Een epische zoektocht naar de waarheid

logicomix.jpg

Een epische en welhaast spirituele zoektocht naar absolute zekerheid en waarheid wordt verteld door de ogen van filosoof en logicus Bertrand Russell, één van de belangrijkste denkers die zich met deze queeste heeft beziggehouden. Filosoof en wiskundige Emanuel Rutten verwijst naar de beeldroman Logicomix van Apostolos Doxiadis en Christos Papadimitriou. Op zijn website geeft hij op hoofdlijnen de belangrijkste momenten van deze fascinerende zoektocht naar absolute zekerheid weer.

Russell dacht te vinden wat hij tevergeefs had gezocht…

Meetkundige bewijsvoering toonde hem de enige weg tot de werkelijkheid: de rede. Hij kwam voor het eerst in aanraking met de heerlijke ervaring iets te weten met absolute zekerheid. En zo werd logische bewijsvoering zijn weg naar de waarheid.’

Alleen… Russell hoorde dat we ook de axioma’s van de wiskunde gewoon moeten aannemen en dat stelde hem teleur. Hem was immers verteld dat we in de wiskunde alles moeten bewijzen wat we zeggen.

Wat is echter de waarde van bewijs als het berust op iets wat onbewezen is? Zelfs in de wiskunde moeten we in de bewijsvoering op een bepaald moment gewoon sommige dingen aannemen.’

Toch besloot Russell wiskunde te gaan studeren, maar vond uiteindelijk dat er ronduit slordig gedacht werd in de wiskunde.

Zijn kennismaking met de ‘koningin der wetenschappen’ was echter opnieuw een grote teleurstelling. In de wiskunde van zijn tijd werden veel begrippen niet scherp gedefinieerd. Er werd zelfs gewerkt met vage begrippen zoals ‘oneindig klein’. De op Newtons calculus teruggaande wiskunde waarmee Russell geconfronteerd werd was veel minder gedisciplineerd dan de strenge axiomatische meetkunde van De Elementen van Euclides. Russell vond dat er ronduit slordig gedacht werd in de wiskunde.’

Russell vormde de rotsvaste overtuiging dat de fundamenten van de wiskunde rot zijn, dat het bouwwerk van de wiskunde op instorten staat, en besloot filosofie te gaan studeren. Ook dat leverde aanvankelijk een teleurstelling op. Wiskundigen proberen in ieder geval elkaar niet tegen te spreken, vond hij, maar filosofen zijn het onderling totaal niet eens…

Plato stelt dat wat je ziet slechts een slechte kopie is van de ware werkelijkheid, terwijl voor Aristoteles de basis ligt in wat hij waarneemt. Volgens Descartes bestaat er een tegenstelling tussen geest en materie, terwijl Spinoza dit ontkent. En zo gaat het maar door. Met zijn vriend Moore zocht hij verlichting bij een op dat moment populaire Hegeliaan. Maar daarin vond hij evenmin iets. Hij zocht een methode om werkelijk iets van kennis te verwerven.’

Russell maakte vervolgens kennis met de logica en besloot logicus te worden, maar ook logica voldeed niet, hij wilde immers absoluut zekere kennis over de wereld vergaren. Hij begon te werken aan een boek dat alle fundamentele problemen zou moeten oplossen. Maar toen stuitte de logicus op een paradox die later de beroemde Russell paradox genoemd zou worden. De hele verzamelingenleer van de Duitse wiskundige George Cantor stortte hiermee in.

Het voert te ver om in dit blog het volledige – en ook wel spannende – verhaal weer te geven. Daarvoor verwijs ik naar het blog van Rutten, en Logicomix zelf. Ik wil nog wel even filosoof Ludwig Wittgenstein noemen, de leerling van Russell, die stelde dat de logica niets meer betreft dan de vorm van onze taal. Een groep visionairs in Wenen – De Wiener Kreis – had het idee dat het werk van Wittgenstein hen volgens henzelf de mogelijkheid gaf om religie, metafysica, ethiek, enz. totaal te verbannen uit het rationele gesprek, want waarover niet logisch gesproken kan worden, is letterlijk onzin.

Wittgenstein liet hen in een ontmoeting echter weten dat de betekenis van zijn werk hen totaal ontgaan was. Zijn punt is precies het tegenovergestelde. De dingen waarover niet logisch kan worden gesproken zijn de enige die er echt toe doen. Deze dingen tonen zich.’

(Wittgenstein bedoelt met ‘tonen’ zoiets als bij kunst: kunst is in staat om dingen te tonen en duidelijk te maken die niet in taal te vatten zijn. ‘Dat wat niet gezegd kan worden, kan eventueel wel getoond worden’. PD)

Zie: De kleine Logicomix

Logicomix |ISBN: 9789049501723 | Paperback, 346 blz | € 12.50 | Maart 2011
Logicomix is een unieke beeldroman over de spirituele odyssee van de grote filosoof Bertrand Russell. Tijdens zijn gekwelde zoektocht naar de absolute waarheid kruist zijn pad dat van grote denkers als Frege, Hilbert, Gödel en Wittgenstein. Maar Russells ambitieuze doel – het bepalen van onwrikbare grondslagen voor de wiskunde – blijft buiten bereik. Toch houdt hij koppig vast aan zijn missie, die zijn carrière en persoonlijk geluk bedreigt en hem uiteindelijk bijna tot waanzin drijft. Logicomix is zowel een historisch epos als een verklaring van de grootste ideeën van de wiskunde en moderne filosofie. In een expressieve klare lijn, met een intrigerend verhaal en rijke karakterschetsen, maakt dit boek filosofische logica voor iedereen toegankelijk. (lebowskipublishers.nl)

About Paul Delfgaauw

🌟Online redactie Goden En Mensen 👁️ @Relifilosofie 🍀Freelance schrijver 🌱 Vereniging Leven met dood 🦋 De Woudkapel 🌲

70 Responses

  1. Jan

    Is Emanuel bekeerd?
    (ik bedoel weer in zijn atheïstische uitgangspositie, dus zijn verworven christelijke zekerheden weer verlaten?)

    Of is het slechts een proza van hem, waar hij zelf niet in geloofd?

    Dit staat haaks op zijn godsbewijzen. (Ik weet wel dat hij het argumenten noemt, maar dat acht ik een retorisch kunstje om niet taalkundig logisch gevangen te worden, omdat het logisch niet waargemaakt kan worden ondanks zijn gevoelsmatige superzekerheid die er doorheen straalt, vandaar dus zoiets.)

    Niet de logica, maar het wit (of de stilte) tussen de woorden vertelt een onkenbare werkelijkheid. Is de strekking van het geharrewar van de westerse filosofen als ik het goed begrepen heb. De onmacht van het dianoia denken dat zijn eigen beperking doorziet.

    Als hij dit meent, dan vallen m.i. zijn godsbewijzen/argumenten om vanwege de wiskundige trucjes waar Emanuel zelf op steunt. Zijn steunpunt is hem ontvallen. Dan helpen titels in de wiskunde niet meer.

    Neem het finetuneargument dat volgens mij de onhoudbaarheid aangeeft van het huidige paradigmatische denken in de absolute zekerheid van wetten en constanten.
    Zou Emanuel dit nu ook inzien?

