De laatmiddeleeuwse theoloog, filosoof en mysticus Meister Eckhart laat God op een bijzondere manier zien, kijkt kritisch naar het instituut kerk, denkt na over de essentie van het bestaan, en zet vraagtekens zet bij kerkelijke, religieuze en kloosterlijke leefregels. Hoe je God God kan laten zijn in jezelf, zonder voorschriften van de kerk. Volgens Eckhart moet ‘die hogere waarheid je wel tegemoet komen’.
Eckhart wordt wel eens een van de meest briljante geesten genoemd die het Westen ooit heeft gekend. Zijn mystieke inzichten staan echter op gespannen voet met de officiële kerkelijke opvattingen over God en de essentie van het bestaan. Hij wordt gezien als iemand die het waagt de waarde van het kerkelijke gezag en de kerkelijke rituelen te kleineren. Een deel van zijn werk wordt als ketters beschouwd. Hem wordt verweten dat de mens zich amper meer hoeft te bekommeren om kerkelijke rituelen en voorschriften.
Eckhart relativeert kerkelijke, religieuze en kloosterlijke leefregels. Alle nadruk legt hij op het ‘laten’: achterlaten van allerlei Godsbeelden waaraan we gehecht zijn, maar juist je verlaten op God, op het toelaten van God die verborgen is achter God: de verborgen Godheid.
De gedachte van Eckhart is dat we God slechts in fragmenten kunnen kennen en dat juist in het niet-weten de ware sterkte van het geloof steekt. Als we ons onthechten van alle door de kerk voorgeschreven hechtingen, aan zowel God als kerkelijke voorschriften, zijn we – volgens Eckhart – in staat God toe te laten die verborgen is achter God.
Eckhart staat mystieke eenwording voor, dat er vanbinnen iets gebeurt. Of liever gezegd: mystieke eenheid, want in zijn ogen gaat het erom wat ìs, want God en mens zijn in de kern nooit gescheiden geweest en zullen dat ook nooit zijn. De mysticus stelt dat de mystieke eenwording onmogelijk door een mens gevonden of bereikt kan worden om de eenvoudige reden dat God en mens in de kern nooit van elkaar gescheiden zijn geweest en ook nooit zullen zijn. Radicaler gesteld: De mens hoeft niets te doen.
‘Eckhart: ‘God is zo ontzaglijk nabij, dat de mens, in zijn diepste grond of wezen, zelfs volledig met hem samenvalt. We hoeven helemaal nergens naartoe, er valt niets te bereiken, want we zijn er al. En je kunt nu eenmaal niet bereiken wat er al is.’
Echter, in een van zijn preken zegt hij toch dat de mens zelf wel iets moet doen:
‘Want de mens moet in zichzelf één zijn en moet dat zoeken in zichzelf en in het ene en het verwerven in eenheid, dat wil zeggen: enkel God schouwen; en terugkomen betekent: weten en beseffen dat men God kent en weet.’
Zelf put Eckhart zijn inspiratie uit het christendom, en dan vooral uit de Bijbel. De opponenten van Eckhart stellen niettemin dat zijn godsbeeld niet deugt. Ze stellen dat Eckhart elk onderscheid binnen God ontkent: de drie personen vormen één goddelijk wezen. Hiermee hangt ook zijn mensbeeld samen, zeggen zijn bestrijders. Zij zeggen dat er volgens hem geen onderscheid tussen mens en God bestaat en dat hij naastenliefde even hoog acht als het liefhebben van God; kerkelijke voorschriften en rituelen zijn niet meer nodig. Het gezag van de religieuze leiding wordt te veel aangetast.
Er wordt wel gezegd dat de teksten van Eckhart moeilijk zijn en uitleg verdienen, maar ze worden ook wel ‘heel direct en aansprekelijk’ genoemd. De teksten zouden beeldend zijn, er gebeurt iets met je. Filosoof André van der Braak zegt:
‘Als we Eckhart lezen, we begrijpen waarom God zich meer voor de afzonderlijke mens interesseert dan voor alle kerkstructuren samen.’
Er wordt ook gesuggereerd dat het werk van Eckhart een traditie-overschrijdende, eeuwige mystieke kern raakt die het institutionele christendom overstijgt. Hij lapt de dogma’s van zijn kerk aan zijn laars en komt daardoor in conflict met de conservatieve autoriteiten van zijn kerk.
‘Als radicale vrije geest, die puur vanuit de eigen levende ervaring spreekt en getuigt, alle vaste beelden en voorstellingen achterlatend en op losse schroeven zettend, tart de mysticus steeds weer de religieuze autoriteiten van zijn eigen traditie.’
De hogere waarheid is in de Bijbel gegeven, volgens Eckhart, want die openbaart wat de mens uit zichzelf niet kan bereiken. De menselijke geest alleen is er niet toe in staat, er moet kennis van buiten komen. De gelovige die God – of het Hogere – zoekt, kan dat volgens Eckhart dus niet helemaal uit zichzelf voor elkaar krijgen. Voor hem is het christendom de basis, vooral de Bijbel. Maar dat niet alleen, want hij zegt vervolgens ook dat je je in jezelf dient te verdiepen.
‘Laat God God in je zijn.’
We hebben daarbij de rede nodig. Mystiekkenner Alois M. Haas en zijn voormalig student en journalist Thomas Binotto stellen dat, als de mens echt gelooft dat God in hem aanwezig is en dat Hij door en door zijn schepper is, de mens een optimisme krijgt waarin het verstandelijk werken al ingeprent is, dus ook de handelingen van de mens in de tijd met het oog op de eeuwigheid.
‘De rede is dan reeds in mij aanwezig als een goddelijke rede. Die rede is tegelijk goddelijk doordrongen en verlicht de geest – en omdat het sinds mensenheugenis zo is, geldt dat ook voor de heidenen.’ (Haas/Binotto)
En hoe gaan we dan om met die God in ons? Want er is geen weg, geen manier of mogelijkheid om de goddelijke werkelijkheid bewust te ervaren. Toch kunnen we deze wel in onszelf, ons bestaan, tot uitdrukking laten komen, niet door iets te doen, maar juist te laten, door leeg en ontvankelijk te zijn. Filosoof Welmoed Vlieger:
‘Haaks op de innerlijke ontvankelijkheid staat de geestelijke activiteit van het denken, ervaren, associëren, herinneren, verlangen, willen etc., kortom: het reflexieve, ‘invulling-zoekende-en-gevende’ ik. Want dat is waar we voortdurend mee bezig zijn: op voorhand invulling geven aan alles wat we op onze weg tegenkomen. Denk bijvoorbeeld aan die buurman of buurvrouw ‘die altijd zoveel praat’; aan de ‘worsteling’ van het alweer in de file moeten staan; of aan de ingesleten gedachte dat je éérst dit of dat moet doen voordat je aan de dingen waar je werkelijke energie of vreugde bij ervaart kan toekomen. En ga zo maar door.’
