Zen en religie in tijden van wetenschap

Oil-Painting-On-Canvas-OH5233-Abstract-Modern-font-b-Zen-b-font-Tree-landscape-Handpainted-Home
Hoe past religie in deze (post)moderne tijd waarin wetenschap en kritische rationaliteit zo’n grote rol spelen. De toespraken van Edel Maex zwengelen discussies aan en hoewel ze op zichzelf staan, kennen ze een thema: iedereen weet. Dit weten is universeel en ligt volgens Edel Maex besloten in ons zijn als we woorden en zekerheden durven los te laten en met een open geest en hart te kijken.

Waar ik van gruwel, is een koude wetenschap die de werkelijkheid ‘onttovert’ en die mensen een gevoel van totale zinloosheid wil aanpraten. Waar ik van gruwel, is een fundamentalistische religie die meent de mensen te kunnen zeggen wat we moeten geloven, wie de wijsheid in pacht heeft en aan wie ze zich moeten onderwerpen. Waar ik van droom, is een middenweg.’ (Maex)

iedereenweet
I
n het boek Iedereen weet gaat Maex in een verzameling zentoespraken op zoek naar wat aan de grondslag ligt van zen en religie. Die gemeenschappelijke kern kent diep vanbinnen iedereen, zo argumenteert hij, maar mogelijk zijn we er ons niet langer van bewust.

Iedereen weet, maar toch bestaat er de vraag hoe we zinvol kunnen omgaan met religie in deze tijd. Edel Maex doet een handreiking naar de antwoorden op deze vraag. Zijn toespraken en denken, gegoten in korte hoofdstukken, zijn filosofisch en psychologisch van aard. Zo noemt hij begrippen als fascinatie en angst en spreekt over hun rol bij het vermogen tot openheid. De wetenschappelijke empirische achtergrond van Maex is duidelijk aanwezig in het schrijven en hij noemt zichzelf meerdere malen een darwinist.’ (Donata van der Rassel)

Van der Rassel zegt dat wij niet met zekerheid kunnen stellen dat onze waarneming allesomvattend is, en dat dit van de wetenschap een perspectief maakt, maar geen waarheid.

EdelMaexBoeddhistischDagbladDe vraag van Edel Maex (foto: BD) zou wat mij betreft dan ook niet moeten zijn hoe wij zen en religie in tijden van wetenschap moeten beleven, maar hoe de betrekkelijk jonge empirische wetenschap beleefd of beoefend zou moeten worden met behulp van eeuwenoude religieuze en spirituele kennis.’ (Van der Rassel)

Voor wie religieuze antwoorden zoekt in een rationeel-kritisch domein, aldus Van der Rassel, is Iedereen weet een mooi pleidooi van de voorzichtige band op gepaste afstand die wetenschap en religie met elkaar kunnen onderhouden. 

Zij zullen echter pas echt verenigd worden als we alle zekerheden en definities loslaten. Dat is geen middenweg, maar DE weg.’ (Van der Rassel)

Volgens het Boeddhistisch Dagblad is Iedereen weet een pleidooi om met een open hart en een open geest naar religie en spiritualiteit te kijken.

Want dan ontdekken we mogelijk wat we altijd al geweten hebben: dat we niet naar boven moeten kijken voor een antwoord. Dat niemand een monopolie heeft. Dat religie iets van ons allen is.’ (BD)

Zie: Edel Maex en de koude wetenschap die de werkelijkheid onttovert

en: Iedereen Weet – boekrecensie Edel Maex

llustr: Olieverfschilderij op canvas (nl.aliexpress.com)

Iedereen weet | Edel Maex | EAN 9789401424042 | maart 2015 | Hardcover | Druk: 1 | Aantal pagina’s: 144 Edel Maex is psychiater in het Antwerpse Middelheim Ziekenhuis, zenleraar en een van de grondleggers van het werken met Mindfulness Training in de Lage Landen. Ruim tien jaar geleden introduceerde hij de zogenaamde mindfulnesstrainingen, een meditatietechniek die de terugval in een depressie mee kan helpen voorkomen.

About Paul Delfgaauw

🌟Online redactie Goden En Mensen 👁️ @Relifilosofie 🍀Freelance schrijver 🌱 Vereniging Leven met dood 🦋 De Woudkapel 🌲

47 Responses

  1. richard kamp

    Manufacturing Consent: The Political Economy of the Mass Media
    Edward S. Herman, Noam Chomsky
    VINTAGE, United Kingdom (1998)

    Contrary to the usual image of the press as cantankerous, obstinate, and ubiquitous in its search for truth, Edward Herman and Noam Chomsky depict how an underlying elite consensus largely structures all facets of the news.
    They skilfully dissect the way in which the marketplace and the economics of publishing significantly shape the news.
    They reveal how issues are framed and topics chosen, and contrast the double standards underlying accounts of free elections, a free press, and governmental repression between Nicaragua and El Salvador; between the Russian invasion of Afghanistan and the American invasion of Vietnam; between the genocide in Cambodia under a pro-American government and genocide under Pol Pot.
    What emerges from this groundbreaking work is an account of just how propagandistic our mass media are, and how we can learn to read them and see their function in a radically new way.