    Hoe vind je het weer Paul !

    Voor deze ene keer 🙂 ben ik het dan met Carla eens: ik geniet.

    Geliked door 1 persoon

  2. Carla

    ……” Voor deze ene keer:) ben ik het dan met Carla eens….” @ Jan toch, nu pas! 😉

    Like

  3. Aha! Mijn favoriete onderwerp: waarheid.

    Ik zie dat Jan al het gras voor mijn voeten heeft weggemaaid.
    Alles wat kenbaar is , is geen waarheid. Waarheid is dus onkenbaar.

    Klaar!

    Ik ben het ook met Carla eens. Niet omdat ik enig idee heb waar ze het over heeft. Maar gewoon omdat het kan.

    Niet dat Carla er iets aan heeft. Als het kenbaar is, dan heeft Carla niets aan mijn instemming, want dan is het geen waarheid.

    En is het onkenbaar, dan heeft ze ook niets aan mijn instemming. Waarheid behoeft geen instemming….

    Like

  4. @Zwerver: Alles wat kenbaar is , is geen waarheid. Waarheid is dus onkenbaar.

    Klaar!

    Ook weer een waarheid, het ultieme bewijs dat conceptualiseren je geen meter verder brengt. Ook weer een waarheid. 🙂

    Zou er überhaupt wel zoiets als de waarheid bestaan.

    En zo belanden we mooi in een cirkelredenering.
    Maar gezellig is het allemaal wel, echt genieten geblazen;-)

    @Trouwe lezeres, ik reageer nog op je post.

    Like

  5. …- om niet in herhaling te vallen…: logica, wiskunde en andere absolute kennissen blijven het enige absolute ‘ zijn’, waaraan alles contingent moet zijn…
    – en dat absolute zijn geldt als een eeuwige wil, die energie is en in alles ‘ verwordt’ …; een andere logos en een andere god…

    Like

  6. Lol @Egbert

    Je zegt eigenlijk hetzelfde als ik (het ultieme bewijs dat conceptualiseren je geen meter verder brengt. ) Concepten vallen binnen het kenbare.

    Like

  7. De absolute waarheid bestaat niet. Men noemt iets waar als we, met de huidige wetenschappelijke kennis, een verklaring kunnen geven van een vraag die zich stelt. Indien onze kennis uitbreidt, zullen we veelal onze visie moeten aanpassen of zelfs volledig moeten herzien.

    Like

  8. Jan

    Wat me opvalt is de chaos in terminologie. Niet dat het iets uitmaakt, ik houd wel van chaos. Maar toch…
    Ik zou dan wel graag onderscheid willen maken. (we zijn toch niet in de éénheid maar in de verdeeldheid)((dus kunnen we nog wel een verdeel-tandje meer bijzetten))

    Onderscheid tussen “absolute zekerheid”, “waarheid”, “werkelijkheid”, “zijnde”.

    Het probleem wat ik signaleer is dat als we proberen te definiëren wat we ieder hier apart onder verstaan, we van de wal in de sloot komen. Het zou qua hoeveelheid tekst tenderen naar een hyperbool tot in een singulier punt, om in de wiskundige taal van Emanuel te spreken. Ofwel een explosie van lettertjes en woorden en zinnen.

    Maar als we deze begrippen niet gaan definiëren, dan heeft onze dialoog geen logische zin.

    Neem bijvoorbeeld mijn geloofje: er zijn vele werkelijkheden, waarheid kan alleen in een axiomatisch beperkt systeem bestaan waar je verder niks aan hebt vanwege de beperktheid. Het zijnde wordt bepaald door het niet-zijnde. En absolute zekerheid is een dwangmatige slavernij van een machtig boven-ego (ofwel übermensch zou Nietzsche zeggen). Je ziet de vele lettertjes hyperbool ontstaat al. Niet alleen wiskundig maar ook al taalkundig.

    Wat ik ook leuk vind in deze is de bijdrage van valere De Brabandere met zijn (om niet in herhaling te vallen) absolute zijn, logos en god. Vooral als je er dan van uitgaat dat het “zijnde”wordt bepaald door het “niet-zijnde”. (Met dank aan Nishida die dat heeft opgeschreven: ik snap het nog steeds niet)

    Dat dienen we wel voor ogen te houden: ik schrijf wel veel, maar ik snap het zelf niet.

    Toch heeft het zin, want ik merk dat via mijn geschrijf, Zwerver vele vergezichten krijgt van (on)waarheden.

    (Ik heb het nog steeds naar mijn zin)

    Like

  9. Jan

    We hebben het dus over een epische zoektocht naar waarheid.
    Nu de waarheid in de zin:
    “Voor deze ene keer:) ben ik het dan met Carla eens: ik geniet.”

    Dus Carla en Jan genieten, of is het “Ik” die geniet ?
    Welke “IK”, of is er maar één “IK”.
    Met de laatste “IK” bedoel ik dus het subject zelve.

    Toch wel een raar woord “Ik”.
    Ook een raar woord “geniet”, “Niet?”

    Ik vind het ook erg leuk dat die WIener Kreis is ingestort, vanwege dat hun absolute zekerheid (en bouw van het zoveelste westerse waarheidstempel) een verkeerde interpretatie was van ehhh, wie ook weer? eehh. ik kan namen moeilijk onthouden. Die van het wit tussen de woorden d8 ik, wat meer zegt dan de woorden.

    Blanke man spreekt met dubbele tong, zou de Indiaan zeggen.

    Like

  10. @Zwerver, Waarheid is dus onkenbaar.

    Hoe weet je dat;-)

    Is de waarheid relatief of absoluut. En wat is nu uiteindelijk de overkoepelende? waarheid, Bestaat er wel zoiets dergelijks..

    Who knows.

    Bij de Wiener Kreis zaten ze teveel aan de borrel;-) Als dat niet tot wijsheid kan inspireren, wat dan wel. 🙂

    @armandmaes: “Dat wijsgerige uitspraken zinvol lijken, hoewel ze zinloos zijn, is het gevolg van emotioneel geladen uitspraken die geen cognitieve inhoud hebben”

    Bronvermelding: https://nl.wikipedia.org/wiki/Wiener_Kreis

    Deze uitspraak kun jij je vast wel in vinden;-)

    Like

  11. @Egbert

    Waarheid is! Dwz dat noch jij noch ik waarheid scheppen, maar dat deze ‚is’ , altijd ‘was’ en altijd zal ‘zijn’.

    Iets kan niets waar zijn als het morgen weer door iemand anders als onwaar wordt bevonden. Dan is het persoonlijke waarheid oftewel…een mening. Of geloof zo je wilt.

    Willen we dus waarheid vinden, dan dient deze ons persoonlijke geloof, mening of overtuiging te overstijgen.
    Als ik mening A aanhang, dan is er al de mogelijkheid tot mening B. Waarheid kan dus niet betwijfeld worden. Nu niet, gisteren niet en morgen niet.

    Mening A kén ik. Jij ként mening B. Ook al zijn we beiden overtuigd van de waarheid, het blijft persoonlijk. Kénnen is dus persoonlijk. Waarheid is onpersoonlijk en onkénbaar.

