Overdenkingen, zo heet het nieuwe boek van filosoof Emanuel Rutten, dat in maart verschijnt. Eerder schreef hij met Jeroen de Ridder En dus bestaat God, waarin acht Godsargumenten worden beschreven. In Overdenkingen maakt hij de stap van het algemeen theïsme naar het christendom, gericht op zijn wijsgerig denken over het Christendom. Student Rahib Khawaja interviewde Rutten over samenwerking tussen moslims en christenen, naar aanleiding van Ruttens gastcollege over Godsargumenten op de Islamitische Universiteit Rotterdam.
In het interview wordt gesproken over de herleving – vooral in Amerika – van het geven van rationele argumenten voor het bestaan van God. Rutten zegt dat de klassieke argumenten sterk verbeterd zijn, en stelt dat alle kritiek van met name Immanuel Kant, David Hume en Bertrand Russell op de klassieke argumenten grotendeels is weerlegd, en er nieuwe interessante argumenten zijn bijgekomen.
‘Zo heeft bijvoorbeeld Alvin Plantinga een moderne versie uitgewerkt van het klassieke ontologische Godsargument van Anselmus. En Alexander Pruss heeft enkele bestaande Godsargumenten sterk verbeterd. Ik heb hem wel eens de Aquino van onze tijd genoemd. Het is een buitengewoon interessant filosoof.’
In Nederland houdt eigenlijk alleen de VU zich ermee bezig. En dan vooral Rutten, die het modaal-epistemisch Godsargument, het argument vanuit atomisme en causalisme, en meer recent ook het zogenaamde semantische argument ontwikkelde.
Khawaja vraagt Rutten of theïsten zoals moslims en christenen samen kunnen werken inzake godsdienstfilosofie en meer specifiek op het gebied van het onderzoeken en ontwikkelen van rationele Godsargumenten. Rutten bevestigt dat want die Godsargumenten zijn geldig voor álle theïstische tradities, of dat nou de islam, het christendom of het Jodendom is.
De filosoof van de Godsargumenten zegt iets meer te willen weten over de klassieke Godsargumenten uit de islamitische traditie, daar bijvoorbeeld versies van het Leibniziaanse Godsargument ook geformuleerd werden door islamitische geleerden.
Rutten zegt het eens te zijn met prof. William Lane Craig, dat het van belang is dat gelovigen zich wat meer verdiepen in de rationele argumenten voor het bestaan van God, al was het maar om niet gelijk uit het veld geslagen te worden bij de eerste de beste tegenwerping van een atheïst.
‘Als ze geen énkele kennis hebben van Godsargumenten en op geen enkele manier kennis hebben opgedaan over de weerleggingen van atheïsme, dan worden ze vaak snel onzeker. Ze raken dan uit het veld geslagen. Bij de eerste de beste tegenwerping heeft men dan geen repliek. Ik heb ook gezien dat veel van die jongeren daardoor hun geloof opgeven. Dat vind ik zonde, want dat is gewoon niet nodig. Er zou dus meer kennis moeten zijn over de Godsargumenten.’
De filosoof verwijst naar En Dus Bestaat God, waarin acht Godsargumenten op een vrij toegankelijke wijze worden uitgelegd, ook voor niet-ingewijden. Het is geïllustreerd met allerlei plaatjes en uitleg. Volgens Rutten zou dit boek binnen de islamitische geloofsgemeenschap óók gewoon behandeld kunnen worden, want het betreft algemeen theïsme en gaat niet over het christendom noch over de islam maar simpelweg om goede argumenten voor het bestaan van God.
In het interview gaat het ook over de weerleggingen van de Godsargumenten door de atheïstische filosoof Dr. Herman Philipse, in het boek God in the age of science. Rutten toonde zijn falen aan, meent zelfs dat alle pogingen van Philipse om de Godsargumenten te weerleggen falen.
Khawaja stelt dat sommige gelovigen niets hebben met Godsargumenten, godsdienstfilosofie en dat soort ‘logisch geneuzel’. Rutten antwoordt hierop dat Godsargumenten niet noodzakelijk zijn om intellectueel verantwoord te geloven en dat je ook zonder die argumenten kan geloven.
‘Ik denk echter wèl dat die argumenten belangrijk zijn om de redelijkheid van het geloof te laten zien. Vooral als je er ook over bevraagd wordt. Hierbij kan ik vanuit de christelijke traditie verwijzen naar een uitspraak van Petrus. Hij schrijft in de bijbel dat je als Christen ten allen tijde bereid moet zijn om de hoop die in je is te verdedigen. Daarnaast schrijft Paulus in brieven aan de Romeinen dat het bestaan van God reeds uit de schepping kan worden afgeleid.’
Ten slotte stelt Rutten dat gelovigen vaak weggezet worden als irrationeel, intellectueel onverantwoord of onzinnig. Goede argumenten zijn dan toch belangrijk.