Met Meister Eckhart kan je concluderen dat als je God God in je laat zijn, en je zelf leeg en ontvankelijk kunt zijn, je vanuit een goed gevoel, met het ‘weten’ dat God in je werkt, je inderdaad kunt ‘worden’; je ‘invulling-zoekende-en-gevende’ ik vorm kunt geven.
‘Ontvankelijk zijn houdt dus een radicale omdraaiing in van de wijze waarop wij ons normaal gesproken verhouden tot de dingen: van een actieve, invulling gevende gerichtheid op, naar een passieve, open ontvankelijkheid voor.’ (Vlieger)
‘De mensen zouden niet zo veel moeten nadenken over wat ze moeten doen; ze zouden veel meer moeten nadenken over wat zij zijn. Zouden zij goed zijn en zou hun levenswijze goed zijn, dan zouden zij licht uitstralen, en dan zou er een heerlijk licht uitgaan van al hun werken. Als je rechtvaardig bent, dan is ook wat je doet rechtvaardig. Denk niet dat je heiligheid kunt grondvesten op daden; veeleer groeit heiligheid uit de grond van je hele wezen. Want niet de daden heiligen ons, maar wij moeten de daden heiligen.’ (Meister Eckhart)
Als mens tussen de mensen, misschien (ver) buiten de kerk, maar dichtbij anderen en samen met hen van de wereld een wat mooiere plek maken, ongebonden, maar spiritueel verbonden met God, die ‘onmiddellijk, spontaan en absoluut present in ons denken binnenbreekt’, dat altijd al deed en blijft doen. Dan zou het uiteindelijk toch goed moeten komen met de mens en de wereld.
Bronnen o.a:
* ‘De Godsgeboorte bij Eckhart’, Welmoed Vlieger, in de bundel De spiritualiteit van Meister Eckhart. Een Dominicaanse mysticus in een multireligieuze samenleving, Braak, A. van der (red.), Parthenon, 2014
* Leven zonder waarom – eenvoud bij Meester Eckhart, Welmoed Vlieger, welmoedvlieger.nl
* Zoek en je zult gevonden worden, Auke Jelsma
* Meister Eckhart: Leven in het eeuwige nu, zonder waarom, debezieling.nl
* Meister Eckhart, op zoek naar de goddelijke essentie, Alois M. Haas, Thomas Binotto
Beeld: eckhart.de
Beeldhouwwerk / Boek: © Lothar Spurzem – Meister Eckhart, Bad Wörishofen, Kneippstraße.
GODENENMENSEN 
Een boek met preken en traktaten van Meister Eckhart zelf: OVER GOD WIL IK ZWIJGEN.
ISBN 978-90-6554-034-8
In t Nederlands!
Ik houd liever van de bron zelf. En niet van “over” de bron.
Wat me opvalt in dit boek, is de aansporing tot totale overgave aan God.
De titel van het boek is een leuke vondst: het boek staat vol met het woord God, maar er is nergens een “beeld” van God.
LikeGeliked door 3 people
De mysticus stelt dat de mystieke eenwording onmogelijk door een mens gevonden of bereikt kan worden om de eenvoudige reden dat God en mens in de kern nooit van elkaar gescheiden zijn geweest en ook nooit zullen zijn. Radicaler gesteld: De mens hoeft niets te doen.
————————–
Het klopt wat hier staat. De mens hoeft niets te doen. (Maar wel wat laten) Daarom is het ook volstrekt logisch wat Eckhart zegt:
————————–
Want de mens moet in zichzelf één zijn en moet dat zoeken in zichzelf en in het ene en het verwerven in eenheid, dat wil zeggen: enkel God schouwen; en terugkomen betekent: weten en beseffen dat men God kent en weet.’
————————–
Wat Eckhart feitelijk zegt is: laat al die verdeeldheid in je zelf varen. Spiegel niets of in bijbelse termen: oordeelt niet. Een opgestoken middelvinger tegen een andere automobilist creëert al weer een stukje gedeeldheid in je zelf. Je hoeft dus niets te doen, maar wel het spiegelen te laten. Die middelvinger steek je eigenlijk tegen je zelf op. (tegen IK in de verdeeldheid) Vergeet dus al die leefregels, want hoe je moet ontspiegelen weet je al (geweten).
LikeLike
Valentiniaan,
Dank je voor je boekentip!
Ik weet niet in hoeverre de teksten van Meister Eckhart voor iedereen toegankelijk zijn. Ze zijn het in ieder geval niet voor iedereen (zie tweede alinea): ‘Zijn mystieke inzichten staan echter op gespannen voet met de officiële kerkelijke opvattingen over God en de essentie van het bestaan. Hij wordt gezien als iemand die het waagt de waarde van het kerkelijke gezag en de kerkelijke rituelen te kleineren. Een deel van zijn werk wordt als ketters beschouwd.’
Degene die Meister Eckhart ziet als iemand die er op uit is het kerkelijk gezag en de kerkelijke rituelen te kleineren, heeft in ieder geval weinig begrepen van de teksten van Eckhart! Zo iemand heeft dus duidelijk niet genoeg aan de brontekst.
Trouwens wat Welmoed Vlieger te zeggen heeft over Meister Eckhart en zijn teksten lijkt me zo wie zo een verrijking!
LikeLike
Wanneer Eckhart (s)preekt, staat in vrijwel iedere zin het woord God. Maar goed beschouwd gaat het helemaal niet ‘over God’. Er wordt nauwelijks iets over hem gezegd. Er wordt bijna uitsluitend gesproken over ons. De naam van God valt telkens in de beschrijving van een bepaalde manier van leven.
Indrukwekkend mooi én te doen.
