Religie vriend of vijand van progressieve en groene politiek?



Naar aanleiding van de interviewbundel Green values, religion and secularism, van theoloog en historicus Erica Meijers stelt politicoloog Theo Brand dat voor humanisten individuele vrijheid tegenover ‘boosaardige religies’ bijna een fixatie is geworden. ‘De werkelijkheid is weerbarstig en het antwoord veelkleurig, zo blijkt. GroenLinks schiet niet in een kramp en gaat voorbij de religiestress. Een lichtend en humanitair voorbeeld voor progressief Nederland.’ 

Wie het boek ‘Green values, religion and secularism’ leest, beseft dat er veel levensbeschouwelijke inspiratiebronnen zijn die vrede en vooruitgang bewerkstelligen en dat juist dialoog en ruimte voor levensbeschouwelijke verschillen tussen mensen, hier ook voorwaarden voor zijn. Het zou goed zijn als na GroenLinks ook het georganiseerde humanisme in 2016 de religiestress voorbij gaat. Het komt de humaniteit ten goede.’

Brand stelt dat waar humanisten in de jaren zeventig en tachtig in Nederland bezig waren met maatschappelijke thema’s zoals de wapenwedloop en sociale gerechtigheid, nu individuele vrijheid tegenover ‘boosaardige religies’ bijna een fixatie is geworden.

Zoals vroeger humanisten en vooruitstrevende gelovigen zij aan zij stonden in de strijd tegen kruisraketten en armoede, zouden zij zich vandaag samen sterk kunnen maken voor duurzaamheid, gelijke kansen, een stevige publieke sector, interreligieuze en interculturele dialoog en mensenrechten.’

Brand kan zich moeilijk neerleggen bij het feit dat islamofobie en religiestress gehoor vinden in links-liberale kringen.

De islam deugt niet en eigenlijk is alle godsdienst schijnheilig of achterlijk. Dat is vaak de teneur. Maar hoe vruchtbaar en productief is dit standpunt? Wat versta je onder religie en welke verschijningsvormen zijn er? Is de sociale werkelijkheid niet veel te complex om algemeen geldende uitspraken over religie te kunnen doen?’

ericameijers

In de interviewbundel Green values, religion and secularism is Erica Meijers (foto: GL) van Bureau de Helling – het wetenschappelijk bureau van GroenLinks – samen met een Europese collega erin geslaagd het thema ‘religie’ op een evenwichtige manier te agenderen binnen GroenLinks en de andere groene partijen in Europa. Het boek is de start van een samenwerkingsproject van zes wetenschappelijke bureaus van verschillende Europese groene partijen over religie en groene partijen.

Groene politici van Ierland tot Turkije met uiteenlopende achtergronden – zowel atheïstisch als religieus – laten vanuit een persoonlijk en maatschappelijk perspectief hun licht schijnen op religie als maatschappelijke en politieke factor.’

Wat Meijers opgevallen is dat er in de groene partijen niet echt rabiate fundamentalistische gelovigen zitten, maar ook geen rabiate atheïsten.

Zelfs de duidelijk seculieren zoeken toch naar een antwoord op de vraag hoe je omgaat met pluraliteit met respect voor iedereen.’

Zie:
GroenLinks, religiestress en humaniteit
Enkel de fundamentalistische vorm van religie krijgt aandacht

Green values, religion and secularism | € 14,95 | In this publication, Green politicians from different European contexts reflect on the way their own religious or secular values influence their political attitude; the role of religion in the public forum; conflicts between fundamental rights, such as the freedom of religion and the principle of sexual and gender equality; the role of Islam in Europe and the question whether religion is a source of inspiration or an obstacle for Green politics. 

