Verlichting wordt vaak gezien als het resultaat van een lange, moeizame leerweg. – Filosofie Magazine in gesprek met de Amerikaanse filosoof Douglas Berger die uitlegt aan filosoof Florentijn van Rootselaar dat verlichting eigenlijk al in iedereen aanwezig is. ‘De mens is een gewoontewezen, en dat belet hem open te staan voor nieuwe ervaringen; het verhindert hem evenzeer om praktisch goed te handelen. Je weet je door je gerichtheid op jezelf onvoldoende aan te passen aan de situatie.’ Je moet je eigen verlichting niet langer in de weg staan, adviseert hij.
‘Hoe word je verlicht? Dat is het onderwerp van gesprek met de Amerikaan Douglas Berger, de kersverse hoogleraar vergelijkende filosofie aan het Instituut voor Wijsbegeerte van de Universiteit Leiden.’
(Filosofie Magazine)
Centraal in het gesprek tussen Van Rootselaar en Berger staat de verrassing of zelfs een shock – de gebeurtenis die je bevrijdt uit je beperkte geest: er is heel wat voor nodig om je vaste patronen in de omgang met anderen te doorbreken.
‘De geliefde vorm die de oude zenmeesters daarvoor gebruiken is de koan – soms een korte cryptische kreet, maar ook een langer verhaal waar je als luisteraar geen vat op krijgt. En juist daarin schuilt de bevrijdende kracht van zo’n koan, zegt Berger, auteur van onder meer Encounters of Mind. Luminosity and Personhood in Indian and Chinese Thought.’ (FM)
De leraren die je kunnen helpen bij het bereiken – of het gewaarworden van verlichting, want je bent dus al verlicht – maken zoals gezegd gebruik van de koan op je pad naar verlichting.
Koans
‘Ik doe de lamp uit, waar is het licht gebleven?’
‘Wat is het geluid van één klappende hand?’
‘Laat het gezicht zien dat je had voordat je ouders waren geboren.’
Vaak heeft een zenklooster een eigen collectie koans, waar de meester individueel met de leerlingen doorheen gaat. Van Rootselaar vraagt zich af hoe een meester je kan helpen op je pad naar verlichting.
‘De meester vertelt hem niet hoe hij die verlichting kan bereiken, hij draagt geen kennis over. Maar daar gaat het ook niet om.’ (FM)
In het zenboeddhisme is een goede leraar heel belangrijk, aldus Filosofie Magazine. Soms gaan leerlingen langs verschillende kloosters tot ze de juiste leraar hebben gevonden. Want voor een koan is interactie nodig, een meester en een leerling.
‘Je bent geobsedeerd door iets, je zit erin vast, en zo’n koan opent een deur – juist door je niet te vertellen wat je moet doen, maar door je schrik aan te jagen.’ (FM)
Zo’n koan-ervaring kan je ook zomaar in het dagelijks leven meemaken, vertelt Berger en geeft als voorbeeld dat je na een moeilijke dag op je werk je naar buiten loopt en nog steeds denkt aan dat conflict met een collega.
‘Maar als je de mooie zonsondergang ziet, kan plotseling de hele relatie met de wereld veranderen.’ (FM)
De moderne stedeling zal zich in zijn drukke stad misschien afsluiten voor ervaringen terwijl hij zich naar huis spoedt, werpt Van Rootselaar op. En de kans is groot dat de diep ongelukkige persoon – die juist zo’n ervaring nodig heeft – in zichzelf gekeerd rondloopt zonder oog voor die mooie zonsondergang.
Berger legt uit dat het niet eens noodzakelijk is daar ervoor open te staan, maar als je wel oog hebt voor de wereld de transformatie eenvoudiger gaat; als je je ervoor afsluit, wordt het een strijd – en dat kan pijnlijk zijn, en dat je het daarom het maar beter kunt accepteren.
Boeddhageest
De leerling vraagt: ‘Meester, heb ik al een boeddhageest?’
‘Nee’, zegt de meester.
‘Maar u zegt toch altijd dat alle dingen een boeddhageest hebben? De bergen, de bomen en de vlinders.’
‘Dat klopt’, zegt de meester. ‘Alle dingen hebben een boeddhageest. De bergen, de bomen, de vogels en eigenlijk alles op aarde – alleen jij niet.’
‘Maar waarom ik dan niet’, vraagt de leerling.
‘Omdat jij me deze vraagt stelt’, antwoordt de meester.
‘Berger: ‘Deze dialoog laat zien dat je de verlichting eigenlijk al bezit, je houdt alleen jezelf tegen. Het antwoord dat je zoekt is er al. Door een gesprek word je getriggerd om die staat van verlichting in jezelf te accepteren, en vooral ook om op jezelf te vertrouwen.’
(FM)
Van Rootselaar vraagt wat verlichting precies betekent. Hij krijgt als antwoord dat dit een lichtgevende mentale staat is waarin je openstaat voor de wereld, en daarmee ook de wereld verlicht. Die staat werd in India beschouwd als een prestatie, als het resultaat van een jarenlange oefening. Maar toen het boeddhisme in China kwam, werd die staat heel anders gezien.
‘Zij zeiden dat je alleen verlicht kunt worden als er een potentieel is in de mens om die staat te bereiken. Daarom spreken ze over de glans, een bepaalde mate van verlichting die iedereen bezit. Je leven zou erop gericht moeten zijn om die glans de ruimte te geven, om alles wat die glans verduistert weg te nemen. Verlichting is zo bezien niet de verovering van een nieuwe staat die je nog niet bezit, maar de terugkeer naar je ware glanzende zelf.’ (FM)
Zie: ‘Sta je eigen verlichting niet langer in de weg’ (Filosofie Magazine)
Beeld: Dhammakayatempel, Thailand (pixabay.com)
Koans: elsinajansen.nl
GODENENMENSEN 
Dit is op Tarot Cirkel herblogden reageerde:
Volgens Arthur Waite, geeft de Heremiet je de boodschap : Waar ik ben, daar kan jij ook zijn.
Je hoeft niet te zoeken naar jouw unieke plaats, want je bent er al. Je hoeft niet te zoeken naar verlichting, want je bent al verlicht.
Dit blogartikel op de website van Van Goden en Mensen, sluit daar zo goed bij aan, dat ik het graag met jullie deel.
LikeGeliked door 2 people
Het oude katholicisme met zijn zucht nog naar eigen religieuze prestaties (voor het oog van God).heb ik in mijn jeugd nog in alle volheid meegemaakt. Ouder wordend heb ik gelovig begrepen dat alleen liefde voor God en de ander inspiratie is voor het uiterste menselijke ‘je best doen’. Met mijn beperkte menselijke (verlichte) mogelijkheden voel ik me sindsdien ook gelovig niet meer opgejaagd tot overdreven menselijke prestatiezucht.
Bij bovenstaand gesprek krijg ik datzelfde gevoel van overdreven menselijk opgejaagd worden, nu in indiase en chinese koanprestatiezucht. Mijn beperkt menselijke, en zo al geweldige, gekregen verlichting licht bij mij pas op bij gelovige liefde voor God en in naastenliefde. Lijkt ook dit soort religieuze prestatiezucht vaak niet teveel op menselijke zucht naar eigen zelf en eigen macht?
LikeLike
….” ik heb al zo lang geschreven
alsof het licht buiten mij was
terwijl ik al veel langer weet
ik ben
van binnenuit het licht
ik ben het licht in de kleuren
waarmee het hier op adem komt
en op het ogenblik dat ik zie
hoe het danst en golft en straalt
is niet meer wat of wie.
( Hans Andreus )
LikeGeliked door 1 persoon
Ach Joost toch, hoe kan je in de gegeven inkijk die via de Amerikaanse filosoof Douglas Berger hier tot ons komt, ook maar iets van overdreven menselijk opgejaagd ‘lezen’.
Religieuze prestatiezucht strookt toch niet met : ‘ Je leven zou er op gericht moeten zijn om die glans de ruimte te geven, om alles wat die glans verduistert weg te nemen’. Zo’n levenshouding heeft niets te maken met macht. ( m.i.)
LikeLike
Quote: Hij krijgt als antwoord dat dit een lichtgevende mentale staat is waarin je openstaat voor de wereld, en daarmee ook de wereld verlicht.
Wat behelst in vredesnaam een lichtgevende mentale staat, het tegenovergestelde van een verduisterde mentale staat?
Volgens veel Oosterse guru’s staat spirituele verlichting voor een staat van bewustzijn waarin je de oneindige vreugde en liefde ervaart. Dat noemen ze dan eternal bliss.
Aan superlatieven geen gebrek.
Eternal bliss is neurologisch voor niemand echt niet haalbaar, dan zou je stapelgek worden, het plezier zit hem juist in de momenten van vreugde en liefde, misschien is verlichting ook wel synoniem voor gemoedsrust.
LikeLike
– Verlichting…, wil zeggen meer licht hebben en beter alles inzien….
– En is tevens beseffen, dat alles een trap is in de evolutie van de eeuwige, wetmatige idee van de absolute, heersende logica; … en dat de rede niet van de werkelijkheid, en de werkelijkheid niet van de rede is verlaten… Sorry, maar de waarheid moet herhaald worden…
LikeLike
Carla
Verlichting is in menselijke beperktheid gebonden aan beperkte individuele menselijke vermogens en aan gezamenlijk beperkt menselijk vermogen in menselijke geschiedenis. Verlichting is de mens en de mensheid gegeven in evolutionaire menselijke(!) en dus beperkte werkelijkheid.