LikeGeliked door 1 persoon
De bron……al zou God mij het levenselixer van de eeuwige jeugd aan bieden, ik zou er geen druppel van drinken. Mijn leven hier is slechts een minuutje in de eeuwigheid. Ik vind alle begrenzingen niet erg, het maakt mijn leven zo waardevol. Dat vind ik het mooiste geschenk wat God ons te geven heeft: begrenzingen ingebed in de eeuwigheid. God heeft mij de Liefde geschonken, maar zij kon niet bestaan zonder de diepe smart welke er mee gepaard gaat.
Niet nadenken over wat je doet, maar nadenken over wat je bént. Die woorden spreken mij aan. Ik ben slechts een flakkering in de eeuwigheid en toch heeft de Eeuwige aandacht voor mij. Is dat niet het wonder waar we ons aan vergapen? De minuut en de Eeuwigheid verenigd?
LikeGeliked door 1 persoon
Het laat-me-se denken heeft weinig met moderne vrijzinnigheid van doen. Het kent wel een enorme beïnvloeding van het Griekse denken. De oude grote Plato en Aristoteles spelen een enorme rol in dat denken.
In Meister Eckhart is duidelijk neo-platoons denken te bespeuren. De grote naam die zich met name door Aristoteles laat inspireren, is zijn ordesgenoot Thomas van Aquino, Terwijl Eckhart alle nadruk legt op menselijk geest, denken en ziel, ziet Thomas ook het menselijke lichaam met de zintuigelijke waarneming. Legt Eckhart de nadruk op het goddel;ijk zijn/worden van de mens, bij Thomas is de mens slechts evenbeeld van God en nooit God. Dat de kerk moeite kreeg met Eckhart heeft meer met haar voorkeur voor Thomas van Aquino te maken dan met zucht naar verkettering.
Eckhart noch Thomas wisten dat niet, maar in onze tijd waarin we weten dat technische verlenging (vergroting,verkleining) van zintuiglijke waarneming kiem van moderne natuur- en menswetenschap is, zal men minstens uiterst voorzichtig dienen te zijn met mn neo-platoons (niet lichamelijk) denken. De rage om platoons, platonistisch, gnostisch en ook het denken van Eckhart nu modern en vrijzinnig te noemen lijkt met ons modern wetenschappelijk denken over mens (en God) uiterst dubieus..
Bovendien leggen beide dominicanen uit de late me alle nadruk op het christelijk denken over de menswording. Eckhart noemt de menswording de reden dat mensen ook “God worden” Thomas noemt de menswording dé verlossing van menselijke zonde en doorbraak van misbruik van de menselijke vrije wil. Hij zegt wel dat God mens is geworden,,maar nooit dat de mens God wordt.Bij hen is bovendien niets te merken van een moderne vrijzinnigheid die -zoals nu vaak- het christelijk denken in twijfel trekt!
LikeLike
Over het oosterse “niet-zijn”, “leegte”, “sunyata” en de directe relatie daarvan met westerse mystiek. Ik ben ergens in geschriften van prof Ulrich Libbrecht tegengekomen. Ik heb het op internet gevonden bij een herdenking van Libbrecht door Taede A. Smedes. Hij citeert dan uit zijn boek: “god iets of niets”
citaatje daar weer uit:
“Voor Libbrecht is het woordje ‘God’ symbool voor wat in het boeddhisme de leegte wordt genoemd: een vorm van energie die alleen negatief beschreven kan worden (als ‘niet-zijn’), maar die wel ervaren kan worden. En die innerlijke ervaring is voor Libbrecht religie of de kern van religie.
Elke religie wordt bezield door die ervaring. Dat betekent dat voor Libbrecht ook in het godgeloof van het christendom een kern van waarheid gevonden kan worden (…) Libbrecht wijst met name op de christelijke mystici als John Scotus Eriugena en Meister Eckhart, die wijzen op die mystieke kern van het christelijk geloof die door Eckhart als Nicht-Gott wordt benoemd.”
vet gemaakt door Jan. zie:
https://tasmedes.nl/filosoof-en-religieuze-atheist-ulrich-libbrecht-overleden/
LikeLike
@Joost
Je analyse van al die “denk” stromingen is goed. De overeenkomsten en vooral de verschillen zie je erg goed. Zelfs verschillen tot in detail bij de beide broeders dominicanen. Het lijkt me gedegen wetenschappelijk. Ik leer er ook van: dus dank!
Je hebt het woord “denken” tien keer gebruikt in de bijdrage 22 januari 2018 at 12:48 Dat geeft te “denken”. 🙂
Ik heb de indruk dat je iets belangrijks ontgaat bij al dat “denken” namelijk mystiek “ervaren”. Dat heeft helemaal niets met “denken” te maken. Lees mijn vorige bijdrage over Ulrich Libbrecht en dat stukje van Taede A. Smedes.
Ik acht het zelfs mogelijk dat de beide broeders dominicanen het volkomen eens waren en dat Eckhart dat aanvoelde bij Thomas van Aquino. Al zouden ze volgen jou en vele andere theologen rationeel het tegenovergestelde gezegd hebben.
Ik meen zelfs dat de oude Grieken zoals de presocraten, Socrates, Aristoteles, Zeno en de atomisten tegenwoordig verkeerd begrepen worden. Je kan er alles over zeggen: ze kunnen niet meer protesteren: ze zijn dood.
LikeLike
@Jan Ik ga dan meer voor de gedachte van Eckhart , dat we God slechts in fragmenten kunnen kennen.
Leegte vertaal ik als bewustzijn/waarnemen. Om dat “God” te noemen vind ik te summier. Daarnaast; God is onkenbaar en de leegte is eveneens onkenbaar. Dus dat schiet niet op. De (basis) energie die in de Leegte waar te nemen is, is ook God niet. Dat ben ik zelf, als ZIJNde de gedachte van God. (God die mij denkt) Ik bén dus in de leegte. Dat is een zelf-waarneming.
Libbrecht beschrijft die (de?) energie als niet-zijn. Voor mij is het in de basis dus heel wat anders.
Niet-zijn is eveneens aanwezig in de leegte. Hetgeen volstrekt logisch, zijn en niet-zijn scheppen elkander zoals de Tao zegt. Niet alleen ik ben aanwezig in de leegte, anderen (uit mijn omgeving) ook. Ik (als gedachte van God c.q. ik bén) ontmoet anderen in de leegte, hetgeen uiteraard op etherisch niveau is en niet op zintuigelijk niveau.