    In plaats van boeken als dit is het orakel Wikipedia de hoogste wijsheid.
    Als er ooit een tijd is geweest zonder kritische rationaliteit, dan nu, in het westen.

    Like

  2. Quote artikel: Ik vraag mij soms ook af in welke mate we iets pathologiseren dat gewoon tot de condition humaine behoort. Misschien hoort het er gewoon bij dat we in de loop van ons leven door een aantal moeilijke periodes heen gaan.

    Edel Maex gaat NB als psychiater voorbij aan het feit dat bij depressies niet slechts omgevingsfactoren een rol spelen maar tevens biologische, welke genetische factoren hierin bepalend zijn is na lang onderzoek nog steeds niet bekend, er wordt vaak gesproken over serotonine afhankelijke depressies, waar bij echter het (aangeboren) gebrek aan een neurotransmitter als serotonine (een feel good stofje) lang niet altijd doeltreffend met antidepressiva (wat de werking van serotonine zou moeten versterken) bestreden kan worden.

    Like

  3. Carla

    Ach Egbert, zou het niet ook zo kunnen zijn dat hetgeen jij inbrengt, geen aandacht voor of voorbij gaan aan……, als onderwerp even niet relevant is ten opzichte van hetgeen Edel Maex ter sprake wil brengen?

    Like

  4. Beste Carla, ik ging in op een bewering van Edel Maex, (zie quote) die ik nogal kort door de bocht vond, waarom heb jij daar nu zo’n moeite mee.

    Like

  5. Carla

    @ Egbert, ik zou er geen moeite mee gehad hebben wanneer de schrijver iets beweerde, wat mogelijk tegen gesproken kan worden.
    De man beweert nl. niets maar vraagt zich iets af.
    Het artikel ging ook niet over pathologie maar over Zen, Religie en de invloed van Mindfulness.

    Misschien had ik beter even tot 10 moeten tellen voordat ik op de verzendknop drukte. 😉

    Like

  6. @Carla je schrijft: @ Egbert, ik zou er geen moeite mee gehad hebben wanneer de schrijver iets beweerde, wat mogelijk tegen gesproken kan worden.

    Of hij het als voldongen feit stelt of het zich afvraagt, mag toch wel een kritische kanttekening geplaatst worden.

    Je schrijft: Misschien had ik beter even tot 10 moeten tellen voordat ik op de verzendknop drukte. 😉

    Nou nee, waarom, schrijf maar op wat je ervan vind, dat stel ik juist zeer op prijs. 🙂

    Over Zen en religie geef ik nog een reactie.

    Like

  7. “iedereen weet. Dit weten is universeel en ligt volgens Edel Maex besloten in ons zijn als we woorden en zekerheden durven los te laten en met een open geest en hart te kijken”.

    Wat weet iedereen dan, wat bedoelt Maex met “het universeel weten” als iedereen het zou weten waren alle problemen snel opgelost en wat zou je dan nog met religie aan moeten, trouwens als Darwinist heb je daar überhaupt al niet zoveel mee. Of mis ik nu iets.

    Hoe zou je nu empirische wetenschap nu moeten beoefenen met behulp van eeuwenoude religieuze en spirituele kennis, vraag ik mij af, maar dat sluit natuurlijk niet uit dat zelfs gerenommeerde wetenschappers gelovig kunnen zijn.

    De vraag is en blijft natuurlijk op welke wijze je wetenschap en religie met elkaar zou kunnen verzoenen of dat je deze verschillende domeinen (rationeel en buiten rationeel) strikt van elkander gescheiden dient te houden.

    Like

  8. corrie

    Met Zen kan ik nog wel uit de voeten, met mindfullness minder. Stilzitten om te mediteren lukt mij zelden in gezelschap. Bovendien denk ik, dat ”de weg” niet bestaat. Ieder loopt toch zijn eigen pad , afhankelijk van verschillende factoren? Je kunt je wel laten voeden door verschillende vormen van religie. Dat sluit weer mooi aan bij het boekje van Hans Stolp, dat ik nu lees Hij ziet evolutie in opeenvolgende religies. Wij zijn in vorige incarnaties hindoe boedhist, Jood, Christen, moslim,etc geweest, en hebben van daaruit iets meegenomen in onze ziel, naar onze huidige incarnatie. Een oude ziel hebben, wordt daar denk ik mee bedoeld. . Hans Stolp denkt esoterisch i.p.v. exotherisch, Zou dat de weg zijn, waar mensen naar toe moeten? De goeroe in jezelf?