Die “goddelijke gave” van verlichting is in alle nuchterheid als beperkt mensengegeven al mooi genoeg, en behoeft geen extatische verbale karrevracht aan uitzinnige woorden. Die verlichting licht inderdaad pas op in onuitsprekelijke gelovige liefde voor God en uitzinnige naastenliefde zonder woorden.
“..niet meer wat” en hoe zijn dan nog belangrijk, maar Wie en “wie” staan in alle kleuren in het volle licht!! (Hans Andreus zal me niet kwalijk nemen dat ik in deze discussie zijn verlichte ik dat uitzicht naar persoonlijke liefde geef).
LikeLike
Onderstaande uitspraak ademt een heel andere sfeer dan waar veel christelijk orthodoxe kerkgangers meer opgegroeid zijn, nl. dat de mens een zeer nietig, onbelangrijk en van erfzonde doordrenkt schuldig wezen is:
‘Je leven zou erop gericht moeten zijn om die glans de ruimte te geven, om alles wat die glans verduistert weg te nemen. Verlichting is zo bezien niet de verovering van een nieuwe staat die je nog niet bezit, maar de terugkeer naar je ware glanzende zelf.’ (FM)’
……….Terugkeer naar je ware glanzende zelf!!!
LikeLike
De mens ís ook een zeer nietig en van erfzonde doordrenkt wezen. De slang in het paradijs heeft er voor gezorgd dat het menselijk bewustzijn naar buiten is gericht. Dat is de kern van de erfzonde. Door het bewust waarnemen ontstaat er een tweedeling welke we kennen als de subject/object relatie. Het woord erfzonde is dan ook heel toepasselijk, want ik heb het vermogen om bewust waar te nemen geërfd. Van mijn voor-voor-ouders: Adam en Eva.
De slang in het paradijs was een noodzakelijkheid om de beleving van liefde mogelijk te maken. Diep in het hart ligt deze beleving verscholen, maar geen mens -belast met erfzonde- (kortom, de egomens) kan er bij. De weg terug naar het paradijs is afgesloten voor de egomens.
God zou God niet zijn als hij toch niet ergens een geitenpaadje had open gehouden voor de egomens. Als egomens is het paradijs ontoegankelijk, alleen als ‘niets’ kan de mens het paradijs opnieuw betreden. (het is gemakkelijker, dat een kameel gaat door het oog van een naald gaat, dan dat een rijke het Koninkrijk Gods binnengaat.)
Stroomde in het paradijs de goddelijke liefde nog als vanzelf door ons heen, hier op de vergankelijke aarde moeten we er wat voor zien kwijt te raken.(Zo’n beetje alles dus. Nee, he-le-maal alles!) Dan raken we verlicht, zoals de maan verlicht wordt door de zon. Verlicht zijn gaat dus in wezen helemaal vanzelf, het is alleen de met de erfzonde behepte egomens die in de weg staat. Waarbij verlichting niet een lichtgevende mentale staat is, maar de gláns welke de mens als transcendente beleving kan smaken. Wordt de maan….
(Waaruit ook blijkt dat verlichting al in iedereen aanwezig is, je staat alleen zelf in de weg)
LikeLike
@Zwerver: dat de mens een zeer nietig, onbelangrijk en van erfzonde doordrenkt schuldig wezen is
Klopt en de subject/object relatie is inherent aan ons biologisch functioneren, door ons geavanceerde brein kunnen we vooruit denken en afwegingen gaan maken, kiezen voor de medemens (het onbaatzuchtig zijn) of voor onszelf (voor eigen gewin), of er wat tussenin blijven schipperen, het blijft een eeuwige strijd, waarin je je zelf steeds moet proberen te overwinnen, in een eventuele permanente hoedanigheid van een diep glanzend zelf valt er helemaal geen strijd meer te voeren, dat lijkt me een vorm van stilstand en doelloosheid en inertie.
Volgens het geloof conform bepaalde Boeddhistische stromingen behoef je in deze staat (het glanzende zelf) zelfs niet meer te reïncarneren.
LikeLike
@Egbert
De subject/object relatie maakt het mogelijk dat jij iemand kan waarnemen en er een relatie mee kan hebben. Ik zie dat toch meer als een geestelijk functioneren, waarbij de biologie ondersteunend is.
In die relatie(s) kunnen we inderdaad kiezen voor onbaatzuchtigheid of eigen gewin. We kunnen waarnemen wat een verscheidenheid er is, wat dat betreft. Ik heb net een stuk zitten lezen over Reinhard Heydrich en dan verbaas ik mij er over hoe zo’n jongeman zó gewetenloos kan zijn. Toch schuilt ook in hem de verlichting. Reden om altijd het goddelijke in mensen te zien, ook in Reinhard Heydrich.
Het diep glanzende zelf hoef je niet als een permanente hoedanigheid te beschouwen. Ieder mens moet toch weer terug naar de realiteit waar zich onverwachte zaken voordoen. In dit Aardse leven zitten talloze mogelijkheden verstopt, ook voor een verlicht mens. Liefde voor waarheid bijvoorbeeld.
Of je in de verlichte staat niet meer hoeft te reïncarneren weet ik niet. In mijn beschouwing trekt de mens zich bij de dood weer terug in de Ene. Van daar uit kan er van alles gebeuren. Ik kan geen goede reden bedenken waarom de Hermetische bepalingen opeens niet meer van toepassing zouden zijn in de dood.
LikeLike
Mensen ik heb het te druk om me met verlichting of verduistering bezig te houden.
De titel lijkt me beter: “Iedereen is al in verlichting aanwezig.” Het is hetzelfde maar toch omgekeerd. Want wie is iedereen nu eigenlijk helemaal? Niks, noppes, een voorbijgaande schaduw, die volkomen oplost en vernietigd wordt als “het” glanzende zelf er doorheen schijnt.”
LikeLike
Volgens mij is het andersom en als je je eigen schaduw oplost, dan schijnt het glanzende zelf er vanzelf doorheen. Maar ik zeg ook maar wat hoor.
LikeLike
@Zwerver: Ik zie dat toch meer als een geestelijk functioneren, waarbij de biologie ondersteunend is.
Uit de biologie ontspruit het geestelijk functioneren, dat bepaald ook of je geestelijk gehandicapt bent zwak begaafd, hoog begaafd, middelmaat, of je aanleg hebt tot hersenaandoeningen zoals dementie etc.
Op welke wijze het geestelijk functioneren met het brein correleert weten we niet maar hersenen beschadigt (biologie) geest beschadigt. Kun je niet omheen. Je dicht de biologie veel een te kleine rol toe.
War er ooit eerst is geweest de kip (psyche) of het ei
Ik zie niets goeds in Reinhart Heydrich, de man was wat ze tegenwoordig een gevoelsarme psychopaat zouden noemen, maar in oorlogstijd is dat soms juist een pré, Goed dat hij geliquideerd is, sommige mensen zijn gewoonweg evil, Verdienen niet te leven.
Denk aan de SS-ers die in een concentratiekamp, waar Joods uithongerde kinderen moesten zingen, van hun kerstmaaltijd genoten, wat voor goddelijks zie je daar in vredesnaam in, je zou, als je dat zou zien er toch onmiddellijk een zware bren opzetten. Zoals de uitdrukking luidt, mensen kunnen volledig van God los raken. Dat werd door de gruwelijkheden die mensen jegens de medemens in oorlogstijd begaan toch duidelijk geïllustreerd.
@Zwerver: Of je in de verlichte staat niet meer hoeft te reïncarneren weet ik niet.
Dat weet ik ook niet, maar soms heb ik wel eens het gevoel dat ik eerder heb geleefd.
Wie zal het zeggen, misschien moet er nog wel wat uitgewerkt worden.
LikeLike
– Verlichting :…
voor iedere mens : de dagen worden langer en klaarder. ;
voor katholieken : vandaag is het misdag van O.L.V. Lichtmis.
voor filosofen : moge het licht van de absolute logica ( Logos, God) in alles terug te
vinden zijn…
LikeLike
@Egbert
Verlichting is in iedereen, dus verlichting was ook aanwezig in Reinhard Heydrich. Hij heeft er alleen voor gekozen om het subject voorrang te geven. Subject in de betekenis dat er een niet-ik (object) tegenover stond. De nazi’s als geheel kan je daarin als een collectief subject beschouwen.
Het duidt er ook op dat er een subjectieve vrije wil is in de mens. Het subject kan zich naar de niet-ik toe bewegen of er vandaan. Heydrich heeft zich er van af bewogen, hij heeft het subject tot norm verheven. Zijn Germaanse uiterlijk kwam daarbij ook van pas. En de gekwetste trots vanwege de verloren WO1.
Of hij al dan niet verdiende te leven vind ik een oordeel. Dan oordeel ik iemand die de weg was kwijtgeraakt in de subject/object beleving. De subject/object beleving maakt iemand als Heydrich mogelijk, maar het maakt ook een leven in liefde mogelijk mét behoud van individualiteit.