En zo kan ik nog wel wat doorgaan. Ik beschrijf dus telkens fragmenten, welke telkens ontsluiert worden tijdens de innerlijke ont’dekkingsreis. Leegte, zijn en niet-zijn, niet-weten, Liefde, ‘zien’, het zijn allemaal fragmenten/onderdelen.
Maar dat neemt niet weg dat iemand kan zeggen dat God Leegte is. Of dat God Liefde is. Of innerlijke ervaring is. We trachten allemaal maar woorden te geven aan dat wat woordloos is. De woordloze ervaring gaat vóór de woorden uit. Ergo, bij mij duurt het maanden, jaren voordat het mentaal een beetje indaalt.
LikeLike
Jan Eckhart heeft het met zijn tijdgebonden neo-platoons denken alsmaar over “:ïntelligere” als hét kenmerk van het goddelijke. Moet ik voor deze geleerde middeleeuwer een beroep doen op je kennis van het latijn? Of dwing je hem ook in jouw algeleerde wijsheid!..
Zwerver Dat die woordloze ervaring maanden, jaren nodig heeft, vóór hij bij jou “indaalt”, je bedoelt wrschl weer “goddelijk mens wordt”?!
LikeLike
Trouwens, Jan/Zwerver, ooit van de erg bekende “negatieve theologie” gehoord?
LikeLike
@Zwerver
Ullrich Libbrecht bedoelt het “niet-zijn” (in mijn woorden) als “vrij van duiding” of “betekenis” of “informatie”. Hij spreekt ook over “vrije energie” en “gebonden energie”. Maar dat “niet-zijn” is toch wel een “volte”; een “alles”.
Dat is te begrijpen als de “veldwerking” van de energie. Dat is de “gevoelservaring”.
Hij geeft het voorbeeld van een magneetnaald van een kompas. Als die vast zit tegen het glas, is zijn eigen richting vast bepaald. Er is dan “gebonden energie” als “informatie”, “een richting”, “kennis dus” en die zit vast. Maar als de naald los komt van zijn “vastzitten”, zijn ideeën, zijn wereldbeeld, zijn rationele duiding dan kan je “bewogen worden” door zelf niks te willen, maar je over te geven aan de “veldwerking”. Dat is dus het niet-zijn. Dan dien je jezelf op te geven.
Dat lijkt dus op de voorwaarde van Eckhart: niets te worden en niets te willen. Als je dan niets meer bent (ik zou zeggen dan komt de catharsis) dan vult de genade van god je.
Dat zijn moeilijke zaken voor het denken. Zoals Joost zegt: God wordt mens, maar mens kan geen god worden. Zo krijg je dan een woordenspel. Omdat de mens is uit god. De mens was dus altijd al god en keert terug naar zijn oorsprong. De vader en de zoon zijn één: samenvallen. Het is niet voor het denken in de tijd te begrijpen. Mystiek noemt Libbrecht ook een transcendent gevoel. En daar kan je niks mee als je in een afgescheidenheid leeft. Als een “wezen op zichzelf”
Joost, ik weet bijna niks van het latijn, ik ben een technicus met beta opleiding. Maar ik weet toevallig dat ” ïntelligere ” komt van “tussen-de-tekens” Dus tussen de letters doorlezen. Daarmee bedoelt hij dus niet een letterlijke interpretatie van een geschrift, of het intellect, maar het tegenover gestelde: iets dat juist NIET onder woorden te brengen is. Dat bedoel ik nu met het niet-meer-verstaan van oudere geschriften. We zijn het na enkele eeuwen al oneens. Dat heet “paradigma verschuiving in de taal”
De “negatieve theologie” is, lijkt mij, het inzicht van de beperktheid van het denken en kennen van god, Dus dat je niks van god kunt weten. Het probleem is dat men dan door blijft “denken” en houvast tracht te hebben aan het tegenover gestelde. God is niet dit en niet dat. Als je zo blijft denken kom je noot los als een naald van een kompas om je vrij te laten bewegen in het goddelijke energieveld van de mystieke eenheid.
vriendelijke groet van Jan allemaal.
sorry, Zwerver, al schrijvend reageer ik ook op wat Joost nu net zei.
LikeLike
@Jan
Duidelijk. Zijn en niet-zijn zijn dan ook nauw verwante zaken. Het gaat inderdaad om de werking van energie, waarbij men uiteraard los is van de gehechtheid aan de zintuigelijke ik. Dan kom je in de zelfovergave. Degene die zich ik noemt kan daar inderdaad niks ‘willen’, degene die ‘wilt’ is de zintuigelijke ik.
@Joost
Nee, dat bedoel ik niet. Ik bedoel dat de innerlijke wereld moeilijk in woorden is uit te drukken. Een goddelijk mens was ik altijd al, het is immers God die mij geschapen (gedacht) heeft. Alleen was ik daar vroeger onwetend van. Door de wetendheid van het niet-weten evolueer ik als mens zijnde naar de Bron toe. Wetendheid zijn de woorden die ik hier schrijf, niet-weten is het weten buiten het weten.
Negatieve theologie zegt mij niks. Ik weet wel dat ik in (bijvoorbeeld) de bijbel een heel andere betekenis zie dan jou. Dat noem ik gelaagdheid. Onze verschillende wijze van kijken (zien) doet uit dezelfde tekst iets geheel anders lezen. Jij leeft in dezelfde tijd als ik, dus is het volgens mij niet tijdgebonden. Maar verschuift ons ‘zien’ tijdens de innerlijke reis.
LikeLike
Men kan toch ook informatie lezen op Wikipedia over Meester Eckhart?
LikeLike
Joost,
Wat bedoel je met je vraag van 11.09 u?
LikeLike
Voor degene die enige verdieping op prijs stelt over ‘weten en niet-weten’, verwijs ik graag door naar een artikel hierover van Welmoed Vlieger:
http://www.welmoedvlieger.nl/meister-eckhart-toen-alle-dingen-in-stilte-zwegen/#more-522
LikeLike
@ Joost, je zegt : ” Dat de kerk moeite kreeg met Eckhart heeft meer met haar voorkeur voor Thomas van Aquino te maken dan met zucht naar verkettering.”
Ik denk zelf en ben dit ook met regelmaat tegengekomen, dat Eckhart in zijn tijd verweten werd dat hij méér wilde weten dan een mens toekomt.