    Dus zodra we gaan definiëren raken we het spoor al bijster.
    Definiëren wil zeggen dat we het in een concept gieten.
    Dat houdt direct al in dat we een mogelijk ander concept ook hebben. En dan beland je weer in mening A en mening B.
    (en de hoekse en kabeljauwse twisten nemen weer een aanvang)

    Pff…wat ben ik weer stellig, vind je niet Carla?

    Like

  12. Jan zegt: Wat ik ook leuk vind in deze is de bijdrage van valere De Brabandere met zijn (om niet in herhaling te vallen) absolute zijn, logos en god. Vooral als je er dan van uitgaat dat het “zijnde”wordt bepaald door het “niet-zijnde”.

    ——————–

    De quote was dat Niet-zijn het zijn spiegelt. Ik herkende die quote direct. Het is waarheid! En het is waarheid omdat ik dát wat de woorden ver-beelden in mijzelf heb gezien. De woorden op zich zijn niet waar, dat wat zij beelden is waar.

    Toen ik die waarheid vond heb ik er niet bewust naar gezocht.
    Ik vónd die waarheid. Pas achteraf heb ik die waarheid geconceptualiseert. En toen ik die quote las was ik onder de indruk omdat iemand het in zó weinig woorden kon uitdrukken.

    Waarheid in woorden uitdrukken doet afbreuk aan die zelfde waarheid. Dat komt omdat de mind er direct mee vandoor gaat en er zijn eigen draai aan geeft. Des te minder woorden je gebruikt, des te beter het is.

    Like

  13. jelle vd wal

    Als ik in discussie met filosofen Bertrand Russels’ boek History of Western Philosophy noem ontstaat er meteen woede, ‘Russel heeft de hele filosofie ondergraven’.
    Dat is ook zo, daarom is het zo’n interessant boek.
    Elke gek begrijpt dat niet Euclidische meetkunde onzin is, twee evenwijdige lijnen die elkaar toch in het oneindige raken.
    Toch kunnen fysici iets met die meetkunde,
    Penrose studeerde ook wiskunde in de dertiger jaren, zijn leermeester was van mening dat wiskunde een spelletje was, wat nergens toe diende.
    Inmiddels blijken veel van die spelletjes heel nuttig te zijn.
    Ik denk dat het absolute onzin is de absolute waarheid te willen weten.
    Die zal er wel zijn, maar of we die ooit onbetwist kunnen vinden ?
    Van Nietsche begreep ik nooit veel, tot niets, tot ik een psychologische biografie over hem las.
    Een diep gelovige die tot de slotsom was gekomen dat er geen goden zijn.
    Toen sloeg de verwarring toe, tot echte gekte, en opname in een psychiatrische inrichting.

    Like

  14. Jan

    Over Waarheid, Nishida, zijn en niet-zijn en spiegelen.
    https://nl.wikipedia.org/wiki/Kitaro_Nishida#Nishida.27s_filosofie

    Was mijn telefoonnummer veranderd.
    Dus ik stel mijn contacten op de hoogte met:
    “Dit is Jan.”
    Dan ontstaat er bij een zeer bepaald contact (ZBC) het volgende:

    ZBC: Wie is Jan?
    Jan: Ik ben Jan.
    ZBC: Ik bedoel wie Jan is.
    Jan: Een schim in het ondermaanse en een engel in het bovenmaanse.
    ZBC: U mag binnenkomen.
    Jan: Dat kan niet, ik ben niet-zijn.
    ZBC: Daarom juist.

    Like

  15. Door de bodem van je bestáán heen zakken. De afschuwelijke leegte. Volgens Nishada is de meest pure ervaring die ervaring waar het onderscheid tussen subject en object (nog) niet gemaakt is. Waarnemer en waargenomene worden één. De verééniging van de absolute tegenstellingen.

    Daar ontstaat de spiegeling. Zijn wat zichzelf in het Niet-Zijnde ziet. Zoals de bosnimf die haar jaren in het woud heeft doorgebracht en voor het eerst zichzelf ziet in de spiegeling van de beek waar zijn uit drinkt. Van haar schoonheid is ze altijd onbewust geweest.

    Eenmaal bewust kan ‘het’ niet meer verdwijnen.
    Maar ook niet benoemd.

    Like

  16. Carla

    …….” Pff…wat ben ik weer stellig, vind je niet Carla?…” beste @ Zwerver, voor zover het mogelijk is, leer ik je een klein beetje kennen en zal je laten en dus geen oordeel mijnerzijds. 😉

    Ik krijg steeds minder zin in zaken als b.v. ‘ waarheid ‘ te gaan weerleggen en/of te willen ventileren wat of het wel of niet zou kunnen zijn. Maar lees al jouw commentaren en dat van anderen met belangstelling.

    Ik heb de filosofische bijdrage van Emanuel Rutten over het boek Logicomix meer dan een keer gelezen. En blijf ervan genieten. Waarom? Omdat het zo prachtig weergeeft ( ondanks dat Rutten zich heeft beperkt tot het logisch-filosofische deel ) hoe een ‘ zoektocht ‘ kan verlopen door de jaren, zelfs eeuwen heen.

    Dat waar Rutten zich toe heeft beperkt, vind ik boeiend om te lezen. Ook het zien dat een zoektocht voortgaat op het bouwwerk van voorgangers in de tijd. Mijn belangstelling gaat dan ook niet zozeer uit naar de ‘gevonden uitkomst(en )’ die mijn petje verre te boven gaan ) maar naar de wijze waarop ze tot stand zijn gekomen en onder welke leefomstandigheden. Zoals ze wel in het boek voorkomen als : ‘ de persoonlijkheid, karakterontwikkeling, levensloop en de historische context, zoals de beide wereldoorlogen. En ook het wel of niet onder invloed hebben gestaan van een religieuze context.

    Al die mensen die genoemd worden door Rutten in zijn ‘Kleine Logicomix ‘ en zo ook allen die zich, elk binnen hun eigen setting, hebben beziggehouden ( en zoals blijkt nog….) met het onder woorden brengen van het ‘ begrip ‘ ‘waarheid’…….ik lees het met graagte.

    Maar zal me weerhouden te streven naar een eenduidige of algemene verklaring, want die zal geen rechtdoen aan de rijkdom van de werkelijkheid. ( naar Wittgenstein )

    Zou dit denken van mij dan ten grondslag liggen aan mijn ‘weerstand’ bij het lezen en of te horen zeggen dat ‘ iets zó is ?’ Ik ga daar eens goed over nadenken. 😉

    Like

  17. @Carla

    Ik heb nog wat nagedacht over het gegeven dat jij niet zo geïnteresseerd bent in waarheid. Ergens zit daar wel wat in.
    Eenmaal wetend van de waarheid kun je dat immers niet meer ont-weten. Jij leest met veel plezier en geniet. Ik zit alles maar te toetsen aan de waarheid.

    Ik lees bijvoorbeeld: Volgens Descartes bestaat er een tegenstelling tussen geest en materie, terwijl Spinoza dit ontkent.