    Like

  9. Corrie: Wij zijn in vorige incarnaties hindoe boedhist, Jood, Christen, moslim,etc geweest, en hebben van daaruit iets meegenomen in onze ziel, naar onze huidige incarnatie.

    Die richting denk ik ook weleens uit, gezien mijn levensloop en interesses en waarmee ik me verbonden voel, waar ik vaak ook niets van begrijp, maar om nu te geloven in zielsverhuizing.

    Ten eerste is het maar net hoe je de term Guru definieert en waarna je nu uiteindelijk naar op zoek bent.

    Vaak streeft men naar een soort van gelukzalige ervaring, of het weten achter het weten, men heeft er van te voren al een concept van, ik denk zelf dat je in de stilte en natuur jezelf even moet proberen te vergeten.

    Like

  10. richard kamp

    Wat zou het erge van zinloosheid zijn ?
    Misschien leidt de realisatie van zinloosheid tot een betere wereld, carpe diem.
    De, m.i., grote VS natuurkundige, Feynman schreef ‘er is niets in het heelal wat er op wijst dat het heelal enige rekening met mensen houdt’.
    Feynman leefde naar z’n ideeën, hij was wars van autoriteit en aanzien, maar was altijd bereid studenten uitleg te geven.
    De foto’s van Pluto wijzen er ook niet op dat het heelal iets voor ons is.

    Like

  11. richard kamp

    Nog wat nadenkend vraag ik me af of de overgang naar landbouw, zo’n 12.000 jaar geleden, de zin kwestie opriep.
    Die overgang leidde tot vaste woonplaatsen, waar orde moest heersen door gezag.
    Zin begon toen zinvol te worden.
    De jagers verzamelaars hadden geen zin, denk ik.

    Like

  12. corrie

    Nee Egbert, geen zielsverhuizing, maar zielsincarnatie. De ziel wil zich ontwikkelen en kiest daarvoor een mens uit met de daartoe benodigde mogelijkheden Ik vind het niet zo’n merkwaardige redenering. Het helpt mij bij het leren accepteren van verlies en tegenslagen. Oh, deze ervaringen ontbraken nog, om een ervaringsvolle ziel te worden. ( Een rozenkruisers- term). Dan kun je ook zinnige vragen stellen aan de guru of de god in jezelf. Welke mogelijkheden in mij, heb ik nog niet benut? Daar heb je zelfkennis en zelfacceptatie voor nodig. Misschien zou ik een groot sportsvrouw of iets anders willen worden. Dat zit er niet in, ook niet als ik gezond zou zijn. Daarom streef je daar niet naar. Dat zijn lessen die je kunt leren uit gehandicapt zijn. Ik kan niet naar China of Tibet, dus hoef ik daar niet naar toe.
    Ik hou er niet van, de regie van mijn leven over te dragen aan een ander. Daar zou ik heel veel moeite mee hebben, en dus blijf ik vrijzinnig, eigenwijs, en vind men mij lastig. Dat is béter voor u!. Oh ja, en vind ik dat ook?

    Like

  13. Carla

    @ Corrie, nu even heel speciaal voor jou:

    H……herkennen
    E……erkennen
    A……accepteren
    L …..loslaten

    ( lees de hoofdletters van boven naar beneden )

    Waarom? Omdat ik in je bijdrages lees hoe mooi en hoe dicht je bij jezelf hebt kunnen geraken.

    Je mag dan wel niet ‘lijfelijk’ kunnen reizen naar China of Tibet, maar, wie weet hoe vaak je er al niet bent geweest. 😉

    Je kan dan wel geen sportvrouw worden, maar ik vermoed dat je al vele hordes hebt genomen in je leven.

    Blijf maar mooi, vrijzinnig, eigenwijs en ( in de beleving van anderen, helaas ) lastig. 😉

    Geniet maar onwijs van het goede op je pad.

    Like

  14. @Corrie je schrijft: Het helpt mij bij het leren accepteren van verlies en tegenslagen.

    Ik was even op zoek naar het verschil in zielsverhuizing en zielsincarnatie, ik meende toch dat we het over hetzelfde hadden.

    Misschien hebben we allemaal wel latente mogelijkheden in ons die we nooit zullen benutten, dat zal ook wel met zelfkennis te maken hebben, als je ernaar streeft om bepaalde zaken te realiseren kost dat ook weer veel energie en brengt veel hectiek teweeg, dan kom je aan jezelf niet meer toe, tenminste zo denk ik er nu over, 🙂 over het zoeken naar het hoe en waarom van het menselijk streven naar een bepaald geestelijk houvast kan ik mij wel vinden in het gedachtengoed van de Indiase filosoof Krishnamurti. ik lees verder weinig boeken meer maar des te meer meer op Internet.