Dat wat een mens toekomt werd immers wel verkondigd door de kerkelijke autoriteiten, die door de eenvoudige zielen werden ‘geslikt ‘ als dat het zo was en moest.
Ergen begrijp ik wel dat Thomas van Aquino de voorkeur had bij de autoriteiten. Hij verkondigde immers dat wat reeds vast stond, dat de verlossing van de zonde zou lijden naar de menswording!
Ook lees ik in jouw bijdrage van 22 januari 2018 at 12:48 ……” Eckhart noemt de menswording de reden dat mensen ook “God worden”. Zelf versta ik dat als de geboorte van God in ons, als mens. En dit lezende en overwegende ervaar ik bij Eckhart een ‘godsbeeld’ dat natuurlijk erg afweek van de in zijn tijd bekende beelden van God. Hij wees zijn toehoorders (en mij vandaag nog) een weg, om het maar even zo te zeggen……” die niet van bovenaf klonk maar van onderaf, vanuit een eigen diep ervaren.” Hij wees de weg naar binnen.
Leeg zijn en daardoor ontvankelijk…..( dank Welmoed Vlieger ) …..het is mij genoeg.
LikeLike
Carla
Meen je werkelijk als mens God te worden of God te zijn? Met of zonder kerkelijke overheden snap ik dat niet en vind het zelfs grove zelfoverschatting?! “De geboorte van God in ons”..Nou, nou!! Jezus heeft -weten we nu- zoiets ook nooit gezegd, Pas na zijn opvallende leven durfden gelovige joden,die hem goed hadden gekend, dat in gelovige taal te zeggenen tot op de dag van vandaag hebben mensen er moeite mee. Je durft dus nog al om zoiets van jezlf te zeggen!
Dat jij en ik moeite hebben met kerkelijke overheden, die zichzelf overschatten, dat snap ik maar al te goed. Dat de allerminst eenvoudige ziel Thomas van Aquino dat ook had, weet je blijkbaar niet. Onderschat hem aub niet (en overschat Welmoed Vlieger niet!)
Trouwens slechts in volle “gegeven” menselijkheid zijn mensen er pas aan toe om ontvankelijk te zijn voor anderen en de Ander…(om ook maar eens beeldspraak te gebruiken!)
LikeLike
TL
Was verbaasd dat hier niemand het hier toch zo gebruikelijke Wikipedia
had gelezen met weliswaar beperkte maar goede informatie over Eckhart!
LikeLike
@Joost
Op Wiki is zeker relevante informatie te vinden.
– Een grondgedachte van Eckhart is daarom zelfontlediging en het opgaan in God.
– Naarmate de mens dat verwerkelijkt, wordt hij ontvankelijker voor God.
– Zelfontlediging gaat gepaard met het “loslaten van je zelf,” gelatenheid, berusting.
– Pas de gelaten mens is zoon van God: Die mens, zegt Eckhart, moet zichzelf en de hele wereld opgegeven hebben.
Die laatste quote noem ik verwezenlijking van de nietsheid. Dat kan niet gezegd worden, het is geen trucje, geen mentale of spirituele oefening en tóch is het de mens die het verwezenlijkt.
Meister Eckhart benadrukt ook dat deze “geestestoestand” doorgaans door jarenlange oefening bereikt wordt. Hij vergelijkt dat met het afleren van lezen en schrijven. En daarin treed ik hem ook volledig bij. Mystiek is niet leren, maar afleren.
LikeLike
@Carla: Leeg zijn en daardoor ontvankelijk…..( dank Welmoed Vlieger ) …..het is mij genoeg.
En dan maar wachten en hopen dat er iets van Transcendentie zich in je manifesteert en wat als je niets zou ervaren, of wat Christeen (wat je ook in oude occulte geschriften leest) geloven, zich deze volgens de Christelijke Leer verwerpelijke geestesgesteldheid met de innige wens om God te ervaren er uitstekend toe leent bezeten te worden door niet fysieke krachten of entiteiten.
LikeLike
@Egbert
“En dan maar wachten en hopen dat er iets van Transcendentie zich in je manifesteert.”
Dat wachten en hopen, als geesteshouding, garandeert dat er zich zeer zeker niet iets als “Transcendent’s” in je manifesteert.
Do ut des! Lees de preek van Eckhart over de kooplieden die hij verjoeg uit de kerk. Het verwachten alleen al, is “ik”-gericht. En zolang het “ik” bestaat is er de dualiteit tussen god en mens.
LikeGeliked door 1 persoon
Egbert,
Je zegt (18:39): …………..’of wat Christenen (wat je ook in oude occulte geschriften leest) geloven, zich deze volgens de Christelijke Leer verwerpelijke geestesgesteldheid met de innige wens om God te ervaren er uitstekend toe leent bezeten te worden door niet fysieke krachten of entiteiten.’
Misschien wordt dit binnen een specifieke, waarschijnlijk zeer orthodoxe denominatie beweerd maar het is beslist niet een algemeen gangbare visie binnen het christendom.
LikeLike
Géén verwachtingen…..
Een mens die in deze wereld leeft en niet het kleed van de liefde draagt, dat is een schande.
Wees dwaas in de liefde, want liefde is alles wat er is. Een andere manier om aanwezig te zijn dan in liefde is er niet. En als iemand vraagt, maar wat is dan liefde? Antwoord dan, het opgeven van de wil.
Liefde is een keizer, de twee werelden draaien om hem heen, hij bemerkt nauwelijks hun spel.
Minnaar en beminde, zij leven in eeuwigheid. Al het andere is slechts een substituut.
Maar dit liefdespad kent geen verwachtingen. Wees pure leegte, geliefden hebben geheimen die voor zich houden.
Mevlana (Meister) Mohamed Jalal ad-Din Balkhi Rumi
LikeLike
@Jan: Dat wachten en hopen, als geesteshouding, garandeert dat er zich zeer zeker niet iets als “Transcendent’s” in je manifesteert.
Precies, wat je wilt valt je niet toe, tenzij je het eerst hartstochtelijk wilt en daarna vergeet.
Maar het gaat er natuurlijk om wat Carla nu precies bedoelt met “leeg en ontvankelijk zijn”, meditatie, trance?
@Zwerver: Pas de gelaten mens is zoon van God: Die mens, zegt Eckhart, moet zichzelf en de hele wereld opgegeven hebben.