LikeLike
@Zwerver, als mensen door een ideologie zijn geindocrineerd, veroorzaakt dat een vorm van geestelijke blindheid c.q. kokervisie, is er helemaal geen keuzevrijheid meer in het geding, je zou het tevens een vorm van “bezetenheid” kunnen noemen, maar als dat ontaardt in het doden van onschuldige mensen zoals in dit geval Joden, zou zo iemand gestopt moeten worden, net als een dolle hond, die schiet je ook af. Een dergelijk oordeel lijkt me niets mis mee.
Als jij dan alleen het maar zou beoordelen op het feit dat hij de weg was kwijtgeraakt in de subject/object beleving, was het moorden gewoonweg door gegaan.
Sterker nog, met jouw redeneertrant hadden we nog steeds onder het nazi juk geleefd. Want iets goed of afkeuren past niet bij jouw persoonlijk stukje levensfilosofie.
De mens steekt oneindig complexer in elkaar dan het slechts kunnen reduceren naar zijn/haar subject/object beleving, er spelen veel meer factoren mee, merendeel welke voor ons zelf onkenbaar zijn, in de onbewuste lagen van de geest en deze laat zich echt niet bedotten. (voelt deep down wel aan wat klopt en wat niet klopt). Dat mechanisme ontbreekt echter bij mensen die geestelijk gestoord zijn. Zoals helaas al zo vaak in de geschiedenis is bewezen.
LikeLike
Enige losse overpeinzingen over verlichting en verlicht zijn.
Volgens de Hermetische Wijsheid: zo boven zo beneden, en zo beneden zo boven.
fysica:
-Licht schijnt door glas, water, lucht en ether; dus door vaste stof, vloeistof, gas en lege ruimte!
-Licht schijnt niet door beroet glas, vervuild water en lucht… en is onzichtbaar in de lege ruimte. (voor het licht bestaat het heelal niet!!)(tijd dilatatie volgens Einstein)
-Licht en materie zijn in elkaar om te zetten: dus materie is gestold licht en licht is verdampte materie. (denk maar aan de atoombom)
religie:
-In het begin was logos, logos was bij God, en logos is God.
Dit was in het begin bij God.
Alle dingen zijn door zichzelf geworden en zonder dat zelf is geen ding geworden, in het wordingsproces.
In het zelf is het Leven, en het Leven is het Licht der mensen.
En het Licht schijnt in de duisternis, en de duisternis heeft zichzelf niet begrepen.
(Jan’s interpretatie van Johannes 🙂 )
-To be or not to be: that is the question.
Begrijp jezelf: gnothi seauton, en u kent het universum.
LikeGeliked door 1 persoon
Volgens mij had de evangelist Johannes het in zijn christengemeentes over Jezus van Nazaret, die hij maar al te goed gekend had, als hij het op zijn joods-Turkse tijdgebonden manier over het Woord en het Licht had…en niet over een Joost of Jan uit onze tijd
LikeLike
Joost, ieder zijn mening en ik respecteer jouw mening. MAAR.
Als je bij Johannes een beetje met verstand (intelligent*) tussen de regels doorleest zie je iets anders dan een historisch verslag. En ik kan het weten: mijn naam is Johannes.
Het gaat bij het Johannes evangelie over dat wat was, dat was is en dat wat altijd zal zijn: de logos en het licht. De logos. De logos kan je tegenwoordig vertalen met “emergentie” in plaats van woord, uiting, trilling of begrip of god of zijnde. De logos is Iets nieuws dat ontstaat en dat niet aanwezig was in zijn samenstellende delen. Dat is dan de logos als metafysisch begrip. Het licht. Het licht kan je zien als “uitstraling” en “reflectie”. Dat is dus volgens Johannes het “leven” van de mensen. Dat neem ik dan nu letterlijk als vertaling: het leven van een mens is licht. Daaruit volgt dat zijn lichaam (materie) gestold licht is. We zijn dus leven en ons lichaam is opgebouwd uit leven. Hier gaat dus de moderne fysica en de oude wijsheidsleringen hand in hand.
Dat Jezus er door Johannes aan zijn haren bijgesleept is, is duidelijk. Je moet het zien als een soort geheimschrift, waar de innerlijke boodschap voor de ingewijden is. De uiterlijke vorm is voor de buitenwereld, om door de censuur heen te komen. Voor Jezus kan je dus bij de interpretatie invullen: de mens zelf. Daarom staat er: Joh 1:9 “Dit was het waarachtige Licht, Hetwelk verlicht een iegelijk mens, komende in de wereld.” Dat is duidelijk toch? in Joh. 1:14 “De logos is vlees geworden.”
*over de betekenis van het woord “intelligent”. Dat woord betekent: “dat wat tussen dus de schrifttekens gelegd is”: inter-legere, tussen leggen. Tegenwordig “tussen de regels door lezen”. Dus niet zoals de orthodoxen doen: een letterlijke interpretatie en die heilig verklaren. Je ziet dat je daardoor vaak ruzie en zelfs oorlog krijgt. Dat symbolisch lezen is nu “esoterisch”. Dat vind ik leuk Joost. 🙂
LikeLike
De visie van Steiner op het licht is ook wel interessant. Steiner spreekt over een opstandingslichaam wat nauw verweven is met het fysieke lichaam, het kleed van licht. Een herstel en redding van de ik-ontwikkeling. Fantoom noemt hij het ook wel, wat verschijning betekent. (En wat we ook kennen van fantoompijn)
Vanuit dit lichtkleed wordt het Christusbewustzijn ontwikkeld. Steiner beschouwde mens als verstandelijk achtergebleven. Mentale inzichten komen vanzelf binnen als men het lichtkleed heeft hersteld.
LikeLike
Wat voor mij van belang is, naar aanleiding van dit topic, is om me bewust te worden wanneer mijn innerlijk licht geen kans krijgt zichtbaar te worden. Wanneer sta ik zelf dat licht in de weg ?
Ik moet daarbij ook aan Etty Hillesum denken die op enig moment zegt: ” …Binnenin me zit een hele diepe put. En daarin zit God. Soms kan ik erbij. Maar vaker liggen er stenen en gruis voor die put, dan is God begraven. Dan moet hij weer opgegraven worden.”
LikeLike
-Verlichting : laten we het niet verder over een “al te zware “ God hebben, die oneindig dit of dat moet of zal zijn… ; maar eerder over “zo-iets “ als god,… het absolute “zijn” zelf van een absolute, eeuwige, wetmatige logica, als basis en doel van en voor alles…
LikeLike
@Zwerver
Steiner heeft de antroposofie gegrondvest. Daaruit zijn o.a de vrije scholen ontstaan en een andere manier met voedsel en ons milieu om te gaan; materie en geest die als één geheel functioneren. Er is veel aandacht voor lichtsymboliek.
Die lichtsymboliek komt oorspronkelijk van de theosofie. Steiner was ooit secretaris van de Duitse afdeling van de theosofen. De theosofie heeft die lichtsymboliek ook in de vrijmetselarij (naast de al bestaande bouwsymboliek) ingebracht.
Het is daarom wel interessant om, gezien het onderwerp “verlichting” in dit blog, daar nader op in te gaan. De theosofie leert dat er vele “werelden” bestaan die elkaar wederzijds beïnvloeden. Jou opmerking over een fantoom-lichaam of kleed-van-licht of lichtkleed van het christus bewustzijn kan je op een theosofische manier duiden.
Met zegt dat al die werelden als een keten (een soort kralenketting) aan elkaar hangen. Dat geldt dan niet uitsluitend voor “de wereld(en)”, maar voor alle lichamelijkheid. Ook ons menselijk lichaam is een schakel in een keten van lichamen die elkaar wederzijds beïnvloeden. Een “kraal”, om het zomaar te zeggen, hangt aan een andere kraal en die is minder ‘stoffelijk’ en meer ‘lichtend’, enz enz. Een “aanhangende kraal” in de keten, is dan dus weer grofstoffelijker, minder lichtend. Vandaar de benaming ‘fijnstoffelijk lichaam’ en ‘grofstoffelijk lichaam’. Men noemt het dus ook wel een “lichtlichaam” of engel-met-dezelfde-naam. Kleding wordt ook wel als symbool gebruikt voor een grofstoffelijk lichaam dat in zijn binnenste een lichtend lichaam heeft. Bijvoorbeeld het kleed van Egyptische godin Isis. (Isis ontsluierd is een boek van mevrouw Blavatsky). Maria die het Jezuskind in doeken wikkelde: Maria staat dan voor de stoffelijkheid en Jezus voor het lichtlichaam. Op zijn beurt hangt als een kraal in de ketting, Jezus weer aan een nog veel fijnstoffelijker, fel lichtend lichaam: zijn vader in de hemel, een hogere god. enzovoort. Zo kan ik me voorstellen dat een mens een lagere kraal uit zichzelf vormt een soort donker demonische schaduwlichaam. Denk maar aan het beheerst worden door een obsessie die men zelf heeft veroorzaakt. Deze archetypische symboliek van kleding, licht en duisternis komt men tegen bijvoorbeeld in het “lied van de parel” http://www.thomasevangelie.info/thomasteksten/gnostiek/brontekstengnostiek/liedvandeparel.html
Maar ook in het hindoeïsme. Het centrale kantelpunt in de Mahabharata is de poging van de Kaurava’s om Draupadi te ontkleden, heer Krishna komt dan te hulp. Draupadi is uit vuur geboren en staat symbool voor de stoffelijkheid die de essentie van het leven in zich heeft. Dat is onzichtbaar en kan voor niet-ingewijden (lees gerichtheid op bijvoorbeeld macht en bezit) niet zichtbaar gemaakt worden. Hier zien we een wonder: de goddelijkheid komt te hulp.