‘Er wordt hierdoor weer ruimte geschapen om het geloof in God als een redelijke optie te zien. Het wordt dan weer een optie onder de opties. Het wordt dan weer een mogelijkheid die op tafel kan komen in plaats van te worden weggezet als irrationeel of onzinnig.’
Zie: Fides Quaerens Intellectum (Geloof op zoek naar inzicht)
Foto: YouTube (Video gastcollege Emanuel Rutten)
Dr. ir. Emanuel Rutten (1973) is filosoof en als onderzoeker en docent verbonden aan de Faculteit Geesteswetenschappen van de Vrije Universiteit in Amsterdam. In de tweede helft van dit jaar komt er nog een boek van de filosoof uit: Het Retorische Weten. Daarin wordt Ruttens volledige filosofische systeem behandeld. Het omvat kennisleer, metafysica en esthetiek.
GODENENMENSEN 
Het is idd zo dat niemand bewijs heeft voor het bestaan van een opperwezen en evenmin voor het niet bestaan ervan.
De discussie daarover leidt meestal tot een dovemansgesprek.
Iedereen heeft zijn argumenten maar niemand heeft een steekhoudend bewijs.
LikeLike
Ik reageer even op de foto, als dat mag.
Een Islamitische universiteit, wij hebben al een tijdje door dat wetenschap en geloof elkaar in de weg zitten.
Vandaar dat ik ook niet begrijp hoe er steeds weer naar godsbewijzen wordt gezocht.
LikeLike
Nog even, als agnost heb ik geen argumenten.
LikeLike
Jelle, wetenschap zoekt nu eenmaal naar steekhoudende bewijzen voor elk verschijnsel dat zich voordoet en voor iedere hypothese die ze daarover opstellen. Daarom hoeft wetenschap niet in conflict te komen met geloof. Geloven is nu eenmaal iets voor waarheid aannemen waar geen bewijs voor bestaat.
Verder weten we dat geen enkel mens alle factoren in zijn leven kan verifiëren. We nemen vele zaken voor waarheid aan op gezag van anderen. Dat geldt zowel voor religieuze als voor reguliere zaken.
Persoonlijk geloof ik dat het bijna onmogelijk is dat er geen, nog onbekende, kracht zit achter het ontstaan van het heelal. Maar laten we de wetenschap rustig haar werk doen.
LikeLike
Christenen reageren vaak zo vreemd op moslims.
Het begint er al mee dat menig christen vindt dat moslims afstammen van de zoon van de dienstmaagd Hagar, waarmee ze toch aansturen op een inferieure kwaliteit aan hersenen. Niet dat we nu zoveel van Sarah weten maar als vrouw van Abraham is ze schijnbaar meer waard, slimmer. Terwijl dat onzin is, religieus gezien stammen ze van hetzelfde zaad.
Dan hoor ik vaak zeggen dat de islam minder is omdat moslims nog geen Verlichting hebben meegemaakt.
En dat terwijl ze de meest schitterende literatuur in huis hebben, die ik vreemd genoeg niet terug vind op de islamitische universiteit. Het hoogst haalbare is daar een master in geestelijke verzorging.
In a way zou je kunnen zeggen dat het die kant ook opgaat met het katholicisme met een paus in de stijl van Fransciscus’ naastenliefde en vogeltjes-gefluister. Menig protestant die hier ook achterna loopt.
Echt zo zonde, met zulke mooie literatuur in huis, dat maar door een redelijk kleine groep gelezen wordt. Het is echt de arrogantie ten top dat de moslims qua redelijkheid van de christenen wat leren kunnen. Met argumenten die nooit en te nimmer tot een bewijs leiden, sleuren ze aan een dood paard.
Het grootste bewijs voor het bestaan van god vind ik dat iemand bidt tot god, geen antwoord krijgt, maar stug door blijft bidden. Is dat redelijk? Lijkt me niet, voor mij is het een godsbewijs.
LikeLike
louise
Het meest gekke over Islam is dat die Islam wetenschappelijk bloeide in de 11e eeuw en zo, terwijl het christendom wetenschappelijk nooit heeft gebloeid, alleen maar wetenschap tegen hield en opzadelde met dogma’s, die die wetenschap belemmerde.
De toch m.I. duidelijke intellectuele achteruitgang van Islam kan ik maar aan twee factoren toeschrijven, beide op conto van het westen, verarming van het Midden Oosten doordat het westen rond Afrika kon zeilen, en daarmee de overland handel sterk verminderde, en de westerse onderdrukking die zo rond 1900 begon,1898 was de door Churchill bejubelde genocide in N Afghanistan.
Ik lees, toevallig, verkeerd besteld, een boek over de ontwikkeling van cosmologie, er blijken meer Merleau-Ponty’s te zijn.
Dat blijkt dan weer relatie te hebben met de godsbewijzen, Spinoza, Descartes en Newton waren het er over eens dat de fysieke wereld, zoals toen bekend, alleen door een god gemaakt had kunnen worden.
De godsbewijzen die ik zag zijn nog niet verder dan de genoemde redenering.