    Dat je een hekel aan betutteling hebt en je je daarop als reactie vervolgens even stevig profileert kan ik me wel goed voorstellen, het feit dat je minder mobiel bent betekent nog niet dat je je vervolgens dan ook maar persoonlijk moeten laten ondersneeuwen.

    Like

  15. corrie

    Dank jullie wel, Carla, Jan en Egbert. @ Carla, Ja, dat klopt van die horden. Homeopathie gaat uit van het zelfherstellend vermogen van de hele mens, daar vraag ik advies bij. (Ik hen geen arts,en er zijn vele richtingen). Dat is ook het leuke van dat boekje van Stolp. De belangrijkste punten uit de religies benoemt hij. Dat is dan weer zíjn vakgebied @Jan, dank voor je steun. @ Egbert Het zal een gevoelsmatig verschil zijn . Ik ga ik uit van de ziel, die telkens een nieuwe bewoner krijgt. Je kunt ook uitgaan van de mens die telkens een nieuwe ziel denkt te ontvangen. Dat is een persoonlijke mening , niet uit een esoterische bibliotheek. Die bestaan trouwens ook, op internet. Krisnamurti ken ik van naam, het trekt me niet zo, er is nog zo veel om te lezen, en gewoon leven moet ook nog.

    Like

  16. Jan

    @Corrie
    Zelf heb ik een conflict in mezelf over “de ziel”. Via mijn hoofd verwerp ik reïncarnatie op grond van allerlei redeneringen zoals anatta (niet-zelf) Ik heb er enkele boeken over gekocht en spreek er over met vrienden.

    Maar aan de andere kant weet ik zeker (zonder “hoofd argumentatie”), vanuit mijn ervaring van gebeurtenissen in het leven dat ik geleid wordt. Dus een _overtuiging_ vanuit mijn gevoel en ook van mijn af en toe paranormale ervaringen. Ik heb de laatste tijd, van die subtiele mededelingen: hier is er één.

    Zo is niet erg lang geleden een vriend overleden door een hartstilstand, zo van het ene moment op het andere dood op vakantie in Spanje 67 jaar, onvoorspelbaar. Op dezelfde dag kreeg ik het gevoel van verlies en dat hij onbereikbaar was voor me en ik bij hem wilde zijn. Ik ga na: zou die op vakantie zijn? Dan kan dat de reden zijn, dat hij onbereikbaar is. Ja, dat klopt, de laatste keer was hij niet aanwezig bij de vergadering, herinner ik me. Ik zal hem eens bellen op zijn mobiel, en vragen of hij nog steeds op vakantie is. Misschien is hij weer terug en dus toch weer bereikbaar. Maar hij neemt niet op. De volgende dag ook niet. Dan krijg ik het bericht van zijn overlijden, als een van de eerste omdat ik heb probeerde te bellen. Ik herinner me de laatste keer dat hij de trap afliep. Ik denk, “ik heb hem al een tijd geleden een boekje over de ziel uitgeleend, nu moet ik het toch eens terug krijgen.” Ik zeg: “Jos, krijg ik dat boekje nog terug over de ziel?”. “Ja, Jan, het ligt klaar voor je.” Dan zie ik hem de trap aflopen.

    Like

  17. corrie

    Jan, ik herken het. en vind het een zeer moeilijke materie. Het heeft iets te maken met HSP denk ik. Hooggevoeligheid, helderziendheid, helderhorendheid. Vóór de tijd van microsoft werd dit gezien als aangeboren. (wijze mannen en vrouwen). Je denkt dan nú aan een soort natuurlijk internetsysteem. In deze tijd van wetenschappelijke verklaringen zou je dan graag willen weten, welke stof daar verantwoordelijk voor is. Een beetje maatschappelijk inzicht doet mij vermoeden, dat het misschien beter is als mystiek nog even mysterieus blijft.

    Like

  18. Theo

    @ corrie,
    de term ‘mindfulness’ drukt het onjuiste uit, een volheid van geest, terwijl het eigenlijk gaat om een leegmaken van de geest.

    Het idee van steeds hernieuwde levens om steeds meer kennis op te doen voelt voor mij heel illusionair aan. Stel je dus voor dat al die miljarden mensen al een tal levens hebben gehad, in allerlei andere omstandigheden, dan zou je toch verwachten dat we heden in een wereld moesten leven met uitsluitend nog rijke bijna alwetende mensen’zielen’.
    Ik zie daar weinig van terug.

    Eerder vermoed ik dat we naar een richting moeten die volledig afziet van alle toegespeelde wijsheden en kennis, waarmee o.a. Jan de website van Paul flink overlaadt overigens. En dat het eerder het pad is van niet toenemende kennis en maar het blijven opdoen van steeds verdere ervaringen, maar van terugkeer naar jezelf, het eindigen van deze zoektocht, en van de vele (zinloze) kennis. In plaats van een moeizame reis doorheen vele levens, eerder het tegenovergestelde.
    Verlichte mensen praten dan ook over slechts één moment (van ‘awakening’) al weet ik niet wat verlicht zijn is.