In the last decades, the relationship between religion and modern society has shifted. As a consequence, there have been fierce debates on issues such as ritual slaughtering, homosexual teachers in schools, the wearing of the headscarf in public institutions and the relationship between Islam and terrorism. 
Although Green parties often have an uneasy relationship to religion, the debate about values, religious or secular, cannot be escaped within a Europe haunted by many different crises at the same time. This publication is an invitation to work towards a more coherent debate within the Greens on the changing role of religion in society.

About Paul Delfgaauw

🌟Online redactie Goden En Mensen 👁️ @Relifilosofie 🍀Freelance schrijver 🌱 Vereniging Leven met dood 🦋 De Woudkapel 🌲

34 Responses

  1. Soefisticated

    Ik denk dat we er baat bij hebben dat we met een andere bril naar dit soort kwesties gaan kijken. We zijn door ons verleden nog zo geconditioneerd dat we religie met ‘boosaardig’ en ‘kleingeestig’ associëren. Het atheïsme is hier een duidelijk voorbeeld van; het staat in veel gevallen garant voor een anti-religieuze houding. Maar ik hoop dat we nu op een punt zijn aangekomen dat we ook weer naar de positieve aspecten van religie durven kijken. Er zijn tal van stromingen die streven juist naar vergroting van geestelijke vrijheid in plaats van dat ze de absolute waarheid willen verkondigen. Dit staat in schril contrast met de ‘marktfundamentalisten’ die tegenwoordig het politieke domein beheersen. Als je dit in het achterhoofd houdt, gaat het helemaal niet meer om het label ‘religieus’ of ‘seculier’, maar om geestelijke vrijheid of onvrijheid. Ik hoop dat dit gedachtegoed langzaam maar zeker doorsijpelt in de politiek.

    Like

  2. Nielsbosman haalde het al aan, de EVP zit in Groen Links. Hiernaast zit er met regelmaat een dominee op de voorzittersstoel (De Nooij!) en kunnen christelijke theologen er een warm stoeltje krijgen (Ruard en Erica!). Dat ze niet verkrampt raken ligt voor een deel doordat ze zelf religieus zijn. En hun eigen inboedel beschermen.

    Like

  3. jelle vd wal

    Leuk dit, in mijn ogen zijn Groene partijen religies, het CO2 geloof voorop.
    CO2 is een heel zwak broeikasgas, het klimaat veranderde zo lang de aarde bestaat.
    Toen CO2 de aarde echt warm hield, 52 graad celcius, was er duizenden keren zo veel CO2 in de atmosfeer, tot 30.000 keer.
    Helaas zijn religies feitenbestendig, zie de uitvlucht van het creationisme.

    Like

  4. Cor Steenvoorden

    Je zou het beheer over de aarde het beste aan een goed begrijpende christenen moeten kunnen overlaten. Dus christenen zouden goede groenen kunnen zijn. Maar ook christenen zijn van geld gaan houden en groenbeleid en geldverdienen gaat dus niet altijd samen. Dus ook hier kan je niet generaliseren maar moet je individueel bekijken.

    Like

  5. mnb0

    “GroenLinks schiet niet in een kramp”
    Dat hoeft niet te verwonderen. Eén van de poten was de Evangelische Volkspartij; een andere de PPR, die een afsplitsing van de KVP was. Ze maakte er nooit veel heisa van, maar volgens mij was Ria Beckers gelovig. Paul Rosenmüller was het tijdens zijn lidmaatschap van de Tweede Kamer of werd het daarna. Enz. enz.
    Van heel veel Groen Linksers – en ik heb vrijwel altijd op die partij gestemd – weet ik niet of ze religieus waren. In die partij is het nooit van belang geweest.
    Nogal een open deur.