LikeLike
@Jan
Ik kan Steiner soms wat moeilijk volgen. Dat kan liggen aan een gebrek aan zicht mijnerzijds natuurlijk. Maar het lichtkleed of lichtlichaam is volgens mij niet symbolisch van aard. Verlichting (zoals ook in het blog wordt bedoeld) mag vrij letterlijk worden genomen. En staat inderdaad in een verweven toestand met ons fysieke lichaam. (Daar kan ik Steiner dus helemaal volgen)
De apocryphe tekst van Bram Moerland is overigens schitterend. Maar daar blijkt tevens uit hoe moeilijk het is om symboliek/mythe van de werkelijkheid te onderscheiden. Het leuke is dat dat ook weer in de tekst zelf staat: “Ik verstond alles wat in de brief stond
omdat het al eerder in mijn hart was gegrift.”
Mijn dank voor deze tekst.
LikeLike
@Zwerver
Mythen zijn ook zowel echt als onecht. Dat hangt af van de lezer. Jij leest een waarheid. Een ander leest een verzinsel dat niet waar KAN zijn, volgens hem; omdat het niet past in zijn wereldbeeld. Dan zegt hij: ach het is maar een mythe.
Maar als ik zeg het is een mythe, dan is het voor mij een (irrationele*) werkelijkheid. Van ontroering rollen er dan tranen over mijn wangen.
Daarom spreek ik ook soms over dingen, sprookjes, mythen en SF, die logisch niet kloppen. Maar die intuïtief en/of gevoelsmatig meer waar zijn dat de logica.
Die kralenketting die ik beschreef is hetzelfde als de Jacobsladder en die is weer hetzelfde als in Joh 1:51** De vorige zin is waar en onwaar.
*irrationeel = niet rationeel maar ik bedoel met een transcendent gevoel.
** Joh 1:51 “Ik zeg ulieden, gij zult de hemel open zien en de engelen Gods opstijgen en nederdalen op de zoon des mensen.” En Joost, volgens mij bedoeld Johannes alle kinderen van god en niet alleen Jezus. En al die engelen kan je ‘echt’ zien als je derde oog geopend is. En ik kan het weten want ik heet wel Johannes maar mijn tweede voornaam is Jacobus. (grijns) 🙂
LikeLike
@Jan: Mooi illustratief filmpje. Dat kende ik al.
Als hobby bestudeer ik het Hindoeïsme.
Het is jammer dat in India het kastenstelsel, (Indiase variant van het feodale stelsel) nog steeds wordt gehanteerd en tegen de gelijkheid ingaat die het Hindoeïsme zo sterk uitdraagt,
In de Bhagavad Gita word dit gegeven besproken op basis van een indeling van Varna, een term welke in de Vedische filosofie wordt gebruikt om de aard van de mensen te beschrijven, de onderliggende teneur die ik er uithaal is dat mensen hun lage status aan zichzelf hebben te wijten en het niets met hun geboorte in een bepaalde kaste van doen heeft.
Dat waag ik echter te betwijfelen.
LikeLike
Egbert, je hebt volkomen gelijk wat betreft de uitvoering van het kaste stelsel in India. De hoogste kaste staan bekend als hoogmoedig. Er wordt gekeken naar de kleur van de huid. De blanke Ariërs worden als een superieur ras gezien….., waar kwam dat nog meer voor?
Kijk eens naar Europa en zie dat er veel zwarten illegalen zijn die geen rechten hebben. Ja natuurlijk, voor de grondwet zijn alle mensen gelijk. Maar in de uitwerking hangt het ervan af of je een paspoort hebt of niet en welk land je rechten garandeert. Of je bent een vrij man (ondernemer) of je bent een slaaf (werknemer) of je bent een ambtenaar of koning of ZZP-er. Het is overduidelijk dat er wat dat betreft geen verschillen zijn tussen de continenten en de landen. Dat men in Nederland uitgaat van een democratie en dat ieder mens gelijk is voor de wet dat is goed bedoeld maar erg hypocriet als je naar de uitwerking kijkt.
Om nu even terug te keren naar het onderwerp “verlichting”. Zie je nu hoe symboliek niet begrepen wordt en kan ontaarden? Het licht, het wit, is het geestelijke en de reflectie op het zwart is de stoffelijkheid. Beiden zijn in alles aanwezig; dus zowel in zwarte als in witte mensen. In India gaat men uit van Brahman, dat is vergelijkbaar met immanente goddelijkheid. Een goddelijkheid die in iedereen en in alles aanwezig is: een soort energie zoals ik beschreef op 4 februari 2018 at 02:00 De werking van de natuur (de drie guna’s) is voor iedereen overal hetzelfde. De spirituele boodschap in de oorsprong van het kaste stelsel is dat iedereen zijn eigenheid tot uitdrukking dient te brengen. Iedereen dient zijn eigen lot te volgen: de Dharma. Daar speelt natuurlijk ook erfelijkheid en causaliteit (karma) een rol in, maar oorzaak en gevolg dienen niet verwisseld te worden. “in mensen aanwezig” of “waar mensen uit ontstaan” Het licht is al in iedereen aanwezig!!!
De Bhagavat gita gaat over een alles vernietigende oorlog om Dharma te redden. Het is een boek uit de Indische Bijbel de Mahabharata. Die naam komt van de eerste in het epos koning: Bharat. Bharat zocht een opvolger om het rijk te besturen en nam daarvoor iemand die daarvoor geschikt was, en niet een van zijn zonen. Het is een mooi principe, maar al snel wordt dit vergeten en de bron van de oorlog is gelegd. Zie deel één van een filmserie over de Mahabharata. (Wij zitten nog steeds met een koning die niet geselecteerd is op geschiktheid maar, zoals je weet, ontstaan is uit B & C )
Deel 1 van 144. De rest post ik later wel. 🙂 grapje Paul.
LikeLike
Rond “de Verlichting” bestaan veel misverstanden. Daarom zal ik hier een en ander toelichten, als Paul me dat toestaat. 😉
Ik citeer: *****”Centraal in het gesprek tussen Van Rootselaar en Berger staat de verrassing of zelfs een shock – de gebeurtenis die je bevrijdt uit je beperkte geest: er is heel wat voor nodig om je vaste patronen in de omgang met anderen te doorbreken.”*****
Klopt volledig. Ik heb daar vroeger – toen ik nog alles deelde – een bericht over gepubliceerd. Het is echt choquerend. Dus al die zogenaamde “verlichten” die de ontdekking van de Ware Aard “zeemzoet” beschrijven (gouden licht, God zien, overledenen zien,….), zijn eigenlijk kwakzalvers. Het is een ongelooflijke shock en vanuit die shock kan men de Ware Aard verder bewust worden. Het is te zeggen: ontdekken wat/wie je echt bent en wat de mogelijkheden zijn van die ontdekking.
Ik citeer: *****”De geliefde vorm die de oude zenmeesters daarvoor gebruiken is de koan –…”*****
Klopt ook volledig. Ik ben via het zenboeddhisme, via een koan tot de bewustwording van de Ware Aard gekomen. Het is de snelste methode, maar ook de meest intense, meest harde. Het vraagt ook discipline van de zoekende. Discipline ontbreekt vaak bij de tegenwoordige “zoekers” (= eerder gelovigen). Niet iedereen kan dit aan. Het is na die ontdekking onmogelijk om nog mee te draaien met de waanzin die niet-Verlichte mensen als “belangrijk” bestempelen.
Ik citeer: *****”De leraren die je kunnen helpen bij het bereiken – of het gewaarworden van verlichting, want je bent dus al verlicht –…”*****
Hier moet ik wat nuance in aanbrengen:
Een verlichte leraar kan je inderdaad helpen, met nadruk op VERLICHTE LERAAR.
Je bent NIET reeds Verlicht, dat is een misvatting. Het potentieel om Verlicht te worden is bij iedereen latent aanwezig, maar zolang men zich er niet van bewust is, is men NIET Verlicht. Als iedereen al Verlicht zou zijn, dan zouden we niet in zo’n waanzinnige wereld leven.
Ik citeer: *****”Want voor een koan is interactie nodig, een meester en een leerling.”*****
Dit klopt niet. Ik heb een lange zoektocht afgelegd op mijn eentje, toen ik plots een oud boek over zenboeddhisme in mijn handen kreeg. Het is een boek dat geschreven is door een westerling, die naar Japan trok om het zenboeddhisme te bestuderen. Daarin verwijst hij naar koans, geeft een paar voorbeelden en beschrijft methodes voor de toepassing ervan. Ik was al zolang op zoek en na veel onzin verwerkt te hebben, probeerde ik een koan die me op een bepaalde manier raakte. Via deze koan werd ik me bewust van de Ware Aard, op mijn eentje, ZONDER leraar. En hier wil ik meteen een waarschuwing aan toevoegen… Als je dit op je eentje doet en je doet de choquerende ontdekking, dan is het goed om over te gaan tot het Mahayana-boeddhisme, zodat je meer inzicht krijgt in de Ware Aard. Bij Zen krijg je geen uitleg, velen stoppen ook bij die choquerende ontdekking wat een vergissing is. Maar ik besefte dat er meer te ontdekken viel, er zijn gradaties in Verlichting. De mogelijkheden zijn onbegrensd. Daar kan het Mahayana-boeddhisme bij helpen. Mahayana kan ook tot Verlichting leiden, maar het is traag en voorzichtig. Zen is rechtstreeks en bruut. Zen is voor mensen die snel resultaat willen en heel gedisciplineerd zijn.