    Like

  19. @Corrie, @Theo, ruimteschip aarde is vergeven van organisch leven, dat moet zou allemaal maar door moeten blijven incarneren tot de volmaaktheid bereikt is.

    Al die kennis en verklaringsdrift heb je ook inderdaad helemaal niets aan, (althans niet op het levensbeschouwelijke vlak) in de stilte zouden zich dingen kunnen openbaren, net wat @Theo stelt, misschien in een korte intuïtieve flits van inzicht.

    Een bekend mysticus uit de Middeleeuwen, (ik kan niet zo gauw op zijn naam komen) viel praktisch aan het eind van zijn leven nog een dergelijke ervaring toe en reduceerde vervolgens al de theologische en filosofische kennis die hij tijdens zijn leven had opgedaan tot slechts stro, ik meende dat hij het aldus letterlijk had geformuleerd.

    Like

  20. Ah!, dat betrof Thomas van Aquino.

    @Jan, je kunt inderdaad op de e.e.a. manier doorkrijgen dat iemand overleden is, dat kan zich op verschillende manieren vertalen, door middel van een droom of oor een bepaald unheimisch gevoel in betrekking tot bewuste persoon, dan er ie inderdaad sprake van buitenzintuigelijke waarneming.

    @Corrie het is i het algemeen moeilijk goede esoterische lectuur te vinden, 98% is pulp, daar kun je rustig vanuit gaan, boeken van Rudolf Steiner, Aleister Crowley en mijn favorieten, Dion Fortune (pseudoniem van Violet Birth) en Austin Osman Spare zijn de moeite van het lezen wel waard, maar je moet je er op een gegeven moment ook wel weer los van kunnen maken, want deze kennis kan in sommige gevallen nogal beladen worden, zeker als je van nature nogal gevoelig bent, het zijn nu niet bepaald Donald Duck’s die je leest. ,

    Like

  21. @corrie
    Ik geef hierbij een, zij summiere vergelijking. Als we de onderdelen van een auto in een grote bak samen leggen, dan kan die niet rijden. Monteren we de onderdelen, dan krijgt men een werkend geheel. Het geheel krijgt plots een meerwaarde. Als we dat op de mens toepassen, krijgt men het volgende verschijnsel. De mens is meer dan een hart, longen en hersenen. Ze moeten in een welbepaald geheel samenwerken. Die mens ontstaat echter uit twee minuscule cellen. Toch groeit daaruit een zeer complex geheel. Het geheel is meer dan de onderdelen. Die meerwaarde kan men de ziel noemen. Vallen sommige van de organen uit dan valt de mens weer uiteen in de basismoleculen en de ziel verdwijnt. Het idee van de reïncarnatie kwam voort uit de vaststelling dat sommige mensen op hun voorouders geleken. Intussen weet men dat het DNA daarvoor verantwoordelijk is. Toch blijft de oude opvatting verder bestaan.

    Like

  22. Reïncarnatie kwam, in het verleden, voort uit de vaststelling dat sommige mensen op hun voorouders geleken. Nu weet iedereen dat het DNA daar verantwoordelijk voor is.

    Like

  23. We kunnen best duidelijk stellen dat wetenschap steeds op zoek is naar antwoorden op de vele vragen die we hebben. Sommige wetenschappers, en niet altijd van de minsten, lijken aan hoogheidswaanzin te lijden en maken beweringen waar zij evenmin een antwoord op hebben als de vele bestaande religies. Wetenschap geeft antwoord op vragen. Die antwoorden moeten echter dikwijls aangepast worden, zodra men nieuwe inzichten verwerft. Niet de wetenschap is tegen religie, enkel wetenschappers menen soms een antwoord te hebben op de levensvragen. Spijtig heeft niemand een wetenschappelijk antwoord op het begrip “god” , op het allereerste begin van het heelal enz. Dat belet niet dat de wetenschap reeds op vele zaken een aanvaardbaar inzicht gebracht heeft.

    Like

  24. valere De Brabandere

    -…begrip ‘god’…:

    – Zoals al meerdere malen aangehaald… : god zou men kunnen zien als het enige absolute ‘zijn’ van de eeuwige wetmatigheden van de even absolute logica, enz. , die zelf als een absolute ‘wil’ , net als onze wil , in energie omgezet wordt ; energie, die dan massa, materie en de ‘ dingen’ zelf wordt…; een andere god…?