    Jij kijkt naar de wijze waarop het tot stand komt. En daar schep je genoegen in. Ik ben heel stellig: Descartes kletst uit zijn nek, Spinoza kent kennelijk waarheid. Maar ik haal er geen genoegen uit.

    Er is een principe werkzaam waarom jij de wereld ziet zoals jij bént. Datzelfde principe zorgt voor de individualiteit van Carla en het daaruit voortvloeiende plezier van lezen. Het is het onderscheid tussen subject en object die ook het plezier doet scheppen.

    Like

  18. – De enige absolute waarheid is weer deze van die enige absolute wereld van de ‘logos’, die als een absolute wil instaat voor alle energie…, massa….,materie en al wat ‘is’ .
    – Of. E=mc2 wordt E=mc2= Psy…, waar Psy dat enige absolute ‘ Zijn’. Is….

    Like

  19. @Zwerver, Waarheid is! Dwz dat noch jij noch ik waarheid scheppen, maar dat deze ‚is’ , altijd ‘was’ en altijd zal ‘zijn’.

    Tegenover zoveel stelligheid kan ik niet op. 🙂

    Refereer je nu aan eeuwige werkzame principes.

    De talloze persoonlijke waarheden zijn nu niet in het geding.
    toch worden ze maar al te graag gehanteerd. Wel begrijpelijk overigens. Het zoeken naar zingeving is inherent aan de menselijke natuur. Of lopen we hier maar voor de grap rond, dat zal toch niet;-)

    Leuk dat je het allemaal zo uitvoerig probeert uit te leggen, maar je moet zo maar denken dat het verschil in al de reeds genoemde persoonlijke waarheden de discussie in stand blijven houden;-)

    Waar zouden we het verder nog over moeten hebben, want weten doen we het uiteindelijk niet.
    Life goes beyond any meaning, gelukkig denkt TL daar weer anders over.

    Like

  20. @Egbert

    Ik refereer aan het eeuwigdurende zijn.

    Het is niet zo dat ik naar zingeving zoek, maar dat ik naar de bodem van het bestaan zoek. Op die weg kom ik waarheid tegen.

    Ik weet dat het voor jou niet voorstelbaar is, maar het is geen mentale waarheid. De discussie erover vind altijd in de dualiteit plaats. En dat is geen probleem. Zo houden we elkaar bezig.

    Over zingeving zélf weet ik niks zinnigs te zeggen. Het kan zijn dat het zoeken naar zingeving de zin van het leven is.
    Juist het niet weten doet wellicht naar weten verlangen?

    Of toch maar van het moment genieten, wat dat moment ook moge voortbrengen? Ik weet dat soort dingen niet…

    Like

  21. @Zwerver: maar dat ik naar de bodem van het bestaan zoek. Op die weg kom ik waarheid tegen.

    Ik weet dat het voor jou niet voorstelbaar is,

    Dat hoeft toch ook niet, zolang het maar voor jou voorstelbaar is, maar op zoek gaan naar de bodem van het bestaan zoals jij het benoemt, zie ik toch ook wel als een vorm van zoeken naar zingeving.

    Je schrijft: Het kan zijn dat het zoeken naar zingeving de zin van het leven is.

    Of: Als je je bestemming kent, ken je de weg. Lao Tse.

    Je schrijft: Of toch maar van het moment genieten, wat dat moment ook moge voortbrengen?

    Ik denk het ook wel Zwerver, geniet maar van je bestaan, elke hartenklop kan je laatste zijn, maar je zou ook negentig kunnen worden;-)

    Like

  22. mnb0

    Gaat dit over de historische Russell of over een mythische Russell? De eerste schreef bv.

    “Mathematics, rightly viewed, possesses not only truth, but supreme beauty—a beauty cold and austere, like that of sculpture, without appeal to any part of our weaker nature, without the gorgeous trappings of painting or music, yet sublimely pure, and capable of a stern perfection such as only the greatest art can show.”

    “All definite knowledge—so I should contend—belongs to science; all dogma as to what surpasses definite knowledge belongs to theology. But between theology and science there is a No Man’s Land, exposed to attack by both sides; this No Man’s Land is philosophy. ”

    “Uncertainty, in the presence of vivid hopes and fears, is painful, but must be endured if we wish to live without the support of comforting fairy tales. It is not good either to forget the questions that philosophy asks, or to persuade ourselves that we have found indubitable answers to them. ”

    “To teach how to live without certainty, and yet without being paralyzed by hesitation, is perhaps the chief thing that philosophy, in our age, can still do for those who study it.”

    Het is misschien beter om een betrouwbare bron te raadplegen alvorens gekke dingen te gaan denken over Russell:

    http://plato.stanford.edu/entries/russell/

    Niet echt iemand die bijna tot waanzin werd gedreven.

    Like

  23. jelle vd wal

    “Uncertainty, in the presence of vivid hopes and fears, is painful, but must be endured if we wish to live without the support of comforting fairy tales. It is not good either to forget the questions that philosophy asks, or to persuade ourselves that we have found indubitable answers to them. ”

    “To teach how to live without certainty, and yet without being paralyzed by hesitation, is perhaps the chief thing that philosophy, in our age, can still do for those who study it.”

    Hoe filosofie dat ons kan leren ontgaat me eigenlijk.
    Ik houd me dan maar aan Solsjenytsyn, die, hij was echt niet de enige, zegt ‘twijfel is het begin van alle wetenschap’.
    Het verschil tussen twijfel en aarzeling lijkt me in dit verband marginaal.
    Waar is natuurlijk dat twijfel een vermoeiende bezigheid is.
    Toch, en dan was en ben ik in de gelukkige omstandigheid dat ik tijd en geld voor twijfel had en heb, heeft die twijfel me veel dingen geleerd.

    Like

  24. Timo

    @mnb0,
    Tussen de historische en de mythische Russell bestaat weinig verschil. In tegenstelling tot de historische en de mythische Jezus, de historische en de mytische Boeddha, de historische en de mythische Mohammed, de mythische en de historische Xzullr. De laatste is een 100% verzonnen religieuze leidsman van de tegendraads filosoferende romancier Wladimir Arn, en zegt eigenlijk alles over de eerder genoemden. Allen totaal onvergelijkbaar met de WERKELIJKE grootheid Russell. En grootheid zou in dit kader ook met hoofdletters geschreven moeten worden.

    Like

  25. Per Tinent

    Laten we ons bij de feiten houden. Feiten, jawel, want daarover behoort ook deze discussie te gaan. Laten we zo breed mogelijk de boodschap verkondigen dat er na dit leven geen hiernamaals kán zijn. Laat ons de terroristisch ingestelde gelovige doen inzien dat zijn daden – lees: op wederom als logisch te verklaren afbreukvormen van zijn religie – volkomen nutteloos zullen zijn. Alle religies zijn verzonnen en in eigen “gelijk” verdwaalde waanculturen. Niet in het minst de uit de Bijbel geplagieerde en naar behoefte vertimmerde leer van Mohammed. Religie is tot een door haat gedragen competitie geworden. Religie is de bron van het meeste kwaad der wereldgeschiedenis, in dit licht mogen we onze ogen ook zeker niet sluiten voor de gruwelijkheden der christelijke kruistochten. Pas wanneer we dit inzien, kunnen we in vrede met elkaar leven. En kunnen we elkaar onze goden – lees: gekunstelde metaforen, de recent bij elkaar gefantaseerde xzemenistische heiligen en profeten zijn een weliswaar walging oproepend, maar evenzeer treffend voorbeeld – gunnen. Vrede = gunnen. Terrorisme = misgunnen. Misgunnen = te vaak religie. Religie kan onder de huidige “normaal” wordende omstandigheden derhalve geen equivalent van vrede – meer – zijn.