    Like

  6. Ik dacht dat we nu zover geëvolueerd zijn dat religie nog maar 1 facet is van het leven. Ieder kan toch voor zichzelf wel uitmaken tot welke religieuze gemeenschap hij wil behoren en/of hij vrijzinnig blijft.
    De godsdienstoorlog die nu in het Midden-Oosten uitgevochten wordt is juist een gevolg van culturele onverdraagzaamheid.
    Hoe verder een volk ontwikkeld is en hoe breder de blik op de wereld, des te meer respect men heeft voor de cultuur van iemand anders. Religie is een deel van die cultuur.
    Een opvallend verschijnsel is wel dat groepen die nog niet verstedelijkt zijn, meestal zeer gehecht zijn aan hun eigen, soms zelfs wat bekrompen religie-regeltjes.
    Langs de andere kant zien we, bij verstedelijking, dat de misdaad en de onverschilligheid t.o.v. de medemens toeneemt.
    We moeten dus naar een evenwicht zoeken in de gemeenschap.
    De versnippering van de Nederlandse politiek is een uitvloeisel van onverdraagzaamheid en niet bereid zijn tot compromissen.

    Like

  7. joost tibosch sr

    Aan de eeuwenoude bijbelse boodschap/”oproep” van Gen 1,28, dat manvrouw “als God” voor deze wereld te zorgen heeft -zeker met ons groeiend taboevrije milieuinzicht en onze mensenrechten- kan het niet liggen. Jammer dat mensen dat in materialistisch eigenbelang maar moeilijk tot zich door lieten-laten dringen

    Like

  8. Carla

    Mooi initiatief. Dat het een begin mag zijn én tot inspiratie van niet alleen de ‘groenen’ maar óók de andere ‘kleuren’ van onze veranderende samenleving.

    Opdat een ieder onder die kleurrijke regenboog, waarvan men ooit dacht dat het de brug naar de hemel was, haar/zijn steentje kan bijdragen aan die hemel op aarde.

    Like

  9. Cor Steenvoorden

    @Armand, ik voel met je mee, wat voor levensvisie je ook kiest verdraagzaamheid is noodzakelijk om in gemeenschap met elkaar te leven.
    Toch zijn er grenzen, denk niet dat het gezond is om IS te verdragen. Dat is het dilemma van hen die de vrede willen bewaren, soms moet je van je afbijten.

    Like

  10. Cor,
    Het is natuurlijk juist dat men niet met extremisten kan samenwerken. Dat was het geval met het Nazi-regime en dat is nu met het IS-leger.
    Ik bedoel dat we moeten trachten vreedzaam samen te leven in onze gemeenschap. Extremisme, van gelijk welke aard, hoort daar niet bij en zeker geen misdaden.

    Like

  11. Het is wel degelijk gezond om IS te verdragen. Tegenstellingen zijn gelijk, ze verschillen alleen in gradatie.
    Net zoals kort en lang niet zonder elkaar kunnen bestaan, kunnen onverdraagzaamheid en verdraagzaamheid niet zonder elkaar bestaan.

    Wie van mening is dat IS onverdraagzaam is, die stelt eenvoudig zijn eigen verdraagzaamheid er tegenover. In het schaakspel wat ‘leven’ heet kan je er voor kiezen om een pion te zijn of om de schaker te zijn. De pion stelt onverdraagzaamheid tegenover onverdraagzaamheid en wordt van het bord geslagen. Maar de grootmeester is bedachtzaam en kent de kosmische wetten. Tactisch zet hij verdraagzaamheid in tegen de onverdraagzamen. Wetende dat zo de Eenheid weer is hersteld.

    En waarom weet de grootmeester dit? Hij is WETEND met de Ene. En vanuit dit intuitief weten streeft hij naar Eenheid.

    Geliked door 1 persoon

  12. Cor Steenvoorden

    Zwerver, als een IS strijder zou wegvluchten uit het Kalifaat om dat hij zijn drugs niet heeft ingenomen en tot besef komt waar hij mee bezig is, dan zou ik hem in mijn huis onderdak kunnen geven, maar dan moet hij wel zijn kapmes buiten laten.