Ik citeer: *****”‘Je bent geobsedeerd door iets, je zit erin vast, en zo’n koan opent een deur – juist door je niet te vertellen wat je moet doen, maar door je schrik aan te jagen.’”*****
Dit klopt niet. Het is niet door je schrik aan te jagen. Het is door een snaar te raken die iets in je bewustzijn doet bewegen. De zoekende geraakt gefascineerd en wil daar meer over weten. De zoekende wil tot het antwoord komen en krijgt het ook. De zoekende vindt het antwoord door gemotiveerd en gedisciplineerd, bijna fanatiek, naar het antwoord te streven via een bepaalde methode. Niet elke koan past bij elke zoekende. De koan moet een snaar raken. Bij mij was er eerst een koan die me intens raakte bij het lezen ervan. Een tweede koan zette me gedreven en gedisciplineerd aan het werk. Het antwoord (de choquerende ontdekking) volgde 1,5 jaar later.
Ik citeer: *****”Berger legt uit dat het niet eens noodzakelijk is daar ervoor open te staan, maar als je wel oog hebt voor de wereld de transformatie eenvoudiger gaat; als je je ervoor afsluit, wordt het een strijd – en dat kan pijnlijk zijn, en dat je het daarom het maar beter kunt accepteren.”*****
Klopt totaal niet. Ik ben me bewust geworden van de Ware Aard door me volledig af te sluiten. Zoals ik al zei: het vraagt discipline. Het begint met eenpuntige concentratie. Dat ontwikkel je het best door je volledig af te sluiten. De methodes zal ik hier niet beschrijven. Ik vraag me bij sommige passages af of Berger wel weet wat Verlichting is. Bij sommige passages krijg ik de indruk dat hij vooral theoretisch op de hoogte is en daardoor hier en daar bedenkelijke uitspraken doet.
Kijk, ik citeer:
********”De leerling vraagt: ‘Meester, heb ik al een boeddhageest?’
‘Nee’, zegt de meester.
‘Maar u zegt toch altijd dat alle dingen een boeddhageest hebben? De bergen, de bomen en de vlinders.’
‘Dat klopt’, zegt de meester. ‘Alle dingen hebben een boeddhageest. De bergen, de bomen, de vogels en eigenlijk alles op aarde – alleen jij niet.’
‘Maar waarom ik dan niet’, vraagt de leerling.
‘Omdat jij me deze vraagt stelt’, antwoordt de meester.
‘Berger: ‘Deze dialoog laat zien dat je de verlichting eigenlijk al bezit, je houdt alleen jezelf tegen. Het antwoord dat je zoekt is er al. Door een gesprek word je getriggerd om die staat van verlichting in jezelf te accepteren, en vooral ook om op jezelf te vertrouwen.’”********
Het betekent NIET dat je de Verlichting al bezit. Berger begrijpt het dus niet. Vandaar dat ik meen dat hij enkel theoretisch wat weet, zoals zovelen.
Ik citeer: *****”Van Rootselaar vraagt wat verlichting precies betekent. Hij krijgt als antwoord dat dit een lichtgevende mentale staat is waarin je openstaat voor de wereld, en daarmee ook de wereld verlicht.”*****
Totaal fout. Zoals ik al zei: het is een choquerende ontdekking. Het is het besef van wat deze “wereld” en andere “zaken” zijn. Dat is heel wat anders dan “open staan voor de wereld”.
Ik citeer: *****”Verlichting is zo bezien niet de verovering van een nieuwe staat die je nog niet bezit, maar de terugkeer naar je ware glanzende zelf.’”*****
Dit klopt dan weer wel. Het is de bewustwording van de Ware Aard, die in iedereen latent aanwezig is. Zolang men er niet van bewust is, is men niet Verlicht.
Om al dat misbruik door kwakzalvers, al die zogenaamde “wijsheid” van “geleerden” en andere onzin tegen te gaan, heb ik enkele jaren geleden besloten om geen details meer prijs te geven. Deze toelichting geef ik voor de persoon die echt op zoek is. Die bereid is om onderzoek te doen, die antwoorden wil in plaats van theorie en geloof, die gemotiveerd is om de Waarheid te ontdekken. En die bereid is om alles op te geven voor de Waarheid, want dat is een vereiste.
Nog een tip… Als je een “leraar” vindt die geld vraagt voor zijn/haar “diensten”, dan is dat GEEN Verlichte leraar. Als je een “leraar” vindt die zijn/haar titel belangrijk vindt, die zich “hoogleraar” noemt, die zich “filosoof” noemt, die zich “heler”, “reikimaster” of weet ik veel wat noemt, dan is dat GEEN Verlichte leraar. Hoeveel leraren blijven er dan nog over? 😀 De Verlichting is latent in jou aanwezig, je hebt geen leraar nodig. De gepaste aanwijzingen zijn genoeg. De rest is pure discipline en motivatie.
Vriendelijke groet
LikeLike
Internettoerist,
Omdat er ook andere ervaringen zijn, even een paar opmerkingen nav een paar citaten uit jouw post.
Citaat: …..’Dus al die zogenaamde “verlichten” die de ontdekking van de Ware Aard “zeemzoet” beschrijven (gouden licht, God zien, overledenen zien,….), zijn eigenlijk kwakzalvers.’
Hoewel er natuurlijk ook in het spirituele domein kaf onder het koren te vinden is, is dit toch een boude bewering. Er zijn meerdere ervaringen van mensen die fenomenen beschrijven zoals het zien en ervaren van de energie van het gouden licht, het gouden vuur, de gouden levensenergie. Dat licht en die energie kan worden gezien en ervaren als een uiting van de energie van de Bron, als de energie die de oergrond is van al het leven, die alle bestaan mogelijk maakt. Dergelijke gouden energie draagt die informatie in zich en wordt dan innerlijk gewéten en als juist ervaren – met een hogere werkelijkheidswaarde dan alles wat men weet en ervaart in het alledaagse aardse bestaan.
…..’Zen is voor mensen die snel resultaat willen en heel gedisciplineerd zijn.’ Iemand kan zijn hele leven gedisciplineerd onder de hoede van een goede Zenmeester in een Zenklooster doorbrengen maar toch niet Verlicht raken. Ik zou het Verlicht raken ook beslist niet willen zien als een prestatie of een beloning van gedisciplineerde meditatie od. Ik ken meerdere mensen die er totaal onverwacht door getroffen werden en op dat moment geen enkele ervaring hadden met (Zen)mediteren.
Er zijn ook mensen die een donkere nacht van de ziel doormaakten, of mensen die een moment hebben gehad waarin ze zich totaal overgegeven hebben ‘aan God’ (zo benoemen ze het zelf) of aan ‘het leven’ en die op dat moment Verlicht werden of een eenwording met God beleefden. De mogelijkheden om zich op zeer bewust niveau verbonden te ervaren met de Bron zijn niet gebonden aan de begrenzingen van het menselijk denken. Dergelijke ervaringen hebben consequenties op verschillend gebied en die kunnen herkend worden.
LikeLike
De eerste zin in deze draad:
“‘Verlichting wordt vaak gezien als het resultaat van een lange, moeizame leerweg’“
Daar ben ik het mee eens. Zo wordt het vaak gezien, en het is volgens mij onzin. Dat rare idee geldt ook voor vele zen beoefenaars, die naar verlichting streven. Of, wat ik nu lees bij Internettoerist; “Mahayana kan ook tot Verlichting leiden, maar het is traag en voorzichtig. Zen is rechtstreeks en bruut. Zen is voor mensen die snel resultaat willen en heel gedisciplineerd zijn.”
Volgens mij krijg je geen verlichting door een leerweg te gaan. Je kan ook helemaal geen verlichting “krijgen” of “bezitten”. Alsof het een cadeautje is. Het is een onwezenlijk paradoxale situatie om te gaan zennen om “iets” te bereiken: omdat de juiste zen houding het “niet-doen-om-te-bereiken” is. Dus van het niet gehecht zijn aan, doende niet doen: wei woe wei. En de verscheidene zen geschriften die op deze valkuil wijzen raken in een logische knoop heb ik gemerkt.
Dan kan je m.i. beter bij het taoïsme te raden gaan. Gewoon met de natuur meegaan. Niet streven maar leven.
EEN: Het kan echt: dat “verlichten” de ontdekking van de Ware Aard “zeemzoet” beschrijven: gouden licht, God zien, enz
TWEE: Het kan echt dat “verlichten” een verschrikkelijke schok krijgen en in existentiele angst raken.