Dat lijkt me voor de gemiddelde sterveling praktisch niet haalbaar. Je hebt misschien een gezin een baan, kortom de alledaagse beslommeringen, dan kun je beter jezelf afzonderen ergens in de natuur en wat heet nu opgaan in God, nogal een vage uitspraak, de meeste mensen worden door levenservaring sowieso wel iets meer gelaten en berustend, maken zich overal niet zo druk meer om, daarbij nog eens jarenlange oefening, het lijkt wel een handleiding, zover ik het Christendom heb begrepen komt het allemaal wel goed als het geloof oprecht is.
LikeLike
@Trouwe Lezeres: Misschien wordt dit binnen een specifieke, waarschijnlijk zeer orthodoxe denominatie beweerd maar het is beslist niet een algemeen gangbare visie binnen het christendom.
Maar wat heet nu eigenlijk de algemene gangbare visie binnen het Christendom.
http://christelijkesite.nl/index.php?option=com_content&view=article&id=304:paranormaal-10&catid=114&Itemid=498
Binnen het occultisme zeer zeker, in (o.a.) de Goetia and the lesser keys of Solomon wordt het e.e.a. uitvoerig beschreven, op grond van persoonlijke ervaringen geloof ik er zelf wel in, hoewel ik nooit met de desbetreffende sigils heb gewerkt.
LikeLike
– “God”. Is het enige absolute “zijn” van de eeuwige, wetmatige logica “” de Logos.
Zoek het niet verder of anders ; en wie het minst verlangt, staat het dichtst bij god of bij de goden…
LikeLike
@Egbert:Dat lijkt me voor de gemiddelde sterveling praktisch niet haalbaar.
De gemiddelde mens is bezig met dat wat er zich in zijn hoofd afspeelt. Dus in die zin heb je gelijk. En wat speelt er zich in het hoofd af? Gedachten welke tegengesteld zijn aan die van iemand anders. Gelatenheid betekent: die gedachten laten voor wat ze zijn.
Daarvoor hoef je je niet af te zonderen in de natuur, noch jarenlang te mediteren. In de mystiek gaat het altijd over tóe passen. Je past die gelatenheid toe, je geeft de eigen wil op, je haalt je verwachtingen door. Verwachtingen komen ook voort uit het denken en zijn altijd het tegengestelde van je niet verwacht/wenst.
Kortom, mystiek bevind zich niet in het denken. Het is dan ook geen overtuiging, geen concept, geen leuk idee om beter van te worden, niks van dat alles. Jij -Egbert- wordt er ook niet beter van, je schiet er niks mee op. En dat is ook precies de reden waarom het niet populair is.
LikeLike
@ Joost, ( 23 januari 2018 at 17:48 ) …. Ik wil het , voor nu, er maar op houden dat je me niet verstaat.
Eckhart is geen auteur die het je makkelijk maakt. Toch komt hij regelmatig bij mij om de hoek kijken. Zoals ook nu weer, door dit topic.
Ik heb hem niet echt bestudeerd, wel, bij tijd en wijle, van en over hem gelezen. En telkens wanneer dat gebeurde, lichtte er als het ware iets in mij op. Je kan het nieuwsgierigheid noemen, die noopte tot verdere verdieping. Maar ook een zekere herkenning vanwege een , aan veranderingen onderhevige, geloofsbeleving van mijzelf. Met name zij die over Eckhart schreven gaven mij de nodige stof om langer bij stil te staan.
Zoals b.v. https://www.trouw.nl/home/meister-eckhart-stijgen-naar-het-ongewone~a284ae69/ En de twee boeken die in dit artikel genoemd worden. Evenals hetgeen Welmoed Vlieger tracht te verwoorden.
Voor enkele jaren alweer geleden, kreeg ik van een boekhandelaar/antiquair een boekje in mijn handen geduwd met de mededeling……dit is vast iets voor jou. Hm….weer Eckhart. Maar dat boekje droeg nóg een ‘schat ‘ in zich. nl. Een orde van dienst, woorden van Eckhart en een preek van Huub Oosterhuis over Eckhart uit 1973. En ja…..ook over de ‘ geboorte van god in ons’.
Het gaat me te ver om hieruit te gaan citeren om mijzelf nader te verklaren en/of te verdedigen.
Echter die preek/overdenking is me uiterst dierbaar geworden.
LikeLike
@Zwerver: De gemiddelde mens is bezig met dat wat er zich in zijn hoofd afspeelt
Dat is ook noodgedwongen, als hij/zij nog moet voorzien in zijn levensonderhoud, in mijn allerlaatste baan (heb er veel in mijn leven gehad) op een commercieel kantoor moest je best wel goed gefocust zijn, wel een goede oefening in concentratie trouwens, maar er bestaat een groot verschil tussen het alert, waakzaam zijn en awareness.
Kijk maar eens naar: Youtube Sadhguru: Difference Between Alertness & Awareness, hij legt het wel aardig uit.
Het punt, waartoe je wel sterk geneigd bent is je niet te identificeren met al deze continue opkomende gedachten. Hoe doe je dat, door acceptatie, zo in de trant van dat hoort gewoonweg bij me. Ook hetgeen wat je van jezelf niet wenselijk vindt. Anders lukt het niet.
Denk dat je voor reflectie een bepaalde tijd moet uittrekken, dus er even de tijd voor nemen, verwachtingen komen voort uit het denken, dat weer geactiveerd kan worden door een sterke biologische prikkels, seks, macht en hang naar bezit, waar vaak moeilijk weerstand aan te bieden is, We zijn geen steriele wezens maar wel van vlees en bloed.
Daarom lijkt mystiek me meer iets voor mensen die fysiek al enigszins wat uitgeblust zijn, de hersenactiviteit is wat minder intens (minder druk in het hoofd, minder behoefte aan prikkels, hoewel degenen die zich nog in de kracht van hun leven bevinden natuurlijk wel zouden kunnen gaan mediteren.
Mystiek bevindt zich niet in het denken, maar een bepaalde redeneertrant is hierbij onontbeerlijk, gelatenheid betrachten, verwachtingen laten gaan, eigen wil opgeven, iemand die geestelijk is gehandicapt zou je dit niet duidelijk kunnen maken, wat ik daarmee willen stellen is dat het denken om ergens te komen, een bepaalde weg te gaan volgen altijd onontbeerlijk is.