    Like

  13. @Zwerver, het is ook wel gezond wreedheid en barbarij te verdragen, want dit zou niet kunnen bestaan zonder goedheid en edelmoedigheid, dit verhaal moet je maar eens gaan ophangen bij slachtoffers die het overleefd hebben.

    Ik vraag me af hoe de grootmeester met kennis van de kosmische wetten reageert als hij zelf fysiek gemolesteerd wordt, dan zal hij al zijn gedachtenspinsels toch even opzij moeten zetten. Dat is de praktijk van het leven, niet wat je allemaal verstandelijk kunt beredeneren.

    Like

  14. jelle vd wal

    @ armandmaes.
    Dat het westen Moslims terroriseert sinds ongeveer 1500, dat lijkt niemand in te willen zien.
    Onze VOC lag al overhoop met Moslims in nu Indonesië.
    In 1898 schreef Churchill lovend over een Britse genocide in wat nu N Afghanistan is.
    Diezelfde Churchill verdedigde het gebruik van gifgas in Damascus in 1918.
    Ik denk dan ook dat op de radicale islam het franse spreekwoord ‘dat is een gemene hond, als je hem slaat, bijt hij’, van toepassing is.

    C.R. Boxer, ´The Dutch Seaborne Empire 1600 – 1800´, London 1965, 1977

    Winston Churchill, ‘The Story of the Malakand Field Force’, 1898, 2004, New York

    Like

  15. Jelle,
    Ik moet je volledig bijtreden, wat de misdaden van het westen tegenover de arabische, aziatische en afrikaanse landen betreft. Dat de huidige misdaden van IS daar de reactie daarop is klopt ook volledig.
    We kunnen echter de barbaarse misdaden die actueel plaatsvinden, daar niet mee goedpraten. Niet enkel de westerse misdaden zijn daar de oorzaak van. Ook de interne twisten binnen de Islam en de machtswellust van geestelijke leiders spelen daat een cruciale rol in. Komt daar nog de strijd om de wereldleiding van de VS, Rusland en China boven op. Daarbovenop nog de strijd tussen christenen en islamieten maakt het plaatje zo wat compleet.
    Dan weet je het wel in wat voor wespennest we beland zijn.

    Like

  16. Cor Steenvoorden

    Ja, @Armand wat een wespennest, en allemaal door ons mensen veroorzaakt. We moeten toch echt eens bij onzelf te raden en God niet overal de schuld van geven.

    Like

  17. Ja, Egbert. Als je zelf fysiek gemolesteerd wordt dan moet je wel even slikken. Het voordeel is meestal dat je mag gaan ‘hemelen’. Religieus gezien kan daar toch geen bezwaar tegen zijn?

    Like

  18. joost tibosch sr

    Carla

    De biibelse variant van het oeroude zondvloedverhaal begint met een ijverige Noach, die “opgeroepen” met en in de ark overdadig voorbereidingen treft om zich tegen een ramp te verweren. Het verhaal eindigt met het droogvallen en het weer groen worden van het land. Dan verschijnt de nog steeds milieusymbool zijnde regenboog, in dit verhaal als geloofsbelofte dat JHWH mensen ook tijdens rampen niet in de steek laat.

    Het is niet slechts verhalend als “brug naar de hemel”, het gaat
    over zich zo goed mogelijk verwerende mensen die met lef en moeite zich zo goed mogelijk weren in rampsitiaties. Het is nog steeds een geloofsbelofte dat mensen het “schaffen” ook als ze bedreigd en overspoeld worden door neoliberaal milieugeknoei, door ISangst en vluchtelingenstroom.

    Als zij zich, en daartoe wordt men gelovig nog steeds “opgeroepen” op de hun best mogelijke manier -nu slim samen in nog lang niet volmaakte VN en EU- verweren, zal men vast geregeldzijn hart nog vasthouden, maar hoeft men gelovig niet in paniek te raken.

    Like

  19. @Zwerver als je fysiek gemolesteerd wordt treed je subiet uit je rol als grootmeester van de kosmische wetten en neemt je dierlijke natuur het over.