    Like

  26. Timo

    @PerTinent,
    Xzemenisme lijkt inderdaad een bruikbaar verzinsel om de te diep gelovige mens tot relativeren en introspectie te dwingen. Maar de door jou aangehaalde doelgroep, terrofistische fanaten, die lezen zoiets helaas niet, maar laten zich liever door hun geestelijk leiders indoctrineren en herprogrammeren. De rede zal met grover geschut moeten komen om potentiële massamoordenaars van hun doel af te houden. De dreiging om de stoffelijke overschotten van zulke in levens na de dood gelovende lieden met varkensvet te vervuilen bijvoorbeeld. Barbaars, ja, maar lang niet zo barbaars als deze letterlijk onREDElijke gehersenspoelden zelf.

    Like

  27. Timo

    @PerTinent,
    Voordat we te ver afdwalen, ik bedoel te zeggen dat de rede best wel eens wat meer van zich af mag bijten om niet door de onredelijkheid op te worden gevreten. Meer zeg ik er niet over, want daarvoor is de leer van Russell mij te, eh…, heilig.

    Like

  28. Timo

    @PaulDelfgaauw,
    Je hebt volkomen gelijk. Ik, die een dierbare op Zaventem verloor, werd even te hard getriggerd door het nieuws uit Nice van vanochtend. Ook daar zal ik redelijk in moeten leren worden…

    Like

  29. Anoniem

    Edn hele gewone Tom, tenvolle bewust van wat er in Nice gebeurde. deed gewoon wat hij met zijn kwaliteiten moest doen: hij reed gewoon een beste tijdrit. Moeten wij met onze kwaliteiten iets anders doen?

    Like

  30. Het heeft niet alleen met religie te maken maar ook met het verschil tussen rijkdom en armoede, dus in wezen het beschikken over een fatsoenlijke levensstandaard met bijbehorend gedegen onderwijs of juist het grotendeels ontbreken hiervan, waardoor de mensen die over de schreef gaan van te voren zo gemakkelijk met allerhande onzin geïndoctrineerd kunnen worden.

    Like

  31. jelle vd wal

    @ pertinent
    Het ‘terrorisme’ toeschrijven aan het Islamitische geloof is voor mij niets anders dan de westerse terreur tegen Moslims ontkennen.

    Like

  32. Timo

    De kern van B. Russel’s leer is m.i. dat goden niet bestaan tot het tegendeel bewezen wordt. In juridische, wiskundige en zelfs filosifische zin is deze stelling altijd blijven staan. Ikzelf zou eraan toe willen voegen dat alle taalkundige verwijzingen naar goden bestaan uit bijvoeglijke naamwoorden, waarbij het bestaansrecht verlenend zelfstandig naamwoord in grote vaagheid blijft. Ingenieuze bouwwerken zonder fundering. Zweefvluchten zonder lancering. Hitte zonder warmtebron. Ajax zonder Cruijff. Nazisme zonder Hitler. PVV zonder Wilders. Tour de France zonder Frankrijk. H2O zonder H. Menselijk lichaam zonder hart. Gezond zonder zon. Enzovoorts.

    Like

  33. – …”een epische zoektocht naar de waarheid…” Is zo oud als de mensheid zelf,…en zal zeker nog ouder worden.
    – …maar een conclusie, dat alles…” slechts een trap is in de ontwikkeling van de absolute idee ( de absolute wetmatigheid van de enige absolute logos ) , is de rede niet van de werkelijkheid, en de werkelijkheid niet van de rede verlaten”.
    – of E=mc2. wordt E=mc2= Psy,…, …Psy de andere logos of andere god…m

    Like

  34. Rede is denkvermogen. Dus als je stelt dat werkelijkheid afkomstig is uit de rede en vice versa, dan kan ik daar in mee gaan. Hetgeen ook logisch is. Immers, dat wat wij werkelijkheid noemen is niets anders dan een chronologische volgorde van verandering.

    In het absolute zijn is geen sprake van verandering, dus ook niet van tijd. Het is dus de rede welke vanaf het begin alles in werking heeft gezet. Anders gezegd: wij zijn zelf een product van de rede. Wij verschijnen in dat wat we tijd, chronologische volgorde noemen.

    Het absolute zijn is de constante van waar uit de verandering ontstaat. En deze ook waarneemt.

    Like

  35. @Zwerver: Dus als je stelt dat werkelijkheid afkomstig is uit de rede en vice versa, dan kan ik daar in mee gaan.

    Je bedoelt “onze perceptie” van de werkelijkheid.

    Het absolute geeft weer aan dat mensen in staat zijn termen te hanteren die hun eigen geestelijk bevattingsvermogen ver overstijgen.

    Like

  36. Egbert, ik bedoel nadrukkelijk niet onze perceptie van de werkelijkheid.

    Hoe dan ook zullen we onze perceptie moeten zien te overstijgen om waarheid te vinden. Perceptie houdt een persoonlijk standpunt in. Het zou zo kunnen zijn dat waarheid letterlijk in het midden ligt. Tussen beide standpunten (percepties) in dus.

    Het absolute zijn is in ons aanwezig Het is stil en onveranderlijk, dus moeilijk te ontdekken. Maar als de geest tot verstilling is gekomen dan kan het.

    Wie dat proces in zichzelf onder gaat of heeft ondergaan, die ziet hoe vanuit het Zijn de rede ontstaat. Hier ligt een paralel met het gehele universum.

    Aan het gehele universum ligt een mentale scheppingskracht ten grondslag, afkomstig uit het absolute Zijn. Wie naar de schepping kijkt ziet de overeenkomst met zijn eigen denken.

    Wij zijn geschapen naar het evenbeeld van God. Ik denk dat dat waarheid is, hoewel ik het nog niet scherp zie. Wie naar God zoekt kan daar komen via de weg van zelfkennis. Zelfkennis houdt in: ont-ikken . Zodat men de eigen perceptie ontstijgt. En zicht krijgt op de totáliteit van de schepping.

    Like

  37. Ja, alles stroomt, alles verandert, niets is constant. Daarom zoek ik ook naar niets.
    Met het pakhuis komt het wel goed, Paul. Een goede kat vind zijn weg in het donker.

    Geliked door 1 persoon

  38. jelle vd wal

    Ik houd ook niet van veranderingen.
    Zelden zijn het verbeteringen.
    Mijn e mail account meent ook voortdurend verbeteringen aan te moeten brengen, ik moet dan maar weer uitvinden hoe het werkt.
    Dat is hier overigens geen probleem.