Je schiet er in zoverre wat mee op dat er altijd de hoop op geestelijk welbevinden in het geding is. Op een gegeven moment heb je het allemaal wel gezien en verlang je naar het ervaren van iets wat het alledaagse ver overstijgt.
LikeLike
@Egbert
Ik kan daar kort over zijn. Bewustzijn (waarnemen) is niet gebonden aan leeftijd, niet gebonden aan een wil, niet gebonden aan een baan of een druk bestaan. Bewustzijn kent geen verwachtingen, waakzaamheid, uitgeblustheid of alles wat je maar kan be-denken. Bewustzijn kan alleen waarnemen.
Alles wat men ‘mind’ noemt is bewustzijn niet. De mind weerkaatst, bewustzijn niet. De mind weet, bewustzijn niet-weet. In zijn ultieme nietsheid straalt bewustzijn uit zichzelf. (en er was licht)
Soefi’s noemen dat de maan in je zelf. (wordt helder als de maan) Dat zou je gewaarzijn kunnen noemen (waarnemen dat je bént)
Alles wat mystiek betreft is dichterbij dan je polsslag.
LikeLike
@Zwerver, je ervaart slechts inhouden van het bewustzijn, je kunt je mind niet uitschakelen wel observeren, bij het ouder worden wordt het gemakkelijker omdat het rustiger in je bovenkamer wordt, je ziet ook vaak dat oudere mensen milder beginnen te worden, dat heef niet alleen met levenswijsheid te maken maar ook met fysiologische processen. Die zijn nu eenmaal niet statisch.
Je schreef zelf: Meister Eckhart benadrukt ook dat deze “geestestoestand” doorgaans door jarenlange oefening bereikt wordt. Hij vergelijkt dat met het afleren van lezen en schrijven. En daarin treed ik hem ook volledig bij. Mystiek is niet leren, maar afleren.
Nu schrijf je: Alles wat mystiek betreft is dichterbij dan je polsslag.
Het gaat er natuurlijk om of je puur bewustzijn zou kunnen ervaren, dat weet ik niet.
.
LikeLike
Egbert,
Carla zei: ‘Leeg zijn en daardoor ontvankelijk…..( dank Welmoed Vlieger ) …..het is mij genoeg.’
Ik begrijp niet hoe je na het lezen van het stuk van Welmoed Vlieger (daar refereert Carla m.i. aan wanneer ze spreekt over ontvankelijk zijn) komt met een link over de gevaren van spiritisme.
LikeLike
@Trouwe Lezeres: Over spiritisme heb ik het niet gehad, wel over de Goetia en de lesser keys of Solomon, zie mijn reactie van 24-1 01:20, dan kun je het teruglezen.
Wat heet leeg en ontvankelijk zijn, daar kun je verschillend over denken. In mijn boek is het eenpuntig gerichte concentratie of de adem volgen, anders ben je weer met het feit bezig dat je leeg en ontvankelijk probeert te zijn, the mind is tricky, zoals de Engelsen zeggen. 😉
LikeLike
Egbert,
‘Leeg zijn’ is geen absolute voorwaarde om een mystieke ervaring te krijgen. Zo’n ervaring kan je ook overkomen terwijl je in beslag genomen wordt door het leven van alledag.
Over ontvankelijkheid valt inderdaad van alles en nog wat te zeggen. Voor mij is het zinvoller om te blijven bij wat Welmoed Vlieger daarover zegt nav de ervaringen van Meister Eckhart.
LikeLike
@Egbert
Wat is er dichterbij dan bewustzijn? (leegte) Wat je afleert is de “ik wil”, “ik verwacht” en alles wat “ik” betreft. Mystiek vind ook plaats in bewustzijn. Waar zou het anders in moeten plaats vinden? Maar mystiek moet je niet van mij aan nemen, want dan zit je in een geloof. Zo moet je ook niet Meister Eckhart geloven, je moet (niks moet hoor) Meister Eckhart toe passen.
Mystiek verandert ook je geestestoestand. In die zin dat het mentale ‘zien’ verandert. Dat grijpt ook terug op gelaagdheid herkennen.
@Trouwe Lezeres.
Mystieke ervaring is zelfs in tegenspraak met “leeg zijn”. Mystieke ervaring verschijnt in “leeg zijn” (bewustzijn) De Akasha ervaring is een mystieke ervaring, welke verscheen in mijn leegte/bewustzijn. Waardoor mij tevens duidelijk werd dat ik wel “mijn bewustzijn” schrijf, maar dat ik dat “mijn’ er voor wel weg kan laten.
Inderdaad, het overkomt je. Je kan geen mystieke ervaring oproepen. (Ik niet in ieder geval) Het is de goddelijke liefdeskracht die dat doet. Over de ontvankelijkheid (en de weg daartoe) kunnen we spreken.
Leeg zijn wil feitelijk niets anders zeggen dan bewustzijn wat zichzelf waarneemt, de zelfwaarneming.
Te herkennen aan een volstrekt ontspannen toestand. In tegenstelling tot mystieke ervaring kan de mens á la minute naar “leeg zijn” toe. Tenzij ik vol zit met egostress.
LikeLike
@Trouwe Lezeres: Zo’n ervaring kan je ook overkomen terwijl je in beslag genomen wordt door het leven van alledag.
Inderdaad, het is maar afwachten geblazen.
Wat ontvankelijkheid betreft, Voor mij is het zinvoller om te blijven bij wat Welmoed Vlieger daarover zegt n.a.v. de ervaringen van Meister Eckhart.
Natuurlijk moet je doen wat je zelf zinvol lijkt.
Ik mediteer omdat ik er rustig van wordt, dat kan ook als je fietst of iets doet, door je daar enkel op te concentreren, volgens neurologen schijnt en ook nog erg gezond te zijn, streef niet zozeer naar transcendente ervaringen, zie dat meer als een hunkering om de alledaagse sleur te ontstijgen, maar uiteindelijk speelt het zich allemaal tussen je oren af.
Je gelooft in God of je gelooft er niet in, want bewijzen of hij wel of niet bestaat is onmogelijk.
@Zwerver: Ik neem ook niets van iemand aan.
Heb je nu ook al een Akasha ervaring gehad. Allemachtig.