LikeLike
“Rutten toonde zijn falen aan”
Van iemand die
1. doodleuk beweert dat het Universum scherp is afgesteld voor menselijk leven en daar de circulariteit niet van herkent (introduceer teleologie om een doel aan te wijzen) en
2. niet eerlijk genoeg is om toe te geven dat de deterministische De Broglie-Bohm interpretatie van de Quantum Mechanica acausaal wordt als men het probeert uit te breiden om ook Quantum Electro Dynamica te bevatten plus
3. dat die interpretatie gebruik maakt van “verborgen variabelen” en dus valt onder Ockham’s Scheermes
– van zo iemand heb ik grote moeite om dat aan te nemen.
Waarbij ik met genoegen aanteken dat mijn betere helft gelovig is zonder zich ooit om enige spitsvondigheid a la Rutten en Philipse te bekommeren. Maar ja, zij is geen christen en heeft dan ook geen opdracht gekregen het Evangelie te verspreiden. Rutten wel. Zou hij wel eerlijk genoeg zijn toe te geven dat zijn motivatie daarvandaan komt?
Nou ja – na Rutten komen Craig en Plantinga niet meer als een teleurstelling, zal ik maar zeggen.
LikeLike
MNBO
Die fine tuning komt van de theorie, die volgens mij nooit bewezen is, dat in het standaard model voor elk deeltje alle waarden mogelijk zijn.
Zou die theorie kloppen, dan is het inderdaad de vraag hoe die nu zo zijn dat ik dit nu kan schrijven.
Toch is ook binnen die theorie geen god nodig, er is een theorie die stelt dat heelallen aan de lopende ban ontstaan in zwarte gaten, maar dat de overgrote meerderheid de verkeerde specificaties heeft, waardoor ze in fracties van seconden weer verdwijnen.
Ook op dit punt, de theorie van alle mogelijke waarden, dat heet daar parameters, en wat ik maar aanduid als evolutietheorie voor heelallen, ik weet het niet, en ik zit er niet mee het niet te weten.
Het boek over de ontwikkeling van de cosmologie ideeën vraagt zch af hoe het kon dat wetenschappers, Descartes, Spinoza, Newton, er toe kwamen zich zeer onwetenschappelijk te gedragen, door te postuleren dat er een god geweest moest zijn om dit heelal te scheppen.
Mij lijkt dat niets bijzonders, ongeloof was ondenkbaar in de 16e eeuw.
LikeLike
Jelle,
dat fine tuning het wel in zijn eentje af kan, lijkt mij niet erg geloofwaardig. Het is een beetje een loze kreet die ik graag zou willen staven aan eigen ervaring, nog altijd het meest betrouwbare weegschaalmoment.
Het is nogal heftig misschien wat ik vertellen ga, je kunt nog terug, lees het niet. Neem genoegen met mijn eerste regel, vind er wat van of niet en verdwijn. In ieder geval kun je later niet zeggen dat ik je niet gewaarschuwd heb,
Maar bij fine tuning denk ik altijd aan iets, en ik denk dat ik daar beslist niet de enige in ben, zo werken die dingen nu eenmaal. Ik ga via de associatie van ‘aan de knoppen draaien’ naar seks of lust, verlangen zo je wilt. Moeder Aarde, moeder Kosmos, wordt beroerd.
Door een moslim, een christen, een man of een vrouw, een god, een slang, een leviathan, maakt niet uit.
Het gaat om de ervaring van fine tuning, van fijntjes afstellen, van het gevoel dat iemand aan je knoppen draait. Wegdraaien heeft geen zin meer.
LikeLike
Jelle, twijfel over het begrip “god” is er altijd geweest. Men kon zijn twijfel in de 16e eeuw wel niet uitspreken, het is gewoon altijd aanwezig geweest, vermits nooit iemand met bewijzen kon/ kan komen.
LikeLike
Louise
om het bestaan van het voorspelde Higgs deeltje aan te tonen draaide de vele miljarden cyclotron onder Genève weet ik hoe lang.
Het leverde een bobbeltje op op een verder recht lijntje in een grafiekje.
Hoe dat het bewees, geen idee.
Maar gevoel komt er niet aan te pas.
Toch is dat Higgs deeltje onderdeel van het standaard model, waarvan de fine tuning als godsargument wordt gebruikt.
Die fine tuning is geen onzin, Hoye vergeleek dat met een potlood op z’n punt laten staan.
Toch vond hij de redenering onzin, weet niet meer zo waarom.
LikeLike
Armandmaes
Lucien Febre, ´Le problème de l’incroyance au 16e siècle’, Paris, 1942, 1968 legt m.i. overtuigend uit dat dat ongeloof er niet was in de 16e eeuw.
Tijdreizen om het na te gaan gaat nog niet.
LikeLike
Het verhaal op de bijgaande link past misschien op deze site.
http://cult.tpo.nl/2015/11/28/religie-is-narcisme-in-een-maatschappij-van-narcisme-ik-ken-god-want-ik-ben-god/
De auteur is neuro chirurg
LikeGeliked door 1 persoon