    Like

  39. @Zwerver: Egbert, ik bedoel nadrukkelijk niet onze perceptie van de werkelijkheid.

    Ik doelde meer op welke wijze het oog de visuele waarnemingen vertaalt naar het brein, (de kat van Schrödinger ziet bijv de werkelijkheid (bij leven althans;-) weer anders), daarna laat je pas je denkvermogen erop los en maakt er je eigen persoonlijke verhaal van.

    Like

  40. @ Valere: …” Er is meer…” ; …” …maar wie het minst verlangt, staat het dichtst bij (de) god (en) …”

    Waar haal je dat nu weg, in welke context bedoel je dat. Dus de schouderophalers en niet bepaald bevlogen zinzoekers die…………… 🙂

    Hoe zit het dan met wie zoekt zal vinden.

    Like

  41. – Beide reacties kunnen misschien gelden voor :
    ….” Er is meer…” : Als een conclusie voor metafysica en andere filosofie.
    …. En ” wie het minst verlangt…” ; als een houding inzake moraal en ethiek..’

    Like

  42. Wie zoekt zal niets vinden. En dan begint de zoektocht pas….

    Bij de weg, @Egbert. Voordat het denken begint is het zijn er al. Het denken maakt er zijn eigen verhaaltje van. In denken is dus geen waarheid te vinden. Daarom begint de zoektocht ook bij niets. In het absolute zijn.

    Like

  43. @Zwerver, lees nog eens mijn reactie van 20-7 16:04

    Vervolgens schrijf je: Het denken maakt er zijn eigen verhaaltje van. In denken is dus geen waarheid te vinden.

    Nu herhaal je in feite wat ik zelf al eerder schreef.

    Het hanteren van termen als “oneindig zijn” en “niets” overstijgen ten ene male ons bevattingsvermogen, daar kun je niets mee, bovendien is het nadrukkelijk poneren van niet zoeken ook een vorm van zoeken, je bent in wezen al op zoek gegaan als het je niet onverschillig laat.

    Daarom denk ik dat concentratie (welke emoties als ontroering etc en elke vorm van het zin zoeken waaraan je op je persoonlijke manier vorm geeft) noodzakelijkerwijs elimineert, (if you meet the Buddha, kill him,) inzicht zou zich aan kunnen dienen in een intuïtieve flits, zoals je bijv snel en onbewust op de juiste manier handelt in een bepaalde verkeerssituatie, daarin ben ik overigens wel ervaringsdeskundige;-).

    Like

  44. Egbert zegt: Het hanteren van termen als “oneindig zijn” en “niets” overstijgen ten ene male ons bevattingsvermogen, daar kun je niets mee.

    —————————-

    Dat is nu eigenlijk waar we het over hebben sinds ik op Paul’ s blog met jou discussieer. Het gaat jouw bevattingsvermogen te boven dat je met “niets” iets kunt. Juist vanuit het “niets” krijg je zicht op de waarheid. Juist ómdat deze zich niet in het denken bevindt.

    Zo blijven we maar eeuwig in kringetjes ronddraaien en denk je zelfs dat ik jou herhaal. Vanuit jouw perspectief is dat ook zo. Maar er is een wereld buiten het denken.

    Denken=bevattingsvermogen. Dus als je buiten het denken komt overstijg je ook je bevattingsvermogen. Denken=ik. Dus buiten het denken overstijg je ook je ik.

    Dat overstijgende noem ik het absolute zijn. Waar geen denken is. Wat dus ook tijdsloos is. Het denken is immers degene die tijd registreert. En daar kom ik uit bij die formule van Valerè. Vanuit het absolute zijn, zie je ook dat de gehele creatie van het universum méntaal is. Er is iets overstijgends (noem het God) die ons universum (inclusief jij en ik) dénkt.

    Gods Geest is dus in alles aanwezig. Van Hitler tot Mandela. En zo kan het inzicht verworven worden dat ik verschijn in Gods Geest. Maar dat het omgekeerde ook het geval is: Gods geest kan ook in mij verschijnen. God en ik, we bestáán uit elkaar. We zijn niet gescheiden en nooit gescheiden geweest. Waar een scheiding is, is dat alleen in het persoonlijke denken.

    Like

  45. @Zwerver: Het gaat jouw bevattingsvermogen te boven dat je met “niets” iets kunt. Juist vanuit het “niets” krijg je zicht op de waarheid. Juist ómdat deze zich niet in het denken bevindt.
    Juist vanuit het “niets” krijg je zicht op de waarheid

    Hoe weet je dat en wat is uiteindelijk nu de waarheid, hoe ontstijg je eigen bevattingsvermogen etc, wat ik lees is dat je je eigen stukje invulling hieromtrent al aan gegeven hebt, je volgt een bepaalde redeneertrant, net in feite zoals Rutten het doet maar dan weer op een ietwat andere manier, zo blijft het wat intellectueel gespartel, daarom schreef ik, althans daar komt het op neer.

    Dat concentratie (welke emoties als ontroering etc en elke vorm van het zin zoeken waaraan je op je persoonlijke manier vorm geeft) noodzakelijkerwijs elimineert en een verstilde geest creëert, waarin zich intuïtief (een spontaan gebeuren) inzicht in zou kunnen manifesteren…………………………….

    Like

  46. @Egbert

    De zoektocht kan starten met het zoeken naar zichzelf. Oftewel, wie is Egbert? Het klopt dat ik al wat conclusies weergeef, die jij dan weer intellectueel gespartel noem. Daarom moet het zoeken zélf ook door jou gedaan worden. Om uiteindelijk niets te vinden.

    Het is ook de zoektocht zélf die de antwoorden verschaft. We zien het intellect wat zichzelf wil kennen, maar niet kan vinden.

    De waarheid die uiteindelijk gevonden wordt is dan ook geen mentale waarheid.
    Maar in mijn reacties hier kan ik niet anders dan diezelfde waarheid mentaal omschrijven.

    Like

  47. @Zwerver, ik denk ook dat de methodieken welke in Christelijke en Zen kloosters worden beoefend ten doel hebben de geest te verstillen en dat is natuurlijk ook iets wat je wel met hart en ziel moet willen, dus afzien van het profane, alles wat het leven zo aangenaam kan maken, ik meende dat er op het blog van TS ook wel eens iets over dit onderwerp is geschreven, de eventuele uitkomst van deze verstilling kan ik geen zinnig woord over zeggen, best mogelijk dat ik daarvoor nog teveel van deze wereld ben;-), hoewel sommige stromingen in het Zenboeddhisme stellen dat je helemaal geen concessies aan je levensstijl behoeft te doen, mits je (letterlijk alles) heel bewust doet, dat lijkt veel gemakkelijker dan dat het is.

    Like

  48. @Egbert, dan ben ik het eens met die sommige stromingen in het Zenboeddhisme. Het vraagt geen afzien van alles wat het leven aangenaam maakt. Ergo: het is verstandig om dat niet te doen. Degenen die die weg trachten te bewandelen komen terecht in wat Lao Tse lage deugd noemt.