    Like

  25. corrie

    @ Carla, Die link naar Nieuwwij kende ik, mooi. In zinweb, las ik ook iets van van Duijndam, over idividualisme dacht ik. De ziel is iets immaterieels, dacht ik, niet zichtbaar dus. Het DNA verhaal vind ik daarom minder acceptabel. Mensen incarneren niet fysiek. Daar schijnt heel veel discussie over te zijn geweest. Van Thomas van Auimo is de term: De onbewogen beweger, waarmee hij God bedoelde als vast punt in de kosmos. Antroposofie vind ik de meest toegankelijke stroming op esoterisch gebied. Van de theosofen krijg ik jaarlijks een catalogus, zo ook van de stichting Pentagram, de uitgever van het Lectorium. Ze hebben ook allebei internetsites. Over de Nag Hammadi geschriften is veel geschreven, dat ik lang niet allemaal heb gelezen. Verlicht zijn is maar een term, waar ook weer allerlei betekenissen aan kan worden gegeven. Voor mij is het iets als een soort helikopterview, waarmee je plotseling onderlinge verbanden kunt doorzien.

    Like

  26. Carla

    ” Er was eens een zen monnik die zich ‘het vuur uit zijn sloffen’ mediteerde.
    Altijd extra uren….als de rest al naar bed was of even een ommetje maakte.
    Op een dag vroeg de abt van het klooster hem waarom hij toch zo z’n best deed.
    De monnik antwoordde: ‘ Ik wil zo snel mogelijk de verlichting bereiken.’
    Waarop de abt zei : ‘ Misschien moet je gewoon eens even stil blijven staan. Want wie weet zit de verlichting wel achter jou aan en kan hij je maar niet inhalen omdat je zo hard rent! ”

    😉

    Like

  27. Jan

    ” Er was eens een zen monnik die zich ‘het vuur uit zijn sloffen’ mediteerde.
    Altijd extra uren….als de rest al naar bed was of even een ommetje maakte.
    Op een avond voor het slapen, vroeg de abt van het klooster hem waarom hij toch zo z’n best deed.
    De monnik antwoordde: ‘ Ik wil zo snel mogelijk de verlichting bereiken.’
    Waarop de abt zei : “Geef het maar op, als je nu nog niet verlicht bent, zal het je nooit lukken.” “Je leven is mislukt, verlaat het klooster meteen.” “Een goede raad: klim vanavond nog de berg op en morgenvroeg bij het eerste licht, zoek je een uitstekende rots op en de rest laat ik aan je eigen inzicht over.”
    De monnik klom de berg op in het schemerdonker. Het was donker toen hij op de top kwam. Hij trilde en tranen liepen uit zijn ogen. Hij wachtte op het licht, zittend op een clif(hanger). Toen kwam de zon op.

    ….
    En hij werd verlicht.

    Like

  28. Theo

    @ Jan,
    ik maak nogal bezwaar tegen je postje,
    ten eerste zou ik tegen iedereen willen zeggen, geloof geen enkele leraar goeroe of zogenaamd verlicht persoon. Dan ben je al op de goede weg.
    Verder hoef je geen hoge berg te beklimmen, als het donker is helpt al een elektrisch lampje aan knippen en het is licht.
    Waarom zoekt de zogenaamde leerling (want de leraar stelt altijd meer voor t.o.v. de leerling) zo wanhopig naar het licht? Is dat omdat een zogenaamde verlichte een verwachting oproept bij mensen, ‘o die heeft iets wat ik niet heb, die kent een verborgen schat, en die weet zoveel’, het draait dus allemaal om ego en begeerte.
    Vervolgens, verlichting is meer de weg van ontelbare stappen terugzetten, je hoeft geen berg te beklimmen en op de eerste zon te wachten of in een yogahouding te gaan zitten (die draagt ook niks bij aan inzicht.) Hooguit krijg je dan een zonnesteek.
    Mensen die zich verlicht noemen hebben ongetwijfeld een ernstige zonnesteek. Het moeilijkste schijnt toch te zijn daadwerkelijk terug te keren naar diepgaande bescheidenheid.

    Like

  29. @Theo, Yoga houdingen zijn goed voor de gezondheid en de ontspanning.
    Dat hoef je niet meteen met Verlichting te associëren.

    @Jan, naar iets verlangen wat je denkt niet te hebben is al een verkeerd traject, als je op de schakelaar drukt is de kamer verlicht, druk je nog een keer dan is hij weer verduisterd.

    Allemaal verduisterde mensen met het aanwezige latente potentieel tot verlichting op dit blog? 🙂

    @Corrie je schrijft: Het DNA verhaal vind ik daarom minder acceptabel

    Denk je dan @Corrie dat je als Tabula Rasa (onbeschreven blad) bent geboren, je bent (m.i.) de eindresultante van een oneindige keten van voorouders en bent ook dusdanig met hun genetische eigenschapen behept,
    maar je bezit daarbij ook iets van authenticiteit van jezelf. Misschien doel je daarop.