Het standaard werk over het Heilige is van Rudolf Otto. Daar wordt die duale ervaring beschreven: “Mysterium tremendum et fascinans” angstaanjagend en fascinerend mysterie. Angst en aantrekking
Een lezing door Prof. dr. Henk Barendregt
em. hoogleraar wiskunde en informatica, Radboud Universiteit NijmegenStudium Generale Maastricht en Boeddhist
Waar dit dubbele karakter goed tot uiting komt.
| Lezing Twee gezichten van de leegte
Diep uit de oceaan van de geest
kan de leegte opeens verschijnen.
Afhankelijk van in- of uitwendige condities gebeurt dit vaker of zelden; maar de oorzaak is zeker in eenieder aanwezig.
Het eerste aanzicht is ondragelijk en misselijk makend, de diepere oorzaak van oorlog en krankzinnigheid:
het toont de ijlheid van het bestaan;
koste wat het kost proberen we dit feit te verbergen door gepantserd denken, voelen of actie.
Wanneer we beter leren kijken,
wordt de leegte plots een vriend.
Altijd aanwezig, onveranderlijk,
de grondloze grond van het bestaan
bevrijd van behoefte aan verdediging.
Twee gezichten van de leegte:
van oorlog of krankzinnigheid
naar concentratie en vrede.
Rustige aandacht kan dit bewerken.
Moge allen dit spoedig overkomen.
LikeLike
Aafje (reactie op jouw respons van 16 MAART 2024 AT 14:49 ),
Inderdaad: een boude uitspraak. 🙂 Maar voor zover ik weet, klopt ze ook.
Je zegt: *****”Dat licht en die energie kan worden gezien en ervaren als een uiting van de energie van de Bron, als de energie die de oergrond is van al het leven, die alle bestaan mogelijk maakt. Dergelijke gouden energie draagt die informatie in zich en wordt dan innerlijk gewéten en als juist ervaren – met een hogere werkelijkheidswaarde dan alles wat men weet en ervaart in het alledaagse aardse bestaan.”*****
Inderdaad: **“kan worden gezien als…” **Maar is het dat dan ook? Of maakt die persoon zich wat wijs door wensvol te denken (geloof)? Ik beweer dat het dat laatste is en dat beweer ik niet zomaar.
Inderdaad: **“…en als juist ervaren… “** Maar klopt dat dan ook? Of maakt die persoon zich weer wat wijs door wensvol te denken (geloof)?
Ik zal een paar voorbeelden geven:
– Je ligt in bed, valt in slaap en begint te dromen. Je beleeft van alles. Op dat moment zie je dit als “werkelijkheid”. Je ervaart het als “echt”. Je bent er ook van overtuigd dat het “echt” is en dat je vaststelling “juist” is. Maar klopt dit ook? Nee. Je slaapt en droomt.
– Een stervende persoon “ervaart” zijn situatie als “sterven” en ziet het ook zo, en “ervaart” zijn conclusie als “juist”. Maar klopt dit ook? Nee. De “dood” bestaat niet.
Daarom zeg ik op het einde van mijn toelichting (15 MAART 2024 AT 19:15): “Deze toelichting geef ik voor de persoon die echt op zoek is. Die bereid is om onderzoek te doen, die antwoorden wil in plaats van theorie en geloof, die gemotiveerd is om de Waarheid te ontdekken. En die bereid is om alles op te geven voor de Waarheid, want dat is een vereiste.” Ik verwacht dus ook niet dat iedereen echt diep onderzoek verricht. Ik geef die toelichting voor een specifieke groep, omdat ik weet hoe moeilijk het is om een gepaste methode te vinden.
Je zegt: *****” Iemand kan zijn hele leven gedisciplineerd onder de hoede van een goede Zenmeester in een Zenklooster doorbrengen maar toch niet Verlicht raken. Ik zou het Verlicht raken ook beslist niet willen zien als een prestatie of een beloning van gedisciplineerde meditatie od.”*****
Daar ben ik het volledig mee eens. Niet iedereen slaagt erin. Ik ben er wel van overtuigd dat bepaalde zaken een rol spelen. Zoals motivatie, begeleiding en angst. Dat zal ik verder toelichten…
De motivatie is niet bij elk individu even sterk. Bij het zoeken naar de Waarheid is de motivatie allesbepalend. De begeleiding kan ook een belangrijke rol spelen. Is het wel een bekwame leraar waar men bij terecht komt? Welke methode heeft de zoekende aangereikt gekregen? Veel zoekenden zitten in zo’n klooster te slapen zonder dat ze het beseffen. Of ze geraken verstrikt in rituelen waardoor men de vinger verwart met de maan, zoals men in het boeddhisme zegt. Angst kan een zoekende blokkeren. Door werkelijk tot de kern van het Zijn door te dringen botst elke zoekende op beangstigende zaken, ook ik heb daar door gemoeten. Eenmaal er door, is er geen angst meer, maar ik kan heel goed begrijpen dat sommigen niet over die drempel heen durven. Gehechtheid speelt hier ook een belangrijke rol in. Daarom zei ik ook in mijn toelichting van 15 MAART 2024 AT 19:15: “En die bereid is om alles op te geven voor de Waarheid, want dat is een vereiste.” Alles opgeven is de sleutel om over die drempel heen te geraken. Als men zich vastklampt aan bepaalde zaken, kan men niet over die drempel. Die beangstigende zaken die in elk bewustzijn sluimeren, zal dan misschien voor jou de “donkere nacht van de ziel” zijn zoals je beschrijft. Iedereen moet dit bloot leggen (er bewust van worden), maakt niet uit welk pad men volgt of welk “leven” men “leidt/lijdt”.
Verlichting is inderdaad geen prestatie of beloning, dat heb ik ook niet gezegd. Ik heb wel gezegd dat Verlichting latent in elk individu aanwezig is. Zen is een methode om daar bewust van te worden. Geen beloning, maar bewust worden. Wel, daar is discipline voor nodig, anders zit men maar wat te slapen. Nogmaals: ik heb het over Zen. Wie echt de Waarheid zoekt, en snel resultaat wil (zich er snel bewust van wil worden), kan ik Zen aanraden. Daar wijs ik op. En dat is niet voor iedereen, dat heb ik ook gezegd.
Je zegt: ****“De mogelijkheden om zich op zeer bewust niveau verbonden te ervaren met de Bron zijn niet gebonden aan de begrenzingen van het menselijk denken.”****
Inderdaad. Daar helpen methodes, zoals o.a. Zen, de zoekende bij. Voorbij het denken, geloof en overtuigingen.
Vriendelijke groet
LikeLike
Jan D (reactie op jouw toevoeging van 16 MAART 2024 AT 16:37),
Je zegt:*****” Volgens mij krijg je geen verlichting door een leerweg te gaan. Je kan ook helemaal geen verlichting “krijgen” of “bezitten”. Alsof het een cadeautje is.”*****
Dat heb ik ook niet gezegd. Het is inderdaad geen cadeautje of iets dat je “krijgt” of “bezit”. Ik wijs erop dat Verlichting in elk individu latent aanwezig is. Ik heb er ook kort op gewezen wat Verlichting inhoudt. Met andere woorden: het is er, maar de meesten zijn er zich niet van bewust. Het is mogelijk om je ervan bewust te worden. Ervan bewust worden, NIET een “cadeautje krijgen” of “bezitten”. Zen is een van de vele methodes om er bewust van te worden. Zen kan je bewust maken van iets dat latent in jou aanwezig is. Het is er al. Je krijgt het niet. Je bezit het niet. Nee, het is er maar je word je er bewust van. Niet iedereen is geschikt voor die methode.
Je zegt: *****”En de verscheidene zen geschriften die op deze valkuil wijzen raken in een logische knoop heb ik gemerkt.”*****
Zoals ik al zei bij Aafje, hangt er ook veel af van de begeleiding. Als je je bijvoorbeeld baseert op wat Berger zegt, dan ben je inderdaad ver van huis. Hetzelfde zien we bij Paul Van der Velde (“hoogleraar” hindoeïsme en boeddhisme). Paul Van der Velde heeft ooit een drieluik uitgebracht, waar ik met interesse naar gekeken heb. Daarin slaat hij de bal drie maal volledig mis. Bij zijn uitleg over Chenrezig lag ik in een deuk. Als je dus moet voortgaan op deze “hoogleraar”, dan ben je ook ver van huis. Bepaalde geschriften, leraren of begeleiders kunnen dus inderdaad de zoekende op een totaal verkeerd spoor zetten.
Je zegt:*****”Het kan echt dat “verlichten” een verschrikkelijke schok krijgen en in existentiële angst raken.”*****
Over angst heb ik één en ander gezegd bij Aafje. Maar ik zal hier nog wat toevoegen. Kun je iemand “Verlicht” noemen als deze met een existentiële angst opgezadeld zit? Mijn antwoord is: nee! Deze persoon is blijven hangen in de choquerende openbaring van wat/hoe “dingen” zijn. Daarom wijs ik er nog eens op dat je moet bereid zijn om alles op te geven, anders klampt men zich vast aan dat wat men “leven” noemt maar wat eigenlijk een illusie is.
Stel nu dat men geen Zen-methode toepast, maar een andere methode, of zelfs geen methode (gewoon “leven”)… Denk je dat die personen die angst niet onder ogen zullen moeten zien? Zelfs iemand die totaal niet bezig is met zo’n zaken, zal bij het “sterven” (ook een illusie) voor dezelfde angstwekkende zaken staan. Het is dus beter om erop voorbereid te zijn en het is nog beter om die angst te overwinnen, zodat je bij de “dood” (een illusie) tenminste een gezonde keuze kunt maken in plaats van een keuze uit angst of paniek.