    Van jarenlang armoedig leven en veel geven aan de armen doe je geen kennis op. Er is niks mis met afzien van het aangename, maar dan alleen omdat je zelf voelt dat het die kant op gaat. Maar verstilling van de geest is niet iets waar je planmatig naar toe kan werken. Er zijn echter wel handvatten aan te reiken. En die verstilling dient ook wel toegepast te worden.

    En kennelijk ben jij toch wel geïnteresseerd. Anders reageerde je hier niet.

    Like

  49. @Zwerver: Het vraagt geen afzien van alles wat het leven aangenaam maakt.

    Maar dan wel op een bewuste manier, (want meestal gaat het genieten grotendeels op de automatische piloot);-), geniet je echt bewust, dan wordt het op den duur minder belangrijk, verliezen de zaken waaraan je in je leven sterk was gehecht als het ware hun zeggingskracht, maar deze methode toepassen is bij lange na niet zo eenvoudig als het lijkt. Vereist behoorlijk veel zelfdiscipline.

    Verstilling van de geest is wel (tijdelijk) te bereiken door je ergens op de focussen, maar dat blijft natuurlijk geen permanente situatie, bij het blijven praktiseren hiervan kan het op de lange duur wel meer rust in je systeem genereren.

    Je schrijft: Van jarenlang armoedig leven en veel geven aan de armen doe je geen kennis op.

    Dat zijn de goede werken waar de Rooms-Katholieken op blijven tamboereren, ach, minder zal je er ook niet van worden. Het zou zelfs op de één of andere manier kunnen bijdragen tot een vorm van vermeerdering van je kennis, mits je tijdens het gebaar wel oplettend blijft, dus niet achteloos……..

    Natuurlijk ben ik wel geïnteresseerd, ik heb me uiteindelijk nooit echt in het fysicalistische wereldbeeld kunnen vinden, dat vertegenwoordigt voor mij de ultieme staat van geestelijke armoede.

    Like

  50. richard kamp

    @ egbert
    Fysicalistische wereldbeeld uiterste staat van geestelijke armoede.
    Nu weet ik niet precies wat je bedoelt, maar het kan best zijn dat mijn wereldbeeld, zonder ziel, en zonder vrije wil, met alleen ‘dode’ materie, jouw geestelijke armoede is.
    Dan moet ik je zeggen dat ik mij niet in het minst armoedig voel, mijn levensverwachting is niet meer dan een paar jaar, kan ook korter zijn, mijn zorg is dat ik die tijd er niet toe kom alles te lezen wat ik nog wil lezen.
    Ik leg mezelf al beperkingen op in het kopen van boeken, maar de ongelezen stapelen zich op.
    De ellende van mijn dood bestaat er voor mij in dat met die dood alle kennis en inzichten van mijn leven weg zal zijn.
    Dat is voor mij het trieste van een eindig leven.
    Samuel, de eerste high commissioner van het mandaatgebied Palestina, beschrijft in z’n uiterst interessante autobiografie soortgelijke ideeën, bij zwemmen in zee, toen hij tegen de veertig was, kwam hij in een stroming terecht waarvan hij verwachtte dat het z’n dood zou worden.
    Dat gebeurde niet, maar wat hij toen dacht omschreef hij als ‘what a waste’, van zijn opleiding en ervaring.

    Like

  51. @Egbert

    Waar het eigenlijk om gaat is het je ontdoen van ‘ikkigheid’. Het stappen uit de afgescheidenheid.
    Maar onze westerse samenleving is nog doordrenkt van christelijke dogmatiek. Ook al hebben wij het christendom in grote mate afgeworpen, we zijn nog altijd doordrenkt met het gedachtengoed.

    Het christendom zoals het in de regel gekend wordt verdeelt de wereld -en daarmee ook de mensen- in goed en kwaad. Iedere vorm van verdeling bevordert afgescheidenheid. De goeden worden van de kwaden gescheiden, de goeden naar de hemel, de rest mag eeuwig braden.

    Als je je overgeeft aan christelijk goed doen, dan verdeel je ook. Er is immers IEMAND die góed is.
    Veel mystieke stromingen kennen die verdeeldheid helemaal niet. Die zijn gericht op de mens zélf die zoekt en niet meer wenst te verdelen. Goed doen is prima, maar wel vanuit het hárt en zonder voorwaarden. Een hiernamaals waar je beloond wordt is een voorwaarde.

    Geloven past niet in deze zoektocht. Je zoekt in jezelf naar waarheid. En of je het ooit vind? Garanties worden niet gegeven. Reden waarom de meeste mensen snel afhaken, men wenst resultaat, beloning. En dan ben je weer terug bij de christelijke dogmatiek.

    Like

  52. – Het absolute bestaat nu eenmaal ; en is niets anders of meer dan de ‘eeuwige wetmatigheid’ van dat enig ‘zijn’ van de ‘logos’.
    – En dat absolute , dat als een wil tot energie verwordt,, .; en energie, die dan staat voor massa, materie, de dingen en al wat is…
    – Een andere ‘logos’ …een andere ‘god’ …, een ander ‘geloof’ …..

    Like

  53. @Zwerver, je verlangens, wensen, driften, kortom al de energieën die deel uitmaken van je wezen identificeer je ook allemaal met die ikkigheid zoals jij het benoemt, vandaar de oproep tot awareness.

    Je schrijft: Ook al hebben wij het christendom in grote mate afgeworpen, we zijn nog altijd doordrenkt met het gedachtengoed.

    Zeer zeker.

    Je schrijft: Goed doen is prima, maar wel vanuit het hárt en zonder voorwaarden. Een hiernamaals waar je beloond wordt is een voorwaarde.

    zo laat uw linker hand niet weten, wat uw rechter doet

    Je schrijft: En dan ben je weer terug bij de christelijke dogmatiek.

    Of bij het atheïsme of agnosticisme of whatever.

    @Richard of @Jelle? gelet op de inhoud van het schrijven, stel dat je wist dat je nooit zou sterven, ook een horrorscenario, toen ik een keer onderkoeld en uitgeput door een zeilbootje werd opgepikt (tijdens het zwemmen in zee een stroom geraakt) dacht ik wat een geluk of moest het nu zo zijn, daar kun je ook weer allerlei filosofische en religieuze uitgangsposities op loslaten maar de ellende van het verlies van kennis bij de mogelijkheid van eventueel verdrinken is nooit een moment bij me opkomen, ik was slechts met overleven bezig.

    Rot dat je nog een paar jaar te leven hebt, een vriend van me gaven ze een jaar, vijf jaar later leeft hij nog steeds, dat is ook niet altijd goed in te schatten, tenminste soms wel, soms niet.

    Je schrijft: dat mijn wereldbeeld, zonder ziel, en zonder vrije wil, met alleen ‘dode’ materie, jouw geestelijke armoede is.

    Het gaat meer (stel dat het waar is) om het feit dat we in tegenstelling tot de dieren, ons daarvan bewust zijn. De gevolgen hiervan zijn wel bekend.

    Like

  54. @Egbert

    Verlangens, wensen, driften zijn allemaal herleidbaar naar het denken. Maar verlangens, wensen, driften zorgen ook voor de ik-constructie. Het is de reden ook waarom de mens over het algemeen gevangen zit in die constructie. Men wenst genoemde zaken niet op te geven. Zodoende houdt de ik-constructie zichzelf in stand. De moeder van alle verlangens, driften en wensen is om te leven. Zonder te weten wat leven nu eigenlijk is.