    Like

  30. Carla

    Theo, Jan en Egbert……ik kan een vette glimlach niet onderdrukken. Jan die op een , beetje ondeugende , wijze mijn mooie verhaaltje ‘ ontkracht ‘ of juist kracht bij zet.;-)
    Theo die op zijn beurt op de letterlijke tekst van Jan reageert en Egbert die er weer een slinger aan geeft door af te slaan naar yoga houdingen, hoe goed die kunnen zijn.

    Ik kan er wel van genieten hoor.

    Wat is verlicht ? Misschien is het enige ‘juiste’ antwoord dat je het niet weet.

    Voor mij heeft het iets te maken met de kwaliteit ervan die in een mens kunnen opbloeien zoals:
    liefde, mededogen, vreugde en gelijkmoedigheid. Door o.a. de werkelijkheid onbevooroordeeld tegemoet te treden.

    @ Theo, wil je goed piano leren spelen, ga je toch ook naar een leraar?
    Een leraar die een ander kan helpen om het beste in zichzelf naar de oppervlakte te brengen en hem/haar daardoor de kans biedt op een zelfstandige, bewustvolle wijze, vrij door het leven te stappen, is toch niets mis mee.

    Geheel andere kost is natuurlijk wanneer een zoekende geheel afhankelijk wordt van haar/zijn leraar.

    Overigens betekent Goeroe niet meer dan leraar. 😉

    Like

  31. Jan

    @Theo @Egbert
    Waarschijnlijk lezen jullie dat verhaaltje over die Zen monnik van mij ietsje te serieus. 🙂
    Je kan het ook op verschillende manieren lezen, bijvoorbeeld:

    1. Dat hij door het licht van de opkomende zon verlicht werd, waarbij het ideaal van het “zen_verlichtings_idee” belachelijk wordt gemaakt. Waarom zou je je leven slijten in een donker klooster?

    2. De wanhoop van de monnik die zijn zen ideaal verloren is en op het punt staat zelfmoord te plegen door van de rots te springen omdat zijn leven mislukt is: die helemaal niets meer wil….dan alleen ophouden te zijn…
    Kijk dat ontroerd mij dan weer: het gevoel van die man mee te voelen, niets te zijn, niets te willen en daardoor werkelijk te (niet-)zijn.

    En ook andere uitleggingen zijn mogelijk. Tezamen maken ze dit verhaaltje volgens mij tot een veelzeggende en veelzinnige retorische grap. En daar mag je best bezwaar tegen hebben Theo 😉

    Like

  32. Jan

    Kijk Carla, op de minuut gelijk gereageerd 🙂
    Mooi, ik d8 al, een grap uitleggen kan je nooit.
    En je kijkt dwars door het grappige heen, gezien je opmerking 🙂
    Pluim Carla (grijns)

    Like

  33. @Carla die slinger was even terloops, omdat Yoga ook vaak wordt geassocieerd met spiritualiteit.

    Je schrijft: liefde, mededogen, vreugde en gelijkmoedigheid. Door o.a. de werkelijkheid onbevooroordeeld tegemoet te treden.

    Dat ben ik met je eens, maar daarbij is de eerste voorwaarde al dat je over een goed genetisch paspoort tussen de oren beschikt.

    En zou je daar nu urenlang voor in een Zen klooster moeten mediteren, want het is daar een kwestie van echte kadaverdiscipline, ik weet niet of je bekend bent met de boeken van Jan Willem v/d Wetering, o.a. “De lege spiegel”, waarin hij zijn persoonlijke ervaringen in het Zen klooster uitvoerig beschrijft. Ik zou ze trouwens nog weleens willen lezen want dat was vrij lang geleden..

    @Jan, het kwam ook wel eens voor in de non verbale variant, dat de leerling de meester iets vroeg en als antwoord een flinke klap met een stok op zijn rug kreeg en prompt ging het licht aan. 🙂

    Of de klassieke, de leerling vraagt: Meester wat is het doel van het bestaan.

    Meester: Ga water putten en hout hakken.

    Like

  34. Carla

    Bijna goed @ Egbert…..;-) Uit de Zen traditie ontstond de vraag:
    ” Wat te doen vóór en ná de verlichting?”
    Het antwoord was: ” Voor de verlichting hout hakken en water putten en ná de verlichting , houthakken en waterputten”.
    m.a.w. Hetzelfde doen, alleen anders. 😉
    Maar dat bedoelde jij ook vast zo.

    Het is een gegeven dat er zeer veel verschillende stromingen zijn in het Boeddhisme.
    Om zen te beoefenen hoef je echt niet naar een klooster en al helemaal niet naar een klooster met ‘kadaver discipline’.
    Ik beoefen het zelfs op de fiets of wanneer ik mijn koelkast schoon maak. 😉

    Jan Willem van de Wetering heb ik zo’n 20 jaar geleden eens ontmoet. Zijn boeken heb ik niet gelezen. De goede man heeft/had destijds een visie die in mij geen weerklank vond.