Je citeert ook weer een “geleerde”, weer zo’n “hoogleraar”. :-)
*****”Diep uit de oceaan van de geest
kan de leegte opeens verschijnen.”*****
De leegte verschijnt uit de geest??? Zijn eerste vers slaat de bal al volledig mis. Ik vraag mij dus ook hier af of deze “hoogleraar” verder gaat dan theorie. Als men zich baseert op dergelijke geschriften, dan zijn die geschriften inderdaad een valkuil zoals je terecht zegt.
Ik herhaal nog eens, net zoals bij Aafje:
Deze toelichting geef ik voor de persoon die echt op zoek is. Die bereid is om onderzoek te doen, die antwoorden wil in plaats van theorie en geloof, die gemotiveerd is om de Waarheid te ontdekken. (15 MAART 2024 AT 19:15)
Vriendelijke groet
LikeLike
Internettoerist
Ik merk dat je me niet begrepen hebt: ik relativeer al dat gedoe rond verlichting krijgen. Ik verwijs naar Tao: de weg die als de ware weg beschouwd wordt, is geenszins de ware weg.
Je schrijft:
“Deze toelichting geef ik voor de persoon die echt op zoek is. Die bereid is om onderzoek te doen, die antwoorden wil in plaats van theorie en geloof, die gemotiveerd is om de Waarheid te ontdekken.”
Je spreekt daar over “Waarheid” en “antwoorden in plaats van theorie en geloof” en “onderzoek te doen” voor “personen die echt op zoek zijn”.
Dat heeft niks met de ervaring van de leegte, sunyata. die volgens de sinoloog en comparitieve filosoof Ulrich Libbrecht hetzelfde is al de mystieke godservaring van Meister Eckhart.
Ik merk dat je je nogal denigrerend uitlaat over professoren. Ik heb een collegereeks gevolgd bij Paul van der Velde, een zeer wijs mens naar mijn mening, die het dogmatisme en bijgeloof van de (schijn)westerse “boeddhisten” raak en goed geargumenteerd kan onderuit halen. Tijdens een openbare lezing van hem, verlieten sommigen teleurgesteld /boos de zaal. Het kan best dat hij drie keer de plank bij jou heeft misgeslagen, echter ik meen dat de mogelijkheid er is, dat hij nu juist niet de plank heeft misgeslagen en jij het niet begrepen hebt wat hij wilde zeggen.
Wat betreft Henk Barendregt, heb ik de lezing Twee gezichten van de leegte gevolgd. Daarna hebben we in een café met elkaar intensief gesproken over de leegte als ervaringsdeskundigen.
Met vriendelijke groet van JanD
LikeLike
Jan D,
Bedankt voor jouw toelichting.
Je zegt – als ik het goed begrijp – dat je een ervaringsdeskundige bent wat de leegte betreft. Dan zal ik je moeten teleurstellen, want het is precies daarover dat ik het heb. Hoewel je zegt dat het zoeken naar de Waarheid en antwoorden niets met de leegte/sunyata te maken heeft, heeft het er alles mee te maken. Het ging over zenboeddhisme. Sunyata is een boeddhistisch begrip, ook zen-boeddhistisch. Als de leegte/sunyata waar jij het over hebt iets anders betekent, dan zal ik je inderdaad niet begrijpen. Het zou me raar lijken dat jij plots over iets totaal anders begint.
Als je de leegte/sunyata ontdekt hebt, dan heb je ook ontdekt hoe de “wereld” bestaat en wat de “wereld” is. Hoe de “mens” ontstaat en wat de “mens” is. Dat is de ontdekking van de Ware Aard van alles. Dan weet je ook dat de leegte/sunyata niet verschijnt uit de geest, zoals in het citaat.
Nu, die leegte komt niet zomaar uit de lucht vallen. De gemiddelde “mens” heeft er geen benul van. Net zoals de leer van de Christus ons aanwijzingen geeft naar die leegte of de Ware Aard van alles, doet de leer der Dharma dat ook, net als de Kabbalistische mystiek, het Hermetisme, de Soefi-mystiek, enzovoort. Al die diepgaande wetenschappen (zeker geen geloof) komen niet zomaar tot de ons. Mensen over de hele wereld hebben zaken ontdekt. Dat is de basis van elke wetenschap. Een mens vraagt niet naar de leegte, want dat is hem niet bekend. Het is pas als de mens vragen begint te stellen over de oorsprong van alles en daarnaar onderzoek doet, dat hij op de leegte/sunyata botst. Vandaar ook de shock/angst, men verwacht het niet. Het is dus door te zoeken naar de Waarheid (de Oorsprong van alles), onderzoek te doen door vragen te stellen, dat men op de leegte botst (=antwoorden vinden). Ik begrijp dus niet goed waarom dit onderzoek niets met de leegte te maken zou hebben. Het komt niet zomaar tot ons bewustzijn. Tenzij men héél véél geluk heeft.
Ik loop inderdaad niet hoog op met BEPAALDE “geleerden”. Waarom moet een “geleerde” over alles zijn theoretische interpretatie geven? Ik zou zeggen: bekijk eens het drieluik over het boeddhisme van Paul van der Velde, maar ik weet niet of je echt thuis bent in het boeddhisme. Als “expert” geeft hij foutieve informatie. Mocht ik niet beter weten, dan zou ik het een belachelijke leer vinden. En hij is lang niet de enige die zaken verdraait. Ook bepaalde bronnen die hij vernoemt zijn zeer bedenkelijk voor een “expert”. Dus nee, ik loop niet hoog op met BEPAALDE “geleerden” (welke “titel” ze ook dragen).
Vriendelijke groet
LikeLike
Zwerver.
Hoewel ik de dhamma en o.a. ducca tanha anica anatta, de skanda’s atman en brahman, de emanaties van atman, buddhi, manas, kama, prana, ligua sarira en sthula sarira, paramatman en mulaprakriti als leringen begrijp en kan invoelen ben ik zeker geen boeddhist. Ik voel me meer thuis in het gnosticisme of taoïsme of hindoeïsme.
De ervaren leegte is leeg en volmaakt en zeker geen rationele ontdekking van de ware aard van alles. Alles is niets en niets is alles. Het heeft geen zin hierover te communiceren gezien jouw opmerkingen. Je zal het wel over iets anders hebben dan ik.
Met vriendelijke groet van JanD
LikeLike
Inetrnettoerist,
Net zoals ieder ander mens ben jij zo uniek als je vingerafdruk en loop je zo je eigen spirituele pad, in dit geval het Zen-pad. Het is natuurlijk fijn om te lezen hoe enthousiast je bent over het resultaat van je inspanningen om Verlichting te bereiken. Het lijkt me echter belangrijk dat er geen garantie op succes bij gegeven wordt.
Natuurlijk kunnen mensen zich heel wat inbeelden wat ervaringen betreft. Niet iedereen die een ‘gouden licht ervaring’ heeft gehad, is echter zo naïef als je denkt. Het is belangrijk dat je goed geïnformeerd wordt over dergelijke ervaringen, het liefst uit de eerste hand. En op de juiste manier luisteren naar een dergelijk verhaal mag je gerust een kunst of kunde noemen!
Het wil er bij mij niet in dat de Waarheid gebonden zou zijn aan wat het menselijke voorstellingsvermogen mogelijk acht. Je (men) kunt je afvragen wat het verschil is tussen de door jou benoemde leegte en het zien en ervaren(!) van de gouden energie die alles is.
Er zijn transcendente ervaringen in alle ‘soorten en maten’, van ‘mild’ tot zeer heftig. W.T. Stace maakt bv onderscheid tussen introverte en extraverte mystieke ervaringen. Het onderscheid lijkt me echter niet altijd even scherp te maken. Bij extraverte ervaringen kunnen er bv ‘beelden’, ‘zichtbare transcendente informatie’ gelegd zijn over de alledaagse beelden van de aardse werkelijkheid.
Een belangrijk aandachtspunt lijkt mij de invloed die zo’n bijzondere ervaring heeft (gehad) op de beleving van de werkelijkheid en hoe men zich tot het dagelijks leven verhoudt.
Verder ben ik ervan overtuigd dat de mens transcendente, mystieke inzichten kan verkrijgen via dromen – via visioendromen of ‘dromen die geen dromen zijn’. Ik heb dat van dichtbij meegemaakt bij iemand die levensbedreigend ziek was.
Tenslotte denk ik dat een mens – nog altijd gebonden aan zijn fysieke lichaam – maar tot op zekere hoogte de Waarheid ten volle kan ervaren, simpelweg om dat het fysieke lichaam niet de hoogste frequenties van het ‘Goddelijk Zijn’ kan verdragen en tegelijkertijd het aardse fysieke leven kan voortzetten.
God de Bron is oneindig. Om zomaar te zeggen….
LikeLike
Sorry, ik bedoel internettoerist en niet zwerver.