    Like

  55. Jan

    1. Absolute waarheid is absoluut.

    (commentaar op deze eerste zin: Hoewel dit lijkt op een tautologie bedoel ik dat niet! )

    2. Zoeken naar het absolute, laat het absolute verdwijnen noch verschijnen.

    (commentaar op zin twee: het absolute is geen fenomeen, anders was het niet absoluut. Fenomenen zijn beperkend, al is het alleen maar in de tijd, en het absolute kan niet beperkt worden omdat het dan niet absoluut meer is)

    3. Zoeken naar absolute waarheid heeft dus geen zin omdat het niet gevonden kan worden.

    (volgt uit 1 en 2)

    4. Zoeken naar absolute waarheid heeft dus wel zin, net zoals een spelletje zin heeft. Je bereikt er alleen geen echt rationeel begripsmatig resultaat mee. Dus als tijdverdrijf is het zoeken naar de absolute waarheid toch weer wel absoluut. Maar je kan ook net zo goed een ander spelletje spelen of niet. Het dient wel echt de tijd te verdrijven, zodat de tijd tegelijk wel en niet bestaat. Onbewust van de voort-tikkende-tijd, onbewust van het spel, onbewust van de speler van het spel, onbewust van het ik, onbewust van de doeleinden van het spel is men absoluut bewustzijn.

    5. Deze 5 zinnen zijn geen absolute waarheid.

    6. Dit was een spelletje van de epische en welhaast spirituele zoektocht naar absolute zekerheid en waarheid door Jan. Om even on-topic te blijven.

    7. Dit wordt vaak beschouwd als een heilig getal.

    Like

  56. @Zwerver: Inderdaad, zijn herleidbaar naar het denken en het denken identificeert zich vervolgens ermee. Ontleent zich er een zekere identiteit aan. Opgeven gaat ook niet lukken, evenmin als het doen van bepaalde concessie, mensen leven vaak voor hun dromen verlangens etc,
    Je kunt er alleen naar kijken, Zelf wilde ik ooit veel geld verdienen, dat lukte ook wel aardig, maar achteraf ontdekte ik dat het me niet echt gelukkiger maakte, het ging me eigenlijk meer om het spel dan de knikkers, maar waarom had ik nu behoefte aan een dergelijk spel, spanning?, dus blijven observeren is het parool.
    De Boeddhisten vergelijken de menselijke geest wel eens met een ui die je schil na schil zou moeten afpellen om te ontdekken (ervaren) wat er uiteindelijk overblijft.

    Je schrijft: De moeder van alle verlangens, driften en wensen is om te leven.

    Dat zijn manieren waarop het leven zich in je kan manifesteren, zoals dat ook gebeurt in een muis of een mier, het is een universele kracht die alles doordringt en inderdaad een mysterie.

    Like

  57. @Egbert

    Iedere vorm van identiteit is uiteindelijk gedoemd te mislukken. De man die geld najaagt ontleent er een identiteit aan. Dat is juist woordgebruik. Identiteit ontlenen wil zeggen dat je iets overnéémt. Aan geld najagen bijvoorbeeld, maar net zo goed aan geld weggeven.

    En waarom mislukt het? Omdat je zelf een constructie hebt geschapen die je denkt te zijn.
    De geldnajager is net zo goed een identiteit als de geldweggever. Natuurlijk verschaffen beide hoedanigheden voor even zin aan het bestaan, maar je bent feitelijk een hond die zijn eigen staart najaagt.

    Het leven zelf is een universele kracht die alles doordringt. En blijft een mysterie zolang we aan identiteit hechten. Maar wie goed kijkt, die ziet dat hét kenmerk van leven veranderlijkheid is. De baby-Egbert, de kleuter-Egbert, de puber-Egbert enz, ze zijn allen al lang al dood.

    Maar omdat de identificatie van baby naar grijsaard zo langzaam gaat stellen we onze identificatie dag na dag bij. Een Egbert die duizenden jaren op dezelfde leeftijd zou blijven en zich nergens in zou ontwikkelen, zou óók een dode Egbert zijn. Leven kan dus alleen bestaan bij de gratie van de dood.

    In feite is er nergens een identificatie. Die is altijd tijdelijk (leven!) Maar er is altijd in ieder mens de oergrond van het ZIJN. De baby-Egbert die IS, maar de huidige Egbert IS óók. Het ZIJN zelf is er altijd. Tijd ontstaat alleen door verandering (beweging). Identificatie is dan ook veranderlijk.

    Like

  58. @Zwerver, Carla heeft al omtrent het fenomeen identiteit een interessante link verstrekt. Zo fraai kan ik het niet verwoorden, het lezen inderdaad wel waard.

    Tijd bestaat helemaal niet en als je het leven zou begrijpen zou de dood ook geen geheimen meer voor je hebben.

    Like

  59. jelle vd wal

    @paul
    Door de nieuwe vormgeving las ik nu je, zal ik maar zeggen, geloofsbelijdenis, mission statement is misschien een betere uitdrukking, een goede vertaling weet ik weer niet.
    Ik hoop dat ik daarop hier mag reageren.
    Waarom de mens op aarde is, en andere wezens op andere planeten, tenminste, ik kan niet veronderstellen dat die er niet zijn, dat lijkt me een zinloze vraag.
    Ik spreek mezelf dan meteen tegen door nu te schrijven dat het begrip ‘zin’ een menselijke uitvinding is, het bestaan en gebruik van dit begrip lijkt me evolutionair een voordeel in groepen, voor het voortbestaan daarvan.
    Ook b.v. een zwerm vogels heeft zin, afweer tegen vijanden.
    Fysici als Feynman, hij leeft niet meer, hadden, er zullen er wel meer zijn, hebben een bijna religieus respect voor universe, ik weet niet of heelal de goede vertaling is, voor materie.
    Zo’n respect heb ik ook.
    De vraag ‘hoe werkt dat allemaal ?’.
    Niet de vraag ‘waar dient het toe ?’.
    Mocht ons universe verdwijnen, so what ?
    In Litauen kwam ik de godsdienst tegen die me het meest aansprak ‘god is alles’.
    Niet meer, en niet minder, dan ontzag voor de natuur.

    Like

  60. Zoek niet naar waarheid, zoek naar dát wat je van waarheid weg houdt.
    Hoezeer we de waarheid liefhebben, eenmaal gevonden schamen we ons.
    Om die zelfde waarheid in woorden uit te drukken.
    Liefde is de brug tussen u en waarheid.

    Je dénkt dat je een inwoner van het Universum bent.
    Je dénkt dat je behoort tot de wereld van het stof.
    Uit het stof is een persoonlijke afbeelding gemaakt.
    Maar je bent je essentie vergeten.

    Mens, als je hebt geheim van de waarheid wil weten.
    Dien je zaken als schaamte en waardigheid te vergeten.
    Geliefden kennen geen geheimen.
    Zij zijn elkaar ín elkaar.

    Like

Reacties welkom.

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.