    Dat heet nu overlevingsinstinct. Zit nogal diep ingeworteld in de mens.

    Like

  20. Cor,
    God is zo wat eeuwenlang boeman, zwart schaap en zondenbok geweest. Mensen lijken wel een god nodig te hebben om hem alle schuld te geven. Het wordt tijd dat we het begrip “god” beter kunnen omschrijven.

    Like

  21. jelle vd wal

    @ armandmaes.
    Toch is het maar een enkeling die de schuld voor de huidige rotzooi bij het westen legt, en pleit voor onderhandelingen met IS.
    Wij gaan door met bommen gooien, en Putin afschilderen als demonisch.
    Het enige positieve wat ik er in kan zien is dat de daardoor ontstane migranten / vluchtelingen stroom het einde gaat worden van het imperialistische monster EU.

    Like

  22. Cor Steenvoorden

    @Armand, Er zijn al zoveel namen bedacht voor het Opperwezen, Bron van Energie of wat dan ook, dat we hem het beste kunnen benoemen zoals Hij zelf heeft aangegeven. “ik ben”. Maar denk ook niet dat er weerstand is tegen zijn naam. De verwarring vind plaats door de leer van het Joodse volk, de strenge regels en wetten te vertalen naar de niet joden de bekeerde heidenen. Waar “Ik ben” een persoonlijke liefdevolle relatie wil met de mens hebben de machthebbers er nieuwe regels en wetten voor bedacht. Een mens is geroepen om vrij te zijn, dus de mens zal zich altijd blijven verzetten tegen de machthebbers. Het enigste wat wij kunnen doen is om te laten zien dat elke dwang niet van “Ik ben” afkomstig is. Hij wil enkel een vrijblijvende liefde volle relatie met de mens.

    Like

  23. We kunnen de schuld van de arabische smerige oorlog niet in de mand van één schuldige leggen. Iedereen heeft boter op zijn hoofd. De wereld, in het westen, zal nooit meer hetzelfde zijn, met de massale migratie van arabische mensen, met hun eigen cultuur, naar onze westerse landen. We staan voor een enorme uitdaging om, met zo weinig mogelijk ongelukken, die uitdaging op te lossen. Ik zou niet graag politieker zijn, op dit ogenblik.

    Like

  24. Cor Steenvoorden

    Groen is mooi, als het maar niet tot een godsdienst wordt verheven. De vrije keus laten aan de mensen om voor groen te kiezen is erg belangrijk. Maak het aantrekkelijk, zet in op de voordelen die het met zich meebrengt en geef niet af op anders denkende. Verbied geen auto’s als jezelf zo goede fietser ben. Verbied geen kolenkachel als jezelf zonnepanelen op het dak heb liggen. Maar probeer de auto milieuvriendelijker te maken en met de huidige en toekomstige kennis kunnen zij die van een kolenkachel afhankelijk zijn misschien ook veiliger stoken.
    Kortom stimuleer zonder het opgestoken vingertje. We hebben al te veel ouders in deze wereld, laten we volwassen worden en de kinderen helpen en ondersteunen een goede keuze te maken. Het groene gaat alle mensen aan, dus maakt niet uit wat of waar ze in geloven.

    Like

  25. joost tibosch sr

    Cor S

    Waarom zou men met de “groene” kennis van nu zichzelf en anderen, als men de wereld/milieu kapot maakt, ook als gelovige niet op zijn/haar donder mogen geven? Het aan onze werkelijkheid ontleende beeld van een “Abba”, die mensen in geweten :”oproept” te zorgen voor deze wereld, is in ieder geval niet dat van een lieverige Pa, die alles zomaar goed en mensen naar de mond praat..