    De door jou genoemde voorwaarden, beste Egbert, daar ontbreekt het nou juist zo vaak aan. Dat ‘paspoort’ waarin alles al zo fijntjes is ingevuld. Toch fijn dat er dan mensen zijn, die een tijdje met je mee op willen lopen om je op weg te helpen. Totdat je het zelf weer kan. ( leraar ) 😉

    @ Jan ;-))

    Like

  35. Jan

    1. Hout hakken en water putten
    2. Op de markt zitten zonder Os 🙂

    Ik kies voor 2, ik ga de Os niet zoeken, daar ben ik te lui voor 😉 Lekker zitten op de markt en de mensen gadeslaan.

    Like

  36. @Carla, Om zen te beoefenen hoef je echt niet naar een klooster en al helemaal niet naar een klooster met ‘kadaver discipline’.

    Nou nee, maar dat heb je letterlijk en figuurlijk wel een stok achter de deur. 🙂

    En een dergelijke ervaring beschreef Jan Willen v/d Wetering, (wat ik al stelde) wel, in een Zen klooster om Kyoto. als je niet volledig rechtzat of er opgemerkt werd dat je concentratie enigszins verslapte kreeg je een tik met een lat.

    Je schrijft: Het is een gegeven dat er zeer veel verschillende stromingen zijn in het Boeddhisme.

    Dat klopt.

    Je schrijft: Ik beoefen het zelfs op de fiets of wanneer ik mijn koelkast schoon maak.

    Zeker, ik heb sinds kort mijn martial arts training weer opgepikt, wat ik voorheen jaren had beoefend en als je een fractie van een seconde even niet oplet lig je ook gestrekt, dat is ook tevens een vorm van Zen beoefening.

    Hij heeft veel meer boeken geschreven maar het ging mij om
    De lege spiegel (1971), De zuivere leegte (2000) en nog ééntje, de titel weet ik niet meer.

    Maar Is dat dan voor jou zo belangrijk dat zijn visie geen weerklank in jou vond.

    Dat “alleen anders” begrijp ik niet helemaal beste Carla, maar ik ben dan ook niet verlicht. :-).

    Ik denk dat jij niet goed begrijpt wat ik met de term genetisch paspoort bedoel, gezien je reactie althans, wie er wel of niet met me meelopen heb ik geen idee van, eigenlijk houd ik helemaal niet zo van meelopers, doe het zelf wel, aldus de eigenwijze leerling. 🙂

    Like

  37. Trouwe Lezeres

    Egbert,

    De titel van het boekje van Janwillem van de Wetering waar je niet op kon komen is ‘Het dagende niets’.
    Ik heb ze alle drie gelezen en er van genoten!

    Like

  38. @Trouwe Lezeres, inderdaad, dat was “Het dagende niets”, hardstikke bedankt, :-), ik ga ze weer bestellen.
    Want ik zou ze nog wel eens willen lezen.

    Like

  39. Naar het licht zoeken is een uitdrukking die eigenlijk bedoelt: Naar de waarheid zoeken. Dit gebeurt in stilte. Boven op een berg is het stil en kan men rustig nadenken.

    Like

  40. Men moet uitgaan van volgende stellingen:
    Als iemand, zoals Boeddha of Mozes teksten opschrijft kan men die op veel wijzen interpreteren, vandaar dat verschillende stromingen ontstaan.
    Boeddhisme is geen godsdienst maar een levensvisie. Iemand kan dus een religie aanhangen en tegelijkertijd de principes van het boeddhisme.
    Ook het christendom dat eigenlijk een afsplitsing is van het jodendom, heeft verschillende stromingen, wegens de verschillende interpretatie van de oude geschriften.
    Persoonlijk vindt ik de religies en het boeddhisme volksculturele verschijnsels, die daarom nog niet zinloos zijn. De samenleving wordt daardoor gereguleerd, zij het dan dat die functie, voor een groot deel, door de politiek werd overgenomen. Alleen morele waarden worden niet volledig door wetten vastgelegd.

    Like

  41. armandmaes: Dit gebeurt in stilte. Boven op een berg is het stil en kan men rustig nadenken.

    Ook in zee, als je mijmerend wat rustig ronddobbert en heerlijk wegdrijft in een rubberbootje.

    Maar die rust duurt meestal niet bijster lang, want voordat je het weet komt er weer zo’n snelle lawaaiige boot van de Reddingsbrigade volgestouwd met behulpzame adolescenten aangesneld. Plus dat je achteraf nog eens een uitbrander krijgt van je vrouw.

    Like

Reacties welkom.

Deze site gebruikt Akismet om spam te bestrijden. Ontdek hoe de data van je reactie verwerkt wordt.