LikeLike
Dat men met moderne westerse hersens humanisme met al zijn accenten of geloof in al zijn diversiteit kan kiezen en zo ook naar behoefte de meditatief oosterse levenshouding op prijs stelt, kan ik me indenken. Dat weinigen van ons,zoals altijd al, nu ook de gave van mystiek hebben, lijkt ook waarschijnlijk. Dat men nu nog kan kiezen voor oud neo-platoons plotinistisch of gnostisch denken en zich dan ook nog mystisch goddelijk waant, is mij een raadsel!
LikeLike
– de gerichtheid in de natuur en In alles , wat is, getuigt wel niet van “ die of die God, die oneindig dit of dat moet mijn, maar wel van zo-iets als god,… het absolute zijn zelf van de eeuwige, wetmatige logica, die andere Logos of God.
LikeLike
@Joost: Ik lees hier twee betekenissen van de term Mystiek.
https://nl.wikipedia.org/wiki/Mystiek
Optie 1) Persoonlijk vereniging (bij leven) van de ziel met God.
Optie 2) De term mystiek verwijst ook naar de achterliggende leer over kennis en persoonlijke ervaringen van toestanden van bewustzijn voorbij de normale menselijke perceptie.
Optie 1) lijkt me (m.i.) onmogelijk en 2) heeft meer met het bedrijven van occultisme te maken.
Afijn een ieder moet het zijne er maar van denken.
LikeLike
Egbert
Zeldzaam zijn zij die in heel hun wezen herkenbaar doordrongen zijn van hun liefdeseenheid met God (en hun medemensen). Zij uiten dat vaak uitbundig in menselijke liefdestaal en concreet liefdesgedrag. Hen noemen we mystici. Een Magister Eckhart , toen nog begrijpelijk,en onder kritiek, dat verwoordend vanuit middeleeuws platoons christelijk liefdesdenken, is beslist herkenbaar en tijdgebonden mysticus.
Bij degenen die met occult denken nu ook Eckart in hun straatje trekken en het over hun goddelijke eenheid hebben, ontbreekt het niet aan uitbundige verwoording, maar bij hen hoor ik weinig van die diepe practische liefdes!eenheid met de Ander (en de anderen). Daarom gebruik ik dan ook het vage woord mystisch!
LikeLike
Joost,
De eigenlijke vraag is denk ik waaraan je een mysticus herkent. Het antwoord op die vraag is niet altijd te geven door het uiterlijk gedrag van iemand te beoordelen. Niet alles is wat het lijkt.
Er zijn veel mensen waarbij de mond overstroomt van liefde voor de medemens en wiens daden als liefdevol beoordeeld zouden kunnen worden terwijl iemand toch geen mysticus is. Daarnaast kan er een onopvallend persoon in je straat wonen die toch een mysticus is.
Er is studie gedaan naar de specifieke kenmerken van een mystieke ervaring. Als je die herkent, herken je de mysticus als hij erover spreekt.
LikeLike
Geliefden komen elkaar niet zomaar ergens tegen. Ze waren altijd al in de ander verscholen.
Daarom herkennen zij elkaar.
LikeLike
Een mysticus wordt niet gekenmerkt door veelvuldig het woord liefde te gebruiken. Hij houdt wel zo hartstochtelijk (Egbert: zielsveel) van de Ander (en de anderen), dat hij best zal/mag opvallen in zijn liefdesuitingen. Daarom zijn er ook niet zoveel mystici,als op deze site soms wel gesuggereerd wordt.
LikeLike
Een echte mysticus houdt zo hartstochtelijk (zielsveel: @Egbert) van de Ander (en de anderen), dat hij in zijn liefdesuitingen van taal en gedrag wel zal/mag opvallen. Heel veel het woord liefde gebruiken maakt je nog geen mysticus. Er kunnen er dan ook veel minder zijn dan hier op deze site wel eens gesuggereerd wordt.
LikeLike
@Joost: Hij houdt wel zo hartstochtelijk (Egbert: zielsveel) van de Ander (en de anderen), dat hij best zal/mag opvallen in zijn liefdesuitingen.
Doe niet zo ingewikkeld Joost, als je aardig bent tegen de ander zijn ze het meestal ook tegen jou, want een ieder wil graag positieve feedback, je blijft net als iedereen altijd je eigen voorkeuren behouden, waarom kies je nu voor de ene speciale partner, grote termen zoals mysticus zeggen mij persoonlijk niet zoveel evenals het opvallen door liefdesuitingen in taal en gedrag, je voelt het of je voelt het niet, als ik het niet voel probeer ik wel iemand te respecteren maar tot een bepaalde grens, we hebben niet voor niets onze sociale spelregels, hoewel de samenleving helaas wel steeds meer begint te verruwen.
LikeLike
Egbert Als je mystiek met intense liefdesuitingen met jouw voelen te ingewikkeld vindt, zijn we inderdaad uitgepraat! Ik ben ook verre van mysticus, maar kan er me met mijn liefdeservaringen wel iets bij voorstellen. Middeleeuwse verhalen van nonnen die van hun intense liefde voor God brandvlekken op hun kleren kregen zijn mij wel te gortig…..
LikeLike
@Joost,
Intense liefdesuitingen zijn mij niet vreemd en ook niet ingewikkeld, maar ik plak er geen labeltjes als Mystiek op, zeker niet in de betekenis van “vereniging met God”, daarbij heeft de mens ook een schaduwzijde (Jung heeft daar destijds interessante zaken over geschreven) die zou je ook onder ogen moeten zien, onder invloed van een opgewekte religieuze trance jezelf met een zweep tot bloedens toe bewerken en jezelf uithongeren lijkt me ook niet echt wenselijk.
Maar dat speelde in de Middeleeuwen, je zou het die mensen ook niet kwalijk kunnen nemen, want ze wisten gewoonweg niet beter. Ascese (zelftucht) is niet de oplossing. natuurlijk werkt het wel zo dat wanneer je ondervoed en gewond raakt de hartstochten geleidelijk uitdoven, daarin zagen ze toentertijd waarschijnlijk wel een praktische oplossing.
LikeLike
[…] dominico. Mainz, City Library, manuscript I 151, sheet 201r. (14th Century) (second.wiki)Zie ook: Meister Eckhart, vrijzinnig avant la lettre […]
LikeLike
[…] theologie God verstandelijk benadert, laat mystiek ‘God geboren worden in je ziel’, zoals Meister Eckhart dat zo mooi beschrijft. In het Dominicanenklooster volgde ik de Driedaagse ‘De mystieke blik’ […]
LikeLike