JanD
LikeLike
Bovenstaande anoniem (21.58) is Aafje
LikeLike
Ik ben het met Aafje eens. Het scala aan transcendente ervaringen is zo groot, dat dat je niet zomaar kunt stellen dat het zus of zo is. Ik lees bijvoorbeeld bij Jan dat de ervaring van de leegte, sunyata volgens de sinoloog en comparitieve filosoof Ulrich Libbrecht hetzelfde is al de mystieke godservaring van Meister Eckhart. Zelf ben ik het dan weer oneens met Ulrich Libbrecht. Wellicht dat Ulrich Libbrecht alleen de ervaring van leegte kent en dat dan meent te herkennen bij Meister Eckhart?
Op spiritueel terrein ben je nooit uitgeleerd, je kunt immers niet weten wat je niet weet. Ieder mens zoekt en vindt daar zijn eigen weg in. Je leert vanzelf je weg te vinden in het spirituele oerwoud, daar kan geen enkele leraar je bij helpen.
Vriendelijke groet, Zwerver. (Mijn account op WordPress is zomaar verdwenen, WordPress is daarmee raadselachtiger dan dat waarover we hier van gedachten wisselen.)
LikeLike
Aafje (antwoord op jouw toevoeging van 18 maart 2024, 21:58),
Met je eerste stuk ben ik het volledig eens. Er wordt inderdaad ook geen garantie gegeven op Verlichting. Ikzelf noem het altijd een onderzoek, waardoor ik NIET beweer dat ik alles al weet en nieuwe ontdekkingen niet uitsluit. Ik ben ook geen boeddhist of gelijk wat, ik gebruik de methodes die mij het best passen. De Waarheid past niet in een hokje, ik denk dat je het daar mee eens bent.
Wat naïviteit betreft. Er is helaas veel misbruik, kwakzalverij, geloof en verdraaiing (al dan niet bewust) in omloop. Het is vooral daarop dat ik wil wijzen, om niet zomaar alles te geloven. Daarmee zal ik misschien onbedoeld mensen raken die het goed menen, wat niet mijn bedoeling is.
Je zegt: *****”Het wil er bij mij niet in dat de Waarheid gebonden zou zijn aan wat het menselijke voorstellingsvermogen mogelijk acht. “*****
Ik weet niet waar je dat uit mijn schrijven afleidt, maar ik heb nooit gezegd dat de Waarheid aan het menselijke voorstellingsvermogen gebonden zou moeten zijn om het mogelijk te achten. Ik heb er bij JanD op gewezen dat hij als ervaringsdeskundige dan wel zal weten wat de “wereld” en de “mens” zijn. Tussen aanhalingstekens omdat ik ons niet langer als “mens” beschouw, door wat ik ontdekt heb. Het lijkt me onmogelijk voor iemand die nog gelooft in het “mens”-zijn om zich daar iets bij voor te stellen. Dus nee, voor mij is de Waarheid NIET gebonden aan het menselijke voorstellingsvermogen. Zoals altijd is het onmogelijk om over zulke zaken te spreken, waardoor men termen of beeldspraak gebruikt om daarnaar te verwijzen. Die termen kunnen nooit de Waarheid beschrijven, maar we proberen ons verstaanbaar te maken.
Je zegt: *****”Je (men) kunt je afvragen wat het verschil is tussen de door jou benoemde leegte en het zien en ervaren(!) van de gouden energie die alles is.”*****
Een terechte opmerking. Het valt me op dat je vaak de term “God” gebruikt. Ik zal dit ook doen, in de hoop elkaar beter te begrijpen. “God” is de Bron van alles, zonder “God” is er niets, “God” is er altijd. “God” heeft geen kenmerken of eigenschappen en schept niets (hier kom ik wat verder nog op terug), het is de basis van alles, waar alles mogelijk is – echt alles. Ik denk dat we het daarover eens zijn. Wat men begrijpelijk de “leegte” noemt kun je vergelijken met “God”. Gouden licht kan in “God” verschijnen, maar het is niet “God”. Het gouden licht is er niet altijd, “God” wel. Het gouden licht bestaat niet op zichzelf, “God” wel. Vervang “God” door “leegte” en je hebt mijn visie over waar het verschil zit tussen “God”/”leegte” en het gouden licht.
Wat dromen betreft ben ik het ook volledig met je eens. Ikzelf heb ook helpende en voorspellende dromen gehad. Maar ook hier, volgens het onderzoek dat ik verricht, stel ik me daarbij de vraag: wie droomt er? Plots word je wakker en besef je: het was een droom. Maar je beseft het pas als je wakker wordt, tenzij je een lucide dromer bent. Je kunt je dan ook afvragen of je nu wel wakker bent of weer aan het dromen bent. In dromen heb ik zelfs al andere lichamen gehad, ook vrouwelijke, wat weer die dromer in vraag stelt. Zie je? Ik ga echt op zoek naar de Bron van alles. Voorlopig ben ik niet verder gekomen dan “God”/de “leegte” die ik hierboven beschreven heb. Het heeft me wel veel mogelijkheden laten inzien die ik nu volop aan het onderzoeken ben. En ik ben met stomheid geslagen als ik zie tot wat we in staat zijn. Maar zelfs de termen “God” en “leegte” voldoen eigenlijk niet. In de leer van de Christus wordt ook vaak “Vader-Zoon” gebruikt, wat ik nu heel goed begrijp. In het boeddhisme gebruikt men ook vaak “Moeder-Zoon”. Allemaal termen die ik pas ben beginnen begrijpen na wat ik ontdekt heb. En dat gaat inderdaad alle voorstellingsvermogen te boven, vandaar ook de beeldspraak.
Over het lichaam zeg je iets interessant. Inderdaad, voor het “Aangezicht” van “God”/ de “leegte”, is er inderdaad geen lichaam meer. “God” ontkent (beeldspraak om het uit te leggen) het lichaam, omdat “God”/de “leegte” dat niet geschapen heeft. Vandaar dat ik ons niet langer als “mens” beschouw, want om “mens” te zijn wordt verondersteld een lichaam te hebben. Onmogelijk om daar iets bij voor te stellen als men het niet zelf ontdekt. Ik geef je dus gelijk dat het lichaam “God” niet aankan. Dat we gebonden zijn aan het lichaam moet ik dan weer tegen spreken. Eenmaal voor het “Aangezicht” van “God”/ de “leegte” wordt het “fysieke aardse leven” natuurlijk in vraag gesteld. Ik geloof daar niet langer in. Vandaar dat ik wel kan begrijpen dat sommigen bij die ontdekking in een existentiële crisis verkeren.
“God” de Bron is oneindig, daar ben ik het volledig mee eens. Meer nog: “God” laat ons alles toe, maar erkent niet wat we doen (beeldspraak om het uit te leggen). Met andere woorden: “God” geeft ons alle mogelijkheden, maar voor “Zijn Aangezicht” vernietigt (beeldspraak) “Hij” al onze illusies. Zoals in de leer van de Christus staat: op zand kun je niet bouwen, op een rots wel. Zand = “materiële wereld” (illusie), rots = “God” (Waarheid). “Zand” (illusie) bestaat niet op zichzelf, de “Rots” (“God”) wel.
Begrijpen we elkaar beter? 🙂
Vriendelijke groet
LikeLike
Ja, lap, ik heb het ook zitten. De anoniem van 15:58 is internettoerist. :-)
LikeLike
Internettoerist,
Dank je wel voor je uitgebreide toelichting, die verduidelijkt inderdaad eea voor mij!
Je zegt: ‘Ik weet niet waar je dat uit mijn schrijven afleidt, maar ik heb nooit gezegd dat de Waarheid aan het menselijke voorstellingsvermogen gebonden zou moeten zijn om het mogelijk te achten.’
Ik kan me ook niet herinneren dat ik dat uit je schrijven afgeleid heb. Soms merk ik gewoon even iets op.
Zoals jij ook al opmerkte: het is erg moeilijk of onmogelijk om woorden te vinden die enigszins een juist beeld geven van wat er ervaren en geweten wordt als het gaat om transcendente ervaringen en ‘verschijnselen’.
Net zoals bv bij mijn tekst over het gouden licht. Zoals het met lezen en luisteren nu eenmaal gaat: de lezer/luisteraar maakt zich een eigen voorstelling nav de woorden van de schrijver/verteller. Dat gebeurt hier ook, je zegt: ‘Het gouden licht is er niet altijd.’, enz. Met die veronderstelling zit je echter niet goed: het gouden licht is er altijd, je neemt het echter niet altijd met je zintuigen waar. Dat het gouden licht er altijd is, wordt onmiddellijk geweten, samen met allerlei andere dingen die je via dat gouden licht weet, voelt en ervaart. (Tot in elk cel van je lichaam!) Het was de Oneindige en Eeuwige Oerbron, de Oergrond van het bestaan. Het was (alles) wat was, wat is en wat zal zijn ineen. Er is nog meer over te vertellen maar ik laat het hier maar bij.
Die ervaring maakte dat mijn – niet eens zo erg bewuste – zoektocht voorbij was. Dat ontdekte ik pas enkele dagen later, toen ik ineens merkte dat ik met een heel andere ‘mentale instelling’ de krant las. Zo raar kan het gaan…. 🙂
Ik denk dat het uiteindelijk niet veel uitmaakt hoe en wat precies de mens op dit terrein ervaart, ooit komen we ‘daar’ allemaal (weer) ‘te-recht’. De kern van al dit soort ervaringen verwijzen uiteindelijk naar ‘Hetzelfde’.
Vriendelijke groet, ook aan de andere lezers,
Aafje
LikeLike