    Like

  26. Joost,
    Als we de wereld terug een normale natuur willen bezorgen, moet de wereldbevolking met 80 tot 90% dalen. Ik wil diegene wel eens ontmoeten, die daar een oplossing voor heeft. Gelovig of vrijdenker, niemand heeft daar een oplossing voor.
    Er zijn slechts twee factoren die de natuur kunnen herstellen en dat zijn de natuur zelf en de mens.
    We rijden maar lustig rond met vervuilende wagens en vrachtwagens, wij kweken massaal slachtvee terwijl daar alternatieven voor bestaan. De belasing van de natuur zou vele malen minder zijn als we electrisch rondrijden met energie van zonnepanelen en waterkrachtcentrales. Waarom gebeurt dat niet? Multinationals hebben miljarden geïnvesteerd in oliewinning en verdienen massaal aan de vleesindustrie. Als de bevolking niet inziet dat de natuur, met grote klimaatveranderingen en overstromingen, het evenwicht zal herstellen, is er weinig verandering te verwachten. Ik ben geen Armageddon prediker maar we zien nu al het onevenwicht in het klimaat met orkanen en overstromingen tot gevolg. Misschien worden we toch nog verstandig, zij het dan hopelijk niet omdat onoverzienbare rampen over de aarde razen.

    Like

  27. @Joost, ik weet niet waar jij die Abba vandaan haalt, maar ik ken geen Abba die de mens op zijn donder geeft. Integendeel ik ken een Abba(geen man met een baard overigens), die de mens probeert te redden. Zo moeten wij ook proberen in liefde, de tijd dat ons nog rest, elkaar te stimuleren om zo het leven voor ons en ons nageslacht wat aangenamer te houden. Wij kunnen de ondergang van de aarde niet tegengaan, maar we kunnen wel het beste er van maken. In vrede en liefde en met minder klimaatsverandering.

    Like

  28. @armandmaes, in China had je toch destijds één kind politiek, dat gaf tenminste blijk van een progressieve visie.
    Want het grootste probleem is altijd al de overbevolking geweest, de disbalans zoals deze zich nu in moeder natuur manifesteert heeft we degelijk met menselijk ingrijpen te maken, er wordt inderdaad grof geld aan de vleesindustrie (CO2 uitstoot) verdient terwijl het onnozele publiek, althans een deel ervan maar blijft gaan voor de kilo knallers en bij het boodschappen doen hun auto wel zowat in de supermarkt zou willen parkeren.

    Net wat @Joost stelt, ze moeten op hun donder hebben, d.w.z hen op mis niet te verstane wijze duidelijk proberen te maken wat er echt speelt, i.p.v slechts in hun eigen portemonnee te kijken, voor het milieu dragen we allemaal onze eigen verantwoording, komen we die niet na, stevenen we langzaam maar zeker rechtstreeks af op een rampenscenario.
    Een dergelijk prijs zou uiteindelijk toch niemand willen betalen.

    Like

  29. joost tibosch sr

    Armansmaes/Cor S/cs394

    Een humanist kan -dunkt me- in geweten nu niet meer sjoemelen met duidelijk geworden recente mensenrecht en milieuopdracht. Ook gelovigen kunnen niet meer sjoemelen met hun oude steeds duidelijker geworden scheppingsopdracht om te zorgen voor deze wereld.

    Hoe moeilijk ook, met een gelovige Merkel kunnen gelovigen alleen maar zeggen “wir sollen das schaffen”. Nu kun je als gelovige niet meer aankomen met smoesjes als “als we elkaar maar liefhebben”. Laten we nu -gelovig of niet- aub ophouden met onszelf vrij te praten en God, de natuur(goden) of anderen de schuld gaan geven, als we er een potje van maken.

    Like

  30. Cor Steenvoorden

    @Joost, “Laten we nu -gelovig of niet- aub ophouden met onszelf vrij te praten en God, de natuur(goden) of anderen de schuld gaan geven, als we er een potje van maken.”
    Hier valt niets aan toe te voegen.

    Like

Reacties welkom.

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.