verantwoordelijkheid.

    Ik ken het boekje: ‘Het temmen van de Os’ of ‘Plaatjes van de Os’. Door Nico Tydeman, één van de hier eerst genoemde religieuze “leiders”. De Os gaat over iets anders: bewustzijnstoestanden. Dat gaat dus niet over een Os als dier en een mens die de Os zoekt. Maar het gaat over ‘mens ken uzelve’.

    Zo interpreteer ik ook het verhaal van Noach. Voor mij gaat het niet over een mens met de naam Noach. Het gaat over bewustzijnstoestanden van de mens. Ik zoek dus op internet in hoeverre dat gevoel van mij klopt. Ik vind: gevallen engelen Volgens mij de psyche die in daalt in de fijnstoffelijkheid. Mooi vind ik de ark als symbool voor het grofstoffelijke lichaam. Ik vind het bij:
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Noach

    Ik raak daardoor benieuwd of in de zielen van die religieuze leiders deze zelfde noties leven…

    Wat mij opvalt bij de inleiding. “Een opperrabbijn legde uit dat hij een keppel draagt om zich te herinneren dat daarboven God is.” Ik had ooit eens gehoord dat het keppeltje dient als (een energetisch scherm), een scheiding tussen god en de mens. En de tonsuur bij de katholieke priesters juist om een verbinding te leggen tussen god en de mens. Leuk hè ?

    Ik ben benieuwd…

    Like

  11. Zwerver

    Ik vraag me altijd af wat ik me moet voorstellen bij religieuze leiders. Dat moeten mensen zijn die mij kunnen leiden naar “dat waar het om gaat”. Maar weten zij dat zelf wel? Praten over stilte en zo, dan weten we nu wel eens een keer. Maar “dat waar het om gaat” kan niet gezegd worden. Stilte heeft ook als merkwaardige eigenschap dat je beter gaat horen en dat is niet altijd prettig. Ook een Jef Boeckmans zie ik weer zalige vergezichten beschrijven. (Ik kon het niet langer dan een minuut of 5 aan horen, dus wellicht corrigeerde hij zichzelf verderop)

    Met alle respect, maar ik vind veel religieuze leiders appelleren aan egoïsme. Jij als leerling kan genieten van de stilte. Jij kan het nirwana bereiken, jij kan bevrijd worden van samsara. Werkelijke gelukzaligheid is jouw bestemming! De eerlijkheid gebiedt mij om te zeggen dat die gelukzaligheid er ook is, maar iemand die de gedeeldheid ontstijgt wordt zich ook bewust van de pijn welke nog aanwezig is in de gedeeldheid. Naar mijn mening wordt er een worst voorgehouden.

    Like

  13. Carla

    Leuk dat je keek, Armand. Ik deel je waardering voor Coen Verbraak.
    En heb dit ook voor zijn gasten. Dit was nog maar het begin. Er volgen nog 5 uitzendingen met ook best nog wel gevoelige onderwerpen, als: euthanasie, abortus en homoseksualiteit. Mooi om je eigen ziel aan te kunnen/mogen spiegelen.

    Like

  14. Zwerver

    Ik vond het stukje over bidden wel leuk. Kan je aan God vragen of Ajax wint? En zo meer van die hebbedingetjes welke je aan God kan vragen. Kan ik bidden om de staatsloterij te winnen? (Vragen staat vrij natuurlijk, maar God is wel wijzer)

    Ik hoorde niemand over luisteren naar God. Maar misschien heb ik dat wel gemist.

    Like

  15. Egbert

    Jef Boeckmans stelt in het youtube filmpje: De os staat symbool voor de oerkracht van het leven.

    Nou ik dacht van niet,

    Een os is een gecastreerd mannelijk rund (stier).

    Ze hebben hem zijn oerkracht juist ontnomen.

    Like

Reacties welkom.

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.